Wyrok z dnia 2010-01-13 sygn. I OSK 475/09

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Borowiec Sędziowie sędzia del. WSA Marzenna Linska-Wawrzon (spr.) sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska Protokolant Andrzej Bieńkowski po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej P. K. , A. K. i J. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 stycznia 2009 r. sygn. akt I SA/Wa 1309/08 w sprawie ze skargi P. K. , A. K. i J. K. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] czerwca 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 21 stycznia 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę P. K., A. K. i J. K. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] czerwca 2008 r. w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji. Wyrok ten wydany został w następującym stanie prawnym i faktycznym:

Decyzją z dnia [...] czerwca 2008 r. Minister Infrastruktury uchylił w całości decyzję Ministra Budownictwa z dnia [...] lipca 2007 r. i odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Ministerstwa Gospodarki Komunalnej z dnia [...] sierpnia 1969 r., utrzymującej w mocy decyzję Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy nr [...] z dnia [...] listopada 1968 r., oraz decyzję Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy nr [...] z dnia [...] listopada 1968 r.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ przedstawił następujący stan sprawy:

Zabudowana nieruchomość warszawska ozn. jako "W. hip. [...]", działka nr [...] i działka nr [...], która zgodnie z zaświadczeniem wydanym przez Państwowe Biuro Notarialne w Warszawie w dniu [...] sierpnia 1967 r. stanowiła własność F. P. i M. M. małżonków M., objęta została działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279).

W dniu [...] września 1966 r. M. M. wystąpiła do Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy o odszkodowanie na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (t. j. Dz. U. z 1961 r. Nr 18, poz. 94) za ww. nieruchomość ozn. jako "W. hip. [...]".

Decyzjami z dnia [...] listopada 1968 r. nr [...] – odnośnie nieruchomości położonej przy ul. [...], i nr [...] – odnośnie nieruchomości położonej przy ul. [...], Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy pozostawiło ww. wniosek o przyznanie odszkodowania bez uwzględnienia.

Decyzją nr [...] z dnia [...] sierpnia 1969 r. Ministerstwo Gospodarki Komunalnej utrzymało w mocy przedmiotowe rozstrzygnięcia organu I instancji z dnia [...] listopada 1968 r. Odmowę uzasadniono faktem, iż nieruchomości warszawskie położone przy ul. [...][...] i [...] nie były użytkowane przez byłego właściciela po dniu [...] kwietnia 1958 r.

W dniu [...] grudnia 1999 r. Z. K. (następczyni prawna byłych właścicieli) wystąpiła z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji Ministerstwa Gospodarki Komunalnej z dnia [...] sierpnia 1969 r. Spadek po zmarłej w dniu [...] września 2002 r. Z. K. nabyły dzieci: P. K., A. K. i J. K.

Decyzją nr [...] z dnia [...] września 2001 r. Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast odmówił stwierdzenia nieważności przedmiotowej decyzji Ministerstwa Gospodarki Komunalnej z dnia [...] sierpnia 1969 r.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy, decyzją nr [...] z dnia [...] lutego 2002 r. organ naczelny utrzymał w mocy swoje poprzednie rozstrzygnięcie z dnia [...] września 2001 r.

Następnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 26 sierpnia 2005 r., sygn. akt I SA/Wa 116/05 uchylił zaskarżone decyzje Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia [...] września 2001 r. i z dnia [...] lutego 2002 r. W uzasadnieniu Sąd Administracyjny wskazał, że organ naczelny oceniając rozstrzygnięcia organów odszkodowawczych winien był odwołać się do art. 215 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Minister Budownictwa decyzją z dnia [...] lipca 2007 r. odmówił stwierdzenia nieważności wskazanej wyżej decyzji Ministerstwa Gospodarki Komunalnej z dnia [...] sierpnia 1969 r. utrzymującej w mocy decyzję Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy z dnia [...] listopada 1968 r.

Rozpatrując ponownie sprawę rozstrzygniętą decyzją z dnia [...] lipca 2007 r. Minister Infrastruktury stwierdził, że rozstrzygnięcie Ministra Budownictwa z dnia [...] lipca 2007 r. dotyczyło decyzji Ministerstwa Gospodarki Komunalnej z dnia [...] sierpnia 1969 r., ale jedynie w zakresie, w jakim decyzja ta utrzymywała w mocy decyzję Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy nr [...] z dnia [...] listopada 1968 r. Tymczasem z akt sprawy jednoznacznie wynika, że przedmiotowa decyzja Ministerstwa Gospodarki Komunalnej utrzymywała w mocy zarówno wskazaną wyżej decyzję organu I instancji nr [...] z dnia [...] listopada 1968 r., jak i decyzję tegoż organu nr [...] z dnia [...] listopada 1968 r. Przedmiotem postępowania nadzorczego winna zatem być decyzja Ministerstwa Gospodarki Komunalnej nr [...] z dnia [...] sierpnia 1969 r. utrzymująca w mocy obie ww. decyzje Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy dotyczące nieruchomości położonych przy ul. [...] i przy ul. [...]. Tym samym rozstrzygnięcie Ministra Budownictwa z dnia [...] lipca 2007 r. pomija decyzję Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy nr [...] z dnia [...] listopada 1968 r., co oznacza, iż jest wadliwe, a zatem z tego powodu należy uchylić ww. decyzję Ministra Budownictwa z dnia [...] lipca 2007 r.

