Wyrok z dnia 2011-10-27 sygn. II OSK 1537/10

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Banasiewicz Sędziowie Sędzia NSA Marzenna Linska – Wawrzon Sędzia del. WSA Aleksandra Łaskarzewska (spr.) Protokolant Andżelika Nycz po rozpoznaniu w dniu 27 października 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 26 lutego 2010 r., sygn. akt II SA/Kr 1501/09 w sprawie ze skargi J. G. na decyzję Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie z dnia [...] lipca 2009 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie, 2. zasądza od Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie na rzecz J. G. kwotę 400 (czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 26 lutego 2010r., sygn. akt II SA/Kr 1501/09, oddalił skargę J. G. na decyzję Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie z dnia [...] lipca 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania w sprawie wstrzymania robót budowlanych.

Wyrok ów zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy.

Pismem z dnia 12 czerwca 2008 r. skarżący B. G. i J. G. wnieśli do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Tarnowie "o wznowienie postępowań administracyjnych" w sprawie nakazu wstrzymania robót budowlanych prowadzonych przez inwestora M. K. – B. przy budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego na działce nr [...] w W. R.. Podstawą do wznowienia postępowania miał być fakt, że B. i J. G. bez własnej winy nie brali udziału w trzech postępowaniach administracyjnych zakończonych decyzjami Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Tarnowie z dnia [...] lutego 2008 r., o których wydaniu sami wnioskodawcy, jak również ich pełnomocnik dowiedzieli się w dniu 28 maja 2008 r. Wskazane we wniosku rozstrzygnięcia to:

1. decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie wstrzymania robót budowlanych prowadzonych przez M. K. – B. przy budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego na działce nr [...] w W. R. ([...]),

2. decyzja o nie nałożeniu na M. K. – B. obowiązku wykonania czynności budowlanych przy robotach budowlanych polegających na dokończeniu pokrycia dachu dachówką ceramiczną, wstawieniu okien w otworach okiennych, zamontowaniu drzwi w dwóch otworach drzwiowych, przy budowie budynku mieszkalnego na działce nr [...] w W. R. ([...]),

3. decyzja o nie nałożeniu na M. K. – B. obowiązku wykonania czynności i robót budowlanych przy robotach budowlanych polegających na wstawieniu drzwi garażowych w dwóch otworach wcześniej zabitych deskami, przy budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego na działce nr [...] w W. R. ([...]).

Rozpoznając wniosek o wznowienie postępowania administracyjnego co do decyzji wymienionej w punkcie 3 powyżej Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Tarnowie decyzją z dnia [...] lipca 2008 r. ([...]) odmówił wznowienia postępowania. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazał art. 149 § 3 w związku z art. 148 i 104 k.p.a. w związku z art. 80 ust. 2 pkt 1 i art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.).

Uzasadniając odmowę wznowienia postępowania organ I instancji powołał się na art. 148 k.p.a., zgodnie z którym podanie o wznowienie postępowania z przyczyny wskazanej w art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a. (strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu) wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji. Pismo informujące B. G. i J. G. między innymi o decyzji z dnia [...] lutego 2008 r. znak [...] zostało im doręczone dnia 21 marca 2008 r., czego dowodem jest zwrotne potwierdzenie odbioru znajdujące się w aktach sprawy. Tego dnia wnioskodawcy dowiedzieli się o decyzji, a zatem został przekroczony termin, o którym mowa w art. 148 § 2 k.p.a. W tej sytuacji należało odmówić wznowienia postępowania, zgodnie z art. 149 § 3 k.p.a.

Odwołanie od powyższej decyzji wnieśli B. G. oraz J. G., zarzucając jej naruszenie art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a. i art. 40 § 2 k.p.a. W uzasadnieniu odwołania wskazano na fakt, iż pisma Wojewódzkiego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Krakowie dotyczące tej samej sprawy były kierowane także do pełnomocnika stron, a nie tylko do B. G. i J. G. osobiście. Podniesiono, że zgodnie z art. 40 § 2 k.p.a. jeśli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi. Niedoręczenie ich pełnomocnikowi stanowi rażące naruszenie prawa.

