Wyrok z dnia 2011-02-03 sygn. I SA/Po 945/10

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Tezy

1.Jako "interes publiczny" należy rozumieć również zapewnienie wpływu należnych dochodów niezbędnych do prowadzenia działalności organom egzekucyjnym. Budżet państwa nie finansuje egzekucji administracyjnej, jest ona finansowana z przysługujących organowi egzekucyjnemu kosztów egzekucyjnych.

2. Opłaty za czynności egzekucyjne są formą zryczałtowanego wynagrodzenia dla organu egzekucyjnego za podejmowane i dokonywane określone czynności egzekucyjne, niezależnie od tego czy ich zastosowanie przyczyniło się do wykonania obowiązku.

3.Wobec braku zastosowania środków egzekucyjnych w ramach przysługujących mu uprawnień i przekazania tytułów wykonawczych do realizacji innemu organowi egzekucyjnemu, oczywistym następstwem jest obowiązek ponoszenia powstałych w toku prowadzenia postępowania kosztów egzekucyjnych

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Skwierzyńska Sędziowie NSA Włodzimierz Zygmont (spr) WSA Katarzyna Wolna - Kubicka Protokolant st. sekr. sąd. Agnieszka Ratajczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 03 lutego 2011 roku sprawy ze skargi ZUS na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...]Nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia kosztów egzekucyjnych oddala skargę /-/ K. Wolna – Kubicka /-/M. Skwierzyńska /-/ W. Zygmont

Uzasadnienie

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. prowadził postępowanie egzekucyjne celem wyegzekwowania należności na podstawie tytułów wykonawczych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. Inspektorat w K., obejmujących zaległości "A" sp. z o.o. w likwidacji z/s w K., w składkach na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Organ egzekucyjny zawiadomieniami z dnia (...) 2004 r. dokonał zajęcia wierzytelności pieniężnych u kontrahentów spółki. Zajęcia okazały się w większości nieskuteczne, jedynie w przypadku zajęcia dokonanego w "B" S.A. w P., dłużnik zajętej wierzytelności w całości uznał kwotę (...) zł i przekazał ją organowi egzekucyjnemu. Wyegzekwowana wierzytelność wystarczyła jedynie na pokrycie części kosztów egzekucyjnych. W dniu (...) 2007 r. Naczelnik dokonał zajęcia ruchomości zobowiązanej spółki - samochodu ciężarowego marki "(...)". Powyższa ruchomość została sprzedana w drodze licytacji w dniu (...) listopada 2007 r. Z uzyskanej ze sprzedaży kwoty pokryto część kosztów egzekucyjnych. Zawiadomieniami z dnia (...) lutego 2008 r. podjął próby zajęcia rachunków bankowych spółki w 21 bankach, jednakże z odpowiedzi uzyskanych od dłużników zajętych wierzytelności wynika, iż rachunki takie nie są prowadzone. W latach 2003 - 2009 r. poborca skarbowy sporządził liczne protokoły o j stanie majątkowym spółki, z których wynika, iż nie posiada ona żadnego majątku, do którego można by skierować skuteczną egzekucję. Znajduje to potwierdzenie w złożonym przed Sądem Rejonowym w K. przez spółkę w dniu (...) stycznia 2009 r. wyjawieniem majątku. Z odpowiedzi uzyskanych z Urzędu Miejskiego w K., Starostwa Powiatowego w K. oraz do Wydziału Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, wynika, że spółka nie posiadania nieruchomości bądź pojazdów.

W rezultacie postanowieniami z dnia (...) stycznia 2010r. nr (...) i (...) Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. działając na podstawie art. 59 § 3 w związku z art. 59 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2005 r., Nr 229, poz. 1954 ze zm. – dalej: upea ), umorzył prowadzone w sprawie postępowanie egzekucyjne.

Jednocześnie postanowieniami z dnia (...) czerwca 2010 r. nr (...) i (...) Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. działając na podstawie art. 64 c § 1, § 4 i § 7 upea, postanowił obciążyć wierzyciela powstałymi w wyniku zastosowanych czynności egzekucyjnych kosztami egzekucyjnymi w łącznej kwocie (...) zł z uwagi na to, że nie mogły one zostać ściągnięte od zobowiązanego.

Wierzyciel Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. Inspektorat w K. nie wniósł środków zaskarżenia w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego i obciążenia wierzyciela kosztami egzekucyjnymi, natomiast wnioskiem dnia (...) lipca 2010 r. zwrócił się do organu egzekucyjnego o umorzenie kosztów egzekucyjnych kwocie (...) zł.