Kwestionowana decyzja Ministerstwa Gospodarki Komunalnej z dnia [...] sierpnia 1969 r. wydana została na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Zgodnie z treścią art. 53 ust. 2 przepisy tej ustawy dotyczące odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości stosuje się odpowiednio do domów jednorodzinnych i jednej działki budowlanej pod budowę domu jednorodzinnego, ale wyłącznie wówczas, gdy przeszły one na własność Państwa, na podstawie dekretu z dnia 26 października 1945 r., po dniu 5 kwietnia 1958 r. tj. po dniu wejścia w życie ww. ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości.

Sporną kwestią było ustalenie okresu, w którym byli właściciele faktycznie władali przedmiotowymi nieruchomościami. F. M. zmarł w dniu [...] września 1944 r. Ponadto, jak oświadczyła M. M. w piśmie z dnia [...] września 1967 r. skierowanym do Prezydium Rady Narodowej, od powstania (warszawskiego) nie mieszkała w Warszawie. Dalsza analiza materiału dowodowego pozwoliła ustalić, że M. M. przebywała w Bytomiu, a w 1950 r. wyjechała do Wrocławia (pismo byłej właścicielki z dnia [...] października 1968 r.). Z pisma tego wynika ponadto, iż budynek znajdujący się na przedmiotowej nieruchomości był zajmowany przez bezumownych lokatorów, o których M. M. nie posiadała żadnej wiedzy. Z kolei z pisma z dnia [...] sierpnia 1968 r. (str. 22 akt własnościowych) wynika, że M. M. z powodu choroby nie mogła bywać w Warszawie. Ponadto, jak wynika z operatu szacunkowego sporządzonego w dniu [...] grudnia 1959 r. oraz z protokołu z dnia [...] lipca 1959 r., przedmiotowa nieruchomość była użytkowana przez S. K.

Powyższe ustalenia nakazywały organowi przychylić się do stanowiska, iż nieruchomości warszawskie położone przy ul. [...] i przy ul. [...] przeszły na własność Skarbu Państwa przed dniem 5 kwietnia 1958 r., a poza tym, że nieruchomości te nie pozostawały w faktycznym władaniu byłej właścicielki już od czasów powstania warszawskiego. Słusznie więc Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy, a następnie Ministerstwo Gospodarki Komunalnej, wobec pozbawienia byłego właściciela użytkowania przedmiotowego gruntu przed dniem 5 kwietnia 1958 r., a więc nie spełnienia przesłanki zawartej w ustawie z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (art. 53 ust. 2), odmówiło przyznania odszkodowania za przedmiotowe nieruchomości warszawskie.

Odnosząc się zaś do zarzutu nie zastosowania przez organy orzekające w niniejszej sprawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) podkreślono, że zarówno w dacie orzekania przez organ pierwszej instancji ([...] listopad 1968 r.), jaki i drugiej instancji ([...] sierpień 1969 r.) nie obowiązywała wspomniana ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r., a rozpatrując daną sprawę organ jest związany przepisami prawa powszechnie obowiązującego w dacie rozstrzygania sprawy.

Skargę na powyższą decyzję wnieśli P. K., A. K. i J. K. wnosząc o uchylenie decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] czerwca 2008 r. i poprzedzającej ją decyzji Ministra Budownictwa z dnia [...] lipca 2007 r. Decyzji Ministra Infrastruktury zarzucono naruszenie prawa procesowego tj. art. 7, 77 i art. 156 § 1 pkt 2 kpa oraz naruszenie prawa materialnego tj. art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zw. z art. 215 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. poprzez ich niezastosowanie.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając skargę w swoich rozważaniach zaznaczył, że uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych wad w przeprowadzonym postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).W rozpoznawanej sprawie tego rodzaju wady i uchybienia nie wystąpiły, wobec czego skarga nie została uwzględniona.

W ocenie Sądu zaskarżona decyzja Ministra Infrastruktury z dnia [...] czerwca 2008 r. nie narusza prawa.

Wymieniona decyzja została wydana w postępowaniu nieważnościowym, które to postępowanie rządzi się swoimi prawami.

Tryb stwierdzenia nieważności decyzji jest nadzwyczajnym trybem postępowania administracyjnego, którego przesłanki zastosowania zostały enumeratywnie wymienione w art. 156 § 1 kpa. Tryb ten jest wyjątkiem od wyrażonej w art. 16 kpa zasady ogólnej trwałości decyzji administracyjnej, a organ administracji publicznej orzekający w tym trybie, posiada jedynie uprawnienia kasacyjne tzn. rozstrzyga tylko i wyłącznie w kwestii istnienia bądź nieistnienia – w dacie wydania kontrolowanej w trybie stwierdzenia nieważności decyzji – przesłanek z art. 156 § 1 kpa, nie rozstrzyga zaś o istocie sprawy będącej przedmiotem postępowania prowadzonego w trybie zwykłym. Aby stwierdzić nieważność badanej decyzji należy bezspornie ustalić zaistnienie jednej z przesłanej enumeratywnie wymienionych w art. 156 § 1 kpa.

Sąd podzielił zdanie organów obu instancji orzekających w trybie nadzoru, iż badanej w postępowaniu nieważnościowym decyzji Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia [...] sierpnia 1969 r. nie można było postawić zarzutu wypełnienia którejkolwiek z przesłanek określonych w art. 156 § 1 kpa.