Decyzją z dnia [...] lipca 2009 r. Małopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Krakowie utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, jako podstawę prawną wskazując art. 138 § 1 pkt 1 i art. 104 k.p.a. oraz art. 80 ust. 2 i art. 83 ust 2 prawa budowlanego.

W uzasadnieniu decyzji podkreślono, że złożenie wniosku o wznowienie postępowania rozpoczyna prowadzenie przez organ administracji publicznej postępowania wstępnego w sprawie wszczęcia postępowania. Na tym etapie organ administracji bada wyłącznie, czy wniosek oparty jest na ustawowych przesłankach wznowienia, określonych w art. 145 § 1 lub art. 145a k.p.a. oraz czy został wniesiony z zachowaniem terminów przewidzianych w art. 148 k.p.a.

W dalszej części uzasadnienia podkreślono, że przedmiotem tego postępowania nie jest badanie prawidłowości skierowania przez PINB w Tarnowie pisma z dnia 18.03.2008 r. bezpośrednio do stron. Nawet gdyby uznać, że pismo to (wydane w trybie skargowym) zostało wadliwie skierowane bezpośrednio do stron, to nie zmienia to faktu, że "o decyzji" strony dowiedziały się z tego właśnie pisma, którego treść jest jasna i brzmi jednoznacznie. Fakt i data doręczenia tego pisma stronom ma istotne znaczenie dla ustalenia możliwości wznowienia postępowania na wniosek stron o wznowienie postępowania złożony dnia 16.06.2008 r.

Odnosząc się do zarzutów dotyczących skuteczności doręczenia przedmiotowego pisma do rąk J. W. ze względu na fakt, że nie jest ona "pełnomocnikiem ani osobą upoważnioną" oraz jest zameldowana w innej miejscowości wskazano, że sposób doręczania pism stronie określa m.in. art. 43 k.p.a. Przesłanki jego zastosowania zostały w niniejszej sprawie spełnione.

Organ odwoławczy zwrócił ponadto uwagę, że J. W. odbierała również inne pisma skierowane do B. G. i J. G., a ponadto dla rozstrzygnięcia sprawy nie ma znaczenia kiedy strony zrozumiały treść pisma pod względem jego skutków prawnych.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie B. i J. G. podnieśli, że bezpodstawnie przyjęto, iż J. W. jest dorosłym domownikiem i błędnie stwierdzono, że pismo z dnia 18 marca 2008 r. zostało im doręczone - J. W. mieszka osobno i nie przekazała im tego pisma.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w uzasadnieniu przywołanego na wstępie wyroku wskazał, że pismo Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Tarnowie z dnia 18 marca 2008 r. zawiadamiające skarżących o wydaniu decyzji z dnia [...] lutego 2008 r. zostało im doręczone w dniu 21 marca 2008 r. - na zwrotnym potwierdzeniu jego odbioru podpisała się matka J. W., która niewątpliwie jest dorosłym domownikiem skarżących. Jej podpis oznacza, że podjęła się doręczenia ww. pisma adresatom. W związku z powyższym Sąd uznał, że przedmiotowe pismo zostało doręczone skarżącym prawidłowo w dniu 21 marca 2008 r. i dlatego termin do wniesienia wniosku o wznowienie postępowania upłynął bezskutecznie w dniu 21 kwietnia 2008 r. Skarżący wnieśli podanie o wznowienie postępowania dopiero w dniu 12 czerwca 2008 r., wobec czego organy obu instancji prawidłowo odmówiły wznowienia postępowania.

