Wyrok z dnia 2010-11-23 sygn. I OSK 837/10

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Łukaszewska-Macioch (spr.) Sędzia NSA Janina Antosiewicz Sędzia NSA del. Teresa Rutkowska Protokolant asystent sędziego Anna Pośpiech-Kłak po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W. P., M. P., G. P. i A. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 21 stycznia 2010 r. sygn. akt III SA/Kr 532/09 w sprawie ze skargi W. P., M. P., G. P. i A.P. na decyzję Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia (...) kwietnia 2009 r. nr (...) w przedmiocie opróżnienia lokalu mieszkalnego 1) uchyla zaskarżony wyrok, zaskarżoną decyzję i decyzję Komendanta Miejskiego Policji w K. z dnia (...) lutego 2009 r. nr (...); 2) zasądza od Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji na rzecz W. P., M. P., G. P. i A. P. solidarnie kwotę 760 (siedemset sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego za obie instancje.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 21 stycznia 2010 r. sygn. akt III SA/Kr 532/09 oddalił skargę W. P., A. P., M. P. i G. P. na decyzję M. Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia (...) kwietnia 2009 r. nr (...) w przedmiocie opróżnienia lokalu mieszkalnego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd przedstawił następujący stan faktyczny sprawy:

Komendant Miejski Policji w K., w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy na skutek uchylenia decyzją Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. z dnia (...) października 2008 r. nr (...) uprzednio wydanej decyzji z dnia (...) sierpnia 2008 r. nr (...), decyzją z dnia (...) lutego 2009 r. nr (...) wydaną w postępowaniu wszczętym z urzędu, na podstawie art. 90 ust. 1, art. 95 ust. 3 pkt 3 i 4 oraz art. 97 ust. 5 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277 ze zm.) oraz § 14 ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 maja 2005 r. w sprawie szczegółowych zasad przydziału, opróżniania i norm zaludnienia lokali mieszkalnych oraz przydziału i opróżniania tymczasowych kwater przeznaczonych dla policjantów (Dz. U. z 2005 r. Nr 105, poz. 884 ze zm.), wezwał W. P., M. P., G. P. oraz M. P. do opróżnienia z osób i rzeczy lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. R. w K. W uzasadnieniu tej decyzji organ wskazał, że ww. lokal uzyskał W. P. na podstawie przydziału kwatery stałej - mieszkania służbowego nr (...) z dnia (...) stycznia 1968 r. dokonanego przez Kwatermistrza Komendy MO woj. krakowskiego. Do wspólnego zamieszkiwania w tym lokalu byli uprawnieni: żona – J. oraz synowie – W., R. i L. P.. Przedmiotowy lokal należy do lokali mieszkalnych, o jakich mowa w art. 90 ust. 1 ustawy o Policji, który stanowi, że na lokale mieszkalne dla policjantów przeznacza się lokale będące w dyspozycji ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub podległych mu organów, uzyskane w wyniku ich działalności inwestycyjnej albo od terenowych organów rządowej administracji ogólnej, stanowiące własność gminy lub zakładów pracy, a także zwolnione przez osoby, które decyzje o przydziale uzyskały z jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. Wskazany lokal znajduje się w budynku stanowiącym własność Gminy K. i pozostaje w dyspozycji Komendanta Miejskiego Policji w K., co zostało potwierdzone pismem Dyrektora Wydziału Mieszkalnictwa Urzędu Miasta K. z dnia (...) lipca 2008 r.

W. P. zmarł w dniu 26 grudnia 1992 r., a przedmiotowy lokal mieszkalny decyzją Zastępcy Komendanta Wojewódzkiego Policji K. nr (...) z dnia (...) lutego 1993 r. został przydzielony żonie zmarłego – J. P.. Do zamieszkania z nią nikt nie został uprawniony. J. P. zmarła w dniu 21 marca 1994 r.

W dniu 5 kwietnia 1994 r. do Komendy Wojewódzkiej Policji w K. wpłynęło pismo syna J. P. – W. P. zawierające prośbę o przydzielenie mu zajmowanego lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. R. w K. Zastępca Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. pismem z dnia (...) kwietnia 1994 r. poinformował W. P., że nie wyraża zgody na przekazanie przedmiotowego lokalu "do dyspozycji Wydziału Lokali i Budynków Urzędu Miasta K.". Powyższe stanowisko podtrzymał Komendant Miejski Policji w K. w piśmie z dnia (...) grudnia 2003 r., w którym stwierdził, że W. P. nie jest uprawniony do renty rodzinnej po zmarłej matce, zatem brak jest podstaw prawnych do przydzielenia mu tego lokalu.

Prowadząc postępowanie w przedmiocie opróżnienia lokalu ustalono, że na lokalu tym ciążą zaległości czynszowe i okołoczynszowe, które na dzień 31 lipca 2008 r. wynosiły 37.615,84 zł, a które pomimo wezwania do uregulowania należności, nie zostały spłacone. Organ stwierdził, że W. P., jego żona M. P. oraz synowie G. P. i M. P. są osobami nieuprawnionymi w resorcie spraw wewnętrznych i administracji. Zgodnie bowiem z art. 29 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu (...) emeryci i renciści policyjni mają prawo do zajmowania lokali mieszkalnych pozostających w dyspozycji organów Policji. Prawo to przysługuje ponadto członkom rodzin uprawnionym do renty rodzinnej po funkcjonariuszach, którzy w chwili śmierci spełniali warunki wymagane do uzyskania emerytury lub renty policyjnej oraz po zmarłych emerytach lub rencistach.