Sąd stwierdził, że zasadnie organ podniósł, iż kwestionowana decyzja Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia [...] sierpnia 1969 r. została wydana na podstawie ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (t.j. Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 ze zm.). Zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. przepisy dotyczące odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość miały odpowiednie zastosowanie do odszkodowań za gospodarstwo rolne sadownicze i warzywnicze na gruntach, które na podstawie dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. z 1945 r. Nr 50, poz. 279) przeszły na własność państwa, jeżeli ich poprzedni właściciele lub następcy prawni tych osób, prowadzący wymienione gospodarstwa, pozbawieni zostali użytkowania wspomnianych gruntów po wejściu w życie niniejszej ustawy tj. po dniu 5 kwietnia 1958 r. Natomiast na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy przepisy niniejszej ustawy dotyczące odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości stosuje się odpowiednio do domów jednorodzinnych i jednej działki budowlanej pod budowę domu jednorodzinnego, które przeszły po wejściu w życie niniejszej ustawy na własność państwa na podstawie dekretu powołanego w ust. 1. Z akt sprawy wynika, że właściciele przedmiotowej nieruchomości F. M. zmarł [...] września 1944 r., zaś M. M. od powstania warszawskiego nie mieszkała w Warszawie, najpierw przebywała w Bytomiu, a w 1950 r. wyjechała do Wrocławia. Budynek mieszkalny znajdujący się na przedmiotowej nieruchomości był zajmowany przez bezumownych lokatorów. Powyższe ustalenia wskazują, że przedmiotowa nieruchomość nie pozostawała w faktycznym władaniu byłej właścicielki od czasów powstania warszawskiego, a więc pozbawienie byłego właściciela użytkowania przedmiotowego gruntu miało miejsce przed dniem 5 kwietnia 1958 r. Zatem Ministerstwo Gospodarki Komunalnej prawidłowo uznało, że nie spełniona została zawarta w art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości przesłanka uzasadniająca przyznanie odszkodowania za przedmiotowe nieruchomości warszawskie. Biorąc powyższe pod uwagę należało zatem uznać, że w niniejszej sprawie nie wystąpiły przesłanki z art. 156 § 1 kpa i organ zajął prawidłowe stanowisko, uznając za nie naruszającą rażąco prawa decyzję Ministerstwa Gospodarki Komunalnej z dnia [...] sierpnia 1969 r. utrzymującą w mocy decyzje odmawiające przyznania odszkodowania w trybie ww. ustawy z dnia 12 marca 1958 r.

W ocenie Sądu Wojewódzkiego za niezasadny należało uznać zarzut podniesiony w skardze, a dotyczący naruszenia art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Zgodnie z tym artykułem ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten Sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Ocena prawna wynika z uzasadnienia wyroku Sądu i dotyczy wykładni przepisów prawnych i sposobu ich zastosowania w konkretnym przypadku w związku z rozpoznawaną sprawą.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 26 sierpnia 2005 r., sygn. akt I SA/Wa 116/05, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podkreślił, że postępowanie zainicjowane wnioskiem Z. K. prowadzone było w postępowaniu nieważnościowym. Podkreślił również, że organ nie wyjaśnił w sposób nie budzący wątpliwości czy M. M. została pozbawiona faktycznej możliwości władania nieruchomością po dniu 5 kwietnia 1958 r. Sąd w uzasadnieniu uznał również za zasadny zarzut naruszenia art. 215 ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze zm.). Przedmiotem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie było zbadanie decyzji Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia [...] sierpnia 1969 r. pod kątem wystąpienia przesłanek z art. 156 § 1 kpa. Zatem należy uznać, że organ zastosował się do zaleceń i oceny prawnej zawartych w wyroku z dnia 26 sierpnia 2005 r. badając ponownie kwestię pozbawienia byłej właścicielki nieruchomości warszawskiej faktycznej możliwości władania przedmiotową nieruchomością oraz ustalając, że w przedmiotowej sprawie art. 215 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie miał i nie może mieć zastosowania.

Mając powyższe na względzie Sąd stwierdził, iż w przedmiotowej sprawie zarówno Minister Infrastruktury jaki i Minister Budownictwa zasadnie odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia [...] sierpnia 1969 r. i decyzjom tych organów z dnia [...] lipca 2007 r. i z dnia [...] czerwca 2008 r. nie można postawić zarzutu naruszenia prawa.

W tym stanie rzeczy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), skargę jako bezzasadną oddalił.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł pełnomocnik P. K., A. K. i J. K., zaskarżając wyrok w całości. W oparciu o art. 174 pkt 1 i 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż organ administracji publicznej zastosował się do zaleceń i oceny prawnej zawartych w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2005 r., sygn. akt I SA/Wa 116/05, podczas gdy organ administracji publicznej faktycznie nie związał się oceną prawną i wskazaniami, co do dalszego postępowania wyrażonymi w tymże wyroku;

2. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 215 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w zw. z art. 53 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż pozbawienie byłego właściciela użytkowania przedmiotowego gruntu miało miejsce prze dniem 5 kwietnia 1958 r., podczas gdy z akt sprawy nie wynika, iż zaszło zdarzenie prawne o takim charakterze, które by spowodowało pozbawienie byłego właściciela użytkowania gruntu (faktycznego władania gruntem) przed dniem 5 kwietnia 1958 r., przy czym, zdarzeniem takim nie mogła być okoliczność, iż były właściciel od powstania warszawskiego nie zamieszkiwał na nieruchomości, gdyż potem przebywał w Bytomiu oraz we Wrocławiu, a budynek mieszkalny znajdujący się na przedmiotowej nieruchomości był zajmowany przez bezumownych lokatorów;

