Wyrok z dnia 2007-01-19 sygn. I OSK 636/06

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rajewska Sędziowie NSA Barbara Adamiak Jerzy Stankowski (spr.) Protokolant Katarzyna Malinowska po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2007r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej K. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 21 grudnia 2005 r. sygn. akt IV SA/Gl 352/04 w sprawie ze skargi K. R. na postanowienie Śląskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w Katowicach z dnia [...], Nr [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania dyscyplinarnego uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Wojewódzkiemu w Gliwicach

Uzasadnienie

Decyzją (rozkazem personalnym) z dnia 7 lipca 2000 r., nr 315/2000, wydaną na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 45 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179 ze zm.) Komendant Miejski Policji w [...] zwolnił sierżanta sztabowego K. R. ze służby w Policji z dniem 7 lipca 2000 r.

W uzasadnieniu organ administracyjny podniósł, iż podjęte w sprawie rozstrzygnięcie stanowi konsekwencję orzeczenia z dnia 13 czerwca 2000 r. nr [...], na mocy którego skarżącego uznano winnym naruszenia dyscypliny służbowej i wymierzono mu karę dyscyplinarną "wydalenia ze służby". W wyniku przeprowadzonego postępowania dyscyplinarnego uznano bowiem wyżej wymienionego winnym popełnienia czynu określonego w art. 228 § 1 Kodeksu karnego polegającego na przekroczeniu swoich uprawnień w ten sposób, że w dniu 10 maja 2000 r. pełniąc czynności funkcjonariusza Policji, działając wspólnie i w porozumieniu z R. M., podczas legitymowania obywateli Bułgarii: J. K., M. R. i B. S. zażądał od nich zapłaty kwoty 500 zł tytułem mandatu, a następnie od wypisania tego mandatu odstąpił przyjmując od legitymowanych kwotę 50 zł. Równocześnie skarżący nie odnotował faktu legitymowania i zatrzymania cudzoziemców w notatniku służbowym oraz bezpodstawnie zabrał dowód rejestracyjny i dokument ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, dotyczące samochodu marki Renault Nevada nr rej [...].

Powyższe orzeczenie dyscyplinarne utrzymane zostało następnie w mocy przez Śląskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w Katowicach orzeczeniem wydanym w dniu 4 lipca 2000 r., L. dz. [...].

W dniu 16 października 2000 r. skarżący wniósł do organu I instancji pismo datowane na 12 października 2000 r., w treści którego zażądał przywrócenia do pracy w Policji w oparciu o art. 42 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. podkreślając, że Prokurator Prokuratury Rejonowej Katowice - Wschód, prowadzący przeciwko niemu postępowanie karne w sprawie o przestępstwo z art. 228 §1 Kodeksu karnego (stanowiące podstawę wymierzenia kary wydalenia ze służby) w dniu 10 sierpnia 2000 r. umorzył śledztwo stwierdzając brak wystarczających podstaw do wniesienia aktu oskarżenia.

W odpowiedzi na powyższe pismo Komendant Miejski Policji w [...] pismem z dnia 3 listopada 2000 r. poinformował K. R., iż nie znajduje podstaw do zastosowania art. 42 ustawy o Policji. Przepis ten stanowi bowiem, że przesłanką przywrócenia do służby na stanowisku równorzędnym jest uchylenie lub stwierdzenie nieważności decyzji o zwolnieniu ze służby w Policji z powodu jej wadliwości. Tymczasem zdaniem organu I instancji rozstrzygnięcie z dnia 7 lipca 2000 r. podjęte zostało w następstwie wykonania prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego, wydanego w efekcie zaistnienia pewnych zdarzeń, niezależnego i nieuwarunkowanego prowadzonym równolegle postępowaniem karnym oraz jego ostatecznym wynikiem. Tym samym, skoro stan faktyczny stanowiący przyczynę orzeczonej kary dyscyplinarnej nie zmienił się, to w konsekwencji, pomimo umorzenia śledztwa brak jest także podstaw, które uzasadniałyby unieważnienie decyzji o zwolnieniu ze służby.