Organ wskazał, że stosownie do art. 95 ust. 3 ustawy o Policji, decyzję o opróżnieniu lokalu mieszkalnego wydaje się w przypadku zajmowania lokalu mieszkalnego, o którym mowa w art. 90 ust. 1 ustawy o Policji, przez policjanta lub członków jego rodziny albo inne osoby bez tytułu prawnego. Zgodnie zaś z § 14 ust. 2 powołanego rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 maja 2005 r. w stosunku do osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego, decyzje w sprawach opróżnienia lokali mieszkalnych podejmuje będący dysponentem lokali kierownik jednostki organizacyjnej Policji, w którego dyspozycji pozostają te lokale, a którym w tej sprawie jest Komendant Miejski Policji w K. Organ wskazał ponadto na treść art. 95 ust. 4 ustawy o Policji, zgodnie z którym decyzję o opróżnieniu lokalu wydaje się w stosunku do wszystkich zamieszkałych w nim osób. W związku z powyższym zajmowanie lokalu mieszkalnego przy ul. R. w K. przez W. P., jego żonę M. P. oraz synów G. P. i M. P., jako osoby nieuprawnione w resorcie spraw wewnętrznych, skutkowało wydaniem decyzji o opróżnieniu lokalu mieszkalnego bez prawa do innego lokalu mieszkalnego.

Od decyzji Komendanta Miejskiego Policji w K. odwołanie wnieśli: W. P., M. P., G. P. oraz A. P., zarzucając:

1) rażące naruszenie art. 61 § 4 K.p.a. polegające na braku zastosowania zawartego w nim uregulowania w odniesieniu do skarżącej A.P., M. P. oraz G. P.,

2) naruszenie art. 10 K.p.a. przez brak zapewnienia skarżącej A. P. czynnego udziału w postępowaniu oraz brak umożliwienia przed wydaniem decyzji wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów,

3) naruszenie art. 97 § 1 ust. 4 K.p.a. przez brak zawieszenia postępowania do czasu ustalenia, czy skarżącym przysługuje tytuł prawny do przedmiotowego lokalu,

4) naruszenie art. 40 § 1 i § 2 K.p.a. przez brak doręczenia zaskarżonej decyzji wszystkim stronom postępowania,

5) naruszenie art. 95 ust. 4 ustawy o Policji przez brak jego zastosowania i brak wydania decyzji w stosunku do wszystkich osób zamieszkałych w lokalu,

6) naruszenie art. 95 ust. 3 pkt 3 ustawy o Policji przez jego niewłaściwe zastosowanie,

7) błąd w ustaleniach faktycznych polegających na przyjęciu, iż skarżący zajmują przedmiotowy lokal bez tytułu prawnego;

8) błąd w ustaleniach faktycznych polegających na przyjęciu, iż na lokalu zamieszkiwanym przez skarżących ciążą zaległości czynszowe i okołoczynszowe wynoszące na dzień 31 lipca 2008 r. 37.615,84 złotych.

Wskazując na powyższe naruszenia odwołujący się wnieśli o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji organu pierwszej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji oraz nakazanie organowi pierwszej instancji zawieszenia postępowania w niniejszej sprawie na podstawie art. 97 § 1 ust. 4 K.p.a. do czasu rozstrzygnięcia przez właściwy sąd powszechny, czy skarżący wstąpili w stosunek najmu zajmowanego przez nich lokalu w oparciu o uregulowania zawarte w art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego ( Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.) lub na podstawie innych przepisów prawa.

Odwołujący się zarzucili, że zaskarżona decyzja Komendanta Miejskiego Policji w K. z dnia (...) lutego 2009 r. została wydana z rażącym naruszeniem przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego polegającym na braku zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego wszystkich osób będących stronami w sprawie, gdyż czynności tej nie dokonano wobec M. P., G. P. i A. P., którzy są osobami stale zamieszkałymi w przedmiotowym lokalu i stronami w przedmiotowej sprawie. W ocenie odwołujących się, naruszenie to stanowi przesłankę do wydania przez organ odwoławczy orzeczenia kasacyjnego na podstawie art. 138 § 2 K.p.a., bowiem sprawa wymaga ponownego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, z uwzględnieniem faktu, iż w lokalu zamieszkuje również A. P. oraz umożliwienia tym osobom złożenia w przedmiotowej sprawie wyjaśnień, a przed wydaniem decyzji umożliwienie wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań zgodnie z art. 10 K.p.a. Podniesiono, że A. P., pomimo że zamieszkuje w przedmiotowym lokalu, nie była adresatem zaskarżonej decyzji, a zgodnie z art. 95 ust. 4 ustawy o Policji decyzję o opróżnieniu lokalu wydaje się w stosunku do wszystkich osób zamieszkałych w lokalu. Odwołujący się zarzucili naruszenie art. 40 § 1 i 2 K.p.a. przez to, że pełnomocnikowi W. P. i M. P. doręczono jedynie jeden egzemplarz decyzji, mimo iż pełnomocnik reprezentował w postępowaniu dwie strony. Nie dokonano więc skutecznego doręczenia decyzji jednej ze stron reprezentowanych przez pełnomocnika.