3. naruszenie przepisów procesowych, tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zw. z art. 7 kpa, art. 77 kpa i art. 80 kpa, poprzez nieuchylenie zaskarżonej decyzji w sytuacji, w której organ na skutek nie związania się oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania zawartymi w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2005 r. nie przeprowadził wszechstronnego postępowania wyjaśniającego w przedmiocie tego, czy utrata faktycznej możliwości władania gruntem nastąpiła przed, czy po dniu 5 kwietnia 1958 r., a co za tym idzie wadliwie ocenił materiał dowodowy i przyjął, że do tej utraty doszło przed dniem 5 kwietnia 1958 r. oraz w ogóle nie wyjaśnił tego, czy została spełniona przesłanka dotycząca przeznaczenia działki pod zabudowę domem jednorodzinnym w dacie wejścia w życie dekretu, co miało istotny wpływ na wynik sprawy;

4. naruszenie przepisów procesowych, tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 kpa, poprzez nieuchylenie zaskarżonej decyzji w sytuacji, w której doszło do rażącego naruszenia prawa, bowiem odmowa przyznania odszkodowania z art. 53 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości została oparta na przesłankach odnoszących się do innego rodzaju nieruchomości, co miało istotny wpływ na wynik sprawy.

Wskazując na powyższe wniesiono o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku oraz uchylenie decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] czerwca 2008 r. nr [...] i poprzedzającej ją decyzji Ministra Budownictwa z dnia [...] lipca 2007 r. nr [...], bądź o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 stycznia 2009 r. i przekazania temu Sądowi sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu skargi strona, powołując się na szereg orzeczeń Sądów Administracyjnych oraz poglądy prezentowane w literaturze prawniczej, w pierwszej kolejności zarzuciła wyrokowi Sądu I instancji błędną interpretację art. 153 p.p.s.a. Wskazała, że zarówno organ administracji publicznej, jak i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, nie związały się oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania wyrażonymi we wcześniejszym wyroku WSA w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2005 r., sygn. akt I SA/Wa 116/05. Przede wszystkim pełnomocnik podniósł, że skoro Sąd w wyroku tym stwierdził stanowczo, że zasadny jest zarzut naruszenia art. 215 ustawy o gospodarce nieruchomościami i w kontekście tego przepisu wytknął, iż organy w ogóle nie zajmowały się kwestią, czy działki mogły być przeznaczone pod budownictwo jednorodzinne, oraz że nie wyjaśniono w sposób nie budzący żadnych wątpliwości, czy M. M. została pozbawiona faktycznej możliwości władania działkami po dniu 5 kwietnia 1958 r., to oznacza, że Sąd ten dokonał subsumpcji prawa pod przepis art. 215 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Tak ten Sąd ocenił okoliczności faktyczne i nakazał, aby organ administracji publicznej rozpoznał sprawę pod kątem tego, czy zostały spełnione przesłanki z art. 215 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Twierdzenie więc Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w zaskarżonym wyroku, że organ zastosował się do zaleceń i oceny prawnej zawartych w wyroku z dnia 26 sierpnia 2005 r., bowiem badał ponownie kwestię pozbawienia byłej właścicielki nieruchomości warszawskiej faktycznej możliwości władania przedmiotową nieruchomością oraz ustalił, że w przedmiotowej sprawie art. 215 ustawy o gospodarcze nieruchomościami nie miał i nie może mieć zastosowania, jest wadliwe i wynika z błędnej interpretacji wyroku tego sądu z dnia 26 sierpnia 2005 r.

Ponadto pełnomocnik skarżących podniósł, że Sąd I instancji wadliwie przyjął, jakoby do pozbawienia faktycznej możliwości władania działką doszło przed dniem 5 kwietnia 1958 r., bowiem M. M. od powstania warszawskiego nie mieszkała w Warszawie, gdyż najpierw przebywała w Bytomiu, a potem w 1950 r. wyjechała do Wrocławia, budynek mieszkalny znajdujący się na przedmiotowej nieruchomości był zajmowany przez bezumownych lokatorów. W ocenie pełnomocnika Sąd podzielił pogląd Ministra Infrastruktury, mimo, że w wyroku z dnia 26 sierpnia 2005 r. podniósł, iż w aktach administracyjnych znajduje się pismo Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy z dnia [...] marca 1969 r. (data prezentaty), zawiadamiające, że na nieruchomości przy ul. [...] znajdował się budynek mieszkalny składający się z pięciu izb, który został odremontowany samowolnie, i który został rozebrany po 1961 roku na mocy decyzji z dnia [...] lutego 1962 r. zezwalającej na wykonanie robót rozbiórkowych. Świadczyłoby to o tym, że przedmiotowa nieruchomość była jednak użytkowana po 1958 roku. Tak więc w wyroku z dnia 26 sierpnia 2005 r. Sąd wyraźnie wskazał organowi, że dokumenty znajdujące się w aktach sprawy przemawiają za tym, iż przedmiotowa nieruchomość był jednak użytkowana po 1958 roku, a w wyroku z dnia 21 stycznia 2009 r. przyjął pogląd odmienny od poprzedniego i stanął na stanowisku, że nieruchomość nie była użytkowana po dniu 5 kwietnia 1958 r., bo była właścicielka przebywała w innym mieście, przy czym ta okoliczność była już znana Sądowi przy wydawaniu wyroku z dnia 26 sierpnia 2005 r.

