Wyrok z dnia 2011-11-03 sygn. II SAB/Wa 251/11

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Antoniuk (spr.) Sędziowie WSA Adam Lipiński Andrzej Góraj Protokolant specjalista Elwira Sipak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 listopada 2011 r. sprawy ze skargi Ogólnopolskiego Stowarzyszenia [...] z siedzibą w [...] na bezczynność Ministra Spraw Zagranicznych w przedmiocie wniosku z dnia [...] kwietnia 2011 r. o udostępnienie informacji publicznej 1. zobowiązuje Ministra Spraw Zagranicznych do rozpatrzenia wniosku skarżącego z dnia [...] kwietnia 2011 r. w terminie 14 dni od dnia doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami postępowania, 2. stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, 3. zasądza od Ministra Spraw Zagranicznych na rzecz Ogólnopolskiego Stowarzyszenia [...] z siedzibą w [...] kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

W dniu 5 kwietnia 2011 r. [...] Stowarzyszenie [...] z siedzibą w [...] wniosło do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność Ministra Spraw Zagranicznych. Strona zarzuciła organowi niezałatwienie w terminie określonym w art. 13 ustawy o dostępie do informacji publicznej sprawy o udostępnienie kopii dokumentów dotyczących wykonywania wyroku Wielkiej Izby Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Maria Hutten-Czapska przeciwko Polsce sygn. akt 35014/97 w zakresie rozwiązań generalnych związanych z pilotażowym charakterem sprawy, obejmujących w szczególności korespondencję pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej, a Departamentem Egzekucji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Komitetem Ministrów przy Radzie Europy. Z tego względu strona skarżąca wniosła o zobowiązanie organu do udostępnienia kopii żądanych dokumentów w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia wyroku oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm prawem przepisanych.

W odpowiedzi na skargę Minister Spraw Zagranicznych wniósł o umorzenie postępowania. Uzasadniając wniosek zawarty w piśmie procesowym organ podniósł, iż w odpowiedzi na wniosek strony z dnia 5 kwietnia 2011 r. Departament ds. Postępowań przed Międzynarodowymi Organami Ochrony Praw Człowieka Ministerstwa Spraw Zagranicznych wystosował do Stowarzyszenia pismo z dnia 20 czerwca 2011 r. nr [...], w którym udzielił wnioskodawcy wyjaśnień w przedmiotowej sprawie, jak również przekazał żądane dokumenty. W uzasadnieniu wyżej wymienionego pisma, wyjaśniono między innymi, że informacje dotyczące stanu wykonywania orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) oraz informacji przekazanych przez państwa, w tym również w sprawie Hutten-Czapska p. Polsce (nr 35014/97), są powszechnie dostępne na stronie internetowej Departamentu Wykonywania Wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (Sekretariat Rady Europy) tj. na stronie http://www.coeint/t/dghllmonitoring/executionfDefault_en.asp. W tym celu, na wspomnianej stronie internetowej należy wejść w menu do "Pending cases: state of execution", a następnie wpisać w wyszukiwarce nazwę sprawy (np. Hutten-Czapska). Nadto poinformowano, że w dniu 8 marca 2011 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał decyzje w dwóch sprawach dotyczących czynszów regulowanych: Stowarzyszenie Właścicieli Nieruchomości w Łodzi p. Polsce (nr 3485/02) oraz Piotrowski p. Polsce (nr 27910/07). Zgodnie z ww. decyzjami procedura pilotażowa zastosowana w wyroku Hutten-Czapska p. Polsce została zakończona przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Treść powyższych decyzji jest również powszechnie dostępna w j. angielskim w bazie danych Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na stronie internetowej: http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197 /search.asp?skin=hudoc-en. Zatem, wobec udzielenia odpowiedzi na pismo strony skarżącej, żądanie zawarte w skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego stało się bez przedmiotowe.

W piśmie procesowym z dnia 28 lipca 2011 r. Stowarzyszenie podniosło, iż przywołana przez organ informacja publiczna dostępna na zagranicznych serwerach www., a stworzona przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawie Maria Hutten-Czapska p. Polsce sygn. akt 35014/97 jest znana Stowarzyszeniu. W związku z tym strona skarżąca położyła nacisk na korespondencję pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej, a Departamentem Egzekucji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Komitetem Ministrów przy Radzie Europy w zakresie rozwiązań generalnych związanych z pilotażowym charakterem sprawy. Te dokumenty nie są publicznie dostępne i nie zostały udostępnione na wniosek skarżącego.

