Wyrok z dnia 1972-03-29 sygn. III CRN 585/71

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CRN 585/71

Wyrok z dnia 29 marca 1972 r. 

1.  Jeżeli wspólne pożycie małżonków ustało, małżonek "zobowiązany" z art. 28 k.r.o. może domagać się uchylenia wydanego na podstawie tego przepisu orzeczenia, przy czym przyczyny zerwania pożycia oraz kwestia, który z małżonków je zerwał, nie mają znaczenia.
2. Nie leży w interesie Państwa pozbawienie uprawnionych do alimentacji osób należnych im alimentów - jeżeli już je otrzymują, choć w innym trybie aniżeli tryb przewidziany do dochodzenia tych alimentów.

Przewodniczący: sędzia S. Gross. Sędziowie: E. Mielcarek, W. Kuryłowicz (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Generalnej PRL W. Bryndy, po rozpoznaniu na rozprawie sprawy z wniosku Edwarda Ł. przeciwko Janinie Ł. o prawo pobierania wynagrodzenia za pracę na skutek rewizji nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego PRL od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Kielcach z dnia 16 września 1970 r.,

oddalił rewizję nadzwyczajną.

Uzasadnienie

Prawomocnym postanowieniem z dnia 11.XI.1969 r. Sąd Powiatowy w Kielcach nakazał - na podstawie art. 28 k.r.o. - wypłacać przypadające Edwardowi Ł. wynagrodzenie za pracę w 80% do rąk jego żony Janiny Ł.

We wniosku (mylnie określonym jako pozew) z dnia 4.V.1970 r. Edward Ł. wystąpił o "ustalenie, że Janinie Ł. nie przysługuje prawo pobierania jego wynagrodzenia", w szczególności z tej przyczyny, że nie pozostaje z nim - od marca 1970 r. - we wspólnym pożyciu, wyprowadziła się bowiem wraz z dziećmi do swych rodziców. Sąd Powiatowy orzeczeniem z dnia 25.V.1970 r. zmienił poprzednie postanowienie w ten tylko sposób, że obowiązek wypłaty ograniczył do 50%. Rewizję wnioskodawcy Sąd Wojewódzki oddalił postanowieniem z dnia 16.IX.1970 r.

Postanowienie to zaskarżył rewizją nadzwyczajną z dnia 26.XI.1971 r. Prokurator Generalny PRL, zarzucając rażące naruszenie prawa, w szczególności przepisów art. 3 § 2, art. 233 § 1 i art. 316 § 1 k.p.c. w związku z art. 28 k.r.o., oraz naruszenie interesu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, i na podstawie art. 422 § 2 k.p.c. wnosił o uchylenie postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Kielcach z dnia 16.IX.1970 r. wraz z poprzedzającym je postanowieniem Sądu Powiatowego z dnia 25.V.1970 r. oraz o przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Jednym ze sposobów realizacji obowiązku małżonka przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny jest dochodzenie wykonania tego obowiązku w zakresie pobieranego przez zobowiązanego małżonka wynagrodzenia za pracę lub w zakresie innych przypadających mu należności (art. 28 k.r.o.).

Warunkiem realizacji tego sposobu jest pozostawanie małżonków we wspólnym pożyciu. Ustanie tego pożycia - bez względu na to, z czyjej winy nastąpiło - wyłącza dopuszczalność dochodzenia obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny w trybie cytowanego przepisu. W takim wypadku wyłącznie właściwy staje się tryb określony w art. 27 k.r.o. lub tryb przewidziany do dochodzenia alimentów (por. art. 128 i nast. k.r.o.).

Jeżeli zatem, jak w niniejszej sprawie, wspólne pożycie małżonków ustało, małżonek "zobowiązany" z art. 28 k.r.o. może domagać się uchylenia wydanego na podstawie tego przepisu orzeczenia, przy czym przyczyny zerwania pożycia oraz kwestia, który z małżonków je zerwał, nie mają znaczenia. Wynika to z treści i celu art. 28 k.r.o., zmierzającego jedynie w określonej sytuacji (wspólnego pożycia) i w ograniczonym zakresie (wynagrodzenia za pracę lub innych wierzytelności) do tego, by zapewnić - w uproszczonym trybie - zaspokajanie potrzeb rodziny. Skoro jednak w niniejszym wypadku wnioskodawca uznał w rewizji wniesionej do Sądu Wojewódzkiego swój obowiązek alimentowania dzieci pozostających przy matce, czemu w każdym razie, jakkolwiek tylko w pewnym zakresie, czyni zadość pobierana przez Janinę Ł. kwota stanowiąca 50% wynagrodzenia wnioskodawcy za pracę, brak podstaw do przyjęcia, by zaskarżone orzeczenie naruszało interes Państwa Ludowego, naruszenie zaś tego interesu stanowi przesłankę zaskarżenia, gdy rewizja nadzwyczajna została wniesiona po upływie 6 miesięcy. Nie leży bowiem w interesie Państwa pozbawienie uprawnionych do alimentacji osób należnych im alimentów, jeżeli już je otrzymują, mimo że w innym trybie niż tryb przewidziany do dochodzenia tych alimentów.

Z powyższych względów należało stosownie do art. 421 § 1 k.p.c. orzec jak w sentencji.

OSNC 1973 r., Nr 1, poz. 13