Wyrok z dnia 2008-04-16 sygn. III SA/Kr 119/08

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Tezy

1. zaginięcie - nieprzyjetego do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego - sporządzonego przez upoważnionego geodetę planu sytuacyjnego podziału nieruchomości wraz z wykazem zmian, stanowiącego podstawę opisu w sentencji orzeczenia Sądu powszechnego nieruchomości, której dotyczy zniesienie współwłasności, winno być oceniane na płaszczyźnie zaginięcia części akt sądowych, ulegających odtworzeniu w trybie art. 716 in. k.p.c.

2. prawomocnie odtworzony w postępowaniu sądowym - jako część zaginionych akt - plan sytuacyjny podziału nieruchomości z wykazem zmian, stanowi dokument geodezyjny podlegający włączeniu do zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący NSA Piotr Lechowski (spr) Sędziowie WSA Halina Jakubiec NSA Wiesław Kisiel Protokolant Katarzyna Dydaś po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2008 r. sprawy ze skargi S. G. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia [...] [...] w przedmiocie zmian w ewidencji gruntów s k a r g ę o d d a l a

Uzasadnienie

Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego, po rozpatrzeniu odwołania S. G. od decyzji Starosty z dnia [...] Nr [...], decyzją z dnia [...] nr [...]; 1. uchylił zaskarżoną decyzję w części objętej punktem 1 i 2, orzekającej o wprowadzeniu zmiany w części opisowej operatu ewidencji gruntów i budynków R. przez wykreślenie działek ewidencyjnych nr. nr. [...], [...], [...], [...], [...] i [...] o łącznej powierzchni 1.2113 ha oraz o wpisaniu działek ewidencyjnych Nr [...] o pow. 0.1793 ha i nr [...] o pow. 1.0320 ha, 2. wprowadził w części opisowej i kartograficznej operatu ewidencji gruntów i budynków obrębu R., gmina N. T. zmiany polegające na:

a) wykreśleniu w części opisowej operatu działek ewidencyjnych nr. nr. [...], [...], [...], [...], [...] i [...] o łącznej powierzchni 1.2113 ha oraz o wpisaniu działek ewidencyjnych Nr [...] o pow. 0.1793 ha i nr [...] o pow. 1.0320 ha,

b) przywróceniu i wkreśleniu na mapie ewidencyjnej w miejsce działek [...], [...], [...] działki ewidencyjnej Nr [...] oraz w miejsce działek [...], [...], [...] działki ewidencyjnej Nr [...]. W podstawie prawnej decyzji organu odwoławczego powołano przepisy art. 138 § 1 pkt 2 kpa oraz art. 7 "b" ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tj. Dz.U. Nr 240, poz. 2027 z późn.zm.).

Uzasadniając decyzję Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego wskazał następujące okoliczności faktyczne i motywy prawne przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia.

Organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków, w trybie zgłoszenia zmiany w drodze czynności materialno technicznej Nr [...] w dniu [...] z urzędu wprowadził zmianę danych ewidencyjnych. Podstawę wprowadzenia tych zmian stanowiło postanowienie Sądu Rejonowego z dnia [...] sygn. [...] w przedmiocie zniesienia współwłasności nieruchomości W. G. i A. B. oraz przyjęty do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w dniu 20 listopada 2006 r. za nr [...] operat – mapa sytuacyjna podziału sporządzona przez geodetę uprawnionego mgr inż. J. S. Przedmiotem operatu sporządzonego przez geodetę uprawnionego J. S. był podział działek ewid. [...] i [...]. W następstwie zgłoszenia zmiany opartej na tych dokumentach jako właściciel działek ewid. [...], [...], [...] i [...] ujawniony został w ewidencji gruntów W. G., a następnie w jego miejsce na podstawie zawiadomienia z ksiąg wieczystych S. G.

W związku ze zgłaszanymi przez A. B. s. A. zastrzeżeniami co do dokonanych w drodze czynności materialno-technicznej zmian operatu ewidencji, Starosta Powiatu z urzędu wszczął zawiadomieniem z 25 lipca 2007 r. postępowanie administracyjne w przedmiocie wprowadzenia w operacie ewidencyjnym zmian w zakresie działek ewid. nr [...] i [...] z udziałem A. B. i S. G. jako stron.