W uzasadnieniu wniosku wierzyciel Zakład Ubezpieczeń Społecznych argumentował, iż organ egzekucyjny nie pozyskał od zobowiązanych żadnych środków na pokrycie jego należności jako wierzyciela. Obciążenie kosztami egzekucyjnymi naruszy budżet, z którego wypłacane są świadczenia. Trudny obecnie stan finansów Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dotowanych przez państwo i komercyjne kredyty powoduje, że zapłata kosztów egzekucyjnych może przyczynić się do opóźnień w realizacji wypłat świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a przekazanie środków finansowych nie przyczyni się do zwiększenia wpływów do budżetu, nastąpi jedynie ich przesunięcie między jednostkami budżetowymi. umorzenia Za umorzeniem przemawia więc ważny interes publiczny.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. postanowieniem z dnia (...) sierpnia 2010r. nr (...) odmówił umorzenia kosztów egzekucyjnych w kwocie (...) zł.

Na powyższe postanowienie wierzyciel Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł zażalenie, w którym domagał się jego uchylenia i umorzenia kosztów egzekucyjnych w kwocie (...) zł.

Kwestionowanemu postanowieniu zarzucił, iż nie uwzględnia okoliczności dotyczących "ważnego interesu publicznego". W uzasadnieniu zażalenie powtórzył argumentację wniosku o umorzenie kosztów egzekucyjnych. Dodatkowo podał, że kwota powstałych kosztów nie wynika z nakładu działań egzekucyjnych i powstałych przez to wydatków, ale z wysokości należności głównej skierowanej do przymusowego dochodzenia, od której ryczałtowo naliczone zostały opłaty stanowiące koszty egzekucyjne. Kwota kosztów egzekucyjnych nie stanowi rekompensaty poniesionych faktycznie przez organ egzekucyjny wydatków i dlatego obciążenie nimi wierzyciela jest gospodarczo nieuzasadnione.

Dyrektor Izby Skarbowej w P. postanowieniem z dnia (...) października 2010r. nr (...) wydanym na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r., nr 98 poz. 1071 ze zm.) oraz art. 18 i art. 64e upea, po rozpatrzeniu zażalenia, utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie organu pierwszej instancji.

Uzasadniając postanowienie organ odwoławczy argumentował, jak następuje:

Stosownie do treści art. 64c § 4 upea, wierzyciel pokrywa koszty egzekucyjne, jeżeli nie mogą być ściągnięte od zobowiązanego. Powyższe oznacza, że jeśli prowadzona egzekucja jest skuteczna, tzn. zobowiązany posiada składniki majątku, do których można skierować egzekucję, ciężar kosztów egzekucyjnych ponosi zobowiązany i są one zaspokajane w pierwszej kolejności, o czym stanowi przepis art. 115 § 1 pkt 1 upea. Jeśli natomiast w wyniku czynności podjętych przez organ egzekucyjny okaże się, iż zobowiązany nie posiada mienia, które pozwoliłoby na pokrycie kosztów egzekucyjnych, koszty te ponosi wtedy wierzyciel. Na podstawie art. 64e § 1 ustawy, organ egzekucyjny może umorzyć w całości lub w części przypadające na jego rzecz koszty egzekucyjne zaś art. 64e § 2 wskazuje natomiast przesłanki uzasadniające umorzenie kosztów egzekucyjnych. Przepis art. 64e § 3 upea stanowi, iż koszty egzekucyjne powstałe w egzekucji należności pieniężnych mogą być umorzone w przypadkach określonych w § 2 pkt 1, jeżeli obciążenie wierzyciela obowiązkiem uiszczenia tych kosztów byłoby gospodarczo nieuzasadnione.

Powyższe przepisy wskazują, że umorzenie kosztów egzekucyjnych jest uprawnieniem organu egzekucyjnego, a nie jego obowiązkiem i pozostaje w sferze tzw. uznania administracyjnego. Organ egzekucyjny zatem rozpoznając wniosek w tym zakresie powinien zbadać, czy w sprawie zachodzą uzasadnione okoliczności, usprawiedliwiające wydanie pozytywnego dla strony rozstrzygnięcia.