Skargą kasacyjną J. G. zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 141 § 2 w zw. z art. 3 § 1, art. 151 w zw. z art. 40 § 2 kpa, a także art. 134 § 1 w zw. z art. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej: p.p.s.a.), co miało istotny wpływ na wynik rozstrzygniętej skargi. Ponadto zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy w sposób następujący:

1) naruszenie art. 141 § 4 w zw. z art. 3 p.p.s.a. w ten sposób, że WSA w Krakowie ograniczył badanie skargi jedynie w zakresie tego czy został zachowany termin do złożenia wniosku o wznowienie postępowania przez skarżących B. i J. G. – z równoczesnym pominięciem bezspornego faktu, że decyzji PINB z dnia [...] lutego 2008 r. nie otrzymał radca prawny A. T. tj. ich pełnomocnik – pomimo takiego wymogu stosownie do art. 40 § 2 kpa,

2) naruszenie art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), co w konsekwencji spowodowało wadliwe wykonanie funkcji kontrolnych decyzji Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie z dnia [...] lipca 2009 r. nr WOA.EKAS.7146-21-08 oraz poprzedzających decyzji PINB w Tarnowie w tym zakresie,

3) nieprawidłową wykładnię art. 145 § 1 pkt 4 i 148 § 2 k.p.a. w zw. z art. 1 § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych poprzez przyjęcie stanowiska, że nastąpiło złożenie wniosku o wznowienie postępowania z przekroczeniem terminu określonego w art. 148 § 2 kpa, gdyż strony postępowania tj. B. i J. G. złożyły go po upływie miesiąca od daty dowiedzenia się o decyzji z dnia [...].02.2008 r. za pośrednictwem domownika J. W. w dniu 21 marca 2008r.

Mając na uwadze powyższe wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów postępowania, a w tym zastępstwa prawnego pełnomocnika skarżących, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazano, że Sąd nie uwzględnił wnioskowanego przez skarżących jako dowodu wyroku WSA w Krakowie z dnia 12 kwietnia 2007 r., sygn. akt II SA/Kr 1318/04, uchylającego postanowienie Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lipca 2004 r., który obligował organ nadzoru budowlanego do wydania postanowienia o wstrzymaniu robót budowlanych, gdyż roboty prowadzone przez inwestora M. K.–B. błędnie zostały zakwalifikowane jako roboty zabezpieczające. Ponadto w wyroku tym zobowiązano organy nadzoru budowlanego do wydania postanowienia, a nie decyzji jak to uczynił PINB w Tarnowie w dniu [...] lutego 2008 r. Skarżący zwrócili również uwagę, że w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku zajęto stanowisko, że w sprawie wstrzymania robót budowlanych prowadzonych przez inwestora, B. G. i J. G. byli reprezentowani przez pełnomocnika - radcę prawnego A. T. i pełnomocnictwo to nie zostało cofnięte. Natomiast w postępowaniu przed organem I i II instancji, tj. w okresie przed wydaniem decyzji PINB w Tarnowie z dnia [...] stycznia 2008 r., całkowicie pominięto tego pełnomocnika, co stanowiło rażące naruszenie art. 40 § 2 kpa, art. 10 § 1 kpa i pozbawiło skarżących możliwości wniesienia środka odwoławczego eliminując tym samym ich czynny udział w dalszym postępowaniu oraz naruszyło ich uzasadniony interes prawny jako stron tego postępowania.

Zdaniem skarżącego kasacyjnie WSA w Krakowie, nie uwzględniając ww. okoliczności dotyczących tego samego przedmiotu sprawy, nie skorzystał w pełni z uprawnienia przysługującego mu na podstawie art. 3 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 134 tej ustawy. Ponadto nie zbadał czy istotnie nie miało miejsca naruszenie przepisów stanowiących podstawę wznowienia postępowania, a także innych przepisów postępowania mających wpływ na wynik sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Na wstępie zważyć należy, iż zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc jedynie pod rozwagę z urzędu nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie występują wyliczone w art. 183 § 2 p.p.s.a. przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego dlatego też Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznanie sprawy ograniczył do zbadania zasadności zarzutów podniesionych w skardze kasacyjnej.