Po przeprowadzeniu postępowania, z powołaniem m.in. na przepisy art. 22 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz § § 9 pkt 1, i 47 ust. 1 i 3 Rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków, decyzją z dnia [...] Starosta orzekł o wprowadzeniu zmian w części opisowej operatu ewidencji gruntów i budynków obrębu R. jedn. ewid. N. T. przyjętego do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 26 stycznia 1970 r. za Nr [...]. Wprowadzone w części opisowej operatu zmiany polegały na;

pkt 1 wykreśleniu działek ewidencyjnych nr nr [...], [...] i [...] o łącznej pow. 0.1793 ha i wpisaniu działki ewid. [...] o pow. 0.1793 ha,

pkt 2 wykreśleniu działek ewidencyjnych nr nr [...], [...] i [...] o łącznej pow. 1.0320 ha i wpisaniu działki ewid. nr [...] o pow. 1.0320 ha,

pkt 3 ujawnieniu A. B. jako władającego działkami ewid. nr [...] i [...]. Uzasadniając decyzję Starosta wskazał, że w następstwie zgłaszanych zastrzeżeń przez A. B. z urzędu wszczął postępowanie w celu wprowadzenia w ewidencji zmian w drodze decyzji po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego. Powołując się na stanowisko Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego zajęte w piśmie z dnia 12 lipca 2007 r. w trybie nadzoru, Starosta wskazał, że złożony przy zawiadomieniu operat sporządzony przez geodetę uprawnionego J. S. i przyjęty w dniu 20.11.2006 r. do zasobu za Nr [...] został zakwalifikowany jako materiał archiwalny "o braku mocy prawnej dokonanych tym operatem czynności". Zdaniem organu I instancji decyzja przywraca stan ewidencji gruntów istniejący przed wprowadzeniem zmian wynikających z tego operatu. W odniesieniu do rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 3-cim decyzji, organ wskazał, że A. B. nie wykazał się dokumentem potwierdzającym prawo własności do działek "[...]" oraz [...] i mógł zostać ujawniony w ewidencji tylko jako władający.

W odwołaniu od tej decyzji S. G., kwestionował wprowadzone w opisowej części operatu zmiany w zakresie działek ewidencyjnych [...] i [...] oraz wpisanie A. B. jako władającego tymi działkami. Podnosił, że w skład tych działek wchodzą działki [...], [...], [...] i [...] objęte Lwh [...], których właścicielem był jego ojciec. Kwestionował także przywrócenie stanu ewidencji na czas założenia operatu w 1970 r. zarzucając, że decyzja nie uwzględnia zmian wynikających z orzeczonego przez Sąd Rejonowy w 1978 r. podziału nieruchomości, w wyniku którego ojciec otrzymał należną mu część. Wskazywał, że w 1980 r. Komornik sądowy zwrócił (oddał) w jego użytkowanie działki [...], [...], [...] i [...] o łącznej powierzchni 0.7873 ha i działki te użytkuje. Wskazywał, że w toku postępowania sądowego Sąd powołał 3 biegłych, a braki w dokumentacji Sądu nie są przez niego zawinione.

Rozpatrując odwołanie Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego dokonał szczegółowych ustaleń w oparciu o materiał zebrany w postępowaniu przed organem I instancji oraz w postępowaniu uzupełniającym przed organem odwoławczym. W szczególności ustalono, że:

← operat założenia ewidencji gruntów i budynków dla obrębu R. Gm. N. T. przyjęty został do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego za Nr [...] w dniu 26.01.1970 r. Jak wynika z pisma Starosty z dnia 8.10.2007 r. (k. 160 akt), Organ ten, nie prostując postanowieniem uzasadnienia swej decyzji, poinformował Organ Odwoławczy, iż operat założenia ewidencji gruntów i budynków dla obrębu R. przyjęto do zasobu geodezyjnego i kartograficznego za nr [...] w dniu 26.09.1969 r., a nie jak mylnie wpisano za Nr [...] w dniu 26.01.1970 r. Operat ten zastąpił stary rejestr gruntów oraz poprzednio obowiązujące mapy katastralne w skali 1:2880,

← stanowiąca część kartograficzną tego operatu ewidencji gruntów mapa ewidencyjna również sporządzona została w skali 1:2880. Natomiast w założonym rejestrze gruntów w jednostce rejestrowej Nr [..] wykazane zostały m.in. działki ewid. [...] o pow. 1.0320 ha i [...] o pow. 0.1793 ha we władaniu A. B.

← Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia [...] 1978 r. sygn. akt [...] z powołaniem na wykaz zmian i plan sytuacyjny biegłego geodety inż. F. B. z dnia 21 września 1978 r. sporządzony za l.p.ks.rob. [...] zniósł współwłasność pomiędzy wnioskodawcą W. G. a A. B.