Organ egzekucyjny otrzymując do realizacji tytuły wykonawcze zobligowany jest wszcząć egzekucję administracyjną, a co za tym idzie doręczyć odpis tytułu wykonawczego stosownie do art. 26 § 5 upea stosując jednocześnie inne czynności egzekucyjne, w tym środki egzekucyjne. Powyższe wiąże się nieuchronnie z powstaniem opłat za czynności i wydatków, o których mowa w art. 64 i art. 64b ustawy, które w sytuacji gdy nie można ich wyegzekwować od zobowiązanego, pokrywa wierzyciel. Organ egzekucyjny miał zatem obowiązek wszcząć egzekucję administracyjną i naliczyć z tego tytułu koszty egzekucyjne.

Dyrektor Zakładu Ubezpieczeń Społecznych również pełni funkcję organu egzekucyjnego w zakresie egzekucji świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Skorzystanie z tego uprawnienia miałoby niewątpliwie wpływ na kształtowanie kosztów postępowania egzekucyjnego. Od obowiązku ponoszenia tych kosztów Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako wierzyciel nie został bowiem zwolniony.

W ocenie organu odwoławczego prawidłowe jest przyjęcie przez organ egzekucyjny, że w sprawie brak przesłanki umorzenia ze względu na "ważny interes publiczny". Rozpatrując kwestię umorzenia kosztów egzekucyjnych, uwzględnić należy, jaki wpływ będzie miała decyzja w odnośnie umorzenia, na wykonywanie ustawowych zadań przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W tym zakresie istotna jest różnica pomiędzy budżetem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, będącego państwową jednostką organizacyjną a Funduszem Ubezpieczeń Społecznych, z którego wypłacane są świadczenia na rzecz uprawnionych osób. Obciążenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zapłatą kosztów egzekucyjnych nie oznacza jednoczesnego obciążenia Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i pozostaje bez wpływu na wysokość środków przeznaczonych na wypłatę świadczeń.

Organ odwoławczy odnosząc się do twierdzeń wierzyciela, że nie uzyskuje żadnych dochodów, stąd nie jest w stanie ponieść ciężaru zapłaty kosztów egzekucyjnych, stwierdził, że odpis ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zasila budżet Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przeznaczony jest na finansowanie funkcjonowania Zakładu. Budżet Zakładu zasilają również opłaty pobierane od instytucji, na rzecz których Zakład świadczy usługi, jak również wpływy z tytułu kosztów egzekucyjnych, związanych z prowadzonymi przez Dyrektora Zakładu postępowaniami egzekucyjnymi. Z ogólnodostępnych dokumentów finansowych, w szczególności z rachunku zysków i strat Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wg stanu na dzień 31 grudnia 2009 r. wynika, iż kwota (...) zł stanowi jedynie niewielki procent kosztów działalności Zakładu.

Jednocześnie organ odwoławczy podkreślił, że przy ocenie czy istnieje przesłanka "ważnego interesu publicznego" organ egzekucyjny miał obowiązek uwzględnić nie tylko interes wierzyciela, ale także charakter i cel, jakiemu służą środki wpłacane przez skarżącego z tytułu kosztów egzekucyjnych. Interes publiczny nie może być bowiem oceniany jednostronnie. Zatem jako "interes publiczny" należy rozumieć również zapewnienie wpływu należnych dochodów niezbędnych do prowadzenia działalności organom egzekucyjnym, które to środki przeznacza się na wydatki związane z prowadzeniem egzekucji administracyjnej, tj. na wynagrodzenia prowizyjne pracowników wykonujących egzekucję oraz na finansowanie usprawniających ją przedsięwzięć. Wskazać ponadto należy, iż budżet państwa nie finansuje egzekucji administracyjnej, jest ona finansowana właśnie z przysługujących organowi egzekucyjnemu kosztów egzekucyjnych. Egzekucja administracyjna nie toczy się zatem na koszt budżetu państwa nawet w sytuacji, gdy wierzycielem są państwowe osoby prawne lub organy administracji.

Za nietrafny uznał organ odwoławczy argument, że obciążenie wierzyciela obowiązkiem uiszczenia kosztów egzekucyjnych jest gospodarczo nieuzasadnione. W sprawie za umorzeniem kosztów egzekucyjnych nie przemawiają okoliczności gospodarcze i nie zachodzi przesłanka określona w art. 64e § 2 pkt 2 upea.

