Postanowienie z dnia 2011-12-07 sygn. II GSK 2247/11

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Krystyna Anna Stec po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej J. S. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. z dnia 30 maja 2011 r., sygn. akt II SA/Ke 222/11 w sprawie ze skargi J. S. na decyzję Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w K. z dnia [...] stycznia 2011 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania pomocy finansowej z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 30 maja 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w K. odrzucił skargę J. S. na decyzję Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w K. z dnia [...] stycznia 2011 r. w przedmiocie odmowy przyznania pomocy finansowej z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania na rok 2009.

Sąd I instancji wskazał w uzasadnieniu, że decyzja z dnia [...] stycznia 2011 r. została doręczona J. S. w dniu 24 stycznia 2011 r. Następnie w dniu 25 lutego 2011 r. (jak twierdzi organ a czego skarżący nie kwestionuje) wniósł skargę za pośrednictwem organu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd I instancji uznał, że skarżący wniósł skargę po terminie, który bezskutecznie upłynął w dniu 23 lutego 2011 r. i na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej: p.p.s.a.) skargę odrzucił.

W skardze kasacyjnej wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono naruszenie prawa procesowego, tj. art. 58 § 1 pkt 2 p.p.s.a. w związku z art. 43 k.p.a. poprzez błędne przyjęcie, że decyzja została skutecznie doręczona skarżącemu w dniu 24 stycznia 2011 r. i w konsekwencji błędne uznanie, iż wniesienie skargi na decyzje w dniu 25 lutego 2011 r. nastąpiło po upływie terminu do jej wniesienia, które to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy. które to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy.

W uzasadnieniu podniesiono, że Sąd I instancji nie zwrócił uwagi na fakt, że potwierdzenie odbioru przedmiotowej decyzji w dniu 24 stycznia 2011 r. nie zostało podpisane przez skarżącego ale przez osobę o nazwisku "R.". Sąd nie wyjaśnił, kim jest ta osoba oraz czy odbiór decyzji przez tą osobę wywołał skutki prawne wobec skarżącego. Skarżący twierdził, że decyzja "dotarła do niego" dopiero 27 stycznia 2011 r., co oznacza, że składając skargę 25 lutego 2011 r. zachował termin określony w art. 53 § 1 p.p.s.a.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie.

W postępowaniu kasacyjnym obowiązuje wynikająca z art. 183 § 1 p.p.s.a. zasada związania Naczelnego Sądu Administracyjnego podstawami i granicami zaskarżenia, wskazanymi w skardze kasacyjnej. Przytoczone w tym środku prawnym przyczyny wadliwości kwestionowanego orzeczenia determinują zakres kontroli kasacyjnej. NSA weryfikuje zasadność postawionych w skardze kasacyjnej zarzutów, a do podjęcia działań z urzędu zobowiązany jest jedynie w sytuacjach określonych w art. 183 § 2 p.p.s.a., które w sprawie nie występują.

Rozpoznając sprawę w granicach określonych skargą kasacyjną Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że ma ona usprawiedliwione podstawy, a wniosek o uchylenie zaskarżonego postanowienia jest uzasadniony.

Zasadniczy problem sprowadza się do tego, czy Sąd I instancji prawidłowo skontrolował skuteczności doręczenia skarżącemu ostatecznej decyzji organu odwoławczego. W zaskarżonym postanowieniu Sąd podał tylko, że "rozstrzygnięcie to zostało doręczone J. S. w dniu 24 stycznia 2011 r., (...) z tego też względu termin upłynął w dniu 23 lutego 2011 r.".

Zgodnie z art. 39 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej: k.p.a.) organ administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem przez pocztę, przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy. W rozpoznawanej sprawie organ administracji doręczenie przesyłki zawierającej decyzję organu odwoławczego powierzył poczcie. Artykuł 42 § 1 k.p.a. stanowi, że pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub w miejscu pracy.

W postępowaniu administracyjnym zasadą jest doręczanie pism osobom fizycznym do rąk własnych (tzw. doręczenie właściwe). Wyjątkiem od tej zasady są tzw. doręczenie zastępcze uregulowane w art. 43 i 44 k.p.a. Zgodnie z art. 43 k.p.a. w przypadku nieobecności adresata pismo doręcza się, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi.

Przepisy regulujące doręczenia zastępcze – jako wyjątki od zasady – powinny być rozumiane wąsko. Przyjmuje się zatem, iż "domownikiem" w rozumieniu art. 43 k.p.a. jest osoba, która pozostaje z adresatem pisma we wspólnym gospodarstwie domowym (G. Łaszczyca [w:] G. Łaszczyca, C. Martysz, A. Matan "Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz". Wyd. Zakamycze 2005, s. 519). Będzie tu chodzić zatem o takie osoby, dla których mieszkanie adresata będzie ich aktualnym centrum życiowej działalności, ośrodkiem osobistych i majątkowych interesów. Wymogiem uznania osoby za domownika w rozumieniu art. 43 k.p.a. nie musi być jej zameldowanie w miejscu zamieszkania adresata (wyrok NSA z dnia 26 lutego 1997r., SA/Ka 2279/95, niepubl., postanowienie NSA z dnia 18 stycznia 1995 r., SA/Łd 2865/94, niepubl.).

Z akt rozpoznawanej sprawy wynika, że przesyłka zawierająca zaskarżoną decyzję nie została doręczona do rąk własnych skarżącego. Uzasadnienie zaskarżonego postanowienia nie zawiera zaś oceny skuteczności doręczenia zastępczego i z tego względu nie poddaje się kontroli.

Przy ponownym badaniu zachowania terminu do wniesienia skargi Sąd I instancji winien mieć na względzie, że "zwrotne potwierdzenie odbioru" przesyłki sądowej – jak dokument urzędowy – korzysta z domniemania prawdziwości. Ciężar obalenia tego domniemania spoczywa na skarżącym. Wobec powyższego – mając na uwadze, że na tym etapie postępowania skarżący kwestionuje prawidłowość doręczenia zastępczego – celowe jest zobowiązanie skarżącego do oświadczenia się czy znajdująca się na potwierdzeniu odbioru przesyłki adnotacja poczty, co do tego komu przesyłkę doręczono, odpowiada prawdzie a jeśli nie do wskazania dowodów obalających prawdziwości tego dokumentu.

Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.