Postanowienie z dnia 1970-01-27 sygn. III CRN 527/69

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CRN 527/69

Postanowienie z dnia 27 stycznia 1970 r.

Przepis art. 618 § 1 k.p.c. daje podstawę do rozstrzygania o roszczeniach współposiadaczy wynikających z art. 207 k.c. tylko na wniosek osób zainteresowanych.

Przewodniczący: sędzia W. Bryl (sprawozdawca). Sędziowie: Z. Wasilkowska, B. Łubkowski.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym sprawy z wniosku Genowefy P. i Heleny P. o dział spadku i zniesienie współwłasności, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości od postanowienia Sądu Powiatowego w Kozienicach z dnia 6 maja 1969 r.,

uchylił zaskarżone postanowienie w części zasądzającej od Wacława T. na rzecz Stefana Z. kwotę 17.595 zł.

Uzasadnienie

Przedmiotem postępowania w sprawie był dział spadku i zniesienie współwłasności nieruchomości rolnej o powierzchni 11,5846 ha. Postanowieniem z dnia 8 maja 1968 r. Sąd Powiatowy w Kozienicach dokonał podziału tej nieruchomości w ten sposób, że połowę jej przyznał na własność Stefanowi Z., a drugą połowę na współwłasność Helenie Z. i Bronisławie T. oraz zasądził spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców i współwłaścicieli.

W rewizji od tego postanowienia wnioskodawczynie podniosły między innymi zarzut, że Sąd nie przyznał im równowartości użytkowania ich części przez tych uczestników postępowania, którzy wyłącznie korzystali z nieruchomości.

Na skutek tej rewizji Sąd Wojewódzki - Ośrodek Zamiejscowy w Radomiu uchylił zaskarżone postanowienie w części dotyczącej spłat, polecając Sądowi Powiatowemu rozliczenie uczestników z dochodów uzyskiwanych z nieruchomości przed dokonaniem jej podziału.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Powiatowy - mimo braku wniosku ze strony uczestnika postępowania Stefana Z. - zasądził na jego rzecz od Wacława T. z tytułu zwrotu równowartości pożytków uzyskiwanych przez niego w okresie 15 lat kwotę 17.595 zł.

Postanowienie Sądu Powiatowego w Kozienicach z dnia 6.V.1969 r. zaskarżył Minister Sprawiedliwości rewizją nadzwyczajną z powodu rażącego naruszenia art. 207 k.c. oraz art. 321 § 1 i 618 § 1 k.p.c. i na podstawie art. 417 § 7 i 419 § 1 k.p.c. wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w części zasądzającej od Wacława T. na rzecz Stefana Z. kwotę 17.595 zł.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Trafnie zarzuca Minister Sprawiedliwości, że zaskarżone orzeczenie rażąco narusza wymienione wyżej przepisy prawa. Z akt sprawy niniejszej oraz dołączonych akt Sądu Powiatowego w Kozienicach wynika, że Stefan Z. nabył aktem notarialnym z dnia 1 lipca 1958 r. od Wacława T. jego udział w spadku po Józefie T. i że "współposiadanie, współkorzystanie i współużytkowanie" nieruchomości objął w dniu 1 października 1957 r. Z wypowiedzi Stefana Z. wynika, że przez cały czas ma w posiadaniu 3,5 morgi gruntu, co równa się nabytemu od Wacława T. udziałowi we współwłasności całej nieruchomości. W tej też części Stefan Z. czerpał pożytki z nieruchomości stanowiącej współwłasność.

Zasądzając na rzecz Stefana Z. kwotę 17.595 zł z tytułu zwrotu równowartości pożytków czerpanych rzekomo przez Wacława T., Sąd rażąco naruszył art. 207 k.c.

Jednocześnie Sąd rażąco naruszył też art. 618 § 1 k.p.c., który daje podstawę do rozstrzygania o roszczeniach współposiadaczy wynikających z art. 207 k.c. tylko na wniosek osób zainteresowanych. Wobec braku takiego wniosku ze strony Stefana Z., Sąd nie miał podstaw do orzekania w tej mierze. Wydając orzeczenie co do przedmiotu nie objętego żądaniem strony, Sąd naruszył art. 321 § 1 k.p.c.

Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy orzekł jak wyżej.

OSNC 1970 r., Nr 9, poz. 164