W piśmie z dnia 22 września 2003 r., zatytułowanym jako "odwołanie od decyzji ... dotyczącej odmowy przywrócenia do służby" K. R. podniósł zarzuty odnoszące się do przeprowadzonego postępowania dyscyplinarnego. Wskazał bowiem na brak dokładnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy i nieuwzględnienie złożonych przezeń wyjaśnień jak również na liczne nieścisłości dotyczące poczynionych w wyniku tego postępowania ustaleń.W piśmie tym skarżący powołał się na postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej Katowice - Wschód z dnia 30 czerwca 2003 r. (sygn. akt 1 Ds. 434/03/W) o umorzeniu prowadzonego przeciwko niemu śledztwa wywodząc, iż zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w jego treści, w sprawie brak jest przekonujących dowodów wskazujących na sprawstwo podejrzanych a tym samym nie ma wystarczających podstaw do skierowania przeciwko nim aktu oskarżenia do sądu i ponownie wniósł o przywrócenie do służby w Policji.

Pismem z dnia 14 października 2003 r., skarżący uzupełnił wywody zawarte w piśmie z dnia 22 września 2003 r. i wniósł o wznowienie postępowania dyscyplinarnego na podstawie art. 145 §1 pkt 5 K.p.a. Podkreślił bowiem, iż wydanie postanowienia o umorzeniu prowadzonego przeciwko niemu śledztwa stanowi nową, istotną dla sprawy okoliczność, gdyż argumentacja zawarta w jego uzasadnieniu dyskwalifikuje materiał dowodowy, który został w toku rzeczonego postępowania wykorzystany.

Postanowieniem z dnia [...] Komendant Miejski Policji w [...] odmówił wznowienia postępowania dyscyplinarnego zakończonego orzeczeniem o wymierzeniu skarżącemu kary wydalenia ze służby. Przedmiotowe postanowienie wydane zostało w oparciu o art. 135 ust. 9 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. W uzasadnieniu wskazano, iż zgodnie z art. 132 powołanej ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r., w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania orzeczenia dyscyplinarnego, policjant ponosił odpowiedzialność dyscyplinarną za popełnione przestępstwa i wykroczenia niezależnie od odpowiedzialności karnej.

Organ I instancji zwrócił uwagę, że mocą wyroku z dnia 8 października 2002 r., sygn. akt K-36/00, Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 grudnia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania wyróżnień oraz przeprowadzania postępowania dyscyplinarnego w stosunku do policjantów, którego §24 ust. 1 pkt 2 stanowił podstawę prawną orzeczenia wobec K. R. kary wydalenia ze służby. Rozporządzenie to w części dotyczącej postępowania dyscyplinarnego utraciło moc z dniem 30 września 2003 r.

W ocenie organu I instancji wniosek skarżącego o wznowienie postępowania, który wpłynął do Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach w dniu 25 września 2003 r. (który później został przekazany zgodnie z właściwością do Komendanta Miejskiego Policji w [...]), złożony został zdaniem organu I instancji w okresie, gdy brak było przepisu, który określałby podstawę takiego żądania i dlatego wniosek ten nie mógł być ostatecznie rozpatrzony. Przesłanki uzasadniające wznowienie postępowania dyscyplinarnego uregulowane zostały bowiem w art. 135 r. znowelizowanej ustawy o Policji, który wszedł w życie dopiero z dniem 29 listopada 2003 r. Z kolei zgodnie z treścią ust. 3 tego unormowania, wniosek o wznowienie postępowania z przyczyny wymienionej w ust. 2 (utrata mocy lub zmiana przepisu będącego podstawą orzeczenia dyscyplinarnego, spowodowana wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego) składa się w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie stosownego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

