Postanowienie z dnia 1972-02-29 sygn. I CZ 217/71

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CZ 217/71

Postanowienie z dnia 29 lutego 1972 r.

Na postanowienie sądu wojewódzkiego wyznaczające do rozpoznania sprawy "inny sąd" zamiast właściwego (art. 508 § 2 k.p.c.) nie przysługuje zażalenie.

Przewodniczący: sędzia S. Gross (sprawozdawca). Sędziowie: R. Czarnecki, E. Mielcarek.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku Albina P. o stwierdzenie nabycia spadku po Zenonie P. na skutek zażalenia uczestniczki Julii K. na postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Szczecinie z dnia 9 października 1971 r.,

zażalenie odrzucił.

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Wojewódzki w Szczecinie na podstawie art. 508 § 2 k.p.c. wyznaczył do rozpoznania sprawy - ze względów celowości - Sąd Powiatowy we Wrocławiu.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W uchwalonej przez skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego w dniu 21 lutego 1972 r. (sygn. III CZP 76/71) zasadzie prawnej zostało stwierdzone, że "sądem przełożonym nad sądem powiatowym w rozumieniu przepisów art. 44, 52 § 1 i 508 § 2 k.p.c. jest sąd wojewódzki działający jako sąd pierwszej instancji".

Z zasady tej wynika, że postanowienie o wyznaczeniu sądu w trybie art. 508 § 2 k.p.c. ma charakter postanowienia sądu pierwszej instancji i że zażalenie na nie może przysługiwać, jeżeli należy ono do "wskazanych w ustawie" wypadków, w których zażalenie takie przysługuje (art. 518 k.p.c.).

Przepisy o postępowaniu nieprocesowym nie wskazują, by na postanowienie wydane na podstawie art. 508 § 2 k.p.c. przysługiwało zażalenie. W myśl zaś art. 394 § 1 k.p.c., który stosownie do art. 13 § 2 k.p.c. wchodzi tu w rachubę, zażalenie byłoby dopuszczalne wówczas, gdyby omawiane postanowienie można było uznać za kończące postępowanie w sprawie (lecz nie orzekające co do jej istoty) albo gdyby miało ono za przedmiot jedno z rozstrzygnięć wymienionych w punktach 1-11 paragrafu pierwszego art. 394 k.p.c.

Jest oczywiste, że wyznaczenie przez sąd przełożony sądu do rozpoznania sprawy nie kończy postępowania w sprawie, lecz raczej je rozpoczyna.

Sąd Najwyższy w obecnym składzie nie podziela też stanowiska wyrażonego w postanowieniu z dnia 20 grudnia 1969 r. sygn. akt I CZ 120/69 (OSNCP 1970, z. X, poz. 185), w którym uznano zażalenie w podobnym wypadku za dopuszczalne na podstawie art. 394 § 1 pkt 1 k.p.c., przewidującego zażalenie na postanowienie o przekazaniu sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu.

Przekazanie takie bowiem jest aktualne wtedy, gdy sąd stwierdza swą niewłaściwość (art. 200 k.p.c.), podczas gdy w rozważanym wypadku kwestia niewłaściwości sądu nie wchodzi w rachubę, aktualne jest natomiast wyznaczenie sądu do rozpoznania sprawy w całości lub w części z powodu przeszkody zachodzącej po stronie sądu właściwego albo ze względów celowości. Jest to zatem rozstrzygnięcie odmienne od przewidzianego w art. 394 § 1 pkt 1 przekazania sprawy innemu sądowi, uznanemu przez sąd przekazujący za właściwy. Wyraźnie na to wskazuje fakt, że zażalenie przysługuje jedynie na postanowienie o przekazaniu sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu, gdyż tylko w takim wypadku jest ono wiążące, podczas gdy w myśl art. 200 § 2 k.p.c. w razie przekazania sprawy sądowi wyższego rzędu może on przekazać sprawę innemu sądowi, nie wyłączając sądu przekazującego, jeśli uzna go za właściwy.

Z tych względów, nie znajdując podstaw do traktowania postanowienia o wyznaczeniu sądu w trybie art. 508 § 2 k.p.c. na równi z postanowieniem o przekazaniu sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu, jak również z uwagi na to, że żaden z innych wypadków przewidzianych w punktach 1-11 paragrafu pierwszego art. 394 k.p.c. nie może wchodzić w rachubę, Sąd Najwyższy stosownie do art. 397 § 2 w związku z art. 375 i 13 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

OSNC 1972 r., Nr 9, poz. 165