Pełnomocnik skarżących podkreślił, że to, iż M. M. nie mieszkała w Warszawie, wcale nie oznacza, że nie mogła faktycznie korzystać z nieruchomości. Nie czyniła ona tylko z tego użytku, a takie zachowanie nie świadczy o pozbawieniu faktycznej możliwości władania. Minister Infrastruktury w ogóle nie wykazał, że nastąpiło takie zdarzenie prawne, które spowodowało, iż M. M. została pozbawiona faktycznej możliwości władania nieruchomością. Ponadto autor skargi kasacyjnej przywołał orzeczenia NSA i WSA dotyczące interpretacji pojęcia "faktyczna możliwość władania nieruchomością".

Uzasadniając kolejny zarzut z pkt 3 autor skargi kasacyjnej podniósł, że przedmiotowa nieruchomość przy ul. [...] i [...] nie była gospodarstwem rolnym sadowniczym lub warzywniczym. Powołując się na treść art. 53 ust. 1 i 2 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości pełnomocnik podniósł, że pomimo podpadania nieruchomości położonej przy ul. [...] i [...] pod hipotezę normy prawnej z art. 53 ust. 2 ustawy przy odmowie odszkodowania powołano się na przesłankę odnoszącą się do innego rodzaju nieruchomości z art. 53 ust. 1. Tego rodzaju błąd świadczy zatem o tym, iż przy wydawaniu decyzji o odmowie odszkodowania rażąco naruszono art. 53 ust. 1 i 2 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, skoro błędnie zastosowano przesłanki ujęte w tych przepisach. Istotne było bowiem to, czy na nieruchomości położonej przy ul. [...] i [...] dom jednorodzinny i działka pod budowę domu jednorodzinnego przeszła na własność Państwa po dniu 5 kwietnia 1958 r. Czym innym jest bowiem przejście na własność Państwa po dniu 5 kwietnia 1958 r. (art. 53 ust. 2), a czym innym jest pozbawienie użytkowania po dniu 5 kwietnia 1958 r. (art. 53 ust. 1). Błędne zastosowanie przesłanek powinno być traktowane jako rażące naruszenia prawa. Ta okoliczność zupełnie została pominięta przez organy obu instancji i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 21 stycznia 2009 r., przez co doszło do naruszenia art. 156 § 1 pkt 2 kpa.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 174 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zwanej dalej p.p.s.a., skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:

1. naruszeniu prawa materialnego przez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;

2. naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Stosownie do art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę jedynie nieważność postępowania, której w niniejszej sprawie nie stwierdzono.

Strona skarżąca sformułowała zarzuty mieszczące się w ramach obu podstaw kasacyjnych.

Z uwagi na konstrukcję i wagę poszczególnych zarzutów oraz ich wzajemne powiązanie, należało w pierwszej kolejności odnieść się do zarzutu naruszenia art. 153 p.p.s.a., polegającego według autora skargi kasacyjnej na błędnym przyjęciu, iż organ administracji publicznej zastosował się do oceny prawnej i zaleceń zawartych w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2005 r.

Wbrew twierdzeniu strony skarżącej, ani Sąd Wojewódzki, ani też organy administracji, orzekające w niniejszej sprawie nie dokonały błędnej wykładni wymienionego przepisu, bowiem nie treść tego przepisu, a jego zastosowanie stało się zagadnieniem spornym. Zbędne więc było przytaczanie przez autora skargi kasacyjnej obszernego orzecznictwa dotyczącego takich kwestii z zakresu regulacji zawartej w art. 153 p.p.s.a., które w sprawie nie budziły wątpliwości.

Istota problemu podlegającego rozwiązaniu przez organ administracji, a następnie Sąd I instancji, sprowadzała się do właściwej interpretacji uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 26 sierpnia 2005 r., który przy pierwszym rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy uchylił zaskarżoną decyzję i decyzję ją poprzedzającą.

Według argumentacji przedstawionej w skardze kasacyjnej (na str. 10), skoro Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził stanowczo, że zasadny jest zarzut naruszenia art. 215 ustawy o gospodarce nieruchomościami, to oznacza, że Sąd ten dokonał subsumpcji prawa pod przepis art. 215 ust. 2, a więc ustalenie przez organ administracji, że w sprawie nie można było zastosować wymienionego przepisu oznacza naruszenie art. 153 p.p.s.a.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić, aczkolwiek zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że niewątpliwie w sprawie zaistniały trudności we właściwym zrekonstruowaniu i odczytaniu oceny prawnej oraz wskazań co do dalszego postępowania wyrażonych w cyt. wyżej wyroku WSA z dnia 26 sierpnia 2005 r. Przyczyną takiego stanu rzeczy była wadliwa konstrukcja uzasadnienia oraz niekompletność i niejednoznaczność zawartej w nim argumentacji.