W zażaleniu złożonym do Śląskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w Katowicach K. R. podniósł zarzut, iż postanowienie organu I instancji z dnia [...] wydane zostało z naruszeniem art. 135 r. ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji. Zdaniem skarżącego w sprawie zachodziła bowiem określona w tym przepisie przesłanka wznowienia postępowania dyscyplinarnego ponieważ umorzenie przez prokuratora postępowania karnego ze względu na brak dowodów sprawstwa w odniesieniu do zarzutu stanowiącego przyczynę orzeczenia kary wydalenia ze służby stanowi niewątpliwie istotną okoliczność, która nie była znana w toku tego postępowania. Skarżący podkreślił również że zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 29 października 2003 r. o zmianie ustawy o Policji, nowe przepisy stosuje się do postępowań nie zakończonych prawomocną decyzją. Komendant Miejski Policji w [...] wydając swe postanowienie w dniu [...], zobowiązany był zatem do zastosowania przepisów ustawy o Policji w brzmieniu uwzględniającym przedmiotową nowelizację. K. R. podkreślił również, iż podstawą wniosku o wznowienie postępowania dyscyplinarnego nie było uchylenie przepisów, w oparciu o które orzeczenie dyscyplinarne zostało wydane (jak podniesiono w uzasadnieniu postanowienia z dnia [...]), lecz przesłanka wymieniona w art. 135 r. ust.

1 pkt 2, do którego organ I instancji w żaden sposób się nie odniósł.

Postanowieniem nr [...] z dnia [...] na podstawie art. 135 r. ust. 9 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, Śląski Komendant Wojewódzki Policji w Katowicach utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie Organ odwoławczy podniósł, iż decyzje dyscyplinarne, wydane wobec skarżącego w roku 2000 podjęte zostały zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 grudnia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania wyróżnień oraz przeprowadzania postępowania dyscyplinarnego w stosunku do policjantów. Podkreślił, że na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 października 2002 r., rozporządzenie to przestało obowiązywać w zakresie spraw dyscyplinarnych z dniem 30 września 2003 r. w konsekwencji utraciła moc także delegacja zawarta w §45 cytowanego rozporządzenia, nakazująca stosowanie w sprawach nieuregulowanych w tym akcie prawnym przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Dlatego w okresie od 30 września do 29 listopada 2003 r. brak było odpowiednich unormowań, które mogłyby stanowić podstawę wydania decyzji dyscyplinarnych, w tym również dotyczących wznowienia postępowania dyscyplinarnego. Nowa regulacja określająca przesłanki wznowienia rzeczonego postępowania zawarta została w art. 135 r. ustawy o Policji, który zaczął obowiązywać dopiero od dnia 29 listopada 2003 r., to jest od daty wejścia w życie ustawy z dnia 29 października 2003 r. o zmianie ustawy o Policji.

Organ II instancji podnosi, że jedną z przedmiotowych przesłanek wznowienia postępowania jest ujawnienie istotnych dla sprawy okoliczności, które nie były znane w toku postępowania dyscyplinarnego (art. 135 r. ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji). Zgromadzony w toku postępowania dyscyplinarnego materiał dowodowy wskazywał bowiem na oczywistość popełnienia przez K. R. zarzucanych mu czynów i dlatego uniemożliwiał pozostawienie go w służbie.

Ponadto zarówno w chwili popełnienia czynu zarzucanego skarżącemu jak i w dacie wydania decyzji dyscyplinarnej policjant, stosownie do art. 132 ustawy o Policji ponosił odpowiedzialność dyscyplinarną za popełnienie przestępstwa niezależnie od odpowiedzialności karnej. Tym samym umorzenie przez prokuratora postępowania karnego nie stanowi okoliczności uzasadniającej wznowienie postępowania dyscyplinarnego zwłaszcza, że w postanowieniu z dnia 30 czerwca 2003 r. prokurator ocenił jedynie istniejące dowody jako nie dające podstaw do wniesienia aktu oskarżenia nie wskazując jednocześnie, że K. R. zarzucanego mu przestępstwa nie popełnił. W tym stanie rzeczy Śląski Komendant Wojewódzki Policji w Katowicach wywiódł, iż śledztwo przeprowadzone przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej Katowice - Wschód nie dostarczyło żadnych nowych dowodów mogących przemawiać za wznowieniem postępowania dyscyplinarnego na podstawie art. 135 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach K. R. wniósł o uchylenie rozstrzygnięcia podjętego przez organ odwoławczy. Skarżący ponownie podkreślił że w świetle art. 2 ustawy z dnia 29 października 2003 r. o zmianie ustawy o Policji w okresie, w którym wydane zostało zaskarżone postanowienie obowiązywał art. 135 r. ustawy o Policji, normujący kwestie związane ze wznowieniem postępowania dyscyplinarnego. Ujawnienie nowej okoliczności w postaci umorzenia śledztwa prowadzonego przez prokuratora stanowiło fakt uzasadniający wznowienie postępowania dyscyplinarnego na podstawie art. 135 r. ust. 1 pkt 2 tej ustawy. Nadto skarżący zaakcentował, iż stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu organu odwoławczego jest sprzeczne z zasadą domniemania niewinności wynikającą z art. 42 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albowiem norma prawna zawarta w art. 132 ustawy o Policji, choć umożliwia odrębne ukaranie sprawcy w postępowaniu karnym i dyscyplinarnym, to jednak w żadnym razie nie upoważnia do uznania winy policjanta przez organ orzekający w postępowaniu dyscyplinarnym wbrew wynikowi postępowania karnego.

