Postanowienie z dnia 1974-10-25 sygn. III PRN 45/74

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III PRN 45/74

Postanowienie z dnia 25 października 1974 r. 

1. Początkowym terminem 3-letniego okresu, po upływie którego sąd umarza postępowanie, jest - zgodnie z art. 182 § 1 k.p.c. - data postanowienia o zawieszeniu postępowania, a nie dzień uprawomocnienia się tego postanowienia.
2. Przekazanie sprawy komisji rozjemczej jest równoznaczne z odrzuceniem pozwu, a wydane w tym przedmiocie postanowienie, gdy się uprawomocni, kończy postępowanie w sprawie.

Przewodniczący: sędzia W. Formański. Sędziowie: S. Rejman (sprawozdawca), K. Zieliński.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu sprawy z powództwa Stanisława T. przeciwko Przedsiębiorstwu Budowy Kopalń Rud Miedzi w L. o wynagrodzenie ze stosunku pracy na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości od postanowienia Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 8 marca 1974 r.,

uchylił zaskarżone orzeczenie oraz poprzedzające je postanowienie Sądu Powiatowego w Lubinie z dnia 12 listopada 1973 r. i zniósł postępowanie przed tym Sądem, poczynając od dnia 30 czerwca 1970 r.

Uzasadnienie

W pozwie wniesionym do Sądu Powiatowego w Lubinie powód domagał się zasądzenia od pozwanego Przedsiębiorstwa 7.300 zł, na którą to kwotę składa się ekwiwalent za urlop, 5-procentowy dodatek do uposażenia i premia za październik 1968 r.

Sąd Powiatowy - na mocy art. 463 § 1 k.p.c. - przekazał sprawę Zakładowej Komisji Rozjemczej przy Przedsiębiorstwie Budowy Kopalń Rud Miedzi w L., a Sąd Wojewódzki oddalił zażalenie powoda na to postanowienie. Akta sprawy zostały zwrócone Sądowi Powiatowemu, który wyznaczył w tej sprawie rozprawę na dzień 30 czerwca 1970 r. Wobec tego, że nikt się nie stawił, a powód nie żądał rozpoznania sprawy w swojej nieobecności, postępowanie zostało zawieszone (art. 177 § 1 pkt 5 k.p.c.). W dniu 12 listopada 1973 r. Sąd Powiatowy umorzył postępowanie z uwagi na upływ trzyletniego okresu, w czasie którego nie został zgłoszony wniosek o podjęcie postępowania (art. 182 § 1 k.p.c.).

Sąd Wojewódzki oddalił zażalenie powoda, podzielając stanowisko, jakie zajął w tej sprawie Sąd I instancji.

Od tego orzeczenia Minister Sprawiedliwości złożył rewizję nadzwyczajną, zarzucając mu rażące naruszenie art. 387 i 390 § 1 w zw. z art. 397 § 2 oraz art. 182 § 1 k.p.c.

Wniosek rewizyjny postulował uchylenie zaskarżonego orzeczenia oraz poprzedzającego je postanowienia Sądu Powiatowego w Lubinie i przekazanie sprawy temuż Sądowi do rozpoznania.

W rewizji nadzwyczajnej podniesiono, że powód w piśmie z dnia 15 grudnia 1969 r. podał swój nowy adres, a mimo to wezwanie na rozprawę w dniu 30 czerwca 1970 r. wysłano pod adresem jego poprzedniego zamieszkania. W tym stanie brak było podstaw do zawieszenia postępowania. Postanowienie w tym przedmiocie nie zostało doręczone stronom, wobec czego nie stało się prawomocne, a w konsekwencji brak było podstaw do umorzenia postępowania na podstawie art. 182 § 1 k.p.c.

Sąd Najwyższy doszedł do następujących wniosków:

W rewizji nadzwyczajnej trafnie podniesiono, że wezwanie na rozprawę w dniu 30 czerwca 1970 r. zostało wysłane do powoda pod niewłaściwy adres i dlatego nie było podstawy do zawieszenia postępowania (art. 177 § 1 pkt 5 k.p.c.). Sąd w takim wypadku powinien stwierdzić nieprawidłowość w doręczeniu wezwania i w konsekwencji odroczyć rozprawę (art. 214 k.p.c.). Trafny jest także pogląd, że postanowienie w przedmiocie zawieszenia postępowania, ogłoszone na posiedzeniu jawnym, powinno być uzasadnione i doręczone stronom z urzędu, ponieważ podlega ono zaskarżeniu (art. 394 § 1 pkt 6 k.p.c.) i zostało wydane w sprawie, w której bierze udział jednostka gospodarki uspołecznionej (art. 357 § 1 k.p.c.). Błędne jest natomiast stanowisko, że niedopełnienie tego obowiązku przez sąd uniemożliwia umorzenie postępowania. Jak to już bowiem wielokrotnie miał okazję wyjaśniać Sąd Najwyższy, terminem, od którego należy liczyć okres trzech lat, jest - zgodnie z art. 182 § 1 k.p.c. - data postanowienia o zawieszeniu postępowania, a nie dzień uprawomocnienia się tego postanowienia. Jednakże powyższe rozważania mają w tej sprawie charakter marginesowy.

Jak wynika bowiem z akt sprawy, została ona prawomocnym postanowieniem Sądu przekazana Zakładowej Komisji Rozjemczej przy Przedsiębiorstwie Budowy Kopalń Rud Miedzi w L. (art. 463 § 1 k.p.c.). Przekazanie sprawy komisji rozjemczej jest równoznaczne z odrzuceniem pozwu, a wydane w tym przedmiocie postanowienie, gdy się uprawomocni, kończy postępowanie w sprawie. Wprawdzie odrzucenie pozwu czy przekazanie sprawy komisji rozjemczej nie stwarza powagi rzeczy osądzonej, ale nie pozwala na kontynuowanie postępowania sądowego, które zostało już zakończone. Tak więc w rozpoznawanej sprawie, po zwrocie akt Sądowi Powiatowemu przez Sąd rewizyjny, żadne postępowanie nie mogło się już toczyć, ponieważ droga sądowa była niedopuszczalna. Postępowanie sądowe więc po zwrocie akt Sądowi Powiatowemu dotknięte jest nieważnością (art. 369 pkt 1 k.p.c.). Zaskarżone rewizją nadzwyczajną postanowienie podlega przeto uchyleniu, a postępowanie sądowe, począwszy od rozprawy w dniu 30 czerwca 1970 r. - zniesieniu (art. 388 § 2 k.p.c.).

Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.

OSNC 1975 r., Nr 4, poz. 70