Z sentencji tego postanowienia wynika, iż Sąd:

I. Ustalił na podstawie wykazu zmian i planu sytuacyjnego sporządzonego przez biegłego geodetę inż. F. B. z dnia 21 września 1978 r. l.ks.rob. [...], że:

a) działki ewidencyjne nr [...] i [...] położone we wsi R. odpowiadają byłym parcelom l.kat. [...] i [...] wchodzącym w skład nieruchomości objętej LWH [...] gm. kat. R.;

b) działki ewidencyjne nr [...], [...], [...], [...] położone we wsi R. odpowiadają byłym parcelom katastralnym l.kat. [...], [...], [...] wchodzącym w skład nieruchomości objętej LWH [...];

c) działki ewidencyjne nr [...], [...] położone we wsi R. odpowiadają byłym parcelom katastralnym l.kat. [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] wchodzących w skład nieruchomości objętej LWH [...].

II. Ustalił, że przedmiotem zniesienia współwłasności nieruchomości jest nieruchomość rolna stanowiąca działki ewidencyjne nr [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] i [...] o łącznej powierzchni 2 ha 34 a i 37 m².

III. W wyniku zniesienia współwłasności postanowił przyznać na wyłączną własność:

a) Wnioskodawcy W. G. s. L. i R. działki ewidencyjne nr [...], [...], [...], [...] o łącznym obszarze 0,7873 ha położone we wsi R.;

b) Uczestniczce A. B. c. W. i R. działki ewidencyjne nr: [...], [...], [...], [...] o łącznym obszarze 1,5507 ha położone we wsi R.

W dalszej części tego orzeczenia rozstrzygnięto o spłatach i kosztach postępowania.

Rewizja W. G. od tego postanowienia została oddalona, a A. B. odrzucona postanowieniem Sądu Wojewódzkiego z dnia 21 czerwca 1979 r. sygn. [...].

← powołany w postanowieniu Sądu Rejonowego z [...] 1978 r. wykaz zmian i plan sytuacyjny sporządzony przez inż. F. B. dnia 21.09.1978 za l.p.ks.rob. [...] nigdy nie był złożony do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Dokumentu tego nie zawierają także akta sprawy sądowej. Nigdy też w oparciu o ten dokument w operacie ewidencji gruntów i budynków obrębu R. nie wprowadzono zmian, chociaż w sprawie działek toczyły się postępowania sądowe, egzekucyjno-komornicze i w prokuraturze,

← w 1997 r. w jednostce rejestrowej G. [...] obr. R. dokonano zmiany podmiotowej przez wpisanie A. B. jako posiadacza działek [...] o pow. 1.0320 ha i [...] o pow. 0.1793 ha (łącznie 1.2113 ha) w miejsce A. B. Podstawę zmiany stanowił § 2 aktu notarialnego z dnia 25.02.1997 r. Rep. A. [...] – w przedmiocie umowy nieodpłatnego przeniesienia posiadania tych działek objętych jedn. rejestrową [...] przez A. B. na rzecz syna A. B., wraz z oświadczeniem, że nie były objęte postępowaniem o uregulowaniu własności w trybie ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych,

← przyjęty do powiatowego zasobu geodezyjno-kartograficznego w dniu 20 listopada 2006 r. operat podziału działek [...] i [...] sporządzony przez geodetę J. S. a mający stanowić według oznaczenia geodety – rekonstrukcję planu podziału i wykazu zmian l.ks.rob. [...] sporządzonych przez mgr inż. F. B. dla sądowego zniesienia współwłasności w sprawie Ns [...] Sądu Rejonowego, zdaniem Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego, został wykonany bez zachowania podstawowych standardów technicznych, niezgodnie z przepisami i w postępowaniu bez udziału zainteresowanych stron. Wskazując na przepis art. 719 § 3 kodeksu "cywilnego" organ stwierdził, że wyłącznie Sąd w którym sprawa toczyła się w pierwszej instancji jest właściwy do odtworzenia akt sprawy prawomocnie zakończonej w razie ich zaginięcia lub zniszczenia, a nie geodeta działający na zlecenie następcy prawnego jednej ze stron. Wskazano, że oparcie się na wadliwym operacie z pominięciem przewidzianego § 47 ust. 3 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków trybu i dokonanie na jego podstawie w drodze czynności materialno-technicznej z dnia 1.12.2006 r. zmian, spowodowało wprowadzenie w ewidencji zmian podmiotowo-przedmiotowych bez powiadomienia A. B. o postępowaniu w tym przedmiocie,