W odpowiedzi na skargę Śląski Komendant Wojewódzki Policji w Katowicach wniósł o jej oddalenie, nie znajdując podstaw do zmiany zajętego w sprawie stanowiska. Organ II instancji powtórzył argumentację zawartą w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia wywodząc, iż w świetle art. 132 ustawy o Policji umorzenie postępowania karnego nie stanowi okoliczności, o której mowa w art. 135 r. ust. 1 pkt 2 tej ustawy a tym samym nie uzasadnia rozstrzygnięcia o wznowieniu postępowania dyscyplinarnego zakończonego prawomocnym orzeczeniem o wymierzeniu skarżącemu kary wydalenia ze służby.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, wyrokiem z dnia 21 grudnia 2005 r. skargę oddalił.

W uzasadnieniu wyroku Sąd podał ,że przeprowadzone wobec skarżącego postępowanie dyscyplinarne zakończone zostało prawomocnym orzeczeniem, wydanym przez Śląskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w dniu 4 lipca 2000 r. na zatem pod rządami rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 grudnia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania wyróżnień oraz przeprowadzania postępowania dyscyplinarnego w stosunku do policjantów (Dz. U. z 1998 r., Nr 4, poz. 14).

Przepisy przywołanego rozporządzenia regulowały między innymi także

problematykę związaną z wznowieniem postępowania dyscyplinarnego (rozdział 9 rozporządzenia). Zgodnie z § 39 ust. 1 wznowienie tego postępowania uzależnione zostało od wystąpienia przesłanek określonych w pkt 1- 4. Jedną z nich (pkt 2) było ujawnienie istotnych dla sprawy okoliczności, które nie były znane w toku postępowania dyscyplinarnego.Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 października 2002 r. (sygn. akt K 36/00, publ.: OTK-A 2002/5/63) część tego rozporządzenia, która dotyczyła postępowania dyscyplinarnego z dniem 30 września 2003 r. utraciła moc.Nowe zasady określające tryb przedmiotowego postępowania wprowadzone zostały ustawą z dnia 29 października 2003 r. o zmianie ustawy o Policji (Dz. U. Nr 192, poz. 1873). Na mocy rzeczonej nowelizacji, do ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji dodany został art. 135 r. stanowiący odpowiednik przywołanego wyżej §39 uchylonego rozporządzenia z dnia 19 grudnia 1997 r. Także to unormowanie zawierało katalog okoliczności stanowiących podstawę wznowienia postępowania dyscyplinarnego. Zgodnie z art. 5 przywołanej nowelizacji, data jej wejścia w życie przypadała na dzień 28 listopada 2003 r. (to jest po upływie 14 dni od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw).W tym stanie rzeczy organy obu instancji zobowiązane były do rozstrzygnięcia wniosku K. R. o wznowienie postępowania dyscyplinarnego przy zastosowaniu nowej regulacji, która zawarta została w cytowanym wyżej art. 135 r. ustawy o Policji. Zarówno bowiem zaskarżone postanowienie z dnia [...] jak i poprzedzające je postanowienie Komendanta Miejskiego Policji w [...] z dnia [...] wydane zostały już w okresie obowiązywania tego unormowania. Z kolei podnoszona przez organ odwoławczy argumentacja, iż wniosek o wznowienie postępowania złożony został przez skarżącego w okresie, w którym brak było przepisów regulujących kwestię wznowienia nie ma w tym kontekście znaczenia. Organ administracyjny orzekać powinien na podstawie przepisów obowiązujących w dacie wydania decyzji (lub postanowienia) a nie w dniu, w którym postępowanie zostało zainicjowane przez stronę. Z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 października 2003 r. wynika wprawdzie, że jej postanowienia stosuje się do postępowań dyscyplinarnych niezakończonych prawomocnym orzeczeniem. Nie pozwala to jednak na formułowanie wniosków, że do wznowienia postępowania zakończonego orzeczeniem, które uprawomocniło się przed dniem wejścia w życie tej ustawy stosować należałoby przepisy dotychczasowe.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego przedstawione wyżej uchybienie nie wywiera jednak wpływu na wynik sprawy albowiem zasadnicze znaczenie dla oceny legalności zaskarżonego rozstrzygnięcia ma bowiem zagadnienie, czy okoliczności niniejszej sprawy uzasadniały wznowienie postępowania dyscyplinarnego przeprowadzonego w stosunku do skarżącego. Zdaniem Sadu żądanie wznowienia postępowania zostało oparte na podstawie uregulowanej w art. 135 r. ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji obowiązującym od dnia 28 listopada 2003 r. Stanowi on, iż postępowanie ulega wznowieniu, jeżeli zostały ujawnione istotne dla sprawy okoliczności, które nie były znane w toku postępowania dyscyplinarnego. Takie określenie tej przesłanki stanowi powtórzenie treści § 39 ust. 1 pkt 2 obowiązującego wcześniej rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 grudnia 1997 r., które uchylone zostało przez Trybunał Konstytucyjny z dniem 30 września 2003 r.

