Postanowienie z dnia 2011-12-30 sygn. III SA/Wa 2703/11

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Agnieszka Grzelak po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2011 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi P. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] lipca 2011 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ustalającej zobowiązanie w podatku od spadków i darowizn postanawia odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych

Uzasadnienie

Skarżący P. K. działający za pośrednictwem pełnomocnika E. K. (matka Skarżącego), wniósł do Sądu o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. W odpowiedzi na wezwanie referendarza sądowego, na urzędowym formularzu PPF pełnomocnik Skarżącego wniósł do Sądu o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. W uzasadnieniu wniosku matka Skarżącego podniosła, że jej syn wyemigrował i na stałe przebywa za granicą. Na skutek kryzysu finansowego sytuacja materialna jej syna stała się na tyle dramatyczna, że konieczna okazała się sprzedaż odziedziczonej działki. Okazało się jednak, że działka ta nie jest działką budowlaną a leśną i jej wartość jest znacznie niższa od przewidywanej. Matka Skarżącego podała, że ma [...] lat i nienajlepszy stan zdrowia. Jedynym dochodem matki Skarżącego jest emerytura uzyskiwana w kwocie 1.538,44 zł oraz renta uzyskiwana w kwocie 1.335,64 zł. Do składników majątku zaliczyła mieszkanie o powierzchni 30 m². W odpowiedzi na wezwanie referendarza sądowego o przedstawienie dokumentów obrazujących sytuację majątkową Skarżącego, jego matka przedłożyła dokumenty obrazujące jej własny stan majątkowy, tj. przedłożyła roczne obliczenie podatku przez organ rentowy za lata 2009 i 2010 oraz wyciągi z rachunków bankowych.

Mając na względzie powyższe zważono, co następuje:

Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwaną dalej P.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§2), natomiast prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko z opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 3). W przypadku osób fizycznych przyznanie prawa pomocy następuje, w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246§ 1

Sygn. akt III SA/Wa 2703/11

pkt 1), a w zakresie częściowym – gdy osoba ta wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny ( pkt. 2 cyt. wyżej przepisu).

Z regulacji prawnych dotyczących kosztów sądowych można wysnuć wniosek, że wnoszenie opłat sądowych jest zasadą natomiast zwolnienie z ich uiszczenia stanowi odstępstwo od niej. Założeniem prawa do bezpłatnej pomocy prawnej jest to, że strona – ze względu na swój stan majątkowy – nie jest w stanie ponieść jej kosztów.

Prawo pomocy jest przyznawane osobom charakteryzującym się ubóstwem (przykładowo do takich osób zaliczyć można osoby, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione zostały całkowicie środków do życia). Ubiegający się o taką pomoc powinni poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania. Koszty sądowe należy traktować jako wydatki bieżące w budżecie rodziny, które winny być zaspokajane na równi z innymi podstawowymi wydatkami.

Mając na uwadze powołane regulacje prawne i wynikające z nich zasady, jakimi należy kierować się rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy, wysokość wpisu sądowego w kwocie 200 zł jak i stan faktyczny sprawy, należy stwierdzić, iż w sprawie brak jest podstaw dla pozytywnego załatwienia wniosku strony.

Jak podkreśla się w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. postanowienie z dnia 30 listopada 2005 r., sygn. akt II FZ 781/05) stwierdzenie wystąpienia przesłanek uzasadniających przyznanie prawa pomocy wymaga zestawienia wysokości środków, jakimi strona dysponuje z wysokością kosztów, do których zobowiązana jest na danym etapie postępowania. Ciężar wykazania tych przesłanek spoczywa na stronie skarżącej. Ocena przytoczonych przez nią okoliczności należy natomiast do Sądu (por. postanowienie NSA

z dnia 14 lutego 2005 r., sygn. akt FZ 760/04).

Skarżący będąc zobowiązany do przedłożenia urzędowego formularza PPF oraz dokumentów obrazujących jego sytuację majątkową, takich dokumentów nie przesłał. Matka Skarżącego działająca jako pełnomocnik syna złożyła urzędowy formularz PPF przedstawiając w nim jednak własną sytuację majątkową i rodzinną. Do formularza PPF dołączyła dokumenty obrazujące jej własną sytuację majątkową. W uzasadnieniu wniosku o przyznanie prawa pomocy (formularz PPF) wspomniała jedynie, że jej syn na

Sygn. akt III SA/Wa 2703/11

stałe przebywa za granicą, i że znajduje się w trudnej sytuacji materialnej i egzystencjonalnej.

Na podstawie takich tylko informacji nie można stwierdzić czy Skarżący posiada środki na uiszczenie wpisu sądowego od skargi. Nie można również na podstawie tych informacji ocenić w jakiej faktycznie sytuacji finansowej obecnie znajduje się Skarżący i jego rodzina. Bowiem ani z wniosku ani z akt sprawy nie wynika jakim majątkiem dysponuje Skarżący ani jakie są jego miesięczne wydatki i dochody. Samo natomiast subiektywne przekonanie Skarżącego, że nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych jest niewystarczające dla pozytywnego rozpoznania wniosku Strony.

Na podstawie natomiast sytuacji majątkowej pełnomocnika Skarżącego, którym jest jego matka, przyznanie prawa pomocy Skarżącemu jest niemożliwe. Bowiem jak wynika z przepisów art. 252 i 255 P.p.s.a na stronie spoczywa obowiązek przedstawienia danych o jej stanie majątkowym oraz jeśli dane te okazały się niewystarczające do złożenia (na wezwanie) dodatkowych oświadczeń lub dokumentów źródłowych o jej stanie majątkowym, rodzinnym i dochodach.

Podniesione okoliczności, przemawiają za odmową przyznania Skarżącemu prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, bowiem Skarżący nie wykazał, iż nie jest w stanie zgromadzić środków na poniesienie kosztów sądowych – wpisu od skargi.

Z uwagi na powyższe na podstawie art. 243 § 1, art. 245, art. 246 § 1 pkt 2 oraz art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 P.p.s.a. postanowiono jak w sentencji.