Wyrok z dnia 2008-09-03 sygn. II OSK 984/07

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jerzy Bujko Sędziowie sędzia NSA Janina Kosowska /spr./ sędzia NSA Alicja Plucińska-Filipowicz Protokolant Marcin Sikorski po rozpoznaniu w dniu 3 września 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej A. D.-P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 13 marca 2007 r., sygn. akt II SA/Po 61/07 w sprawie ze skargi A. D.-P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 13 marca 2007 r., sygn. akt II SA/Po 61/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę A. D.-P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...]r., Nr [...], w przedmiocie opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości.

Opisując stan faktyczny niniejszej sprawy, Sąd I instancji wskazał, iż decyzją z dnia [...]r. Burmistrz Gminy K. ustalił dla skarżącej jednorazową opłatę w wysokości [...]zł (w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku na skutek błędu pisarskiego wskazano kwotę [...]zł) z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, oznaczonej nr geod. [...], o powierzchni [...] m2, położonej w S., gmina K.. W uzasadnieniu wskazał, iż wartość przedmiotowej nieruchomości jest wynikiem zmiany planu zagospodarowania przestrzennego, wprowadzonej uchwałą Rady Miejskiej Gminy K. Nr [...] z dnia [...]r., a w jej konsekwencji zmiany przeznaczenia nieruchomości z upraw polowych na zabudowę mieszkaniowo-usługową.

W odwołaniu od decyzji organu I instancji, skarżąca podniosła, iż wizja terenowa, w oparciu o którą sporządzony został operat szacunkowy, odbyła się z naruszeniem przysługującego jej prawa do czynnego udziału. Zauważyła, iż niezawiadomienie jej przez organ o miejscu i terminie przeprowadzenia wizji, a tym samym uniemożliwienie jej udziału w przeprowadzeniu tego dowodu, zadawania pytań biegłemu oraz składania wyjaśnień stanowi naruszenie art. 10 § 1 i 79 kpa. Wskazała, również iż pismo, informujące ją o wizji zostało sporządzone przez osobę do tego nieuprawnioną, a ponadto zostało jej doręczone po terminie jej przeprowadzenia, które miało miejsce przeszło miesiąc przed poinformowaniem jej o wszczęciu postępowania. W tych warunkach, operat szacunkowy, sporządzony w oparciu o tą wizję, nie mógł stanowić, w ocenie skarżącej, podstawy wydania przedmiotowej decyzji. Skarżąca podniosła jednocześnie, iż protokół z wizji terenowej nie został sporządzony przez organ administracji, co stanowi naruszenie art. 67 kpa. Wskazała ponadto, iż przedmiotowa decyzja została jej doręczona [...]r., tymczasem termin do dochodzenia roszczeń określonych w art. 37 ust. 3 i ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym upływał z dniem [...]r. Z tego powodu wydanie zaskarżonej decyzji było niedopuszczalne, a postępowanie w tej sprawie powinno zostać umorzone.

Decyzją z dnia [...] r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu wskazało, iż termin określony przez przepisy art. 37 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dotyczy wniesienia roszczenia, co jest równoznaczne z wszczęciem postępowania, a nie z dniem doręczenia decyzji. Podniosło również, iż rzeczoznawca majątkowy w operacie szacunkowym prawidłowo przyjął, że dla ustalenia opłaty planistycznej z tytułu zmiany planu i zbycia wydzielonych działek badaniu podlega stan nieruchomości z daty wejścia w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, tj. z dnia [...]r.

W skardze na decyzję organu odwoławczego, skarżąca powtórzyła zarzuty podniesione uprzednio w odwołaniu.