W świetle przedstawionych rozważań prawnych Sąd uznał, że podnoszone przez skarżącego fakty nie mieszczą się w dyspozycji art. 135 r. ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji. Z treści przywołanej normy prawnej wynika bowiem jednoznacznie, że do wznowienia postępowania dyscyplinarnego dochodzi wówczas, gdy wyjdą na jaw nowe okoliczności faktyczne mające znaczenie dla istoty sprawy a które nie były znane do momentu zakończenia postępowania. Samo wydanie przez prokuratora postanowienia o umorzeniu prowadzonego przeciwko K. R. postępowania karnego nie wyczerpuje znamion przytoczonej regulacji. Przyczyną umorzenia był brak dostatecznych dowodów pozwalających na przypisanie przestępstwa z art. 228 §1 Kodeksu karnego, albowiem w sprawie istniały wątpliwości, które należało rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego. Brak dostatecznych dowodów nie pozwalał na uznanie skarżącego za winnego zarzucanego czynu. Rozstrzygnięcie to jednak nie miało bezpośredniego wpływu na treść postanowienia zapadłego w postępowaniu dyscyplinarnym. Czym innym jest bowiem delikt karny, a czym innym dyscyplinarny. Dlatego w ocenie Sądu należało przychylić się do stanowiska śląskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w Katowicach, że postępowanie dyscyplinarne i postępowanie karne to dwie autonomiczne i niezależne od siebie procedury podlegające odrębny regułom, i nie pozostające ze sobą w ścisłym, nierozerwalnym związku, zwłaszcza w sferze procesowej. Wniosek taki wynika wprost z treści art. 132, i to zarówno w brzmieniu przed nowelizacją wchodzącą w życie z dniem 28 listopada 2003 r. jak i po tej nowelizacji (w znowelizowanym kształcie wynika to z ust. 4 przywołanego przepisu). Funkcjonowanie odrębnych orzeczeń zapadłych w obu tych trybach jest dopuszczalne, nawet gdyby miałyby to być orzeczenia różnej treści. Podobny pogląd znalazł wyraz w stanowisku orzecznictwa sądowego (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 kwietnia 2003 r., sygn. akt II SA 452/02, publ.: LEX nr 142331, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 kwietnia 2004 r., sygn. akt II SA 1561/03, publ.: LEX nr 150843). Przedstawione rozwiązanie może wprawdzie prowadzić do niespójnych stanów faktycznych. Jest jednak uzasadnione potrzebą szybkości postępowania dyscyplinarnego i dokonania w jego toku swoistej oceny naruszenia prawa. Skoro zatem uregulowania ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. dopuszczają koegzystencję sprzecznych rozstrzygnięć stanowiącą efekt odmiennej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, to zagadnienie to - jako należące do ocennej materii orzecznictwa nie może stanowić podstawy dla wznowienia postępowania w trybie art. 135 r. ust. 1 pkt 2 tej ustawy. Dlatego samo wydanie postanowienia o umorzeniu śledztwa, jak i argumentacja zawarta w jego uzasadnieniu, nie mogły zostać uznane za przesłankę uzasadniającą uwzględnienie wniosku K. R. o wznowienie postępowania dyscyplinarnego zakończonego orzeczeniem o wymierzeniu mu kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby.