← podział działek [...] i [...] według wadliwego operatu z dnia 20.11.2006 r. wprowadzony został na aktualną mapę ewidencyjną obrębu R. w skali 1:2880, natomiast zaskarżoną decyzją Starosty orzeczono o wprowadzeniu zmian tylko w części opisowej (obecnie geodezyjno prawnej) operatu ewidencji gruntów,

← wprowadzone w drodze czynności – materialno technicznej z dnia 1.12.2006 r. zmiany w części opisowej i kartograficznej operatu ewidencji gruntów zaowocowały ujawnieniem – o czym 21.12.2006 r. zawiadomił Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych – w księdze wieczystej "Nr [...]" działek [...] o pow. 0.7017 ha, [...] o pow. 0.0041 ha, [...] o pow. 0.0780 ha i [...] o pow. 0.0035 ha jako własności S. G.

Te okoliczności i ustalenia zdaniem Organu odwoławczego uzasadniały uchylenie zaskarżonej decyzji w opisanym zakresie i ponowne merytoryczne orzeczenie co do zmian w części opisowej i kartograficznej operatu ewidencji gruntów, gdyż przywrócenie w decyzji organu I instancji stanu pierwotnego tylko w części dawnej opisowej (obecnie geodezyjno prawna) spowodowało niezgodność tej części ze stanem części kartograficznej (obecnie opisowo-kartograficznej) operatu. Motywując rozstrzygnięcie organ odwoławczy podkreślił, że wydana decyzja zmierza do usunięcia błędów wywołanych nieprawidłowym działaniem Starosty i przywrócenia poprzedniego stanu ewidencji ujawnionego w operacie z pominięciem zmian wprowadzonych czynnością – materialno techniczną z dnia 1.12.2006 r.

Organ odwoławczy podkreślił, że działania organu I instancji zmierzały do ustalenia w postępowaniu ewidencyjnym opisu przedmiotu zniesienia współwłasności, którego dotyczy orzeczenie Sądu z 1978 r., a co do którego brak jest prawidłowego operatu pomiarowego i wykazu zmian. Wskazano, że opracowując operat w 2006 r. inż. S. nie dysponował żadnym dokumentem, który stanowił podstawę wydania postanowienia przez Sąd w 1978 r. co do określenia przedmiotu zniesienia współwłasności.

W przekonaniu organu Odwoławczego podkreślającego, że w postępowaniu ewidencyjnym nie jest dopuszczalne rozstrzyganie sporów o własność i zasięg prawa własności, w okolicznościach sprawy spór ewidencyjny ma w istocie charakter sporu o zasięg prawa własności, po zniesieniu współwłasności orzeczeniem Sądu z 1978 r., do rozstrzygnięcia którego właściwy jest sąd powszechny.

Wskazując na przepis art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece oraz na postanowienia § § 27 i 28 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbioru dokumentów podkreślono, że podstawę opisu nieruchomości w księgach wieczystych stanowi wyrys z mapy ewidencyjnej oraz wypis z rejestru gruntów lub innego dokumentu sporządzony na podstawie przepisów o ewidencji, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej. Wskazano też na art. 27 tej ustawy, który określa tryb postępowania sądu wieczystoksięgowego w wypadku niezgodności danych ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości) z jej oznaczeniem w księdze wieczystej.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na powyższą decyzję z wnioskiem o jej uchylenie wraz z decyzją organu I instancji złożył S. G. Skargę oparto na zarzucie naruszenia prawa materialnego i przepisów postępowania.

Naruszenia prawa materialnego skarżący upatruje w tym, że prawomocnym orzeczeniem Sądu stwierdzono, iż jego poprzednik prawny w trybie zniesienia współwłasności stał się właścicielem działek ewid. [...], [...], [...] i [...], które wpisane są w księdze wieczystej KW [...] Sądu Rejonowego jako własność skarżącego. Zdaniem skarżącego organ rażąco naruszył prawo materialne przez uchybienie powinności określonej § 12 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia z 29.03.2001 r. w sprawie ewidencji gruntów, a wytyczne udzielane organowi I instancji w toku postępowania były sprzeczne ze stanem ujawnionym w księdze wieczystej.

Podnosząc zarzut naruszenia przepisów art. 7, 77 § 1, 107 § 3, 75, 76 kpa skarżący wskazał, iż Starostwo nie wykazało z urzędu aktywności zmierzającej do modernizacji katastru w trybie art. 24 a ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne podkreślając, że do zadań starosty należy m.in. okresowa weryfikacja danych ewidencyjnych i modernizacja ewidencji.