W odpowiedzi na skargę, organ odwoławczy, podtrzymując dotychczasowe stanowisko, wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę, a uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie wskazał, iż stosownie do art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r., Nr 80, poz. 717 ze zm.), jeżeli w związku ze zmianą planu miejscowego wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, właściwy organ pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Zgodnie z art. 37 ust. 1 powołanej ustawy, wysokość opłaty z tego tytułu ustala się na dzień jej sprzedaży. Wzrost wartości nieruchomości stanowi różnicę między wartością określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego po zmianie planu miejscowego, a jej wartością, określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu, obowiązującego przed zmianą tego planu. Art. 37 ust 4 w zw. z ust. 3 powołanej ustawy stanowi, iż roszczenia związane ze zmianą wartości nieruchomości spowodowaną uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego można zgłaszać w terminie pięciu lat od dnia, w którym plan miejscowy lub jego zmiany stały się obowiązujące.

Mając na uwadze powyższe, Sąd I instancji wskazał, iż zarzut skarżącej wskazujący na upływ pięcioletniego terminu od wejścia w życie planu miejscowego, a przewidzianego dla wnoszenia roszczeń związanych ze zmianą wartości nieruchomości uznać należy za bezzasadny. Zauważył, iż w judykaturze utrwalony jest pogląd, zgodnie z którym termin wnoszenia roszczeń z tytułu wzrostu lub obniżenia wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem (zmianą) miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest terminem w równym stopniu dotyczącym roszczeń właściciela (użytkownika wieczystego) nieruchomości w stosunku do gminy w związku z obniżeniem wartości nieruchomości, jak i gminy do właściciela (użytkownika wieczystego) w związku ze wzrostem wartości nieruchomości. Świadczenia te nie różnią się od strony materialnoprawnej, różnica tkwi w trybie ich dochodzenia. Roszczenia właściciela (użytkownika wieczystego) nieruchomości w stosunku do gminy są z woli ustawodawcy dochodzone na drodze cywilnoprawnej, zaś roszczenia gminy w stosunku do właściciela (użytkownika wieczystego) nieruchomości w trybie publicznoprawnym. W konsekwencji pięcioletni termin dochodzenia roszczeń dotyczy w równym stopniu obu podmiotów wzajemnych rozliczeń z tytułu wzrostu lub obniżenia wartości nieruchomości, niezależnie od drogi, którą dla ich dochodzenia przewiduje ustawodawca. Gmina jest zatem uprawniona do "wnoszenia" roszczeń z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w takim samym terminie jak działający na drodze cywilnoprawnej właściciel (użytkownik wieczysty). Wnoszenie roszczeń, wówczas gdy te są wymagalne w trybie publicznoprawnym, oznacza zatem nic innego, jak wszczęcie postępowania administracyjnego.

Sąd I instancji zauważył, iż w niniejszej sprawie zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, obejmującego zmianę przeznaczenia działki skarżącej, nastąpiła uchwałą Nr [...] Rady Miejskiej Gminy K. z dnia [...]r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego terenów zabudowy mieszkaniowo-usługowej w S. (Dz. Urzęd. Woj. Wielkopolskiego Nr 67 z dnia 12 czerwca 2000r.) i zaczęła obowiązywać od dnia 26 kwietnia 2001 r. W terminie pięcioletnim od tej daty skarżąca zbyła przedmiotową działkę ([...]r.), a organ I instancji wszczął postępowanie w przedmiocie ustalenia jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu jej wartości ([...]r.). Tym samym, w warunkach niniejszej sprawy, zachowany został termin do ustalenia opłaty planistycznej.

Za niezasadny Sąd I instancji uznał jednocześnie zarzut naruszenia art. 10 § 1 i art. 79 kpa przez uniemożliwienie skarżącej udziału w wizji lokalnej dokonanej przez rzeczoznawcę majątkowego. Sąd zauważył, iż wizja nie miała żadnego wpływu na ustalenie stanu nieruchomości dla potrzeb ustalenia opłaty planistycznej. Biegły badał bowiem stan nieruchomości na dzień [...]r. (datę zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego), ustalając go na podstawie badań księgi wieczystej oraz aktualnej i archiwalnej dokumentacji geodezyjno-kartograficznej. Sąd podkreślił jednocześnie, iż w przypadku przeprowadzania dowodu z opinii biegłego formą realizacji zasady czynnego udziału strony w postępowaniu jest możliwość odniesienia się co do treści opinii biegłego. Brak skorzystania przez stronę z tego uprawnienia nie daje natomiast podstaw do kwestionowania prawidłowości przebiegu postępowania wyjaśniającego. Zauważył, iż w niniejszej sprawie skarżąca nie zgłosiła żadnych uwag ani zarzutów co do treści operatu szacunkowego ani w postępowaniu przed organem I instancji ani w odwołaniu ani w skardze.