W ocenie odwołujących się, zaskarżona decyzja została wydana także na podstawie błędnych ustaleń faktycznych i w oparciu o błędną podstawę prawną. Nie jest bowiem prawdą, iż odwołujący się zajmują lokal mieszkalny numer 6 położony w Krakowie przy ul. Radzikowskiego 66 bez tytułu prawnego. Przy wydawaniu zaskarżonej decyzji organ pierwszej instancji nie uwzględnił faktu, iż M. P. i W. P. w stosunek najmu lokalu wstąpili z mocy prawa w oparciu o art. 30 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, który stanowi, że osoba zajmująca lokal bez tytułu prawnego do dnia wejścia w życie ustawy, co nastąpiło z dniem 10 lipca 2001 r., przez okres nie krótszy niż 10 lat, wstępuje z mocy prawa w stosunek najmu tego lokalu po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, jeżeli właściciel nie wniesie w tym okresie powództwa o nakazanie tej osobie przez sąd opróżnienia lokalu lub jeżeli w tym samym terminie nie wniesiono powództwa o ustalenie nieistnienia stosunku najmu. Wynika z powyższego, iż W. P. oraz M. P. wstąpili w stosunek najmu przedmiotowego lokalu w dniu 10 lipca 2002 r. Nie budzi wątpliwości fakt, iż korzystali oni z przedmiotowego lokalu bez tytułu prawnego w okresie 10 lat przed 10 lipca 2001 r. W. P. i M. P. nie są i nigdy nie byli funkcjonariuszami Policji oraz nie posiadali uprawnień do policyjnej renty rodzinnej i nie są członkami rodziny W. P. w rozumieniu art. 89 ustawy o Policji.

Ponadto odwołujący się zarzucili, że organy Policji naruszyły art. 97 § 1 ust. 4 K.p.a., gdyż mimo obowiązku zawieszenia postępowania w sytuacji, w której rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależało od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd, organy te nie uczyniły tego. Rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy W. P. i M. P. zajmują lokal mieszkalny numer (...) przy ul. R. w K. bez tytułu prawnego, czy też jak wskazano powyżej, posiadają oni tytuł prawny do przedmiotowego lokalu.

Odwołujący się nie zgodzili się z twierdzeniem Komendanta Miejskiego Policji w K., że na zamieszkiwanym przez nich lokalu ciążą zaległości czynszowe i okołoczynszowe wynoszące na dzień 31 lipca 2008 r. 37 615,84 złotych. Organ pierwszej instancji nie określił, co rozumie pod pojęciem należności okołoczynszowych i nie wskazał sumy, która miałaby się składać na ewentualne zadłużenie.

Małopolski Komendant Wojewódzki Policji w K. decyzją z dnia (...) kwietnia 2009 r. nr (...) utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie organu I instancji.

Organ odwoławczy wskazał, że lokal mieszkalny nr (...) przy ul. R. w K. należy do kategorii mieszkań, o których mowa w art. 90 ustawy o Policji. Krąg osób uprawnionych do lokalu mieszkalnego pozostającego w dyspozycji organów Policji jest zawężony i wyczerpująco wymieniony w art. 89 ustawy o Policji oraz w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Art. 29 ust. 1 i 2 tej ustawy daje prawo do zajmowania takich mieszkań emerytom i rencistom policyjnym oraz członkom rodzin uprawnionym do renty rodzinnej po funkcjonariuszach, którzy w chwili śmierci spełniali warunki wymagane do uzyskania emerytury lub renty policyjnej oraz po zmarłych emerytach lub rencistach. Odwołujący się nie są i nigdy nie byli funkcjonariuszami Policji, nie posiadają uprawnień do policyjnej renty rodzinnej i nie są członkami rodziny zmarłego W. P. w rozumieniu art. 89 ustawy o Policji. W. P. jest synem zmarłego W. P., niemniej jednak ukończył już 25 lat życia, nie może więc zostać uznany za członka rodziny w rozumieniu art. 89 ustawy o Policji.

Za całkowicie bezzasadne uznał organ odwoławczy zarzuty odwołania dotyczące błędnego zastosowania przez organ I instancji przepisów art. 92 ust. 3 pkt 3 ustawy o Policji. Zgodnie z tym przepisem decyzję o opróżnieniu lokalu mieszkalnego wydaje się także w przypadku zajmowania lokalu mieszkalnego, o którym mowa w art. 90 ust. 1, przez policjanta lub członków jego rodziny albo inne osoby - bez tytułu prawnego. Zajmowany przez W.P. z rodziną lokal mieszkalny nadal znajduje się w dyspozycji Komendanta Miejskiego Policji w K. Według art. 3 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, przepisy tej ustawy stosuje się do lokali będących w dyspozycji ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub podległych mu organów (...), jeżeli przepisy odrębne dotyczące tych lokali nie stanowią inaczej. Regulacje prawne dotyczące policyjnych (milicyjnych) mieszkań funkcyjnych stanowią rozwiązania szczególne wobec zasad ogólnych prawa lokalowego. Z tego powodu M. Komendant Wojewódzki Policji za bezzasadne uznał żądanie skarżących zawieszenia postępowania na podstawie art. 97 § 1 ust. 4 K.p.a. w celu uprzedniego rozstrzygnięcia o wstąpieniu w stosunek najmu lokalu przez skarżących na podstawie ustawy o ochronie praw lokatorów. Zarzut o niedoręczeniu skarżącym M. P., G. P. i małoletniej A. P. zawiadomienia o wszczęciu postępowania organ odwoławczy uznał za bezzasadny, gdyż M. P. skutecznie odwołała się od poprzedniej decyzji o opróżnieniu lokalu i została uznana za stronę postępowania. Tak więc bezcelowe byłoby doręczanie jej zawiadomienia o wszczęciu postępowania, w którym w wyniku decyzji organu drugiej instancji została uznana za stronę. O dalszych czynnościach podjętych w powtórzonym postępowaniu informowano M. P. prawidłowo.