Zdaniem skarżącego to ewidencja gruntów dostosować się musi do stanu prawnego, a nie odmiennie regulować stosunki własnościowe. Z zarzutami tymi połączono zarzut niewykorzystania zebranego materiału w tym opinii inż. E. Ś. z dnia 21.07.2004 r. l.ks. zam. [...] odnośnie identyfikacji działek ewid. [...] i [...]. Zarzucił także brak zajęcia stanowiska co do okoliczności podniesionych w piśmie z dnia 8.11.2007 r. uzupełniającym odwołanie (Pismo to wpłynęło do organu odwoławczego po wydaniu decyzji przez ten organ).

W przekonaniu skarżącego zaskarżona decyzja narusza także przepis art. 139 kpa gdyż "poszerza obszary przyjęte w decyzji I instancji". Podkreślił, że w sprawie I km [...] toczyła się egzekucja komornicza o wydanie tych działek, a to i inne (ok. 10) postępowania wygrywał skarżący.

W odpowiedzi na skargę Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego wniósł o oddalenie skargi. Podtrzymując dokonane ustalenia i stanowisko prawne, nawiązując do zarzutów skargi organ podkreślił, że właśnie w celu aktualizacji operatu ewidencji wszczęto z urzędu postępowanie w sprawie wprowadzenia zmian w związku z zarzutami A. B. co do zmian wprowadzonych na podstawie zawiadomienia skarżącego opartego na operacie z dnia 20.11.2006 r. KERG [...], który został zakwalifikowany jako materiał archiwalny o braku mocy prawnej dokonanych nim czynności.

W nawiązaniu do zarzutu naruszenia § 12 ust. 1 pkt 1 i 2 Rozporządzenia o ewidencji gruntów i budynków wskazano, że opis nieruchomości w księdze wieczystej nie jest objęty domniemaniem jawności materialnej ksiąg wieczystych. Podkreślono, że to do Sądu wieczystoksięgowego należy rozstrzyganie w wypadku niezgodności pomiędzy danymi z katastru nieruchomości a oznaczeniem w księdze wieczystej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył:

Skarga nie jest uzasadniona.

Zgodnie z przepisem art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn.zm.) Sądy administracyjne sprawują kontrolę administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Przepis art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269) stanowi, że kontrolę tę sądy sprawują pod względem zgodności z prawem. W myśl przepisu art. 134 § 1 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – dalej ustawa ppsa – rozpatrując skargę Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Dokonana na powyższych zasadach kontrola zaskarżonej decyzji prowadzi do konstatacji, iż jest ona zgodna z prawem co skargę czyni bezzasadną. Podniesione w skardze zarzuty wymagają przybliżenia przepisów regulujących istotę postępowania w zakresie ewidencji gruntów i budynków.

Zgodnie z przepisem art. 2 pkt. 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (obecnie tj. Dz.U. z 2005 Nr 240, poz. 2027) – dalej ustawa – istotę ewidencji gruntów i budynków stanowi jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz o innych osobach fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami, budynkami i lokalami. Organem prowadzącym ewidencję gruntów i budynków oraz gleboznawczą klasyfikację gruntów jest starosta (art. 22 ust. 1).

Przepis art. 20 ustawy określa rodzaje informacji o gruntach (ust. 1 pkt. 1) oraz ich właścicielach (ust. 2), które obejmuje ewidencja gruntów. Informacje te mają charakter przedmiotowy – w odniesieniu do gruntów – dotyczące ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty (art. 20 ust. 1 pkt. 1). Informacje podmiotowe (art. 20 ust. 2 pkt. 1 ) dotyczą wskazania właściciela, a w odniesieniu do gruntów państwowych i samorządowych – innych osób fizycznych lub prawnych w których władaniu znajdują się grunty, budynki lub ich części.

Powyższe informacje o gruntach budynkach i lokalach (zarówno podmiotowe jak i przedmiotowe) zawiera tzw. operat ewidencyjny, który składa się z map, rejestrów i dokumentów uzasadniających wpisy do tych rejestrów (art. 24 ust. 1 ustawy).

Określając przedmiot ewidencji gruntów oraz sposób jej gromadzenia w postaci operatu ewidencyjnego ustawa w zasadzie nie reguluje zasad prowadzenia ewidencji gruntów i wprowadzania w niej zmian. W dacie wydania zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji, czyniły to przepisy obowiązującego od 3 czerwca 2001 r. Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. Nr 38, poz. 454) – zwanego dalej Rozporządzeniem.