Skarga zasługuje na uwzględnienie z uwagi na trafność sformułowania jednego z podniesionych w niej zarzutów, w pozostałej części skarga kasacyjna okazała się nietrafna.

I tak nie zasługuje na uwzględnienie zarzut, iż Sąd I instancji pomimo uprawnień wynikających z art. 3 § 1 i art. 134 p.p.s.a. nie skorzystał z nich i nie przeprowadził badania czy istotnie w sprawie miało miejsce naruszenie przepisów stanowiących podstawę wznowienia postępowania. Zarzut taki został sformułowany w uzasadnieniu skargi. Podnieść należy, że wymienione przez skarżącego przepisy art. 3 § 1 i art. 134 p.p.s.a. stanowią o obowiązku przeprowadzenia przez Sąd I instancji należytej kontroli zaskarżonego rozstrzygnięcia administracyjnego i postępowania go poprzedzającego. Jednocześnie stanowią o zadaniach sądu administracyjnego polegających na kontroli (ocenie) działalności określonego organu administracyjnego, a nie o przejmowaniu sprawy administracyjnej jako takiej do końcowego jej załatwienia. Zatem nieuprawnione jest twierdzenie, że Sąd I instancji sam miał prowadzić postępowanie ustalające w sprawie.

Ponadto przedmiotem zaskarżenia do WSA była decyzja Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie odmawiająca wznowienia postępowania w sprawie prowadzenia robót budowlanych. Decyzja ta wydana była w tzw. wstępnej fazie dotyczącej postępowania wznowieniowego w oparciu m.in. o art. 149 § 3 kpa. Wymieniony przepis wprost stanowi w § 1 i § 2 , że wskazywane przez wnoszącego w podaniu o wznowienie, przesłanki wznowieniowe badane są po wznowieniu postępowania. Tym samym określona przez skarżących kasacyjnie podstawa wznowieniowa z art. 145 § 1 pkt 4 kpa mogła być badana przez organ administracyjny dopiero po wznowieniu postępowania. Zanim to nastąpi organ jest zobligowany badać warunki formalne złożenia podania o wznowienie, w tym zachowanie terminu z art. 148 kpa.

Dawniej decyzja, obecnie postanowienie o odmowie wznowienia postępowania, wydane na podstawie art. 149 § 3 kpa, nie mogą opierać się na wynikach badania przesłanek wznowieniowych, co wynika a contrario z treści § 1 i § 2 art. 149. Zatem nie można również zarzucić Sądowi I instancji, że kontrolując zaskarżoną decyzję nie wymagał od organu zbadania przesłanki wznowieniowej. Nieuprawniony jest zatem powyższy zarzut skarżącego.

Brak jest też podstaw do przyjęcia zasadności zarzutu nienależytej wykładni art. 145 § 1 pkt 4 kpa w zw. z art. 1 § 2 prawa o ustroju sądów administracyjnych przedstawionego w komparycji skargi i dalej nieuzasadnionego. Nie wskazanie argumentów naruszenia przez WSA instancji tegoż przepisu już czyni go niezasadnym, a dodatkowo nietrafionym w świetle poczynionych wyżej rozważań co do zakresu kontrolowanego przez Sąd I instancji orzeczenia administracyjnego. Wymieniony przepis art. 145 § 1 pkt 4 kpa wskazuje na podstawę wznowienia postępowania czyli tzw. przesłankę wznowieniową (strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu). Kontrolowana decyzja nie badała przesłanek wznowieniowych.