Za nieuzasadniony M. Komendant Wojewódzki Policji uznał także zarzut nieuwzględnienia jako stron postępowania G. P. i małoletniej A.P. i uniemożliwienie im czynnego uczestnictwa w postępowaniu. Wskazał, że zgodnie z art. 30 § 1 K.p.a. zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych stron ocenia się według przepisów prawa cywilnego, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Jednocześnie, zgodnie z art. 30 § 2 K.p.a. osoby fizyczne nie posiadające zdolności do czynności prawnych działają przez swych ustawowych przedstawicieli. W dniu wszczęcia postępowania administracyjnego (tj. w dniu 6 grudnia 2007 r.), zarówno G. P. (ur. 9 listopada 1990 r.) jak również jego siostra A. P. (ur. 12 czerwca 2000 r.), nie mieli ukończonych 18 lat, a zatem nie posiadali pełnej zdolności do czynności prawnych. G.P. posiadał jedynie ograniczoną zdolność do czynności prawnych, a małoletnia A.P., z uwagi na nieukończenie 13 lat, w ogóle tej zdolności nie posiadała. W imieniu obu tych stron działali ich ustawowi przedstawiciele - rodzice W. P. i M.. Po uzyskaniu pełnoletności G.P. został uznany za stronę postępowania i mógł brać udział w czynnościach dokonywanych przez organ pierwszej instancji. Z tych samych powodów organ uznał, że zarzut stron o wydaniu zaskarżonej decyzji nie wobec wszystkich stron postępowania, również jest bezzasadny. Organ pierwszej instancji uwzględnił bowiem w decyzji wszystkie strony posiadające pełną zdolność do czynności prawnych.

Odnosząc się do zarzutu niedoręczenia zaskarżonej decyzji wszystkim stronom postępowania organ odwoławczy stwierdził, że zgodnie z art. 40 § 2 K.p.a. jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi. Zgodnie z tym przepisem organ pierwszej instancji zaskarżoną decyzję doręczył G. P. i M. P. oraz A. R., tj. ustanowionemu pełnomocnikowi stron: W. P. i M. P.. Całkowicie nieracjonalne jest żądanie stron doręczania pełnomocnikowi liczby egzemplarzy decyzji odpowiadającej liczbie reprezentowanych stron. Jeżeli strona decyduje się przekazać swoje uprawnienia i obowiązki pełnomocnikowi, organ jest takim oświadczeniem woli związany i o wszystkich czynnościach jest zobowiązany informować wyłącznie pełnomocnika.

Odnosząc się do zarzutu błędnego ustalenia kwoty zadłużenia organ odwoławczy wyjaśnił, że kwota ta została wyliczona przez Zarząd Budynków Komunalnych Urzędu Miasta K., a jej wysokość podano organowi pierwszej instancji pismem z dnia 11 sierpnia 2008 r. Zgodnie z tym pismem na dzień 31 lipca 2008 r. stan zadłużenia wynosił 37.615,84 zł. Na powyższą kwotę składały się zaległości z tytułu opłat czynszowych w wysokości 27.579,37 zł, odsetki od nieterminowych wpłat w wysokości 8.446,09 zł, odsetki od kwot zasądzonych w wysokości 1.528,28 zł oraz koszty upomnień w wysokości 61,80 zł.

Skargę na decyzję M.Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie: W. P., A. P., M.P. oraz G. P.. Skarżący powtórzyli zarzuty podniesione w odwołaniu, a także ich argumentację, wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji oraz nakazanie organowi pierwszej instancji zawieszenia postępowania w niniejszej sprawie zgodnie z art. 97 § l ust. 4 K.p.a. do czasu rozstrzygnięcia przez właściwy sąd powszechny, czy skarżący wstąpili w stosunek najmu zajmowanego przez nich lokalu w oparciu o uregulowanie zawarte w art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

W odpowiedzi na skargę M. Komendant Wojewódzki Policji w K. podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalając skargę powołanym na wstępie wyrokiem z dnia 21 stycznia 2010 r. wskazał w uzasadnieniu, że jest poza sporem, iż lokal mieszkalny przy ul. R. w K. znajduje się w budynku stanowiącym własność Gminy K. i pozostaje w dyspozycji Komendanta Miejskiego Policji w K.. Powyższą okoliczność potwierdza pismo Dyrektora Wydziału Mieszkalnictwa Urzędu Miasta K. z dnia (...) lipca 2008 r. nr (...). Lokal ten należy więc do szczególnej kategorii mieszkań, o której mowa w art. 90 ww. ustawy o Policji i do których zastosowanie mają przepisy tej ustawy oraz przepisy wykonawcze do ustawy, w tym rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 maja 2005 r. Przepisy te mają charakter przepisów szczególnych wyłączających stosowanie przepisów o charakterze ogólnym. Nie mają tu zastosowania przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, które mają charakter ogólny.

Sąd wskazał, iż jest poza sporem, że skarżący nie uzyskali przydziału na przedmiotowy lokal. Przydział taki posiadali rodzice skarżącego W. P., tj. ojciec W. P., a po jego śmierci matka J. P. Skarżący nie są uprawnieni do lokalu pozostającego w dyspozycji organów Policji. Uprawnienia do takiego lokalu zostały określone są w art. 89 ww. ustawy o Policji oraz w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Zgodnie z art. 29 ust. 1 i 2 tej ustawy, prawo do lokalu mieszkalnego przysługuje m.in. członkom rodzin uprawnionym do renty policyjnej oraz po zmarłych emerytach i rencistach. Skarżący ani nie posiadają uprawnień do policyjnej renty rodzinnej, ani nie są członkami rodziny zmarłego W. P. uprawnionymi w myśl art. 89 ustawy o Policji; niesporne jest również, iż nie byli i nie są funkcjonariuszami Policji.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, za nieuzasadniony Sąd uznał zarzut błędnego ustalenia przez orzekające w sprawie organy Policji, że skarżący zajmują ten lokal bez tytułu prawnego, jak również zarzut naruszenia art. 97 § 4 K.p.a. przez niezawieszenie postępowania prowadzonego w niniejszej sprawie do czasu ustalenia, czy skarżącym przysługuje tytuł prawny do zajmowanego lokalu.