Z przepisów Rozdziału 3 Rozporządzenia (§ 44 in.) regulującego prowadzenie ewidencji gruntów i budynków oraz szczegółowe zasady wymiany danych ewidencyjnych wynika, że podstawową zasadą prowadzenia ewidencji jest zasada aktualności, tj. utrzymywania operatu w zgodności z aktualnymi dostępnymi dla organu dokumentami i materiałami źródłowymi (§ 44 pkt. 2). Aktualizacja zaś operatu ewidencyjnego zgodnie z § 45 ust. 1 następuje poprzez wprowadzenie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych. Przepisy rozporządzenia posługują się pojęciem aktualizacji ewidencji, a nie jej prostowania. Usuwanie zatem błędów lub omyłek w ewidencji w ramach jej "aktualizacji" nie jest wyłączone, jednakże pod warunkiem, że uzasadnia to aktualny stan prawny, który ewidencja gruntów ma odzwierciedlać, a nie tworzyć.

Zawarte w ewidencji dane mogą być aktualizowane z urzędu lub na wniosek (§ 46 ust. 1). W przedmiotowej sprawie postępowanie w sprawie wprowadzenia zmian z urzędu wszczął Starosta.

Wprowadzenie zmian danych ewidencyjnych zgodnie z przepisami rozporządzenia może nastąpić w dwojakim trybie. Albo w trybie czynności materialno-technicznej, w postaci wprowadzenia do bazy danych zmiany na podstawie udokumentowanego zgłoszenia zmiany (art. 22 ust. 2 i 3 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne w zw. z § 48 ust. 1 i ust. 2 zwłaszcza pkt 6), o którym organ tylko zawiadamia (§ 49 ust. 1), albo w drodze decyzji (§ 47 ust. 3 rozporządzenia). Tę drugą formę rozstrzygnięcia, zgodnie z przepisem § 47 ust. 3 rozporządzenia stosuje organ wtedy, gdy aktualizacja operatu ewidencyjnego wymaga wyjaśnień zainteresowanych lub uzyskania dodatkowych dowodów. Wówczas starosta przeprowadza w sprawie tej aktualizacji postępowanie administracyjne, które kończy się decyzją wprowadzającą zmiany lub odmawiającą wprowadzenia żądanej zmiany.

Zgodnie z regulacją zawartą w § 46 ust. 2 pkt 2 podstawę wprowadzenia w ewidencji gruntów zmian stanowić może opracowanie geodezyjne i kartograficzne przyjęte do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierające wykazy zmian danych ewidencyjnych. Elementy wykazu zmian danych ewidencyjnych wymienia przepis § 46 ust. 3 w pkt 1-8 Rozporządzenia.

Jest poza sporem, że przedłożone przez skarżącego opracowanie geodety uprawnionego J. S. z dnia 20 listopada 2006 r. zostało przyjęte do zasobu geodezyjno-kartograficznego za Nr [...]. Jednakże okoliczności sprawy wskazują, że wprowadzenie na podstawie tego opracowania w dniu 1 grudnia 2006 r. zmian w ewidencji gruntów w trybie przepisów art. 22 ust. 2 i 3 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne w zw. z § 48 ust. 1 i 2 Rozporządzenia, a więc w drodze czynności materialno-technicznej, naruszało przepis § 47 ust. 3 rozporządzenia, który nakłada na organ prowadzący ewidencję obowiązek przeprowadzenia w sprawie aktualizacji ewidencji postępowania administracyjnego w przypadku, gdy aktualizacja operatu ewidencyjnego wymaga wyjaśnień zainteresowanych lub dodatkowych dowodów.

Taka sytuacja zachodziła w sprawie. Rodzaje materiałów stanowiących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny określa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie określenia rodzajów materiałów stanowiących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny, sposobu i trybu ich gromadzenia i wyłączania z zasobu oraz udostępniania zasobu (Dz.U. Nr 49, poz. 493). W szczególności Załącznik Nr 1 do tego Rozporządzenia zalicza w części III ust. 1 pkt 5 lit e pozyskane w trybie art. 12 ustawy (a więc sporządzone przez upoważnione jednostki wykonawstwa geodezyjnego) materiały stanowiące dokumenty geodezyjne i kartograficzne, powstałe w toku zakładania modernizacji i aktualizacji ewidencji gruntów, w tym dokumenty ustalania stanu władania i badania ksiąg wieczystych, pomiaru granic, rozgraniczenia i podziałów nieruchomości oraz opracowań dla celów prawnych, do materiałów wchodzących w skład zasobu powiatowego.