Koszty egzekucyjne naliczone zostały w wysokości określonej przez ustawodawcę w przepisach ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i przeznaczone są na realizację całokształtu czynności procesowych związanych z przymusowym ściągnięciem należności w toku wszczętej na wniosek wierzyciela egzekucji administracyjnej. Opłaty za czynności egzekucyjne są formą zryczałtowanego wynagrodzenia dla organu egzekucyjnego za podejmowane i dokonywane określone czynności egzekucyjne, niezależnie od tego czy ich zastosowanie przyczyniło się do wykonania obowiązku czy też nie. Wierzyciel skierował do organu egzekucyjnego ponad (...) tytułów wykonawczych dotyczących zobowiązanego "A" sp. z o.o. w likwidacji. Organ egzekucyjny podjął działania niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, gromadząc dowody w celu ustalenia wystąpienia przesłanek umorzenia kosztów egzekucyjnych, a podejmując rozstrzygnięcie uwzględnił całokształt tych okoliczności.

W skardze Zakład Ubezpieczeń Społecznych domagał się uchylenia powyższego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia z dnia (...) sierpnia 2010 r., Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. nr (...) a nadto zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania.

Zaskarżonemu postanowieniu wierzyciel zarzucił naruszenie przepisu art. 64 e § 1 i § 2 pkt 2 upea , poprzez przyjęcie, iż ważny interes publiczny nie przemawia za umorzeniem kosztów egzekucyjnych.

W uzasadnieniu skargi wierzyciel podkreślił, że zgodnie z przepisem art. 64 e § 1 i § 2 ust. 2 upea, organ egzekucyjny może umorzyć w całości lub części przypadające na jego rzecz koszty egzekucyjne. Koszty te mogą być umorzone jeżeli za umorzeniem kosztów przemawia ważny interes publiczny. Zważyć należy, iż wierzyciel egzekwujący jest państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną (art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych). Jest rzeczą powszechnie znaną, iż budżet Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest ujemny, co oznacza, że jest równoważony przez dotacje pochodzące z budżetu Państwa. Fakt, iż kwota ustalonych kosztów egzekucyjnych pochodziłaby z funduszy przeznaczonych na działalność Zakładu nie sprzeciwia się temu, iż faktycznie środki te pochodzą z budżetu Państwa.

Wierzyciel zwrócił uwagę na fakt, że z drugiej strony organ egzekucyjny jest statio fisci, przy czym jak wynika z uzasadnienia decyzji, wpływy wynikające z naliczonych opłat egzekucyjnych mają być przeznaczone na wynagrodzenia prowizyjne pracowników oraz finansowanie usprawniających ją przedsięwzięć. Nie da się pogodzić z zasadą sprawiedliwości takiego działania, gdzie z budżetu jednostki faktycznie zasilanej przez budżet Państwa (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) przekazuje się środki do jednostki będącej statio fisci po to, by jednostka ta przeznaczyła wyżej określone kwoty na wynagrodzenia prowizyjne i przedsięwzięcia usprawniające egzekucję, szczególnie biorąc pod uwagę występujący ogromny deficyt budżetowy. Takie działanie z pewnością nie wzbudza zaufania do organów państwa, bowiem nie budzi zaufania organ, który przedkłada swój wąsko rozumiany partykularny interes (wynagrodzenia prowizyjne, środki na "usprawnienia") kosztem całego społeczeństwa. Wreszcie koszty poniesione przez ZUS faktycznie obciążą całe społeczeństwo.

Skarżący wierzyciel podał, że Sąd uprawniony jest do badania rozstrzygnięcia organów skarbowych także z punktu widzenia jego celowości i słuszności, a także zbadać czy organ egzekucyjny a także organ wyższego stopnia prawidłowo zinterpretował pojęcia nieostre (niedookreślone) na tle stanu faktycznego w konkretnej sprawie. Interpretacja pojęcia "ważnego interesu publicznego" dokonana przez organy orzekające w niniejszej sprawie nie jest prawidłowa, a ważny interes publiczny przemawia za umorzeniem ustalonych kosztów egzekucyjnych. Rozpatrywany wniosek dotyczy konkretnej należności i winien on zostać oceniony w oparciu o konkretny stan faktyczny sprawy.