W skardze kasacyjnej K. R. zaskarżając wyrok w całości i zarzucając naruszenie przepisu art. 135r ust 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 o Policji poprzez uznanie, iż podstawą do wznowienia postępowania dyscyplinarnego mogą być tylko nowe istotne okoliczności faktyczne oraz uznanie, iż umorzenie postępowania karnego nie stanowi okoliczności uzasadniającej wznowienie postępowania dyscyplinarnego w rozumieniu w/w przepisu wniósł o zmianę wyroku w całości poprzez uwzględnienie wniosku o wznowienie postępowania dyscyplinarnego względnie uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu skargi skarżący podał, że argumentacji Sądu należy zarzucić błąd w wykładni przepisu art. 135r ust 1 pkt 2 ustawy o Policji polegający na uznaniu, iż zgodnie z tym przepisem tylko okoliczności faktyczne mogą być podstawą wznowienia postępowania, a zarzut, iż umorzenie postępowania karnego nie jest taką okolicznością był istotną przyczyną oddalenia skargi Cytowany przepis posługuje się natomiast terminem "okoliczności", a nie "okoliczności faktyczne". Zatem ujawnienie każdej okoliczności istotnej dla sprawy jest podstawą do wznowienia postępowania. Skoro ustawa nie wprowadza rozróżnienia co do rodzaju okoliczności jakie mogą być podstawą wznowienia, to takiego rozróżnienia nie powinno się czynić zgodnie z zasadą: Legę non distinguente nec nostrum distinguere.Skarżący przyznał, że postępowanie karne i dyscyplinarne są postępowaniami odrębnymi i wynik tych postępowań nie musi być tożsamy, albowiem są sytuacje, gdy pewne zachowanie funkcjonariusza Policji nie zostaje uznane za przestępstwo z uwagi na brak znamion czynu karalnego lub znikomą społecznią szkodliwość czynu. Jednocześnie taki czyn może być uznany za przewinienie dyscyplinarne. W powyższej sytuacji dochodzi do rozbieżności w wynikach postępowania z uwagi na odmienna ocenę prawną pewnych okoliczności faktycznych.W niniejszej sprawie postępowanie karne zostało umorzone z uwagi na brak dowodów wskazujących, iż skarżący wraz drugim funkcjonariuszem brali udział w zdarzeniu. Rozbieżności w ustaleniach pomiędzy organami dotyczą tu więc stanu faktycznego, a przyjęcie dopuszczalności rozbieżnych ustaleń w tym zakresie prowadzi do logicznie sprzecznych wniosków co do miejsce przebywania funkcjonariuszy Policji w chwili zdarzenia. W ocenie skarżącego nie można zaakceptować powtarzanej przez WSA tezy Komendanta Policji, iż postępowanie karne zostało umorzone z uwagi na brak dostatecznych dowodów sprawstwa, co nie wskazuje iż oskarżony nie dopuścił się zarzucanego mu czynu. Taka teza jest niedopuszczalną w państwie prawa insynuacją ze strony organów władzy, iż skarżący jest winny popełnienia przestępstwa tylko nie udało mu się tego udowodnić.