Nietrafny jest też zarzut naruszenia przepisów postępowania z art. 1, art. 3 § 1, art. 134 § 1, art. 141 § 2 i 4 oraz art. 151 p.p.s.a. w powiązaniu z art. 40 § 2 kpa i art. 10 kpa wskazywany jako ograniczenie badania skargi przez WSA do zakresu zachowania terminu do złożenia podania o wznowienie postępowania przez skarżącego z pominięciem badania wymogu otrzymania decyzji ostatecznej przez pełnomocnika stron radcę prawnego A. T.. Wskazany przepis art. 40 § 2 kpa stanowiący o konieczności dokonywania doręczeń pism pełnomocnikowi strony, jest bezwzględnie obowiązujący i organy powinny go przestrzegać we wszystkich postępowaniach, ale nie on był samoistną podstawą badania zachowania terminu do wniesienia podania o wznowienie postępowania. Termin do złożenia wniosku o wznowienie postępowania określony jest w art. 148 § 1 i § 2 kpa. Kontrolowane przez Sąd I instancji rozstrzygnięcie administracyjne badało zachowanie terminu do wniesienia podania w oparciu o art. 148 § 2 kpa, gdyż wniosek skarżący opierał na przesłance braku udziału w postępowaniu bez własnej winy, tj. art. 145 § 1 pkt 4 kpa. Wznowienie postępowania ze wskazanej przyczyny jest możliwe wyłącznie na żądanie strony, o czym stanowi art. 147 kpa. Przepis art. 148 § 2 kpa reguluje natomiast termin do złożenia wniosku o wznowienie postępowania. Jest nim jeden miesiąc od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji. Z treści tego przepisu i z art. 147 kpa wynika, że to na stronie ciąży obowiązek wykazania zachowania terminu. Początkiem biegu terminu zgodnie z literalnym brzmieniem art.148 § 2 kpa jest to data "dowiedzenia" się o decyzji i jej treści, a nie data "doręczenia" decyzji. Zatem nie ma prawnego obowiązku ustalania daty doręczenia decyzji. We wniosku o wznowienie postępowania skarżący wskazał termin dowiedzenia się o decyzji jako 28 maja 2008r. Jednocześnie oświadczył, że jest to termin dowiedzenia się o tym jego pełnomocnika. Tymczasem przy ocenie dochowania wymogom z art. 148§2 kpa badaniu winno podlegać powzięcie wiadomości przez stronę o rozstrzygnięciu, które w sprawie miało miejsce jak słusznie wywiódł sąd I instancji w dacie otrzymania pisma przez skarżących pisma z dnia 18.03.2008r.

Nie było podstaw prawnych - na tym etapie postępowania - do ustalania dochowania przez organ prowadzący postępowanie zakończone decyzją ostateczną wymogom przepisu 40 § 2 kpa., a tym bardziej przepisu art. 10 kpa stanowiącego o prawie do czynnego udziału strony, jej pełnomocnika, w postępowaniu administracyjnym poprzedzającym wydanie tej decyzji. Kontrola ta powinna być dokonana na etapie badania przesłanki wznowieniowej, a to dotyczy postępowania po wydaniu postanowienia o wznowieniu postępowania, o czym była mowa wyżej.

Jedynym zarzutem, który Naczelny Sąd Administracyjny uznał za słuszny, to brak należytej kontroli Sądu I instancji prowadzący przez zastosowanie art. 151 p.p.s.a. do zaakceptowania naruszenia przez organ art. 148 § 2 kpa i przyjęcie, iż skarżący dowiedzieli się o decyzji ostatecznej w dniu 21 marca 2008r. za pośrednictwem domownika J. W.. Wprawdzie skarżący nie rozwinął argumentacji tego zarzutu, lecz przedstawił w nim zarówno naruszenie przepisów postępowania administracyjnego oraz sądowoadministracyjnego. Wskazał też na kwestionowane elementy ustaleń faktycznych organu, to jest datę "dowiedzenia" się, pośrednictwo domownika, osobę uznaną za domownika, co poddaje się kontroli Sądu.

