Wyrok z dnia 2010-09-28 sygn. II SAB/Kr 70/08

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Renata Czeluśniak Sędziowie : WSA Mirosław Bator WSA Kazimierz Bandarzewski (spr.) Protokolant : Małgorzata Piwowar po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 września 2010 r. sprawy ze skargi P.B. na bezczynność Prokuratora Rejonowego w K. I. zobowiązuje Prokuratora Rejonowego w K. do udzielenia informacji w zakresie objętym wnioskiem z dnia 3 czerwca 2008 r. w sprawie udostępnienia akt podręcznych sprawy o sygn. 5 Ds 25/08 lub wydania aktu administracyjnego - w terminie 14 dni; II. zasądza od Prokuratora Rejonowego w K. na rzecz skarżącego P.B. kwotę 100 zł (sto złotych ) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Dnia 3 czerwca 2008 r. P.B. złożył do Prokuratury Rejonowej Kraków-Podgórze wniosek o udostępnienie na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej akt podręcznych sprawy o sygn. [...]. Wniósł o przesłanie kserokopii wszystkich dokumentów wraz z okładkami tych akt z powodu odmowy udostępnienia ich w dniu 3 czerwca 2008 r. do wglądu.

Prokurator Rejonowy pismem z dnia 13 czerwca 2008 r. poinformował wnioskodawcę, że nie ma prawnych podstaw udostępnienia akt podręcznych postępowania, zakończonego wydaniem w dniu 27 lutego 2008 r. decyzji o odmowie wszczęcia śledztwa, a to dlatego, że akta podręczne postępowania karnego nie stanowią informacji o sprawach publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

Poinformowano wnioskodawcę, że na takie załatwienie sprawy służy skarga na bezczynność.

Pismem z dnia 2 lipca 2008 r. P.B. wniósł o usunięcie naruszenia prawa, wskazując, że akta podręczne stanowią informację publiczną, a tym samych ich udostępnienie powinno nastąpić nie później niż w ciągu 14 dni od daty złożenia wniosku. Wniosek o usunięcie naruszenia prawa skarżący ponowił pismem z dnia 20 sierpnia 2008 r.

W tym stanie sprawy, w dniu 21 sierpnia 2008 r. P.B. wniósł skargę na bezczynność Prokuratora Rejonowego Kraków-Podgórze w sprawie braku udzielenia odpowiedzi na wniosek skarżącego złożony 3 czerwca 2008 r. w zakresie przekazania kopii materiałów znajdujących się w aktach podręcznych sprawy o sygn. [...] . Skarżący, domaga się stwierdzenia bezczynności i nakazania rozpatrzenia wniosku skarżącego poprzez przesłanie mu w terminie 3 dni pełnej informacji stwierdzenie, że wnioskowana informacja podlega udostępnieniu jako stanowiąca tajemnicę publiczną oraz zasądzeniu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że Prokurator Rejonowy powinien niezwłocznie wniosek rozpoznać, w terminie nie dłuższym niż 14 dni, chyba że ze względów technicznych nie ma możliwości udostępnienia informacji publicznej we wnioskowany sposób. Odmowa udostępnienia informacji publicznej powinna przybrać formę decyzji administracyjnej. Przed złożeniem skargi skarżący dwukrotnie składał wnioski o usunięcie naruszenia prawa. Zawartość akt, jak i same akta stanowią informację publiczną, dotyczą bowiem spraw publicznych. Wskazano w skardze, że w samych aktach umorzonego postępowania są dokumenty urzędowe, a akta takiej sprawy nie są co do zasady objęte tajemnicą służbową, ani jakąkolwiek inną tajemnicą.