Sąd I instancji za niezasadny uznał również zarzut skarżącej odnoszący się do naruszenia przepisu art. 67 kpa, wskazał, iż tryb sporządzenia operatu szacunkowego określają przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r., Nr 261, poz. 2603 ze zm.) oraz przepis art. 84 kpa. Zauważył, iż oczywistym jest, iż rzeczoznawca sporządzający operat szacunkowy nie jest organem państwa, nie można więc żądać, aby wykonywane przez niego czynności w trakcie przygotowania opinii posiadały przymiot dokonanych przez taki organ. Czynności dokonywane przez rzeczoznawcę w trakcie przygotowania operatu szacunkowego nie stanowią same w sobie jeszcze postępowania dowodowego, a jedynie służą do zgromadzenia informacji, które staną się podstawą do sporządzenia dowodu. Tym samym do czynności przeprowadzanych przez biegłego rzeczoznawcę, a zmierzających do sporządzenia opinii nie mają zastosowania przepisy kpa odnoszące się do prowadzenia postępowania dowodowego. Dopiero opinia biegłego, jaką w niniejszej sprawie jest operat szacunkowy, przedłożona organowi administracji publicznej staje się materiałem dowodowym i od tego momentu mają wobec niej w pełni zastosowanie wskazane przepisy kpa. Sąd zauważył jednocześnie, iż skarżąca miała możliwość zapoznania się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym także operatem szacunkowym, którego kopia została jej doręczona oraz wypowiedzenia się co do jego treści. W żadnej fazie postępowania skarżąca nie zgłaszała jednak uwag dotyczących tego dowodu. Zarzuty co do sposobu sporządzenia operatu są natomiast nieuzasadnione. Sąd podkreślił także, że operat szacunkowy, będący podstawą do ustalenia wartości nieruchomości skarżącej przed i po zmianie planu miejscowego, sporządzony został zgodnie z obowiązującymi standardami. Jest jasny, logiczny i nie zawiera istotnych nieścisłości, czy błędów. Nie budzi też wątpliwości co do swej rzetelności.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę kasacyjną złożyła, reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, skarżąca. Zaskarżając przedmiotowy wyrok w całości, jako podstawy skargi kasacyjnej, wskazała: 1/. naruszenie prawa materialnego, a mianowicie.:

– art. 37 ust. 3 i 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez błędną jego wykładnię, sprowadzającą się do przyjęcia, iż wystarczy w terminie pięcioletnim wszcząć postępowanie administracyjne, a dochowany zostanie termin do pobrania opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości,

– art. 1 ustawy – Prawo o ustroju sądów administracyjnych poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji przyjęcie, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu,

2/. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, to jest.:

– art. 50 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji bezpodstawne stwierdzenie braku naruszenia jej interesu prawnego,

– art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji nieuwzględnienie skargi, pomimo naruszenia przez organ przepisów postępowania.