Zasady natomiast m.in. przyjmowania i przekazywania takich prac do zasobu, określa Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 r. w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych a także ogólnych warunków o udostępnianie tych baz (Dz.U. Nr 78, poz. 837). W szczególności Rozdział 2 (§ § 3-12) reguluje zasady i tryb zgłaszania prac geodezyjnych oraz przekazywania materiałów i informacji powstałych w wyniku tych prac do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Jednakże przyjęcie dokumentacji geodezyjno-kartograficznej do państwowego zasobu, nie zwalnia organów prowadzących ewidencję gruntów od oceny tej dokumentacji jako środka dowodowego – materiału źródłowego – mającego stanowić podstawę wprowadzenia zmiany. W szczególności organ prowadzący ewidencję obowiązany jest ocenić, czy przedłożony dokument geodezyjno-kartograficzny – przyjęty do zasobu – jest wystarczający jako podstawa do wprowadzenia zmian z uwagi na ich przedmiot. Obowiązek takiej oceny podkreślał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wielokrotnie m.in. w wyroku z 13.12.2007 r. (sygn. III SA/Kr 892/07).

Już wgląd w opis przedmiotu zgłoszenia pracy geodezyjnej – jako "rekonstrukcji operatu pomiarowego (wykazu zmian i planu sytuacyjnego) mgr inż. F. B. z 21.09.1978 r. l.ks.rob. [...], który zaginął z akt sądowych Ns [...]" dowodzi, iż rozpoznanie wniosku o dokonanie zmian w operacie tylko o ten dokument winno nastąpić w trybie postępowania administracyjnego przewidzianego § 47 ust. 3 rozporządzenia.

Zaskarżona decyzja, zmieniająca decyzję organu I instancji zapadła w takim postępowaniu. Zarzuty skarżącego kwestionujące podstawy do przeprowadzenia takiego postępowania nie są więc uzasadnione.

Na tle poczynionych ustaleń podziela Sąd także merytoryczne rozstrzygnięcie zaskarżonej decyzji, oparte na przepisie art. 138 § 1 pkt 2 kpa.

Zgodnie z § § 20, 21, 22 Rozporządzenia, operat ewidencyjny składa się z dwóch podstawowych części: operatu geodezyjno-prawnego (według dawnych przepisów określonej jako opisowa) stanowiącego zbiór dokumentów uzasadniających wpisy do komputerowych baz danych ewidencyjnych oraz z operatu – opisowo kartograficznego (dawna część kartograficzna), którego podstawowym elementem jest odpowiedni fragment mapy ewidencyjnej. Elementem operatu ewidencyjnego w jego części geodezyjno-prawnej jest rejestr gruntów obejmujący dane o działkach ewidencyjnych. W prawidłowo prowadzonym operacie ewidencji gruntów, między częściami tego operatu nie powinny zachodzić różnice.

Rację ma zatem organ odwoławczy, że decyzja I instancji wprowadzała zmiany tylko w części opisowej tj. obecnie geodezyjno-prawnej operatu, przez powrót do stanu ewidencji obrazującego działki ewidencyjne [...] i [...], nie wprowadzając równoległych zmian w części kartograficznej (obecnie opisowo-kartograficznej) operatu, przez wkreślenie na mapę ewidencji ponownie tych działek. Zarzut naruszenia tym rozstrzygnięciem art. 139 kpa, jest nieuzasadniony gdyż to skarżący złożył odwołanie, a jego skutkiem jest ponowne rozpatrzenie merytoryczne sprawy przez organ II instancji. Poza sporem było, że wprowadzone 1.12.2006 r. do ewidencji zmiany dały podstawy do założenia księgi wieczystej i opisania w niej nieruchomości skarżącego według mapy ewidencji opartej na zmianach wprowadzonych operatem z 20 listopada 2006 r.

Postanowienie Sądu Rejonowego z dnia [...] 1978 r. (sygn. akt [...]) w przedmiocie zniesienia współwłasności nieruchomości pomiędzy W. G. a A. B. jest prawomocne. Ugruntowane jest natomiast stanowisko Sądów administracyjnych, że organy ewidencji gruntów nie mogą samodzielnie rozstrzygać o prawie własności do gruntu czy też o zasięgu tego prawa (por. np. wyrok NSA z 2001.11.06 Lex. Nr 82005).