W odpowiedzi na skargę Prokurator Okręgowy wniósł o oddalenie skargi wyjaśniając, że zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej udzielenie informacji publicznej następuje niezwłocznie, nie później niż w okresie 14 dni. W ocenie Prokuratora Rejonowego żądane dokumenty nie stanowią informacji publicznej, ponieważ mają one charakter wewnętrzny i gromadzone są w wyniku działań nadzorczych nad postępowaniem przygotowawczym. Akta podręczne są przeznaczone wyłącznie do dyspozycji prokuratora i nie są udostępniane tak stronom, jak i sądowi. Służą do nadzoru służbowego nad konkretnym postępowaniem oraz celów kontrolnych i zostały wytworzone wyłącznie w celach wewnętrznych. Akta podręczne dotyczą ściśle wewnętrznego funkcjonowania prokuratury i nie należą do materiału dowodowego w oparciu o który dokonywane są ustalenia w toku prowadzonych postępowań i tym samym brak interesu publicznego w ich udostępnianiu. Według stanowiska Naczelnego Sądu Administracyjnego z marca 2003 r. akta zakończonych postępowań przygotowawczych stanowią informację publiczną, ale nie dotyczy to akt podręcznych prokuratora. Ponadto według stanowiska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie (sygn. akt II SAB/Kr 42/07) wyrażonego w tożsamej sprawie, odmowa udostępnienia akt podręcznych mimo posiadanego zezwolenia na korzystanie przez konkretną osobę z akt głównych nie narusza prawa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Skargę na bezczynność Prokuratora Rejonowego w zakresie nie załatwienia wniosku skarżącego o przesłanie kopii akt podręcznych postępowania karnego wniósł skarżący P.B. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie.

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.), zwana dalej w skrócie "u.dip." zawiera generalną zasadę udostępniania informacji publicznej i przewiduje różne sposoby udostępniania informacji publicznych - art. 7 ust. 1 u.dip. Jednym z nich jest udostępnianie informacji publicznej, zgodnie z art. 10 u.dip., na wniosek. Wniosek wszczyna przede wszystkim postępowanie w sprawie udostępnienia informacji publicznej, ale również określa krąg podmiotów tego postępowania. Złożenie wniosku do organu administracji przesądza o tym, że w odniesieniu do tego konkretnego organu należy ustalić, czy jest on zobowiązany, w świetle przepisów u.dip., do udzielenia informacji publicznej oraz czy podejmuje stosowne czynności, których brak jest jednoznaczny z bezczynnością.

Nie ulega wątpliwości, że w tej sprawie skarżący domagał się udostępnienia mu akt podręcznych zakończonego karnego postępowania przygotowawczego.

W pierwszej kolejności rozważenia, czy żądana informacja udostępnienia akt podręcznych zakończonego karnego postępowania przygotowawczego, ma charakter informacji publicznej w rozumieniu u.dip. Stosownie do art. 1 ust. 1 u. dip. informacją publiczną, podlegającą udostępnieniu na zasadach i w trybie ustawy, jest każda informacja o sprawach publicznych. Jednakże, aby informacja podlegała udostępnieniu spełniony musi być również warunek podmiotowy, wynikający z treści art. 4 u.dip., tzn. informacja musi znajdować się w posiadaniu podmiotu, zobowiązanego do udostępniania informacji publicznej i będącego w posiadaniu takiej informacji. Zgodnie zaś z art. 4 ust. 1 pkt 1 u.dip. podmiotem zobowiązanym do udostępniania informacji publicznej są organy władzy publicznej, w pojęciu których mieści się również prokuratura.

Zgodnie z 156 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U.Nr 89, poz. 555 z późn. zm.), jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, w toku postępowania przygotowawczego, stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta, umożliwia sporządzanie odpisów i kserokopii oraz wydaje odpłatnie uwierzytelnione odpisy lub kserokopie tylko za zgodą prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Za zgodą prokuratora akta w toku postępowania przygotowawczego mogą być w wyjątkowych wypadkach udostępnione innym osobom.

Analiza powyżej przytoczonego przepisu prowadzi do wniosku, że odmienny tryb dostępu do akt dotyczy jedynie spraw w toku postępowania przygotowawczego. Nie odnosi się on do spraw zakończonych w zakresie prowadzonego postępowania przygotowawczego i to niezależnie od tego, w jaki sposób nastąpiło to zakończenie. W takich sprawach znajduje zastosowanie ustawa o dostępie do informacji publicznej.

Tym samym należy zgodzić się ze skarżącym, że akta zakończonego postępowania przygotowawczego spełniają, w rozumieniu u.dip., zarówno warunki przedmiotowe, jak i podmiotowe. Stanowią bowiem informację o działalności organu publicznego, jakim bez wątpienia jest prokuratura. Oznacza to, że na mocy art. 4 ust. 3 u.dip., zobowiązana jest ona do udostępnienia informacji, będących w jej posiadaniu.

Również na gruncie orzecznictwa sądowoadministracyjnego ugruntowało się stanowisko, że akta postępowań prowadzonych przez podmioty publiczne w określonych przypadkach stanowią informację publiczną udostępnianą w trybie u.dip. O ile bowiem wgląd do akt sprawy w toku postępowania przygotowawczego podlegać będzie rygorom art. 156 Kodeksu postępowania karnego, to już akta zakończonego postępowania przygotowawczego i to niezależnie od tego, w jaki sposób zostało ono zakończone – rygorom ustawy o dostępie do informacji publicznej. Akta postępowań przygotowawczych stanowią informację o działalności organów publicznych, do których dostęp wypełnia dyspozycję art. 61 Konstytucji RP, statuującego publiczne prawo obywatela do informacji (tak już Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 marca 2003 r. o sygn. akt II SA 3572/02, opub. w Wokanda 2003, nr 10, poz. 35, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 8 lutego 2005 r. o sygn. akt OSK 1113/04; Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 19 maja 2008 r., sygn. akt II SA/Wa 2171/07). Tym samym należy stwierdzić, że przedmiotem żądania skarżącego był dostęp do informacji publicznej. Informacją publiczną będzie każda wiadomość wytworzona lub odnosząca się do władz publicznych, a także odnosząca się do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne, w zakresie wykonywania przez nie zadań w zakresie władzy publicznej.

Rekapitulując stwierdzić należy, że w tej sprawie akta podręczne zakończonego postępowania przygotowawczego stanowią informacje publiczną, a tym samym brak udostępnienia tych akt lub brak wydania decyzji odmawiającej ich udostępnienie stanowił o bezczynności organu.

Podniesiona w odpowiedzi na skargę argumentacja, wskazująca na przeznaczenie tych akt (wewnętrzna kontrola, brak zaliczenia ich do materiału dowodowego, wewnętrzny charakter) nie odbierają przymiotu informacji publicznej. Dotyczą one bowiem treści, jakie dokumenty te mogą zawierać i późniejszego ich wykorzystywania przez prokuraturę (np. w ramach wewnętrznego nadzoru lub kontroli). Nie są to jednak przesłanki odmawiające aktom podręcznym charakteru dokumentów zawierających informację publiczną. Również powołanie się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 marca 2003 r., sygn. akt II SA 3572/02 nie jest trafne, ponieważ właśnie w tezie tego wyroku Sąd przyjął za zasadny podział akt postępowania karnego w zakresie ich udostępnienia i niewątpliwie stanął na stanowisku, że akta zakończonego postępowania stanowią informację publiczną.

Mając na uwadze przytoczoną argumentację, Sąd w tym składzie nie podziela stanowiska zajętego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 18 października 2007 r., sygn. akt II SAB/Kr 42/07, którym uznano, że tak prokuratura nie jest organem zobowiązanym do udostępnienia informacji w trybie u.dip., jak i akta postępowań prokuratorskich nie stanowią informacji publicznej.

W związku z tym, w zaistniałym stanie rzeczy skargę należało uznać w całości za uzasadnioną i tym samym - mając na uwadze treść art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) - koniecznym stało się zobowiązanie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny Prokuratora Rejonowego Kraków-Podgórze do udzielenia – w ciągu 14 dni - informacji publicznej zgodnie z wnioskiem wnioskodawcy z dnia 3 czerwca 2008 r. dotyczącego przesłania kserokopii akt podręcznych do sygn. [...] lub wydania w tym czasie aktu administracyjnego.

Ustalając ten termin Sąd uwzględnił charakter sprawy, znaczny upływ czasu od dnia złożenia wniosku, co może powodować wydłużenie czasu na odszukanie tych akt oraz uznał, że należy wyznaczyć taki termin, aby był on realny do załatwienia tej sprawy.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania nastąpiło na podstawie art. 200 P.p.s.a., zgodnie z którym w razie uwzględnienia skargi przez sąd pierwszej instancji przysługuje skarżącemu od organu, którego bezczynność stwierdzono, zwrot kosztów postępowania. W tej sprawie kosztami postępowania, które podlegają zwrotowi, jest kwota uiszczonego wpisu przez skarżącego w wysokości 100 zł.