W postępowaniu administracyjnym Sąd stwierdził uchybienia w zakresie dotyczącym zawiadomienia o wszczęciu postępowania wszystkich stron postępowania (art. 61 § 4 K.p.a.), zawiadomienia każdej z nich o możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym przed wydaniem decyzji i wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz o prawie zgłaszania żądań (art. 10 K.p.a.), a także w zakresie skierowania decyzji do wszystkich stron tego postępowania (art. 107 § 1 K.p.a.) jak również doręczenia jej pełnomocnikowi w tylu egzemplarzach, ile jest stron (art. 40 § 1 i § 2 K.p.a.). Uchybienia te jednak, w ocenie Sądu, nie mogły skutkować uchyleniem zaskarżonych decyzji. Zgodnie bowiem z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. sąd uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, jeżeli stwierdza naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W niniejszej sprawie nie zachodzi sytuacja, aby ww. uchybienia mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia art. 95 ust. 4 ustawy o Policji przez nieuwzględnienie w zaskarżonej decyzji małoletniej A. P., Sąd podzielił stanowisko skarżących, że decyzja o opróżnieniu lokalu powinna być skierowana również do małoletniej A. P.. Sąd stwierdził jednak, że zgodnie z art. 26 § 1 Kodeksu cywilnego miejscem zamieszkania dziecka jest miejsce zamieszkania rodziców, a zatem decyzja Komendanta Miejskiego Policji w Krakowie z dnia 6 lutego 2009 r. wzywająca W. P. i M. P. – rodziców małoletniej A. do opróżnienia spornego lokalu "z osób i rzeczy" z natury swej musiała odnieść skutek także w stosunku do małoletniej córki skarżących.

Skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wnieśli: W. P., A. P., M. P. oraz G. P., reprezentowani przez radcę prawnego. Wniesiono o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i uwzględnienie skargi w oparciu o art. 188 P.p.s.a. oraz zasądzenie na rzecz skarżących od strony przeciwnej kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

I. Naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

1) art. 145 § 1 ust. 1 lit. b P.p.s.a. przez brak jego zastosowania i uchylenia zaskarżonej decyzji ze względu na naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, polegające na braku zawiadomienia skarżących A. P., M. P. i G. P., a także M. P. zgodnie z art. 61 § 4 K.p.a. o wszczęciu postępowania, a także polegające na naruszeniu art. 10 K.p.a. przez brak zapewnienia skarżącym A. P. i G. P., a także M. P. czynnego udziału w postępowaniu oraz brak umożliwienia przed wydaniem decyzji wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań skarżącym A. P. oraz M. P., co w konsekwencji spowodowało, że skarżący A. P., G. P. i M. P., a także M. P. bez własnej winy nie brali udziału w postępowaniu;

2) art. 145 § 1 ust. 1 lit. c P.p.s.a. przez brak jego zastosowania i uznanie, iż:

a) naruszenie art. 61 § 4 K.p.a. polegające na braku zastosowania przedmiotowego uregulowania w odniesieniu do skarżących A. P., M. P., G. P., a także M.P. nie mogło mieć istotnego wpływu na wynik sprawy,

b) naruszenie przez organy administracyjne art. 10 K.p.a. poprzez brak zapewnienia skarżącym A. P. i G. P., a także M. P. czynnego udziału w postępowaniu oraz brak umożliwienia przed wydaniem decyzji wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań skarżącym A.P. oraz M.P. nie mogło mieć istotnego wpływu na wynik sprawy,

c) organ II instancji nie naruszył art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. przez brak stwierdzenia nieważności decyzji organu pierwszej instancji w związku z rażącym naruszeniem prawa przez organ pierwszej instancji;

d) organy administracyjne nie naruszyły art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a. przez niezawieszenie postępowania do czasu ustalenia, czy skarżącym przysługuje tytuł prawny do spornego lokalu;

3) naruszenie art. 145 § ust. 1 lit. a P.p.s.a. przez brak jego zastosowania i uchylenia zaskarżonej decyzji w całości, pomimo przyznania skarżącym racji co do tego, że organy administracyjne naruszyły art. 95 ust. 4 ustawy o Policji przez brak jego zastosowania i brak wydania decyzji w stosunku do wszystkich osób zamieszkałych w lokalu;

II. naruszenie prawa materialnego, tj.:

1) art. 3 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego przez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że w stosunku do spornego lokalu nie znajduje zastosowania art. 30 ust. 1 tej ustawy,

2) art. 95 ust. 3 pkt 3 ustawy o Policji przez jego niewłaściwe zastosowanie, podczas gdy przepis ten nie powinien znaleźć zastosowania, gdyż skarżącym przysługuje tytuł prawny do zamieszkiwania w spornym lokalu.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej rozwinięto treść podniesionych zarzutów argumentując, jak w odwołaniu od decyzji organu administracji I instancji i w uzasadnieniu skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zdaniem pełnomocnika skarżących, wobec niezapewnienia skarżącym A.P. i G. P., a także M. P. czynnego udziału w postępowaniu administracyjnym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie powinien był, zgodnie z art. 145 § 1 ust. 1 lit. b P.p.s.a., uchylić zaskarżoną decyzję ze względu na naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Powtórzono także argumentację odnoszącą się do zarzucanych uchybień procesowych postępowania administracyjnego przez naruszenie art. 10, art. 61 § 4 K.p.a., które mogły mieć wpływ na wynik sprawy, co błędnie ocenił Sąd I instancji.

Zdaniem pełnomocnika skarżących, naruszenia te powodowały, iż zgodnie z art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. organ drugiej instancji powinien był stwierdzić nieważność decyzji Miejskiego Komendanta Policji w K. z dnia 6 lutego 2009 r. z powodu wydania tejże decyzji z rażącym naruszeniem prawa. Pomimo wskazanych naruszeń procesowych oraz rażącego naruszenia art. 95 ust. 4 ustawy o Policji przez brak wskazania w wydanej decyzji skarżącej A. P., organ ten nie stwierdził nieważności decyzji, co powinno było zostać dostrzeżone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie i przemawiać za uwzględnieniem skargi. Decyzja organu pierwszej instancji została wydana również bez prawidłowej podstawy prawnej, gdyż nie zachodzą przesłanki do zastosowania art. 93 ust. 3 pkt 3 ustawy o Policji, co także powinno spowodować uznanie decyzji za nieważną.

Podtrzymano również pogląd o niezbędności zawieszenia postępowania administracyjnego zgodnie z art. 97 § 4 K.p.a do czasu ustalenia, czy skarżącym przysługuje tytuł prawny do spornego lokalu nabyty na mocy art. 30 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, nie zgadzając się ze stanowiskiem Sądu I instancji w tej kwestii. Zdaniem pełnomocnika, organy administracyjne powinny były kwestię wstąpienia skarżących w stosunek najmu wyjaśnić przed sądem powszechnym, a postępowanie w prowadzonej przez nie sprawie do tego momentu zawiesić. Zdaniem pełnomocnika, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie powinien był, z powodu zaniechania tych czynności przez organ, zgodnie z art. 145 § 1 ust. 1 lit. c P.p.s.a., uchylić zaskarżoną decyzję w całości, ze względu na naruszenie postępowania mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Skarga kasacyjna podnosi także, iż decyzja M. Komendanta Policji w K. z dnia (...) lutego 2009 r. o opróżnieniu lokalu mieszkalnego nie wymienia wśród osób zobowiązanych do opuszczenia lokalu skarżącej A. P., osoby niewątpliwie zamieszkującej w przedmiotowym lokalu, a to stanowi rażące naruszenie art. 95 ust. 4 ustawy o Policji, zgodnie z którym decyzję o opróżnieniu lokalu wydaje się w stosunku do wszystkich osób zamieszkałych w tym lokalu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie co prawda przyznał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku rację skarżącym, iż faktycznie doszło do naruszenia powyższego przepisu i decyzja powinna była zostać skierowana również do skarżącej A.P., jednakże z niezrozumiałych dla skarżących przyczyn nie uznał powyższego naruszenia prawa materialnego za podstawę do uchylenia zaskarżonej decyzji. W ocenie pełnomocnika skarżących, naruszenia prawa materialnego w tym zakresie nie usprawiedliwia argument, iż zgodnie z art. 26 § 1 K.c. miejscem zamieszkania dziecka jest miejsce zamieszkania rodziców, a zatem decyzja Miejskiego Komendanta Policji w K. z dnia (...) lutego 2009 r. musiała odnieść skutek także w stosunku do małoletniej córki skarżących A. P.. Biorąc pod uwagę powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie powinien był, zgodnie z art. 145 § 1 ust. 1 lit. a P.p.s.a., uchylić zaskarżoną decyzję w całości ze względu na naruszenie prawa materialnego mające wpływ na wynik sprawy.

Naruszenie prawa materialnego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, zdaniem pełnomocnika, polega ponadto na niewłaściwym zastosowaniu art. 95 ust. 3 pkt 3 ustawy o Policji w związku z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, wskutek jego błędnej wykładni i przyjęcia, że w stosunku do spornego lokalu przepisy tej ostatniej ustawy nie znajdują zastosowania, a w konsekwencji błędne uznanie, że skarżącym nie przysługuje tytuł prawny do zamieszkiwania w spornym lokalu. Pełnomocnik skarżących nie zgodził się ze stanowiskiem Sądu I instancji, że uregulowania zawarte w art. 30 ust. 1 powołanej ustawy nie znajdowały zastosowania do spornego lokalu. Wskazał, iż z brzmienia art. 3 ust. 2 ustawy wynika, że do lokali będących w dyspozycji ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub podległych mu organów przepisy przedmiotowej ustawy stosuje się, jeżeli przepisy odrębne dotyczące tychże lokali nie stanowią inaczej. Wynika z tego, że skoro w przepisach odrębnych dotyczących lokali znajdujących się w dyspozycji organów Policji brak jest uregulowań wyłączających zastosowanie art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r., to zawarte w nim uregulowanie znajduje zastosowanie w stosunku do przedmiotowego lokalu. W rezultacie Sąd I instancji nie uwzględnił faktu, że M. P., W. P. i G. P. są najemcami przedmiotowego lokalu, a w stosunek najmu lokalu wstąpili z mocy prawa w oparciu o uregulowanie zawarte w art. 30 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (...). Z przedmiotowego lokalu korzystali oni bez tytułu prawnego w ustawowo wymaganym okresie 10 lat przed dniem 10 lipca 2001 r., tj. przed dniem wejścia w życie omawianej ustawy; wstąpili zatem w stosunek najmu przedmiotowego lokalu w dniu 10 lipca 2002 r. Przyjmując, iż skarżący są najemcami przedmiotowego lokalu, nie znajduje w stosunku do nich zastosowanie uregulowanie art. 95 ust. 3 pkt. 3 ustawy o Policji pozwalające na wydanie decyzji nakazującej opróżnienie lokalu.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna wniesiona w niniejszej sprawie zasługiwała na uwzględnienie, z uwagi na uzasadniony zarzut odnoszący się do naruszenia prawa materialnego.

Wobec tego jednak, że w skardze kasacyjnej powołano obie podstawy kasacyjne określone w art. 174 P.p.s.a., w pierwszej kolejności podlegają rozpoznaniu zarzuty odnoszące się do naruszenia przepisów postępowania. Dopiero bowiem po przesądzeniu, że ustalenia w zakresie stanu faktycznego sprawy przyjęte przez sąd pierwszej instancji są prawidłowe, albo że nie zostały skutecznie podważone, można przejść do skontrolowania prawidłowości subsumcji ustalonego stanu faktycznego pod zastosowany przepis prawa materialnego.

Analiza przedstawionych w skardze kasacyjnej zarzutów procesowych prowadzi do wniosku, że są one w całości nietrafne.

Chybiony jest zaprezentowany w skardze kasacyjnej pogląd, że Sąd pierwszej instancji dopuścił się naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. b P.p.s.a. przez to, że – jak twierdzi pełnomocnik skarżących – strony w osobach M. P., A.P. i G.P. bez własnej winy nie brały udziału w postępowaniu administracyjnym poprzedzającym wydanie zaskarżonej decyzji, co dawało podstawę do wznowienia tego postępowania. Należy podkreślić, że art. 145 § 1 pkt 1 lit. b P.p.s.a. określa wyłącznie sposób rozstrzygnięcia sprawy przez orzekający w sprawie sąd administracyjny w razie stwierdzenia przez ten sąd, że zachodzi naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Do naruszenia powołanego przepisu mogłoby zatem dojść wówczas, gdyby sąd administracyjny w wyniku przeprowadzonej sądowej kontroli zaskarżonej decyzji doszedł do przekonania, że postępowanie administracyjne poprzedzające wydanie zaskarżonej decyzji jest rzeczywiście dotknięte jedną z wad określonych w art. 145 § 1 i art. 145a K.p.a., ale rozstrzygnięcia przewidzianego w art. 145 § 1 pkt 1 lit. b P.p.s.a. nie zastosował. W niniejszej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie nie stwierdził zaistnienia żadnej z wad postępowania administracyjnego dającej podstawę do wznowienia tego postępowania w myśl art. 145 § 1 i art. 145a K.p.a. O naruszeniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. b P.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie przez Sąd nie może przesądzić subiektywne przekonanie strony skarżącej o wadliwości postępowania organów administracji w danej sprawie.

Z tych samych przyczyn nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. poprzez uznanie, iż nie zachodziła konieczność zawieszenia postępowania administracyjnego na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a. do czasu ustalenia w postępowaniu przed sądem powszechnym nabycia przez W. P. oraz M. P. tytułu prawnego do spornego lokalu mieszkalnego w trybie art. 30 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (...). Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie nie znalazł uzasadnienia dla prezentowanego przez pełnomocnika skarżących poglądu o pojawieniu się w postępowaniu administracyjnym zagadnienia wstępnego, od którego miałoby być uzależnione rozstrzygnięcie sprawy o opróżnienie lokalu. Sąd w tej sytuacji nie mógł naruszyć art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie, skoro nie stwierdził naruszenia przepisów postępowania, które podnosi pełnomocnik. Trafnie bowiem przyjął Sąd I instancji, że do spornego lokalu nie ma zastosowania instytucja wstąpienia z mocy prawa w stosunek najmu lokalu mieszkalnego przewidziana w art. 30 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (...). Zasady przydziału i opróżniania lokali mieszkalnych pozostających w dyspozycji organów Policji regulują przepisy ustawy o Policji oraz rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 maja 2005 r., które mają charakter przepisów odrębnych w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. Przepisy te w sposób odrębny, uzasadniony potrzebami służby, regulują powstanie uprawienia do zajmowania lokalu mieszkalnego pozostającego w dyspozycji organów Policji i nie przewidują możliwości wstąpienia z mocy prawa w stosunek najmu przez osoby zajmujące taki lokal bez tytułu prawnego.

Za nietrafny należało uznać zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a, które to naruszenie skarga kasacyjna w tym przypadku upatruje w błędnym uznaniu przez Sąd I instancji, że nie mogły mieć istotnego wpływu na wynik sprawy zarzucane organowi administracji I instancji uchybienia w postaci nie skierowania przez ten organ do wszystkich osób będących stronami zawiadomienia o wszczęciu z urzędu postępowania, jak również niepowiadomienie odrębnie wszystkich tych osób o zakończeniu postępowania i możliwości przedstawienia swego stanowiska w sprawie, co w przekonaniu pełnomocnika skarżących, skutkowało naruszeniem art. 61 § 4 i art. 10 K.p.a. Naczelny Sąd Administracyjny nie podziela tak postawionego zarzutu zgadzając się ze stanowiskiem Sądu I instancji. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie orzekającym w tej sprawie podziela pogląd wyrażony w wyroku NSA z dnia z dnia 18 kwietnia 2008 r. sygn. akt II OSK 429/07 (LEX nr 469206), iż "zawiadomienie strony o wszczęciu postępowania nie jest wartością samą w sobie, lecz ma określony cel, którym jest przede wszystkim poinformowanie stron o tym, iż rozpoczęło się postępowanie administracyjne, w którym może zachodzić potrzeba obrony ich praw. Jeżeli zatem, strona dowie się z innego źródła o wszczęciu postępowania i na skutek tego obronę swoich praw podejmie, (...), to nie ma potrzeby zawiadamiania jej o wszczęciu postępowania.".

W niniejszej sprawie tylko w części postępowania administracyjnego I instancji M. P., M. P. i G. P. nie brali udziału, ale czynny udział zapewniono im w dalszej części postępowania, poprzez zawiadomienia o zakończeniu postępowania wyjaśniającego i o możliwości zajęcia stanowiska w sprawie przed organem pierwszej instancji. Ze swych praw osoby te zresztą skorzystały, wnosząc odwołanie od decyzji I instancji, a następnie wnosząc skargę do sądu administracyjnego. Natomiast gdy chodzi o G. P. i A. P., to fakt, iż w dniu wszczęcia postępowania administracyjnego nie posiadali pełnej zdolności do czynności prawnych (G. P. posiadał jedynie ograniczoną zdolność do czynności prawnych, a małoletnia A. P., z uwagi na nieukończenie 13 lat, w ogóle tej zdolności nie posiadała), skutkował, że w postępowaniu administracyjnym reprezentowani byli przez rodziców, tj. W. P. i M.P. jako ustawowych ich przedstawicieli. Po uzyskaniu pełnoletności G. P. został uznany za stronę postępowania i mógł brać udział w czynnościach dokonywanych przez organ pierwszej instancji.

Za całkowicie bezzasadny należy uznać zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. poprzez niedostrzeżenie przez ten Sąd naruszenia art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. przez organ odwoławczy, który – zdaniem pełnomocnika skarżących – winien był stwierdzić nieważność decyzji organu I instancji z powodu naruszenia art. 10 i art. 61 § 4 K.p.a. Zarzut powyższy polega na błędnym odczytaniu przez autora skargi kasacyjnej przepisów wyznaczających kompetencje organu odwoławczego w postępowaniu administracyjnym. Należy zwrócić uwagę, że zakres możliwych do podjęcia rozstrzygnięć przez organ odwoławczy określa wyczerpująco art. 138 K.p.a., który nie przewiduje uprawnienia organu odwoławczego do wydania decyzji stwierdzającej nieważność decyzji organu I instancji w razie stwierdzenia którejkolwiek z wad określonych w art. 156 § 1 K.p.a.

Przechodząc z kolei do oceny zarzutów odnoszących się do prawa materialnego w pierwszej kolejności należy zaznaczyć, iż Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił zarzutu naruszenia art. 95 ust. 3 pkt 3 ustawy o Policji, które to naruszenie – zdaniem pełnomocnika skarżących - miałoby polegać na zastosowaniu tego przepisu wobec osób posiadających tytuł prawny do zamieszkiwania w spornym lokalu. Zarzut ten jest całkowicie bezzasadny; nie wykazano bowiem posiadania przez osoby zamieszkujące w lokalu uprawnień do jego zajmowania. Pełnomocnik w uzasadnieniu skargi kasacyjnej podaje, iż nie ma wątpliwości, że skarżący nie spełniają przesłanek uprawniających do lokalu będącego w dyspozycji Policji; nie są bowiem funkcjonariuszami Policji, a także nie spełniają wymogów określonych w art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (...). Dla podniesienia zarzutu niewłaściwego zastosowania art. 95 ust. 3 pkt 3 ustawy o Policji nie jest wystarczające przyjęcie założenia, że skarżący są najemcami przedmiotowego lokalu Podstawy kasacji nie można opierać na subiektywnym i całkowicie dowolnym założeniu istnienia stosunku prawnego, którego w żaden sposób nie wykazano.

Za usprawiedliwioną podstawę skargi kasacyjnej w niniejszej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny uznał natomiast zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 95 ust. 4 ustawy o Policji. Zgodnie z tym przepisem decyzję o opróżnieniu lokalu wydaje się w stosunku do wszystkich osób w nim zamieszkałych. Decyzja taka kształtuje skutki zajmowania lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego wobec wszystkich zamieszkujących w nim osób, w związku z czym zawarte w niej rozstrzygnięcie musi być skierowane bezpośrednio do każdej osoby która w lokalu zamieszkuje. W tym przypadku nie ma wątpliwości, że zarówno organ I jak i II instancji decyzji o opróżnieniu lokalu mieszkalnego przy ul. R. w K. nie wydał wobec małoletniej A. P.. Zawarte w osnowie decyzji Komendanta Miejskiego Policji w K. wezwanie do opróżnienia tego lokalu skierowane zostało tylko do W. P., M.P., G.P. i M. P.. Naruszenia art. 95 ust. 4 ustawy o Policji nie dostrzegł M. Wojewódzki Komendant Policji w Krakowie utrzymując w mocy decyzję organu I instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził wprawdzie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że decyzja o opróżnieniu lokalu powinna być skierowana również do małoletniej A.P., jednak ze stwierdzenia tego nie wyprowadził prawidłowego wniosku. Za sprzeczny z jednoznacznym brzmieniem art. 95 ust. 4 ustawy o Policji, a przede wszystkim niezgodny z teorią podmiotowości prawnej osoby fizycznej należy uznać pogląd Sądu, że skierowane do W. P. i M.P. wezwanie do "opróżnienia lokalu z osób i rzeczy" wywołuje skutek także wobec ich małoletniej córki. Skutkowało to uwzględnieniem zarzutu skargi kasacyjnej odnoszącego się do naruszenia art. 95 ust. 4 ustawy o Policji.

Z przedstawionych względów, mając na uwadze, że w rozpoznawanej sprawie zachodzi tylko naruszenie prawa materialnego, Naczelny Sąd Administracyjny, uchylając z tej przyczyny zaskarżony wyrok, na zasadzie art. 188 P.p.s.a. uwzględnił skargę i uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję Komendanta Miejskiego Policji w Krakowie z dnia 6 lutego 2009 r. W sprawie kosztów postępowania kasacyjnego Naczelny Sąd Administracyjny orzekł na podstawie art. 203 pkt 1 P.p.s.a.