Aby właściwie skonkretyzować ocenę prawną, która stała się wiążąca dla organu i sądu rozpoznających ponownie sprawę, należało dokonać analizy treści całego uzasadnienia w powiązaniu ze skargą, która zainicjowała postępowanie sądowoadministracyjne. W szczególności w kontekście całego uzasadnienia należało zinterpretować stwierdzenie Sądu, że "zasadny jest zarzut skarżącej naruszenia art. 215 ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze zm.)". W skardze, tak jak wcześniej we wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy (pismo z dnia 28 września 2001 r.), strona podnosiła, że organ nie uwzględnił przy rozpoznawaniu wniosku orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczącego ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Uznanie przez Sąd w wyroku z dnia 26 sierpnia 2005 r. zasadności tego zarzutu oznaczało, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ będzie musiał odnieść się do kwestii zastosowania wymienionego przepisu przy badaniu kwestionowanej decyzji ostatecznej. Nie można natomiast z tego stwierdzenia Sądu wywodzić, jak to czyni autor skargi kasacyjnej, że właściwy organ rozstrzygając o nieważności decyzji z dnia [...] sierpnia 1969 r. powinien brać pod uwagę stan prawny wynikający z ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), zwanej dalej ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 r., a nie stan prawny istniejący w dacie wydania kwestionowanej decyzji, a więc przepisy prawa materialnego uregulowanego ustawą z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (t.j. Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 ze zm.), zwanej dalej ustawą z dnia 12 marca 1958 r.

Zaznaczyć trzeba, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z 26 sierpnia 2005 r. nie zanegował definitywnie podstawy prawnej powołanej przez organ administracji publicznej w zaskarżonej decyzji, co oznaczało, że po wykluczeniu zastosowania w sprawie art. 215 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. organ był zobowiązany do rozstrzygania w przedmiocie nieważności decyzji według przepisów prawa materialnego obowiązującego w dacie wydania kwestionowanej decyzji.

Wbrew zarzutowi zawartemu w skardze kasacyjnej ocena prawna zawarta w wyroku z dnia 26 sierpnia 2005 r. nie podważyła reguły wynikającej w sposób oczywisty z istoty instytucji jaką jest nieważność decyzji przewidziana w art. 156 § 1 kpa. Regułą zaś, ugruntowaną w orzecznictwie sądowym, jest to, że w postępowaniu nadzwyczajnym o stwierdzenie nieważności decyzji ostatecznej, decyzja jest oceniana według przepisów prawa materialnego obowiązującego w dacie wydania decyzji będącej przedmiotem postępowania w sprawie o stwierdzenie jej nieważności.

Wobec powyższego słusznie Sąd I instancji zaakceptował stanowisko organu administracji, który badając ewentualne istnienie kwalifikowanych wad decyzji z dnia [...] sierpnia 1969 r. czynił to w oparciu o ustawę wówczas obowiązującą.

Ze względów wyżej przedstawionych za niezasadny należało uznać również zarzut co do naruszenia art. 215 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami w zw. z art. 53 ust. 1 i 2 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości.

Przede wszystkim trzeba podnieść, że autor skargi kasacyjnej w jej uzasadnieniu nie wyjaśnił na czym miałoby polegać naruszenie wymienionych przepisów w powiązaniu ze sobą. Nie wymaga szerszej argumentacji stwierdzenie, że nie było dopuszczalne w sprawie o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia [...] sierpnia 1969 r. stosowanie obu wymienionych wyżej przepisów, z których jeden w istocie obowiązywał w czasie wydania kwestionowanej decyzji, ale drugi pochodzi z ustawy uchwalonej niemal czterdzieści lat później.

Niedopuszczalna jest również podjęta w skardze kasacyjnej próba interpretowania art. 53 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. przez pryzmat orzecznictwa ukształtowanego w odniesieniu do art. 215 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Podkreślić bowiem trzeba, że nie są tożsame przesłanki przewidziane w obu wymienionych przepisach, których spełnienie było wymagane, aby mogło być przyznane odszkodowanie – co wynika wprost z porównania treści tych przepisów (por. też wyrok WSA w Warszawie z dnia 30 września 2005 r., sygn. akt I SA/Wa 1313/04 i z dnia 3 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Wa 1451/08).

Nietrafne są zatem wywody zawarte w skardze kasacyjnej co do subsumpcji stanu faktycznego, będącego podstawą decyzji z dnia [...] sierpnia 1969 r., w kontekście regulacji art. 215 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. W szczególności nieuprawnione jest utożsamianie przewidzianej w art. 215 ust. 1 i 2 przesłanki w postaci "pozbawienia faktycznego władania" czy "pozbawienia faktycznej możliwości władania" z przesłanką z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. określoną jako "pozbawienie użytkowania".

Pomijając kontekst samych przepisów i omawianych ustaw, których regulacja jest różna, to należy ponadto wskazać, że interpretacji pojęć z ustawy z 1958 r. należy dokonywać w powiązaniu z dekretem z 1946 r. o prawie rzeczowym, w którym prawo użytkowania było ściśle powiązane z osobą i służyło głównie do zaspakajania indywidualnych potrzeb użytkownika i jego bliskich.

Wreszcie zaznaczyć trzeba, że autor skargi całkowicie pomija zasadniczą różnicę, jaka zachodzi pomiędzy niniejszą sprawą toczącą się w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji, a sprawami toczącymi się wskutek wniosków o odszkodowanie rozpatrywanych na gruncie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r., a konkretnie art. 215 tej ustawy. Rzeczą strony był wybór środka prawnego właściwego dla dochodzenia odszkodowania, przy czym złożenie wniosku o wszczęcie postępowania nieważnościowego nie wykluczało zainicjowania postępowania odszkodowawczego w trybie zwykłym.

