Wyrok z dnia 2007-03-28 sygn. I OSK 965/06

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rajewska Sędziowie NSA Leszek Włoskiewicz (spr.) Tomasz Zbrojewski Protokolant Michał Zawadzki po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2007r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 23 lutego 2006 r. sygn. akt IV SA/Gl 721/04 w sprawie ze skargi J. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania pomocy na zagospodarowanie w formie rzeczowej oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach – uwzględniając skargę J. K. – wyrokiem z dnia 23 lutego 2006 r. IV SA/GL 721/04 uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] [...] oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] [...], odmawiającą skarżącej pomocy na zagospodarowanie w formie rzeczowej przysługującej osobie usamodzielnianej (tj. osobie, która osiągnęła pełnoletniość w rodzinie zastępczej) na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz. 593 ze zm.), do dnia 1 maja 2004 r. zaś na podstawie art. 33p ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 ze zm.).

J. K. , która ukończyła 18 lat w dniu 9 grudnia 1999 r., ubiegała się m.in. o pomoc na zagospodarowanie, lecz postępowanie w tej sprawie zostało zawieszone do czasu otrzymania mieszkania, mieszkanie zaś uzyskała w 2004 r. i zamieszkuje z konkubentem oraz dwojgiem ich dzieci, orzekające w sprawie organy uznały, więc że pomoc nie przysługuje, gdyż skarżąca założyła rodzinę, tym samym proces usamodzielniania został zakończony.

Sąd nie podzielił stanowiska organów, aby założenie własnej rodziny było rozstrzygające dla oceny, czy nastąpiło usamodzielnienie i uznał, że stan sprawy nie został wszechstronnie wyjaśniony a decyzje wydano z naruszeniem art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a., uchybienia te zaś mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, zwłaszcza na zastosowanie prawa materialnego, tj. art. 88 ust. 1 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej, należy zatem ponownie przeprowadzić postępowanie i ponownie ocenić sytuację osobistą oraz majątkową skarżącej.

Sąd podał zarazem, że – stosownie do art. 89 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej – pomocy pieniężnej na usamodzielnienie można odmówić tylko w określonych przypadkach, natomiast orzekające w sprawie organy nie dokonały w tym zakresie żadnych ustaleń.

Wnosząc skargę kasacyjną Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] jako jej podstawę przytoczyło naruszenie prawa materialnego "a mianowicie błędną wykładnię art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej poprzez przyjęcie, że pomoc rzeczowa na zagospodarowanie w formie rzeczowej należy się również osobie, która założyła rodzinę oraz błędnym zastosowaniu art. 89 ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej poprzez wskazanie ww. przepisu jako właściwego do oceny sytuacji Pani J. K. i ewentualnej odmowy udzielenia jej pomocy, co znalazło się w treści przedmiotowego wyroku, w sytuacji gdy przepis art. 89 ust. 7 ww. ustawy dotyczący pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki nie może znaleźć zastosowania w przypadku pomocy na zagospodarowanie w formie rzeczowej, jak również z uwagi na fakt, że osoba której sprawa dotyczy usamodzielniła się wcześniej".

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono przede wszystkim, że usamodzielnienie kończy się z chwilą, kiedy osoba usamodzielniona jest zdolna samodzielnie funkcjonować i rozwiązywać swoje problemy życiowe, jak skarżąca, która założyła własną rodzinę i jest matką dwojga dzieci, natomiast niezależność finansowa, czy też posiadanie lokalu mieszkalnego, nie ma istotnego znaczenia, gdyż większa część populacji ani nie jest niezależna finansowo, ani nie posiada mieszkania, nie można zaś przyjąć koncepcji usamodzielnienia tylko w części (np. pod względem społecznym poprzez założenie rodziny), gdyż usamodzielnienie stanowi jeden proces, chociaż o złożonym charakterze, do usamodzielnienia dochodzi więc w całości i wówczas pomoc już nie przysługuje ponieważ cel tej pomocy został osiągnięty.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna ma usprawiedliwioną podstawę, lecz tylko w części, gdy zarzuca niewłaściwe zastosowanie art. 89 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej – który, zgodnie ze swym brzmieniem, dotyczy wyłącznie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki, nie odnosi się więc do pomocy na zagospodarowanie w formie rzeczowej – jednak zaskarżony wyrok mimo błędnego uzasadnienia w tej części odpowiada prawu, gdyż zarzut błędnej wykładni art. 88 ust. 1 jest nietrafny.

Stosownie do art. 88 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, osoba, która osiągnęła pełnoletność w rodzinie zastępczej, zwana "osobą usamodzielnianą", zostaje objęta pomocą mająca na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną, a także pomocą: pieniężną na usamodzielnienie (pkt 1), pieniężną na kontynuację nauki (pkt 2), w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym (pkt 3), w uzyskaniu zatrudnienia (pkt 4) oraz na zagospodarowanie w formie rzeczowej (pkt 5).

Wprawdzie ustawa wprost nie stanowi, kiedy ostatecznie dochodzi do życiowego usamodzielnienia danej osoby i integracji ze środowiskiem, lecz w każdym razie stanowi, że – właśnie poprzez ustalenie pięciu odrębnych form pomocy innych niż praca socjalna – usamodzielnienie ma różne aspekty i następuje pod wieloma względami, z których wszystkie są równie ważne i z których żadnego nie można pominąć.

W świetle powołanego przepisu założenie rodziny nie ma znaczenia prawnego i nie dowodzi usamodzielnienia, jeżeli osoba usamodzielniana spełnia szczegółowe warunki przyznawania pomocy, określone w dalszych przepisach.

Najtrafniej ujęła całe zagadnienie sama skarżąca podając, że jej proces usamodzielnienia zakończył się tylko w sferze osobistej (rodzinnej), nadal więc nie jest usamodzielniona pod innymi względami i wymaga przewidzianej ustawą pomocy.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji na mocy art. 184 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.