Stwierdzić należy, że Sąd I instancji zaakceptował ustalenia organu co do faktu, iż wbrew zaprzeczeniom skarżących o otrzymaniu informacji organu o decyzji ostatecznej w dniu 21 marca 2008r. takie doręczenie miało miejsce za pośrednictwem domownika, matki wnioskodawczyni, J. W.. Ustalenia tego, kontrolowany przez Sąd I instancji, organ dokonał nie rozważając kwestii, czy J. W. była domownikiem wnoszących podanie o wznowienie oraz, czy domniemanie jej doręczenia stosownego zawiadomienia wyczerpywało znamiona przesłanki "dowiedzenia" się skarżących o tej informacji w rozumieniu art. 148 § 2 kpa. Stwierdzenie organu, iż przepis nie precyzuje kogo należy uznać za "domownika" pozostało bez należytej kontroli Sądu. Przepis art. 43 kpa stanowi o zastępczym doręczaniu pism w przypadku nieobecności adresata w domu. Doręczenia takiego można dokonać m.in. za pokwitowaniem dorosłemu domownikowi, jeżeli osoba ta podjęła się oddania pisma adresatowi. Przepis mówi wyraźnie o "domowniku" nie wskazując, że to ma być każda osoba obecna w mieszkaniu w dacie odbioru korespondencji. Zatem przepis używając pojęcia "domownik" zobowiązuje do należytego zdefiniowania tego określenia. Niewątpliwie należy uznać za domownika osobę spokrewnioną z adresatem pisma ale warunkiem koniecznym powinno być zamieszkiwanie tej osoby pod wskazanym adresem tj. ustalenie, że należy ona do wspólnego gospodarstwa domowego. Będzie tu chodzić o takie osoby, dla których mieszkanie adresata będzie ich aktualnym centrum życiowej działalności, ośrodkiem osobistych i majątkowych interesów. Wymogiem uznania osoby za domownika w rozumieniu art. 43 kpa nie jest zameldowanie w miejscu zamieszkania adresata.

W toku postępowania administracyjnego wnioskodawcy podnosili brak zamieszkiwania, zameldowania J. W. oraz brak doręczenia im przedmiotowego pisma. Przedkładali zaświadczenia o innym zameldowaniu wyżej wymienionej. Sam organ odebrał oświadczenie od J. W., w którym stwierdzała że zamieszkuje gdzie indziej oraz nie potwierdzała doręczenia pisma adresatom. Pozostało to poza oceną organu. Zaakceptowanie przez Sąd I instancji pominięcia przez organ tych okoliczności w warunkach wymagań art. 148 § 2 kpa w zw. z art. 43 kpa stanowi naruszenie należytej kontroli ze wskazywanego przez skarżącego art. 1 § 2 ustawy o ustroju sądów administracyjnych i art. 151 p.p.s.a. Przepis art. 148 § 2 kpa wymaga ustalenia daty dowiedzenia się strony składającej podanie o wznowienie postępowania o decyzji ostatecznej. Data ta, zdaniem Sądu orzekającego, powinna być udowodniona, a nie domniemana (por B. Adamiak i J. Borkowski, Komentarz do kodeksu postępowania administracyjnego, Warszawa 2005, s. 664). Zachowanie terminu musi być udowodnione przez stronę. Jednak, jeżeli organ prowadzi dowód na tę okoliczność we własnym zakresie, to również obowiązuje go udowodnienie tego faktu, a nie jego domniemanie.

Samo doręczenie zastępcze z art. 43 kpa jest domniemaniem prawnym. Zarzuty podnoszone przez stronę w celu obalenia tego domniemania muszą być należycie rozpoznane przez organ, co nie powinno uchodzić uwadze Sądu kontrolującego zaskarżone rozstrzygnięcie administracyjne. Zwłaszcza, że powyższe okoliczności były przedmiotem skargi do WSA.

W tych warunkach Naczelny Sąd Administracyjny uznał że Sąd I instancji naruszył wskazane wyżej przepisy postępowania sądowoadministracyjnego, a uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Było to podstawą do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w myśl art. 185 § 1 p.p.s.a.

O kosztach postępowania kasacyjnego Naczelny Sąd Administracyjny orzekł na podstawie art. 203 pkt 1 p.p.s.a..

A. Łaskarzewska J. Banasiewicz M. Linska-Wawrzon