Za niezasadny należało również uznać trzeci zarzut zawarty w skardze kasacyjnej mimo, iż częściowo argumentacja przytoczona na jego uzasadnienie jest trafna. Rację ma bowiem autor skargi kasacyjnej wskazując na potrzebę rozróżnienia zawartych w art. 53 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. przesłanek odszkodowawczych w zależności od charakteru nieruchomości, co jednak nie zostało dokonane w decyzji z dnia [...] sierpnia 1969 r. Mimo, iż Minister Gospodarki Komunalnej w wymienionej decyzji wskazał jako podstawę prawną przepis art. 53 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r., to w uzasadnieniu jako wspólną przyczynę odmowy ustalenia odszkodowania za dwie nieruchomości położone w Warszawie przy ul. [...] nr [...] i nr [...] podał fakt, iż nie były one użytkowane przez byłego właściciela po dniu 5 kwietnia 1958 r. Okoliczność ta nie mogła być jednak decydująca dla rozstrzygnięcia w przedmiocie nieważności decyzji. Nie dostrzegł bowiem autor skargi kasacyjnej, że w przeprowadzonym postępowaniu nadzorczym właściwy organ zawarł w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji z dnia [...] czerwca 2008 r. rozważania co do różnego rodzaju obu nieruchomości, a w konsekwencji odmiennych przesłanek odszkodowawczych. Mianowicie Minister Infrastruktury wskazał okoliczności istotne dla oceny warunków jakie musiały zaistnieć dla ustalenia odszkodowania za:

1. gospodarstwa rolne, sadownicze i warzywnicze na gruntach, które na podstawie dekretu z dnia 26 października 1945 r. (...) przeszły na własność państwa;

2. domy jednorodzinne i jedną działkę budowlaną pod budowę domu jednorodzinnego.

W stosunku do nieruchomości wymienionej w pkt 1 – organ na podstawie materiału zebranego w aktach administracyjnych wykazał, że byli właściciele pozbawieni zostali użytkowania przedmiotowego gruntu przed dniem 5 kwietnia 1958 r., co w świetle regulacji art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. wykluczało przyznanie odszkodowania (organ błędnie powołał w uzasadnieniu art. 53 ust. 2).

Natomiast w odniesieniu do nieruchomości wymienionej w pkt 2 istotne było ustalenie zawarte w uzasadnieniu decyzji, iż nieruchomość stanowiąca działki gruntu nr 33 i 34, wskutek działania dekretu z dnia 26 października 1945 r., objęta została w posiadanie gminy m. st. Warszawy w dniu 25 listopada 1948 r. tj. z dniem zamieszczenia ogłoszenia o objęciu gruntów w Dzienniku Urzędowym Rady Narodowej i Zarządu Miejskiego m. st. Warszawy Nr 27.

Dalej trafnie organ wskazał, że licząc od tej daty byli właściciele mogli w ciągu sześciu miesięcy wystąpić z wnioskiem o przyznanie im prawa własności czasowej do gruntu powyższej nieruchomości, przy czym jednocześnie ustalił, że z akt własnościowych przedmiotowej nieruchomości nie wynika aby taki wniosek był złożony.

W konkluzji Minister Infrastruktury przyjął, że nieruchomości warszawskie położone przy ul. [...][...] i [...] przeszły na własność Skarbu Państwa przed dniem 5 kwietnia 1958 r. Mimo niepełnej argumentacji w zakresie oceny stanu faktycznego i prawnego występującego w sprawie, zgodzić się trzeba z wnioskami wyprowadzonymi przez organ nadzorczy, które implikowały odmowę stwierdzenia nieważności decyzji z dnia [...] sierpnia 1969 r.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że Sąd I instancji akceptując rozstrzygnięcie podjęte w kontrolowanej decyzji wypaczył w uzasadnieniu wyroku istotę argumentacji przedstawionej przez Ministra Infrastruktury. Słusznie podniósł zatem autor skargi kasacyjnej, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w zaskarżonym orzeczeniu pominął kwestię związaną z odmienną regulacją przesłanek odszkodowawczych określonych w art. 53 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r.

Mimo jednak częściowo wadliwego uzasadnienie zaskarżonego wyroku uznać należało, że Sąd I instancji orzekł prawidłowo.

Wskazać bowiem należy, że organ administracji w ramach sprawy o stwierdzenie nieważności decyzji dokonał na podstawie materiału zebranego w aktach administracyjnych ustaleń niezbędnych do oceny czy kwestionowana decyzja dotknięta jest wadami kwalifikowanymi przewidzianymi w art. 156 § 1 kpa, a konkretnie wadą w postaci rażącego naruszenia prawa. Przeprowadzone właściwie postępowanie nadzorcze nie wykazało, aby organy obu instancji orzekające odmownie w przedmiocie odszkodowania naruszyły rażąco przepisy postępowania, bądź przepisy prawa materialnego.

W szczególności nie mogły skutkować stwierdzeniem nieważności kwestionowanej decyzji same uchybienia w zakresie sporządzonych uzasadnień, skoro rozstrzygnięcia podjęte przez organ I instancji były prawidłowe, a w konsekwencji trafne było też orzeczenie II instancji.