W konkluzji skargi kasacyjnej skarżący podkreślił, że umorzenie postępowania karnego w niniejszej sprawie z uwagi na przyczynę tego umorzenia stanowi podstawę do wznowienia postępowania dyscyplinarnego zgodnie z przepisem art. 135r ust 1 pkt 2 ustawy o Policji.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie z uwagi na zasadność zarzutu naruszenia przez WSA w Gliwicach art.135r ust.1 pkt.2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990r o Policji. Sąd ten przyjął bowiem, że postępowanie dyscyplinarne na powołanej podstawie wznawia się tylko wówczas, gdy wyjdą na jaw nowe okoliczności faktyczne oraz że takie przesłanki nie stanowi postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego z uwagi na brak podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, gdyż nie przesądza ono o braku winy podejrzanego oraz z uwagi na odrębność odpowiedzialności dyscyplinarnej od ponoszonej przez policjanta odpowiedzialności karnej.

W związku z powyższym przypomnieć należy, iż stosownie do art. 135 r. ust.1 pkt.2 cyt. ustawy postępowania dyscyplinarne zakończone prawomocnym orzeczeniem dyscyplinarnym wznawia się, jeżeli zostaną ujawnione istotne dla sprawy okoliczności, które nie były znane w toku postępowania dyscyplinarnego. Postępowania nie wznawia się po upływie terminów przewidzianych w art.135r ust.3 w zw. z ust.2, ust.5 i ust.7. Czynności co do przyczyn wznowienia postępowania przeprowadza się po wznowieniu postępowania (art.135s ustawy).Z treści art.135r ust.1 pkt.2 ustawy o Policji jednoznacznie wynika, że wznowienie postępowania dyscyplinarnego uzależnione jest od ujawnienia się " okoliczności" a nie " okoliczności faktycznych ". Stanowisko Sądu I instancji w tym zakresie jest zatem oczywiście nieuprawnione. Przy wykładni przepisów dotyczących wznowienia postępowania dyscyplinarnego w Policji nie można wprost posługiwać się pojęciami przyjętymi w kodeksie postępowania administracyjnego. Unormowania ustawy o Policji są zbliżone ale nie identyczne z zawartymi w kpa. Inne są nieco przesłanki wznowieniowe, ale przede wszystkim inny jest charakter obu instytucji. Prawomocne orzeczenia dyscyplinarne mogą być w stosunku do policjanta wzruszone wyłącznie w trybie wznowienia postępowania, podczas gdy na gruncie kpa ostateczne decyzje można wyeliminować z obrotu prawnego w różnych trybach określonych w rozdziale 12 i 13 tego kodeksu. Gdyby zatem zamiarem ustawodawcy było uzależnienie dopuszczalności wznowienia postępowania dyscyplinarnego policjantów od ujawnienia się jedynie nowych okoliczności faktycznych, to tego typu rozwiązania przyjęte zostałyby także w ustawie o Policji. Skoro tego nie uczyniono, to nie można zawężać pojęcia "okoliczności", tak jak to przyjął Sad I instancji, wyłącznie do "nowych okoliczności faktycznych ".

W konsekwencji uznać należy, że przez istotną dla sprawy okoliczność, w rozumieniu art.135r ust.1 pkt.2 ustawy o Policji, należy rozumieć każdą taką okoliczność, która mogłaby mieć wpływ na sposób zakończenia postępowania dyscyplinarnego. Przy rozważaniu przesłanek wznowienia postępowania chodzi przy tym jedynie o prawdopodobieństwo wydania orzeczenia co do swej istoty odmiennego od rozstrzygnięcia dotychczasowego. Badanie rzeczywistych przyczyn wznowienia postępowania jest bowiem możliwe dopiero po wznowieniu postępowania. Ocena taka przed wydaniem postanowienia o wznowieniu postępowania dyscyplinarnego jest natomiast niedopuszczalna.

Dla rozważenia, czy w niniejszej sprawie możliwe jest powoływanie się na omawianą przesłankę wznowieniową istotne znaczenie ma treść podjętych w sprawie orzeczeń dyscyplinarnych oraz przepisów, na podstawie których zostały one wydane.