Jest poza sporem, że wykaz zmian i plan sytuacyjny inż. F. B. z dnia 21.09.1978 r. sporządzony za l.ks.rob. [...], do którego w punkcie I-szym swego rozstrzygnięcia odwołał się Sąd Rejonowy w postanowieniu z dnia [...] 1978 r. zaginął. Ten dokument był podstawą opisu przedmiotu zniesienia współwłasności, gdyż określał jakie parcele katastralne stanowiły odpowiednik działek, które były przyznawane wnioskodawcy i uczestniczce. Zgodnie z przepisem art. 621 kodeksu postępowania cywilnego projektowany sposób podziału nieruchomości na części powinien być zaznaczony na planie sporządzonym według zasad obowiązujących przy oznaczaniu nieruchomości w księgach wieczystych. Taka regulacja powoduje, iż powstała z prawomocnego podziału (zniesienia współwłasności) nieruchomość oznaczona jest na podstawie dokumentu geodezyjnego sporządzonego w sprawie sądowej. Jeszcze w orzeczeniu z dnia 21 maja 1971 r. III CR 119/71 (nie publ.) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że plan podziału nieruchomości stanowi część sentencji orzeczenia rozstrzygającego o zniesieniu współwłasności nieruchomości. Należy zatem podzielić stanowisko Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego, iż zaginięcie takiego planu, który od 1978 r. nie był przyjęty do zasobu geodezyjno-kartograficznego, musi być oceniane na płaszczyźnie zaginięcia części akt sądowych, których odtworzenie regulują przepisy art. 716 i następne kpc. Dopiero prawomocnie odtworzony w postępowaniu przed Sądem, w którym sprawa toczyła się w pierwszej instancji plan podziału wraz z wykazem zmian, może stanowić dokument geodezyjny podlegający włączeniu do zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Z tych względów mimo prawomocnego orzeczenia z [...] 1978 r. za uzasadnione należy uznać stanowisko, że skarżący nie przedstawił dokumentu geodezyjno-kartograficznego dającego podstawę do wprowadzenia w ewidencji gruntów zmian w stosunku do stanu ewidencji od czasu jej założenia. Zaskarżona zatem decyzja, która przywraca w ewidencji gruntów stan poprzedzający powstanie zaginionego wykazu zmian i planu sytuacyjnego inż. F. B. z 21.09.1978 r. w okolicznościach sprawy nie narusza prawa.

Należy mieć na uwadze, że oznaczenie nieruchomości, w tym jej obszar i granice oznaczone na mapie i opisie nieruchomości, są elementem oznaczenia nieruchomości zawartym w dziale I-O księgi wieczystej, stosownie do przepisu art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2001 r., Nr 1214, poz. 1361 ze zm.) oraz § 28 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów (Dz.U. Nr 102, poz. 1122). Identyczna regulację zawierają postanowienia § 15, 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 sierpnia 2003 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym (Dz.U. Nr 162, poz. 1575). Powszechnie jest przyjęte w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. np. wyrok SN z dnia 24 listopada 1997 r., II CKU 110/97 Prok. I Pr. 1998/28) jak i w piśmiennictwie (por. ST. Rudnicki, Komentarz do ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Wyd. III 2000 r., str. 36 wraz z powołanym orzecznictwem), że elementy oznaczenia nieruchomości nie są objęte domniemaniem prawdziwości wpisanego prawa (art. 3), ani nie są chronione rękojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych (art. 5) statuowanymi tą ustawą. Przeciwnie, podstawą oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej zgodnie z art. 26 ust. 1 powołanej ustawy są dane z ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości). Przepis art. 27 tej ustawy przewiduje tryb postępowania w przedmiocie sprostowania oznaczenia nieruchomości przed sądem prowadzącym księgę wieczystą, w wypadku stwierdzenia niezgodności danych ewidencji gruntów i budynków z oznaczeniem nieruchomości w księdze wieczystej, na wniosek właściciela, wieczystego użytkownika lub z urzędu – na skutek zawiadomienia właściwej państwowej jednostki organizacyjnej prowadzącej ewidencję gruntów i budynków.

Po wprowadzeniu do ewidencji gruntów i budynków danych zawierających oznaczenia i opisy nieruchomości, które powstały w wyniku odtworzonego wykazu zmian i planu sytuacyjnego inż. B. B. z 1978 r. stanowiącego część akt sądowych, powstaną przesłanki do wprowadzenia w ewidencji gruntów zmian oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej, odpowiadających postanowieniu Sądu Rejonowego z 1978 r.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 151 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.