Wyrok z dnia 2008-09-25 sygn. IV SA/Gl 242/08

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Adam Mikusiński Sędziowie Sędzia WSA Stanisław Nitecki Sędzia WSA Małgorzata Walentek (spr.) Protokolant st.sekr.sąd. Alicja Sadowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 września 2008 r. sprawy ze skargi A. D. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego uchyla zaskarżone postanowienie.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] r. Nr [...] Koordynator Starszy Pracownik Socjalny Pomocy Społecznej w K. odmówił A.D. przyznania świadczenia w postaci zasiłku celowego.

Na skutek odwołania strony Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K., działając na podstawie art. 134 k.p.a., postanowieniem z dnia [...]r. Nr [...] stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia odwołania.

W uzasadnieniu postanowienia podano, że decyzja organu pierwszej instancji zawierała pouczenie, że stronie służy odwołanie w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego rozstrzygnięcia. Decyzja ta została doręczona stronie w dniu [...]r. natomiast odwołanie zostało złożone w organie pierwszej instancji w dniu [...]r. a więc po upływie wskazanego terminu, który upłynął w dniu [...]r. Stwierdzono zatem, iż w sytuacji gdy nastąpiło uchybienie terminu do wniesienia odwołania organ nie był uprawniony do merytorycznego orzekania w sprawie.

Na powyższe postanowienie A.D. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w której zawarł jednocześnie wniosek o przywrócenie terminu. Podał, że odwołanie wniósł w terminie, bowiem przebywał na zwolnieniu lekarskim – szpitalnym. Nadto z treści skargi wynika, że skarżący zwolnienie lekarskie załączył do odwołania, do czego Kolegium się nie odniosło. Do skargi skarżący dołączył kserokopię zaświadczenia lekarskiego, z którego wynika, że przebywał na zwolnieniu lekarskim w okresie od [...]r do [...]r.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wniosło o umorzenie postępowania sądowego. Organ wskazał, że w dniu [...]r. A.D. złożył w Kolegium ustnie do protokołu oświadczenie, iż skargę na powyższe postanowienie wycofuje.

Pismem z dnia [...]r. Sąd wezwał skarżącego do wypowiedzenia się czy podtrzymuje oświadczenie złożone przed Kolegium do protokołu w dniu [...]r. o wycofaniu skargi, a zatem czy cofa skargę z dnia [...]r. na postanowienie Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. z dnia [...]r. Pomimo skutecznego doręczenia wezwania skarżący w kwestii tej żadnego oświadczenia nie złożył. Natomiast z informacji Kolegium udzielonej na zapytanie Sądu wynikało, że postanowieniem z dnia [...]r. nr [...] Kolegium odmówiło A.D. przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji z dnia [...]r., oraz że na to postanowienie skarżący złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153 poz.1269) sądy administracyjne sprawują w zakresie swojej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym § 2 wspomnianego przepisu stanowi, iż kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Jednocześnie w oparciu o art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.)powołanej wyżej ustawy sąd dokonuje z urzędu kontroli rozstrzygnięć administracji publicznej pod względem ich zgodności z prawem i nie jest związany w tym zakresie zarzutami, podstawą prawną i wnioskami sformułowanymi w skardze.

W pierwszej kolejności należało wyjaśnić, że na skutek wniesienia skargi nastąpiło automatycznie uruchomienie postępowania przed sądem administracyjnym. Oznacza to, że wszelkie oświadczenia strony w tym postępowaniu, winny być skierowane bezpośrednio do sądu. Nie spełnia tego wymogu oświadczenie skarżącego złożone przed Kolegium do protokołu z dnia [...]r. Tymczasem na wezwanie Sądu skarżący nie wypowiedział się czy podtrzymuje oświadczenie złożone do w/wym. protokołu o wycofaniu skargi, a zatem czy cofa skargę z dna [...]r. na postanowienie Kolegium z dnia [...]r. Powyższe stanowiło podstawę do rozpoznania skargi przez Sąd.

Dokonując oceny zaskarżonego postanowienia Wojewódzki Sąd Administracyjny doszedł do przekonania, iż skarga musiała odnieść skutek bowiem orzeczenie to, jako przedwczesne, narusza przepisy prawa procesowego w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy.

Przepisem prawa w oparciu o który wydane zostało zaskarżone postanowienie jest art. 134 Kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.). Wskazany przepis stanowi, że organ odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia niedopuszczalność odwołania oraz uchybienie terminu do wniesienia odwołania. Zatem organ odwoławczy w postępowaniu wstępnym zobowiązany jest w pierwszej kolejności do podjęcia czynności mających na celu ustalenie, czy odwołanie jest dopuszczalne oraz czy zostało wniesione w ustawowym terminie. Po myśli art. 129 § 2 k.p.a., odwołanie od decyzji administracyjnej organu pierwszej instancji wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie od dnia jej ogłoszenia. Termin ten jest terminem ustawowym i z tego względu nie może być ani przedłużany, ani skracany.