Dyrektor Izby Skarbowej w P. wniósł o oddalenie skargi, jako niezasadnej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu organ odwoławczy prawidłowo ocenił, iż nie zachodzi w sprawie przesłanka umorzenia kosztów ze względu na "ważny interes publiczny". Bezzasadny jest zarzut naruszenia przepisu art. 64e § 1 i § 2 pkt 2 upea , poprzez przyjęcie, iż nie zachodzi w sprawie przesłanka ważnego interesu publicznego do umorzenia kosztów egzekucyjnych. Podkreślić należy, iż pojęcie "ważny interes publiczny" powinno być w tej sprawie oceniane z uwzględnieniem wartości (zasad) takich jak sprawiedliwość, zaufanie do organów państwa, a zwłaszcza wpływ obciążenia kosztami egzekucyjnymi, na wykonywanie ustawowych zadań przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Odnosząc się do tej ostatniej przesłanki należy stwierdzić, że stosunek wysokości kosztów egzekucyjnych w stosunku do całości majątku i obrotów ZUS nie uprawnia do przyjęcia oceny o nieuchronnym zakłóceniu zdolności wykonywania zadań przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Organ egzekucyjny wiarygodnie wyjaśnił, iż istnieje różnica pomiędzy budżetem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, będącego państwową jednostką organizacyjną a Funduszem Ubezpieczeń Społecznych, z którego wypłacane są świadczenia na rzecz uprawnionych osób. Obciążenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zapłatą kosztów egzekucyjnych nie oznacza jednoczesnego obciążenia Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i pozostaje bez wpływu na wysokość środków przeznaczonych na wypłatę świadczeń. Ponadto, wbrew twierdzeniom wierzyciela, iż nie uzyskuje on żadnych dochodów, stąd nie jest w stanie ponieść ciężaru zapłaty kosztów egzekucyjnych, organ egzekucyjny wiarygodnie wyjaśnił, że odpis ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zasila budżet ZUS i przeznaczony jest na finansowanie jego funkcjonowania Budżet jego zasilają również opłaty pobierane od instytucji, na rzecz których ZUS świadczy usługi, jak również wpływy z tytułu kosztów egzekucyjnych, związanych z prowadzonymi przez Dyrektora ZUS postępowaniami egzekucyjnymi. Organ powołał się na ogólnodostępne dokumenty finansowe , w szczególności z rachunku zysków i strat ZUS wg stanu na dzień 31 grudnia 2009 r., odnośnie których brak podstaw do ich kwestionowania wynika, iż kwota (...) zł stanowi jedynie niewielki procent kosztów działalności ZUS, zatem, że nie stanowi dużego obciążenia i nie spowoduje utraty miejsc pracy przez wielu pracowników , nie wpłynie negatywnie na wykonywanie przez niego zadań publicznych. Wspiera tę ocenę trafna teza wyroku z dnia 5 marca 1997 r. SA/Łd 3131/95, Lex nr 29064 , iż umorzenie należności organu egzekucyjnego z tytułu poniesionych kosztów egzekucyjnych może nastąpić jedynie w wyjątkowych przypadkach, gdy występuje rzeczywista niemożność zapłaty przez zobowiązanego tych należności.

Interes publiczny nie może być bowiem oceniany jednostronnie. Organ egzekucyjny orzekający w niniejszej sprawie miał obowiązek uwzględnić przy ocenie zaistnienia przesłanki "ważnego interesu publicznego" nie tylko interes wierzyciela, ale także charakter i cel, jakiemu służą środki wpłacane przez skarżącego z tytułu kosztów egzekucyjnych. Zatem jako "interes publiczny" należy rozumieć również zapewnienie wpływu należnych dochodów niezbędnych do prowadzenia działalności organom egzekucyjnym. Budżet państwa nie finansuje egzekucji administracyjnej, jest ona finansowana z przysługujących organowi egzekucyjnemu kosztów egzekucyjnych. Egzekucja administracyjna – jak wynika z wyroku z dnia 29 czerwca 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 255/2009 - nie toczy się zatem na koszt budżetu państwa nawet w sytuacji, gdy wierzycielem są państwowe osoby prawne lub organy administracji. Okoliczność, że obie jednostki (Zakład Ubezpieczeń Społecznych i organ egzekucyjny) finansowane są z budżetu państwa, nie zwalniać wierzyciela z obowiązku zapłaty powstałych w toku egzekucji kosztów.