W odpowiedzi na stanowisko strony przeciwnej, w piśmie procesowym z dnia 20 września 2011 r. organ wskazał, iż dane na temat aktualnego stanu wykonania wyroku Wielkiej Izby Europejskiej ETPCz w sprawie Hutten-Czpska p. Polsce znajdują się na publicznym serwerze Rady Europy. Serwer ten mieści wszystkie agendy posiedzeń Komitetu Ministrów Rady Europy, zawierające streszczenie informacji przekazywanych stopniowo przez władze polskie od dnia przyjęcia wyroku w tej sprawie (od dnia 19 czerwca 2006 r.) wraz z oceną Komitetu Ministrów. Opis wszystkich działań podjętych przez Rząd znajduje się również w decyzjach ETPCz w sprawach Stowarzyszenie Właścicieli Nieruchomości w Łodzi p. Polsce (decyzja z dnia 8 marca 2011 r., skarga nr 3485/02) oraz Piotrowski p. Polsce (decyzja z dnia 8 marca 2011 r., skarga nr 27910/07). Sprawy te zostały rozpatrzone w kontekście wyroku pilotażowego w sprawie Hutten-Czapska i zawierają informację na temat działań podjętych przez władze polskie oraz ich ocenę przez ETPCz. W powyższych decyzjach (odpowiednio w § 44-87 oraz § 57-94) ETPCz bardzo szczegółowo odniósł się do kroków podjętych przez Rząd RP w celu rozwiązania problemu strukturalnego stwierdzonego w przedmiotowej sprawie. Po omówieniu powyższych działań rządowych ETPCz dokonał oceny, czy podjęte działania można uważać za skuteczne, a w konsekwencji, czy można zakończyć procedurę pilotażową zapoczątkowaną wyrokiem w sprawie Hutten-Czapska. W powyższych decyzjach ETPCz odniósł się do wszystkich przedstawionych przez Rząd RP działań, tj. przyjętych ustaw oraz ich nowelizacji, sposobu procedowania w danych sprawach, etc. Zgodnie z art. 44 § 3 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w zw. z art. 78 Regulaminu ETPCz prawomocne wyroki oraz decyzje ETPCz są publikowane. Przedstawiona informacja ma charakter zbiorczy, stanowiący opracowanie dotyczące wszelkich podjętych kroków w celu wykonania przez Rząd przedmiotowego orzeczenia. Wszystkie działania Rządu RP związane z procedurą pilotażową w sprawie Hutten-Czapska zostały wyczerpująco opisane w decyzjach w sprawach Stowarzyszenie Właścicieli Nieruchomości w Łodzi oraz Piotrkowski.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna.

Na wstępie należy wskazać, iż stosownie do art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), skarga na bezczynność organu administracji przysługuje w sprawach, w których wydawane są decyzje i postanowienia oraz w tych sprawach, w których mogą być wydawane akty (inne niż decyzje i postanowienia) lub podejmowane czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. W takich sprawach skargę na bezczynność można wnieść skutecznie, jeżeli organ administracji (podmiot zobowiązany z mocy ustawy) nie załatwia sprawy w terminie określonym przepisami regulującymi sposób postępowania organów administracji. Aby można było mówić o bezczynności organu (podmiotu zobowiązanego) należy jednak przede wszystkim stwierdzić, iż ciąży na nim wynikający z przepisów prawa obowiązek wszczęcia postępowania i podjęcia w nim stosownego rozstrzygnięcia (stosownej czynności), a dopiero później, iż obowiązku tego, w nakazanym prawem terminie, nie wypełnia.

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), stanowiąc generalną zasadę udostępniania informacji publicznej, przewiduje różne sposoby jej udostępniania. Zgodnie z art. 7 ust. 1 tej ustawy, udostępnianie informacji publicznych następuje w drodze: 1) ogłaszania informacji publicznych, w tym dokumentów urzędowych, w Biuletynie Informacji Publicznej, o którym mowa w art. 8, 2) udostępniania, o którym mowa w art. 10 (na wniosek) i 11 (udostępnienie wglądu) , 3) wstępu na posiedzenia organów, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3, i udostępniania materiałów, w tym audiowizualnych i teleinformatycznych, dokumentujących te posiedzenia. Stosownie do postanowień art. 10 ust. 1 powołanej ustawy, informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej, jest udostępniana na wniosek.

Wniosek o udostępnienie informacji publicznej wszczyna przede wszystkim postępowanie w sprawie jej udostępnienia, ale również określa krąg podmiotów tego postępowania. Złożenie wniosku do organu administracji (podmiotu zobowiązanego) przesądza o tym, iż w odniesieniu do tego właśnie konkretnego organu należy ustalić, czy jest on zobowiązany, w świetle przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, do udzielenia informacji publicznej oraz czy podejmuje stosowne czynności, których brak jest jednoznaczny z bezczynnością.

Oczywistym jest, że Minister Spraw Zagranicznych pozostaje w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej organem władzy publicznej. W kontekście żądania strony, spoczywa na nim obowiązek udzielania informacji publicznej m.in. o polityce wewnętrznej i zagranicznej, w tym o zamierzeniach działań władzy wykonawczej, projektowaniu aktów normatywnych, programach w zakresie realizacji zadań publicznych, sposobie ich realizacji, wykonywaniu i skutkach realizacji tych zadań (art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. a - c), treści i postaci dokumentów urzędowych (art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a).

Mając powyższe na uwadze, przedmiot żądania określony we wniosku strony skarżącej z dnia 5 kwietnia 2011 r., mieści się w powyżej wskazanym zakresie informacji publicznej, czego organ nie kwestionuje. Realizując przedmiotowy wniosek strony o dostęp do dokumentów dotyczących wykonywania wyroku Wielkiej Izby Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Maria Hutten-Czapska przeciwko Polsce sygn. akt 35014/97 w zakresie rozwiązań generalnych związanych z pilotażowym charakterem sprawy, obejmujących w szczególności korespondencję pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej, a Departamentem Egzekucji ETPCz oraz Komitetem Ministrów przy Radzie Europy, Minister Spraw Zagranicznych odsyła do stron internetowych publicznego serweru Rady Europy, na których to stronach można znaleźć streszczenie informacji przekazywanych stopniowo przez władze polskie od dnia przyjęcia wyroku Hutten-Czapska p. Polsce. Ponadto, zbiorcze opracowanie wszystkich podjętych przez Rząd Polski kroków (opis działań), w celu wykonania ww. wyroku zostało zawarte w decyzjach ETPCz w sprawach Stowarzyszenie Właścicieli Nieruchomości w Łodzi p. Polsce (decyzja z dnia 8 marca 2011 r., skarga nr 3485/02) oraz Piotrowski p. Polsce (decyzja z dnia 8 marca 2011 r., skarga nr 27910/07) opublikowanych na stronie internetowej ETPCz.

W świetle postanowień art. 13 ust. 1 powołanej ustawy, udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2. Ustęp 2 tego artykułu natomiast stanowi, iż jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. Z treści powołanych przepisów należy wywieść, że udzielenie informacji jest czynnością materialno-techniczną.

Organ pozostaje w bezczynności, jeżeli w ogóle nie udzielił informacji w zakresie żądanym przez stronę, bądź odpowiedzią swą nie objął całości żądania zawartego we wniosku o udzielenie informacji publicznej. Bez znaczenia dla oceny, czy organ pozostaje w bezczynności, jest natomiast fakt, czy dana odpowiedź satysfakcjonuje skarżącego.

W ocenie Sądu, w rozpatrywanej sprawie Minister Spraw Zagranicznych nie udostępnił stronie informacji publicznej w sposób przez nią określony, albowiem żądała ona kopii dokumentów źródłowych stanowiących korespondencję pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej, a Departamentem Egzekucji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Komitetem Ministrów przy Radzie Europy. Strona skarżącą, jako podmiot w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o dostępnie do informacji publicznej, ma prawo żądać, na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a tej ustawy, ujawnienia treści i postaci dokumentów urzędowych. Zatem ma prawo zapoznać się nie tylko ze streszczeniami, czy opracowaniami na temat stanowisk i przedsięwzięć organu władzy publicznej w danej sprawie, notabene dostępnych nie w Biuletynie Informacji Publicznej, a na stronach internetowych ETPCz i Rady Europy, ale z dokumentami źródłowymi. Dokument źródłowy zawiera pełną informację tekstową, czego nie gwarantuje streszczenie czy opracowanie, a ponadto szereg innych informacji, np. przez kogo personalnie pismo zostało podpisane.

W tym stanie rzeczy Minister Spraw Zagranicznych pozostaje w bezczynność, co do realizacji wniosku [...] Stowarzyszenia [...] z siedzibą w [...] z dnia 5 kwietnia 2011 r. Jednakże stwierdzona w niniejszej sprawie bezczynność nie ma postaci kwalifikowanej, albowiem organ nie pozostawił wniosku strony bez rozpoznania. Udzielił natomiast informacji niekompletnej, jeżeli weźmie się pod uwagę przedmiot żądania strony. W związku z powyższym skargę należy uznać za zasadną i zobowiązać organ do udostępnienia żądanej przez stronę informacji w terminie przewidzianym przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Z tych względów, Sąd na podstawie art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł, jak w pkt 1 i 2 wyroku.

W przedmiocie kosztów postępowania Sąd orzekła na podstawie art. 200 w zw. z art. 209 tej ustawy.