W oparciu o przytoczone podstawy kasacyjne pełnomocnik skarżącej wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz o zwrot kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podstaw kasacyjnych, skarżąca powołując się na art. 10 § 1 i art. 79 kpa, podniosła, iż organ I instancji nie zapewnił jej prawa do czynnego udziału w postępowaniu przed tym organem, gdyż nie zawiadomił jej ze stosownym wyprzedzeniem o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z biegłego rzeczoznawcy majątkowego, nie umożliwił jej udziału w przeprowadzeniu tego dowodu, zadawania pytań biegłemu i składania wyjaśnień. Zauważyła, iż zawiadomienie o terminie wizji terenowej zostało podpisane przez biegłego, a zatem przez osobę do tego nieuprawnioną, gdyż brak jest jakichkolwiek podstaw do skutecznego przeniesienia obowiązków organu administracyjnego na osoby prywatne. Zbyt późny termin nadania tego zawiadomienia uniemożliwił jej ponadto skorzystanie z prawa uczestniczenia w wizji. Przedmiotowe zawiadomienie otrzymała bowiem dopiero w dniu [...] r., podczas gdy wizja miała się odbyć w dniu [...]r., a zatem ponad miesiąc przed tym jak została poinformowana przez organ I instancji o wszczęciu postępowania w niniejszej sprawie. W konsekwencji, zdaniem skarżącej, przedmiotowy operat szacunkowy nie mógł stanowić podstawy do wydania decyzji ustalającej opłatę planistyczną, gdyż postępowanie dowodowe nie zostało przeprowadzone w sposób prawidłowy. Skarżąca zauważyła ponadto, iż w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd I instancji stwierdził, że wizja lokalna nie miała żadnego upływu na ustalenie stanu nieruchomości dla potrzeb ustalenia opłaty planistycznej, gdyż istotne elementy stanu nieruchomości ustalone zostały w sposób pośredni na podstawie badania urzędowych dokumentów stanu prawnego i stanu techniczno-użytkowego. Zdaniem skarżącej, w niniejszej sprawie organ nie przeprowadzał jednak badania ksiąg wieczystych i stanu techniczno-użytkowego nieruchomości, ale stwierdził istnienie określonego faktu na podstawie opinii biegłego. Opinia biegłego jest natomiast środkiem dowodowym osobowym gdzie źródłami informacji są osoby, a nie dokumenty do których odwołuje się Sąd I instancji. W konsekwencji, nie ma on racji twierdząc, iż w przypadku dowodu z opinii biegłego formą realizacji zasady czynnego udziału strony w postępowaniu jest możliwość odniesienia się co do treści tej opinii. Zdaniem skarżącej, obowiązkiem organu było doprowadzenie do takiej sytuacji, w której mogłaby zadawać pytania biegłemu i żądać od niego wyjaśnień.

Skarżąca podniosła również, iż Sąd błędnie ocenił brak jej zastrzeżeń do samego operatu. W postępowaniu przed organem I instancji, pismem z dnia [...] r., poinformowała ona bowiem organ o tym, że w terminie wskazanym do zapoznania się z opinią biegłego przebywa na urlopie i wniosła o wyznaczenie nowego terminu po dniu [...]r. Tym samym pismem poinformowała też o braku zagwarantowania jej możliwości uczestnictwa w przeprowadzaniu dowodu z opinii biegłego. Opinia biegłego jest natomiast jedynie zbiorem wniosków, co do których trudno byłoby się jej ustosunkować bez możliwości wcześniejszego zadawania pytań biegłemu. Pismo z dnia [...]r. organ I instancji pozostawił bez odpowiedzi.

Skarżąca zauważyła ponadto, iż protokół z wizji terenowej nie może być uznany za protokół w rozumieniu art. 67 kpa, gdyż nie był on sporządzony przez organ administracji publicznej. Powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 czerwca 1982 r., sygn. akt I SA 258/82, podniosła, iż okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, mają wartość dowodową tylko wówczas, gdy zostały przez organ administracji utrwalone w formie protokołu zgodnie z art. 67 i nast. kpa. W niniejszej sprawie stosownego protokołu brak, tym samym stanowisko Sądu, który nie dopatrzył się naruszenia przez organ art. 67 kpa, jest nieuzasadnione.

W ocenie skarżącej, Sąd I instancji bezpodstawnie nie uznał również za zasadny zarzutu dotyczącego kwestii przedawnienia roszczeń. Skarżąca zauważyła, iż zgodnie z art. 37 ust. 3 i 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, roszczenia dotyczące opłat planistycznych można zgłaszać w terminie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące. W niniejszej sprawie, uchwała Nr [...]Rady Miejskiej Gminy K. z dnia [...]r. weszła.w życie z dniem [...] r. Wskazany wyżej termin upłynął zatem z dniem . [...]r. W ocenie skarżącej, z uwagi na to, że decyzja organu I instancji nie została jej doręczona przed upływem tego terminu, postępowanie w niniejszej sprawie powinno zostać umorzone.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. Jeżeli w sprawie nie wystąpiły przesłanki nieważności postępowania, wymienione w art. 183 § 2 tej ustawy, jak ma to miejsce w rozpoznawanej sprawie, to Sąd rozpoznając sprawę związany jest granicami skargi. Związanie granicami skargi oznacza związanie podstawami zaskarżenia wskazanymi w skardze kasacyjnej oraz jej wnioskiem.

Podstawy, na których oparta została skarga kasacyjna w niniejszej sprawie nie są usprawiedliwione.

W pierwszej kolejności Naczelny Sąd Administracyjny odniesie się do zarzutu naruszenia prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 37 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.), która według skarżącej polegała na przyjęciu przez Sąd I instancji, że dla zachowania terminu do wydania decyzji ustalającej opłatę z tytułu wzrostu wartości nieruchomości wystarczające jest wszczęcie postępowania administracyjnego w terminie 5 lat od daty wejścia w życie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Wskazać należy, iż w świetle art. 36 ust. 4 powołanej ustawy, jeżeli w związku ze zmianą planu miejscowego wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel zbywa tę nieruchomość, właściwy organ pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Stosownie do art. 37 ust. 3 w zw. z art. 36 ust. 3 powołanej ustawy, roszczenia z tytułu obniżenia wartości nieruchomości, można zgłaszać w terminie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące. Zgodnie natomiast z art. 37 ust. 4 powołanej ustawy, przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do opłat, o których mowa w art. 36 ust. 4.

Zauważyć należy, iż skarżąca słusznie podnosi, że dochodzenie roszczeń, o których stanowi art. 36 ust. 4 powołanej ustawy, jest czasowo ograniczone. Wskazany wyżej 5-letni termin jest bowiem terminem zawitym, co oznacza, że upływ tego terminu pozbawia właściwy organ możliwości ustalenia opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, zwanej także opłatą planistyczną.

W warunkach niniejszej sprawy, wątpliwości skarżącej budzi sposób zgłoszenia roszczenia przez organ administracji publicznej, a w konsekwencji także to, czy 5-letni termin do ustalenia opłaty planistycznej został przez ten organ zachowany. Rozstrzygnięcie tych kwestii ma decydujące znaczenie dla wyniku sprawy, gdyż jak słusznie podniosła skarżąca, upływ przedmiotowego terminu czyni niedopuszczalnym wszczęcie postępowania administracyjnego w przedmiocie ustalenia opłaty planistycznej, a w przypadku gdyby zostało wszczęte – rodzi konieczność jego umorzenia.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż wobec użytego w art. 37 ust. 3 powołanej ustawy zwrotu "można zgłaszać" przyjąć należy, iż dla zachowania określonego w tym przepisie 5-letniego terminu wystarczy przed jego upływem złożyć do właściwego organu żądanie wypłaty odszkodowania z tytułu obniżenia wartości nieruchomości. Odpowiednie stosowanie art. 37 ust. 3 powołanej ustawy do opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, oznacza tym samym, że organ właściwy do pobrania tej opłaty, aby mógł dochodzić roszczeń w tym zakresie, powinien wszcząć postępowanie administracyjne przed upływem przedmiotowego terminu. Będzie to bowiem równoznaczne ze zgłoszeniem roszczenia stronie. W tych też warunkach, za datę wszczęcia postępowania uznać należy datę doręczenia stronie zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia opłaty planistycznej.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż podstawa kasacyjna oparta na omawianym zarzucie nie jest uzasadniona.