W ocenie Sądu organ odwoławczy prawidłowo ocenił, iż za umorzeniem kosztów egzekucyjnych nie przemawiają okoliczności gospodarcze. W szczególności nieprzekonująco brzmi wywód ZUS, że wysoka kwota kosztów egzekucyjnych nie stanowi rekompensaty poniesionych faktycznie przez organ egzekucyjny wydatków i nie wynika z pracochłonności podejmowanych przez organ egzekucyjny działań w sytuacji, gdy w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego nie wyegzekwowano na rzecz wierzyciela żadnych kwot. Koszty egzekucyjne naliczone zostały w wysokości określonej przez ustawodawcę w przepisach ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Służą one realizacji całokształtu czynności procesowych związanych z przymusowym ściągnięciem należności w toku wszczętej na wniosek wierzyciela egzekucji administracyjnej. Opłaty za czynności egzekucyjne są formą zryczałtowanego wynagrodzenia dla organu egzekucyjnego za podejmowane i dokonywane określone czynności egzekucyjne, niezależnie od tego czy ich zastosowanie przyczyniło się do wykonania obowiązku. Z akt sprawy wynika, że ZUS skierował do organu egzekucyjnego ponad (...) tytułów wykonawczych dotyczących zobowiązanego "A" sp. z o.o. w likwidacji. Organ egzekucyjny dokonał szeregu czynności zmierzających do wyegzekwowania należności objętych przedmiotowymi tytułami wykonawczymi: zajęcia rachunków bankowych (nieskuteczne), zajęcia wierzytelności przysługujących zobowiązanemu od kontrahentów spółki, zajęcie, wycenę i sprzedaż ruchomości, sporządzanie ze zobowiązanym protokołów o jego stanie majątkowym, doprowadzenie do wyjawienia majątku spółki przed sądem, kierowanie pism do Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, w celu ustalenia posiadania przez zobowiązaną spółkę nieruchomości bądź pojazdów.

Trafna jest argumentacja organu odwoławczego, że Dyrektor ZUS również pełni funkcję organu egzekucyjnego w zakresie egzekucji świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Skorzystanie z tego ustawowego uprawnienia miałoby niewątpliwie wpływ na kształt postępowania egzekucyjnego. Wobec braku zastosowania środków egzekucyjnych w ramach przysługujących mu uprawnień i przekazania tytułów wykonawczych do realizacji innemu organowi egzekucyjnemu, oczywistym następstwem jest obowiązek ponoszenia powstałych w toku prowadzenia postępowania kosztów egzekucyjnych. Zasada ta została potwierdzona tezą sformułowaną w wyroku z dnia 28 stycznia 2009 r., sygn. akt FSK II 319/2009 , że od obowiązku ponoszenia kosztów egzekucyjnych ZUS jako wierzyciel nie został bowiem zwolniony.

Ulgi w sprawie umorzenia kosztów egzekucyjnych udzielane są na zasadzie uznania administracyjnego. Z tego względu kontrola sądowa takich decyzji zmierza do ustalenia, czy na podstawie przepisów prawa dopuszczalne było wydanie decyzji, czy organ przy jej wydaniu nie przekroczył granic uznania i czy uzasadnił rozstrzygnięcie dostatecznie zindywidualizowanymi przesłankami. Kontrola ta ogranicza się do zbadania, czy wydanie postanowienia zostało poprzedzone prawidłowo przeprowadzonym postępowaniem, tzn. czy organ w sposób wyczerpujący zebrał materiał dowodowy i rozważył wszystkie okoliczności (istniejące w czasie prowadzenia postępowania) mogące mieć wpływ na wybór rozstrzygnięcia o udzieleniu lub odmowie udzielenia wnioskowanej ulgi. Instytucja umorzenia kosztów stanowi wyjątek od zasady ich naliczania i ponoszenia, a więc przesłanki zawarte w art. 64e u.p.e.a. nie mogą być interpretowane w sposób rozszerzający , co podkreślono trafnie w wyroku z dnia 23 kwietnia 2008r. I SA/Kr 1297/07, Lex nr 517131. Sąd nie dokonuje także oceny zaskarżonego postanowienia z punktu widzenia jego słuszności czy sprawiedliwości.

W wyniku tak zakreślonej kontroli zaskarżonego postanowienia Sąd nie dopatrzył się podstaw do tego, by ostateczne postanowienie wydane przez organ odwoławczy w granicach przysługującego mu z mocy konkretnego przepisu prawa uznania wymagało uchylenia bowiem nie stwierdził naruszeń przepisów postępowania, które miały istotny wpływ na wynik sprawy.

W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzekł, jak w sentencji wyroku.

/-/ K. Wolna Kubicka /-/ M. Skwierzyńska /-/ W. Zygmont