W niniejszej sprawie bezsporny jest fakt uchybienia przez stronę ustawowego terminu 14 dni do złożenia odwołania od decyzji organu pierwszej instancji. Jak wynika bowiem z akt administracyjnych sprawy strona odebrała decyzję w dniu [...]r., a odwołanie złożyła w dniu [...]r., natomiast termin do wniesienia odwołania upłynął w dniu [...]r. Zważyć jednak należy, że w treści odwołania strona powołała się na zwolnienie lekarskie, które, jak wskazała, "jest przy decyzji drugiej". Również z pisma przewodniego organu pierwszej instancji kierowanego do Kolegium wraz z odwołaniem strony wynika, że odwołanie z dnia [...]r. zostało złożone w ilości 2 szt. wraz z zaświadczeniami lekarskimi. Z treści tego pisma wynika również, że strona złożyła dwa odwołania. Tymczasem okoliczności tej organ odwoławczy w ogóle nie wziął pod uwagę przy wstępnym badaniu sprawy, choć mogła ona wskazywać na przyczynę wniesienia odwołania po terminie, co więcej w aktach administracyjnych nie zalega jakiekolwiek zaświadczenie lekarskie.

Należy przypomnieć, że w myśl art. 140 k.p.a w sprawach nieuregulowanych w art. 136 - art. 139 k.p.a. odnoszących się do trybu postępowania odwoławczego mają odpowiednie zastosowanie przepisy o postępowaniu przed organem pierwszej instancji. Oznacza to, że w postępowaniu odwoławczym, a zatem również w postępowaniu wstępnym, organ odwoławczy obowiązany jest podejmować wszelkie kroki niezbędne do wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy w oparciu o całokształt zgromadzonego w sprawie materiału oraz do załatwienia sprawy mając na względzie między innymi słuszny interes obywatela (art. 7 i art. 80 k.p.a.). Dodatkowo w postępowaniu w sprawach pomocy społecznej organy administracji publicznej mają szczególny obowiązek dbałości o to, aby strony - często osoby proste, nieporadne w kontakcie z administracją - nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa (art. 9 k.p.a. w związku z art. 100 § 1 ustawy o pomocy społecznej). Wszechstronne wyjaśnienie i rozpatrzenie sprawy, przejawia się w obowiązku zbadania przez organ treści wniesionego podania, poprzez "wyłowienie" zawartych w nim zarzutów i wniosków procesowych. Jakiekolwiek wątpliwości dotyczące treści wniesionego pisma winny obligować organ do wezwania strony o sprecyzowanie jego treści.

W rozpoznawanej sprawie okoliczność na którą strona powołała się w odwołaniu (zwolnienie lekarskie) mogła wskazywać na usprawiedliwienie złożenia odwołania po terminie. Tymczasem organ nie podjął czynności zmierzającej do sprecyzowania treści odwołania w tym zakresie ani nie potraktował tej okoliczności jako wniosku o przywrócenie terminu. W ocenie Sądu powyższe świadczy o braku wszechstronnego zbadania treści odwołania, a co za tym idzie wyjaśnienia okoliczności podnoszonych przez stronę, które mogły mieć wpływ na sposób załatwienia sprawy. Wskazać przy tym wypadnie, że z załączonej do skargi kserokopii zaświadczenia lekarskiego, które zgodnie z twierdzeniem strony skarżącej zostało załączone również do odwołania, wynika, że w okresie od [...]r. do [...]r., a zatem w okresie obejmującym między innymi termin do wniesienia odwołania strona pozostawała na zwolnieniu lekarskim oraz, że przebywała w szpitalu przez okres [...] dni. Dodatkowo wskazać przyjdzie, że strona jest osobą zaliczoną do osób o [...], co wymagało od organu szczególnej wnikliwości przy załatwianiu wniesionego przez nią odwołania.

W tych okolicznościach należało uznać, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wydając w sprawie rozstrzygnięcie na podstawie art. 134 k.p.a. naruszyło art. 7, art. 9 art. 77 § 1, art. 80 i art. 134 k.p.a., a naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W tych okolicznościach postanowienie stwierdzające uchybienie terminu do wniesienia odwołania, jako przedwczesne, należało wyeliminować z obrotu prawnego. Ponowne rozpatrzenie sprawy wymagać będzie uprzedniego rozpatrzenia kwestii przywrócenia terminu do wniesienia odwołania w kontekście podniesionej przez stronę okoliczności pozostawania na zwolnieniu lekarskim. Od sposobu jej załatwienia, będą uzależnione dalsze czynności postępowania.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone postanowienie na podstawie art. 145 § 1 pkt. 1 lit. c) ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Wskazania do dalszego postępowania wynikają wprost z wyżej naprowadzonych uwag Sądu.

Na marginesie przyjdzie dodać, iż Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 25 września 2008 r. sygn. akt IV SA/Gl 383/08 uchylił postanowienie Kolegium z dnia [...]r. o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia przedmiotowego odwołania