Sądowi I instancji nie można skutecznie zarzucić w niniejszej sprawie także naruszenia art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Wbrew zarzutom skargi kasacyjnej, kontrola legalności działalności administracji publicznej w niniejszej sprawie przeprowadzona została w sposób prawidłowy. Z uwagi na to, że bezsporne w niej jest to, że wszczęcie postępowania o ustalenie opłaty planistycznej nastąpiło przed upływem 5 lat od dnia, w którym zmiany planu miejscowego stały się obowiązujące, podzielenie przez Sąd I instancji stanowiska organów administracji publicznej co do braku przedawnienia roszczenia w niniejszej sprawie uznać należy bowiem za prawidłowe.

W dalszej kolejności odnieść należy się do zarzutu naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. "c" ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 10 § 1, 67 i 79 kpa. W jego ramach, co wynika z uzasadnienia skargi kasacyjnej, skarżąca zarzuciła Sądowi I instancji brak dostrzeżenia, że w toku postępowania przed organami administracji publicznej doszło do pozbawienia jej prawa do czynnego udziału w sprawie, w szczególności poprzez brak zapewnienia jej udziału w przeprowadzaniu dowodu z biegłego.

Wskazać należy, iż podstawą ustalenia opłaty planistycznej jest opinia rzeczoznawcy majątkowego o wartości nieruchomości wydana w formie operatu szacunkowego. Operat ten jest dokumentem, którego wartość dowodowa podlega ocenie organów administracji publicznej na podstawie art. 80 kpa. W konsekwencji, w trakcie postępowania administracyjnego strony mogą składać swoje zastrzeżenia co do treści operatu oraz uwagi, a organy żądać od rzeczoznawcy jego uzupełnienia albo wyjaśnienia jego treści. Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, iż Sąd I instancji słusznie stwierdził, że w przypadku przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego formą realizacji zasady czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym jest możliwość odniesienia się przez stronę do treści tej opinii. Oględziny nieruchomości są bowiem jedynie czynnością poprzedzającą sporządzenie przez rzeczoznawcę operatu szacunkowego. Z uwagi na to, że rzeczoznawca majątkowy nie jest organem administracji publicznej, do przeprowadzonych przez niego czynności nie mają też zastosowania przepisy kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące trybu przeprowadzenia oględzin oraz sporządzania z tej czynności protokołu. Nie stanowią one bowiem jeszcze postępowania dowodowego w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego.

Zauważyć należy, iż zgodnie ze stanem faktycznym przyjętym do wyrokowania przez Sąd I instancji, skarżąca miała możliwość zapoznania się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym także operatem szacunkowym, którego kopia została jej doręczona oraz wypowiedzenia się co do jego treści. W żadnej fazie postępowania skarżąca nie zgłaszała jednak uwag co do merytorycznej treści operatu szacunkowego. W konsekwencji, stwierdzić należy, iż brak zapewnienia skarżącej udziału w oględzinach nieruchomości przeprowadzonych przez rzeczoznawcę majątkowego nie stanowiło naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, (a tylko takie naruszenie przepisów postępowania mogło stanowić podstawę uchylenia decyzji organów administracji publicznej na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), w sytuacji, gdy skarżąca miała możliwość zapoznania się ze sporządzonym w niniejszej sprawie operatem szacunkowym oraz wniesienia do niego uwag i zastrzeżeń. Brak skorzystania przez stronę z tego uprawnienia nie daje natomiast podstaw do kwestionowania prawidłowości przebiegu postępowania dowodowego. Tym samym, podstawa kasacyjna oparta na wskazanym zarzucie nie może być również uznana za usprawiedliwioną.

Odnosząc się do ostatniego zarzutu skargi kasacyjnej, dotyczącego naruszenia przez Sąd I instancji art. 50 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez jego niezastosowanie, stwierdzić należy, iż jest on całkowicie bezzasadny. Wskazany przepis wymienia podmioty uprawnione do wniesienia skargi. Konsekwencją jego zastosowania w niniejszej sprawie, było natomiast merytoryczne rozpoznanie przez Sąd I instancji skargi skarżącej w wyniku uprzedniego jej uznania za osobę posiadają legitymację skargową.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzając, iż podstawy kasacyjne, na których skarżąca oparł skargę nie są usprawiedliwione, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji wyroku.