Z uwagi na częściowo błędne uzasadnienie zaskarżonego wyroku koniecznym jest jeszcze zwrócenie uwagi na regulację art. 1, 5, 7 i 8 dekretu z dnia 26 października 1945 r. Mianowicie w świetle wymienionych przepisów gmina m. st. Warszawy uzyskiwała własność gruntów z mocy prawa z dniem wejścia w życie dekretu (21 listopada 1945 r.). W odniesieniu jednak do gruntów zabudowanych stabilizacja statusu prawnorzeczowego wymagała spełnienia się dalszych warunków prawnych tj. objęcia gruntu przez nowego właściciela w posiadanie i upływu terminu sześciu miesięcy na zgłoszenie przez uprawnione osoby wniosku o przyznanie praw do gruntu. Pamiętać przy tym należy, że od chwili wejścia w życie dekretu, budynki znajdujące się na nieruchomości stawały się przedmiotem odrębnej własności dotychczasowego właściciela, dekret wprowadził bowiem czasowe odstępstwo od zasady superficies solo cedit. Status prawny utrwalał się w razie uwzględnienia wniosku. Natomiast w wypadku odmowy uwzględnienia wniosku, albo bezskutecznego upływu terminu do jego złożenia, budynek z powrotem stawał się częścią składową nieruchomości gruntowej, co następowało z mocy prawa. (por. Zbigniew Strus, Grunty warszawskie. Przegląd Sądowy, październik 2007 r., str. 7-8)

Sąd Najwyższy z orzeczeniu z dnia 9 października 1962 r. (sygn. akt I CR 819/61) stwierdził, że w razie niezgłoszenia wniosku o przyznanie prawa na gruncie, przejście budynków położonych na tym gruncie na własność Skarbu Państwa następuje z chwilą upływu terminu do wystąpienia z wnioskiem.

Odnosząc powyższe uwagi do rozpoznawanej sprawy trzeba stwierdzić, że według ustaleń zawartych w zaskarżonej decyzji budynek położony przy ul. [...][...] w Warszawie przeszedł na własność gminy po upływie sześciu miesięcy od dnia objęcia gruntu w posiadanie, co miało miejsce w dniu 25 listopada 1948 r., tj. w dniu zamieszczenia ogłoszenia w stosownym Dzienniku Urzędowym. (por. uchwała NSA z 5 czerwca 2000 r., OPK 32/99)

W rezultacie prawidłowo przyjął Minister Infrastruktury, że w rozpoznawanej sprawie nie był spełniony warunek do ustalenia odszkodowania za dom jednorodzinny i jedną działkę budowlaną, gdyż przeszły na własność Państwa przed dniem 5 kwietnia 1958 r. Tymczasem według art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. tylko przejście wymienionych nieruchomości po tej dacie warunkowało ustalenie odszkodowania.

Na akceptację – z przyczyn wyżej omówionych – zasługiwała dokonana w zaskarżonej decyzji ocena co do nieruchomości gruntowej położonej przy ul. [...] [...] w Warszawie.

Nie ma racji autor skargi kasacyjnej twierdząc, że przedmiotowy grunt nie miał charakteru gospodarstwa rolnego, sadowniczego lub warzywniczego, a wskutek tego niezasadnie organ zastosował w sprawie o odszkodowanie przepis art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r.

Po pierwsze zaznaczyć trzeba, że gdyby objęty wnioskiem grunt nie zostałby tak zakwalifikowany, to jako grunt o innym charakterze podlegałby w świetle art. 53 ust. 4 a contrario cyt. ustawy przepisowi art. 9 dekretu z dnia 26 października 1945 r., co oznaczałoby, że w momencie orzekania przez organy obu instancji wniosek o odszkodowanie tym bardziej nie mógłby być uwzględniony.

Po drugie trzeba stwierdzić, że w aktach administracyjnych znajdują się dokumenty, o których nie wspomina się w skardze kasacyjnej, a których treść wskazuje na rolny, warzywniczy charakter przedmiotowego gruntu. Mianowicie wynika to z protokołu Komisji z dnia 17 lipca 1959 r. w sprawie ustalenia stanu upraw oraz operatu szacunkowego dotyczącego upraw na działce przy ul. [...][...], sporządzonego w związku z budową kanału kanalizacyjnego i deszczowego.

Wobec powyższego przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Ministra Infrastruktury ustalenia odnoszące się do kwestii pozbawienia poprzednich właścicieli użytkowania przedmiotowego gruntu, a w konsekwencji przyjęcie, że nastąpiło to przed dniem 5 kwietnia 1958 r. – skutkować musiało odmową ustalenia odszkodowania.

Z tych wszystkich względów Sąd I instancji zasadnie uznał, iż badanej w postępowaniu nieważnościowym decyzji Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia [...] sierpnia 1969 r. nie można było przypisać którejkolwiek z wad kwalifikowanych, określonych w art. 156 § 1 kpa, a w rezultacie zaskarżona decyzja Ministra Infrastruktury z dnia [...] czerwca 2008 r. nie narusza prawa.

W konsekwencji skarga kasacyjna podlegała oddaleniu na podstawie art. 184 p.p.s.a., bowiem nie zawierała usprawiedliwionych podstaw, a zaskarżony wyrok, mimo częściowo błędnego uzasadnienia, odpowiada prawu.