Kwestię odpowiedzialności dyscyplinarnej regulowało rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 grudnia 1997r w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania wyróżnień oraz przeprowadzania postępowania dyscyplinarnego w stosunku do policjantów (Dz.U. z 1998r, Nr 4, poz.14). Zgodnie z §10 tego rozporządzenia postępowanie dyscyplinarne wszczyna się między innymi,

jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie popełnienia przez policjanta czynu o znamionach przestępstwa lub wykroczenia (pkt.1) albo czynu, będącego naruszeniem dyscypliny służbowej (pkt.3). Natomiast w myśl § 21 ust.1 przełożony, który wszczął postępowanie dyscyplinarne, zawiesza je do czasu zakończenia postępowania karnego, jeżeli czyn zarzucany policjantowi jest przedmiotem tego postępowania i nie stanowi naruszenia dyscypliny służbowej. Przepisu § 21 ust. 1 nie stosuje się, gdy popełnienie przez policjanta czynu o znamionach przestępstwa jest oczywiste i uniemożliwia pozostawienie go w służbie. Z powyższego wynika zatem, że jeżeli czyn zarzucony policjantowi nie stanowił naruszenia dyscypliny służbowej, postępowanie dyscyplinarne podlegało zawieszeniu do czasu zakończenia postępowania karnego. Odstępstwo od tej zasady było dopuszczalne tylko wówczas, gdy niemożliwe było pozostawienie policjanta w służbie oraz gdy popełnienie przez niego czynu o znamionach przestępstwa było oczywiste. O oczywistości popełnienia przestępstwa można było przy tym mówić tylko wówczas, jeżeli nienasuwający wątpliwości stan faktyczny sprawy pozwalał na pewne stwierdzenie, że policjant dopuścił się czynu przestępczego zagrożonego karą, a zatem iż ocena konkretnego zdarzenia nie powinna budzić wątpliwości co do ewentualnego wyniku postępowania karnego.

Zauważyć ponadto należy, iż zgodnie z art.132 ustawy o Policji policjant ponosi

odpowiedzialność dyscyplinarną niezależnie od odpowiedzialności karnej. Dowodzi to,

że postępowanie dyscyplinarne jest niezależne od postępowania karnego tylko

wówczas gdy, gdy dany czyn stanowi naruszenie dyscypliny służbowej. Natomiast

przyjęta w postępowaniu dyscyplinarnym oczywistość popełnienia czynu o znamionach

przestępstwa nie przesądza jeszcze o fakcie popełnienia przez policjanta tego

przestępstwa. Ustalenie winy za popełnienie przestępstwa możliwe jest wyłącznie w

postępowaniu karnym. Jeżeli więc postępowanie dyscyplinarne prowadzone jest z

uwagi na uzasadnione przypuszczenie popełnienia czynu przestępczego, to ostateczny

wynik tego postępowania zależny jest od wyniku postępowania karnego. W sytuacji,

gdy postępowanie karne nie doprowadzi do ustalenia winy danego policjanta (taki też

skutek bezspornie wywołuje również postanowienie o umorzeniu postępowania

przygotowawczego z uwagi na brak podstaw do wniesienia aktu oskarżenia), to

oznacza to, iż policjantowi nie można przypisać popełnienia przestępstwa, które stanowiło podstawę wymierzenia kary dyscyplinarnej. Taka sytuacja miała miejsce rozpoznawanej sprawie. K. R. w postępowaniu dyscyplinarnym zarzucono bowiem nie naruszenie dyscypliny służbowej lecz popełnienie czynu o znamionach przestępstwa z art. 228 § 1 Kodeksu karnego. Popełnienia tego przestępstwa skarżącemu jednak nie udowodniono, na co jednoznacznie wskazuje postanowienie o umorzeniu śledztwo wobec braku podstaw do wniesienia aktu oskarżenia. Odmienna ocena tego postanowienia przez Sąd I instancji, nie znajduje jakiegokolwiek uzasadnienia w przepisach prawa karnego. Jest to niewątpliwie nowa, istotna dla sprawy okoliczność, o której mowa w art.135r ust.1 pkt.2 ustawy o Policji.

Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art.185 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi.