Wyrok z dnia 2012-08-29 sygn. VI SA/Wa 656/12

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Frąckiewicz Sędziowie Sędzia WSA Zbigniew Rudnicki Sędzia WSA Grażyna Śliwińska (spr.) Protokolant st. ref. Eliza Mroczek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2012 r. sprawy ze skargi A. P. na uchwałę Komisji Egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości w celu rozpatrzenia odwołań od wyników egzaminu adwokackiego z dnia [...] stycznia 2012 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego oddala skargę

Uzasadnienie

A. P. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na uchwałę z dnia [...] stycznia 2012 r. Komisji Egzaminacyjnej II Stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości w celu rozpatrzenia odwołań od wyników egzaminu adwokackiego (dalej zwanej Komisją II Stopnia, Komisją Odwoławczą) nr [...], która powołując się na art. 78h ust. 1, ust. 9 i ust. 12 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (tj. Dz. U. z 2009 r., Nr 146, poz. 1188 ze zm.)- dalej p.o.a. w związku z art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.) - dalej k.p.a., po rozpatrzeniu jej odwołania utrzymała w mocy zaskarżoną uchwałę nr [...]z dnia [...] lipca 2011 r. Komisji Egzaminacyjnej Nr [...] do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego z siedzibą w Warszawie w sprawie ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego (dalej: Komisja I stopnia) stwierdzającą, że A. P. uzyskała wynik negatywny z egzaminu adwokackiego.

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i prawne:

Komisja Egzaminacyjna I stopnia uchwałą nr [...] do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w 2011 r. z siedzibą w W., (zwaną dalej Komisją I stopnia, organem I instancji) uchwałą nr [...] z dnia [...] lipca 2011 r. stwierdziła, że A. P. uzyskała wynik negatywny z egzaminu adwokackiego. W uzasadnieniu wskazano, że zdająca uzyskała z części pierwszej egzaminu ocenę dostateczną, z części drugiej ocenę dostateczną, z części trzeciej ocenę niedostateczną, z części czwartej egzaminu ocenę niedostateczną, zaś z części piątej egzaminu ocenę dobrą. Powołując się na przepis 78 f ust. 1 p.o.a., Komisja stwierdziła, że zdająca uzyskała wynik negatywny z egzaminu adwokackiego.

We wniesionym odwołaniu A. P. zaskarżyła w całości uchwałę Nr [...] Komisji Egzaminacyjnej Nr [...] w W., jednakże w petitum odwołania nie sformułowała konkretnych zarzutów.

W uzasadnieniu w części dotyczącej oceny z prawa cywilnego podniosła, że przyznanie jej oceny niedostatecznej z pracy z prawa cywilnego było obiektywnie nieuzasadnione. Odniosła się do uwag obydwu egzaminatorów, bowiem w odwołaniu przyjętej koncepcji zaskarżenia wyroku w oparciu o postawiony zarzut nie rozpoznania istoty sprawy w połączeniu ze sformułowanymi zarzutami błędnych ustaleń sądu i wywiedzionym wnioskiem apelacji o wydanie orzeczenia reformatoryjnego. Wywody odwołania poparła poglądami komentatorów. Wskazała, że przygotowany środek zaskarżenia zawierał niezbędne elementy konstrukcyjne i zasadniczo spełniał wymogi formalne.

W uzasadnieniu wniesionego odwołania w części dotyczącej oceny z prawa gospodarczego także nie zgodziła się z opinią egzaminujących wskazując, że sporządzona przez nią umowa spółki partnerskiej zasługuje na ocenę pozytywna. Jej zdaniem sporządzona umowa spełnia wymogi formalne określone w art. 91 i 92 k.s.h. Szczegółowo odniosła się ocen egzaminator adw. M. G.. Wskazała, że skrót firmy został błędnie sporządzony, bowiem nie wskazuje wolnego zawodu, pełna nazwa firmy jest prawidłowa, a brak w skrócie jest zwykłą omyłką pisarską. Skarżąca nie zgadza się również z oceną, że umowa nieprawidłowo określa odpowiedzialność partnerów za zobowiązania spółki, bowiem partnerzy nie są wymienieni z imienia i nazwiska i wskazuje, że § 16 umowy użyła określenia "wszyscy partnerzy", a takie określenie nie budzi wątpliwości, że rozszerzoną odpowiedzialność ponosi każdy wspólnik spółki. Skarżąca przyznała, że wprawdzie k.s.h. wymaga podania imienia i nazwiska partnera powołanego do reprezentacji spółki, a w umowie spółki określiła uprawnionych jako "Partner 1 i Partner 3", jednak z treści umowy wynika jednoznacznie, że partnerem jeden jest A. A. partnerem 3 jest R. I. Odnosząc się do treści § 5 umowy spółki przyznała, "że zapis został sformułowany przez nią niezbyt fortunnie. Jednakże jego nieprecyzyjność nie wynika z "niezrozumienia pojęć", czy też "braku umiejętności rozróżnienia kwestii reprezentacji spółki od prowadzenia spraw spółki". Jest wynikiem stresu i pośpiechu, jak również oparcia się w toku rozumowania na logicznym założeniu, iż ograniczenie wskazane w treści zadania, powinny dotyczyć de facto jednej i tej samej osoby. Skarżąca polemizuje z oceną egzaminator M. G., w zakresie zapisu poddania sporów pod rozstrzygnięcie sądu polubownego i wskazania niewłaściwego sądu. Przyznaje, że w umowie powołała się na nieaktualną uchwałę NRA, jednak wskazuje, że aktualnie obowiązująca uchwała zawiera analogiczne regulacje. Skarżąca nie zgadza się również ze stanowiskiem egzaminatora, że w §15 umowy zawarła nieprawidłową regulację dotyczącą wstąpienia "osoby w miejsce jednego z partnerów". Jej zdaniem, szczegółowe warunki wstąpienia w miejsce w miejsce partnera innej osoby uregulowała w §18 umowy spółki i tym samym należy łącznie uwzględniać zapis § 15 i § 18 umowy. Jej zdaniem §18 umowy spółki w sposób jednoznaczny stanowi o wymogu posiadania stosownych uprawnień przez następcę prawnego zmarłego wspólnika, a tym samym zarzut nieskuteczności § 15 jest niesłuszny. Skarżąca polemizuje z oceną odnoszącą się do §12 umowy, wskazując, że zadanie w tym zakresie stawiane egzaminowanemu zostało nieprecyzyjnie sformułowane. Nie zgadza się z opinią ad. M. G. i powołując się na opinię drugiego egzaminatora SSA J. P., podnosi, iż założyła brakujące elementy stanu faktycznego, niezbędne do sporządzenia zadania. Odnosząc się do oceny drugiego egzaminatora SSA J. P. powołała się w znacznej mierze na swoją argumentację podniesioną w stosunku do oceny adw. M. G.

Ostatecznie skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej uchwały w całości i orzeczenie co do istoty sprawy tj. stwierdzenie, że uzyskała pozytywny wynik z egzaminu adwokackiego, co należy traktować jako wniosek o zmianę zaskarżonej uchwały.

Rozpatrując odwołanie Komisja Egzaminacyjna lI stopnia dokonała analizy obowiązującego stanu prawnego z punktu widzenia zakresu jej orzekania: czyli na mocy art. 78 h ust. 12 p.o.a. odpowiedniego stosowania przed komisją odwoławczą przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, co jej zdaniem nie oznacza jednak wyłączenia stosowania k.p.a. w sytuacji, gdy kwestie związane z postępowaniem zostały uregulowane w przepisach ustawy prawo o adwokaturze i rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 2009 r. w sprawie komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu adwokackiego (Dz. U. z 2009 r. Nr 164, poz. 1315 oraz z 2011 r., Nr 186, poz. 1105).

Wyraziła pogląd, że ani ustawa ani tym bardziej rozporządzenie, nie zmieniają w powołanych przepisach naczelnej zasady orzeka postępowaniu administracyjnym (art. 7, art. 15, art. 138 k.p.a.), że administracyjny tok instancji polega na dwukrotnym rozstrzygnięciu tej sprawy, nie zaś wyłącznie kontroli zasadności argumentów podniesionych w stosunku do orzeczenia organu I instancji (por. wyrok NSA z dnia 22 marca SA/Wr 1996/95, OSNSA 1997, nr 1, poz.35). Zatem zdaniem Komisji Odwoławczej użycie w § 5 ust 4 rozporządzenia zwrotu odnoszącego się do kolej głosowania, podobnie jak i te przepisy, które określają zakres opinii sporządzania opinii przez członka Komisji II stopnia - zawężonej do ustosunkowania poszczególnych zarzutów podniesionych w odwołaniu - nie oznaczają, że rozporządzenie to zawęża zakres kontroli odwoławczej tego organu. Co więcej, przepisy rozporządzenia nie mogą wyłączyć stosowania tych zasad kontroli, które określone zostały w k.p.a. Organ ten może bowiem działając na korzyść zdaj; (arg. z art. 139 k.p.a.) objąć kontrolą także części "niezaskarżone" i podwyższyć przyznaną ocenę z danej części egzaminu, niezależnie od tego, czy odwołujący sformułował w tym zakresie zarzuty.

Komisja Egzaminacyjna II stopnia ustaliła, że treść podniesionych zarzutów i uzasadnienie odwołania dowodzi zaskarżenia wyłącznie oceny z prawa cywilnego i z prawa gospodarczego.

Dokonując oceny trafności zarzutów, stwierdziła w pierwszej kolejności wskazała, że oceny sporządzonej przez zdającej pracy egzaminacyjnej dokonuje się zgodnie z przepisem art. 78e ust. 2 p.o.a. czyli mając na uwadze kryteria: 1) zachowanie wymogów formalnych, 2) właściwość zastosowanych przepisów prawa i umiejętność ich interpretacji, 3) poprawność zaproponowanego przez zdającego sposobu rozstrzygnięcia problemu z uwzględnieniem interesu strony, którą zgodnie z zadaniem reprezentuje, 4) język i styl pracy.

Odnosząc się do oceny zadania z trzeciej części egzaminu (prawo cywilne) uznała za konieczne podwyższenie oceny do oceny dostatecznej. Wskazała za słuszny argument skarżącej, że przygotowany projekt apelacji zawiera wszystkie elementy konstrukcyjne i prawidłowy wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku, co świadczy o tym, że opanowała w stopniu dostatecznym podstawową umiejętność dokonywania krytycznej analizy materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, która jest niezbędna w pracy pełnomocnika. Podniesione zarzuty dotyczące błędnego ustalenia stanu faktycznego zostały właściwie ukierunkowane, a uzasadnienie apelacji zasadniczo wskazuje istotę uchybień popełnionych przez sąd pierwszej instancji. Chociaż skarżąca omawiając zagadnienie formy oświadczenia woli nie odniosła się do kwestii samego braku podpisu, a kwestię wykładni oświadczenia woli podniosła tylko w zarzutach uznała, że nie świadczy to o braku umiejętności właściwej interpretacji i stosowania przepisów prawa w ogóle.

Nie uwzględniła natomiast zarzutów dotyczących oceny zadania z czwartej części egzaminu. Komisja Odwoławacza podniosła, że dla uzyskania oceny pozytywnej z prawa gospodarczego konieczne było poprawne wypełnienie każdego z czterech ustawowych kryteriów oceny pracy w kontekście obowiązku przygotowania umowy ważnej i regulującej elementy założeń wskazanych w zadaniu, tj.:

1. umowę zawiera trzech adwokatów, którzy zamierzają w tej smółce wykonywać swój zawód,

2. nie będzie możliwe reprezentowanie spółki przez jednego z partnerów,

3. jeden z partnerów będzie wyłączony od prowadzenia spraw spółki,

4. w spółce będzie obowiązywała zasada, że przy pewnych, wskazanych w umowie czynnościach nie przekraczających zakresu zwykłych czynności spółki, niezbędne będzie podjęcie stosownej uchwały,

5. w spółce nie będzie funkcjonował zarząd,

6. jeden z partnerów wskaże osobę, która wstąpi do spółki na wypadek jego śmierci, 7. umowa powinna regulować rozszerzenie odpowiedzialności każdego z partnerów za zobowiązania spółki.

Analizując pracę skarżącej przez pryzmat ocen egzaminatorów i zarzutów podniesionych w odwołaniu w szczególności przez pryzmat zarzutu naruszenia przepisu art. 78e ust. 2 p.o.a. podkreśliła, że kryteria zawarte w wymienionym przepisie zawierają nakaz oceny "poprawności zaproponowanego przez zdającego sposobu rozstrzygnięcia problemu". Stanowi to oczywiste wskazanie, że zadaniem zdającego jest rozwiązanie zadania zgodnie ze stawianymi założeniami i zawartymi w nich poleceniami. Takiej oceny pracy dokonali egzaminatorzy. Przy czym ocena adw. M. G. wskazuje błędy i braki pracy. Egzaminator wyraźnie wskazała, które z elementów pracy uważa za rozwiązanie dostateczne, a które nie spełniają wymogów i są niedostateczne. Oceniając pracę, przede wszystkim należy mieć na względzie, że umowę sporządził profesjonalny pełnomocnik. Wymóg profesjonalizmu jest punktem wyjścia do dalszej oceny. Nałożone zadanie polegało na wskazaniu zwykłych czynności spółki, których dokonanie będzie wymagało uchwały wspólników.

Prawidłowe wypełnienie zadania w tym zakresie miało na celu wykazanie przez zdającego znajomości uregulowań zawartych w art. 42 i art. 43 ksh. Prawidłowe wypełnienie tego polecenia wymagało wcześniej prawidłowego uregulowania

zgodnie z zadaniem wyłączenia jednego wspólnika od prowadzenia spraw spółki i wskazania wspólników, którym powierza się prowadzenie spraw spółki. Chodziło bowiem o to, by w umowie wskazać, jakie czynności w ramach zwykłych czynności spółki, wymagają podjęcia uchwały i to przez wspólników, którym powierzono prowadzenie spraw spółki. Postanowienie w §5 umowy sporządzonej przez skarżącą, nie stanowi w żadnej mierze rozwiązania nałożonego zadania, polegającego na powierzeniu reprezentacji spółki dwóm partnerom i drugiego polecenia, polegającego na wyłączeniu jednego z partnerów od prowadzenia spraw spółki. Po pierwsze organ odwoławczy przyznał egzaminatorowi, że zgodnie z k.s.h. partnerzy ci powinni być wymienieni z imienia i nazwiska. Stwierdziła, że dyskwalifikacją, jako profesjonalnego pełnomocnika, jest użycie określenia "partner 1", "partner 2", "partner 3". Takie sformułowanie świadczy jednoznacznie o nieznajomości i niezrozumieniu prawa spółek. Użycie takich określeń nie da się usprawiedliwić, jak to próbuje czynić skarżąca, brakiem czasu i stresem egzaminacyjnym. Skarżąca składała egzamin we takich samych warunkach, jak wszyscy inni zdający w tym terminie egzamin. Stwierdziła, że przy najżyczliwszej interpretacji §5 nie można konstrukcji tej ocenić pozytywnie. O całkowitym niezrozumieniu przez skarżącą nałożonego zadania świadczy, zdaniem Komisji odwoławczej, następujące sformułowanie: "do reprezentacji spółki uprawnieni są Partner 1 oraz Partner 3, a tym samym od prowadzenia spraw spółki wyłącza się Partnera 2". Użycie zwrotu "a tym samym" świadczy o całkowitym niezrozumieniu uregulowań prawnych odnoszących się do spółek. Zgodnie z przepisami możliwe jest powołanie partnera do reprezentowania spraw spółki i wyłączenia go od prowadzenia spraw spółki. Żaden z przepisów ksh nie daje podstaw do twierdzenia, że od prowadzenia spraw spółki wyłącza się partnera, który nie jest powołany do reprezentowania spraw spółki. Rozwinięciem niejako powyższych zagadnień w pracy skarżącej, są postanowienia zawarte w §11. Analizując te postanowienia należy stwierdzić, że zarówno język, jak i logika zawartej regulacji nie są profesjonalne. Skarżąca używa nieprawidłowego określenia "zakres zwykłego zarządu", niezrozumiałe jest postanowienie "zmiana adresu miejsca wykonywania zawodu w kancelarii" stanowiącego określenie zwykłych czynności spółki wymagających uchwały. Nie wiadomo bowiem, czy chodzi o zmianę siedziby spółki, czy zmianę lokalu "kancelarii", i jakie to ma znaczenie dla wagi czynności, która wymaga uchwały. Z umowy tej nie wynika również, czy skarżąca rozumie, że uchwałę odnoszącą się do zwykłych czynności spółki nie będą podejmowali wszyscy wspólnicy, a jedynie wspólnicy nie wyłączeni od prowadzenia jej spraw. Nie jest logiczny zapis §12 umowy. Skoro bowiem reprezentację spółki powierzono dwóm partnerom, to jeżeli intencją wspólników było ustanowienie reprezentacji łącznej, to postanowienie to powinna być zawarte w §5 umowy, tj. w miejscu ustanowienia reprezentacji. Zgodziła się ze skarżącą, że wprawdzie nieprawidłowo wskazała sąd polubowny i powołała nieobowiązujący regulamin wykonywania zawodu, jednak wykazała się w tym zakresie wiedzą o istnieniu takich uregulowań. Błąd ten w przypadku prawidłowego rozwiązania nałożonego zadania niewątpliwie nie dyskwalifikowałby pracy, jednakże samo wskazanie na "pewną" wiedzę odnośnie do regulacji wewnątrzsamorządowych, nie stanowi samo w sobie przesłanki umożliwiającej pozytywną ocenę. Komisja odwoławcza oceniła, że analizowana praca egzaminacyjna nie daje podstaw do przyjęcia, że kandydat na adwokata posiada dostateczne kwalifikacje do wykonywania zawodu.

Ustosunkowując się do zarzutów skarżącej co do oceny zadania z IV części egzaminu, Komisja II stopnia stwierdza, że nie ma racji skarżąca wskazując, że przygotowany projekt umowy zawiera poprawne rozstrzygnięcie problemu. Oceniła, że jej praca nie wypełnia wszystkich poleceń nałożonych w zadaniu, a tym samym nie daje podstaw do oceny, że zdająca zastosowała właściwe przepisy prawa i wykazała się umiejętnością ich interpretacji.

Mając na uwadze powyższe wskazała na ustawowo określony cel egzaminu : sprawdzenie przygotowania prawniczego zdającej do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu adwokata, w tym wiedzy z zakresu prawa i umiejętności jej praktycznego zastosowania. Natomiast w postępowaniu o ustalenie wyniku egzaminu adwokackiego chodzi bowiem o ocenę rozwiązania zadania w kontekście umiejętności zawodowych wymaganych na stanowisku adwokata, do którego aspiruje skarżąca, a zatem o gwarancję wykonywania tego zawodu przez osoby do tego merytorycznie przygotowane. Egzamin adwokacki stanowi formę weryfikacji umiejętności świadczenia takiej pomocy.

Mając na uwadze całokształt pracy skarżącej z zakresu prawa gospodarczego stwierdziła, że praca ta zawiera na tyle istotne uchybienia, że nie zasługuje na ocenę pozytywną, gdyż świadczą one o niewystarczającym stopniu przygotowania skarżącej do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu adwokata. Uznając zarzuty skarżącej w najistotniejszym zakresie za chybione Komisja odwoławcza uznała, że brak jest podstaw do uwzględnienia odwołania w tej części.

W skardze na powyższą uchwałę, skierowanej do tut. Sądu, A.P. zarzuciła:

1. obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 7, art. 8 k.p.a. w zw. z art. 140 k.p.a., mającą istotny wpływ na wynik sprawy, polegającą na nieuwzględnieniu przez Komisję II stopnia z urzędu okoliczności, iż zadanie z prawa gospodarczego w zakresie obowiązku założenia przez zdającego elementów stanu faktycznego było niezgodne z treścią art. 78 d ust. 7 p.o.a. oraz nieprecyzyjności zadania egzaminacyjnego, którą wskazała w odwołaniu i w konsekwencji oparcie oceny negatywnej z egzaminu adwokackiego w zakresie prawa gospodarczego na niekorzyść skarżącej m.in. na tych właśnie założeniach brakujących elementów stanu faktycznego (w szczególności: firma spółki, wskazywanie nazwisk partnerów, wskazanie czynności nieprzekraczających zakresu zwykłych czynności spółki, zapis na sąd polubowny, wskazanie konkretnego sądu polubownego);

2. obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 7, 8, 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 140 k.p.a. i art. 78 h ust. 12 p.o.a. poprzez brak wnikliwego rozpatrzenia całości materiału dowodowego i niewzięcie pod uwagę przy ocenie pracy z zakresu prawa gospodarczego wszystkich pozytywnych aspektów pracy skarżącej, mimo braku przepisów prawa, wskazujących kryteria oceny, które stałyby na przeszkodzie ustaleniu oceny pozytywnej, w wyniku czego nie uwzględniono słusznego interesu obywatela, o którym mowa w art. 7 k.p.a., a w tym wypadku interesu skarżącej, polegającego na ustaleniu pozytywnego wyniku z egzaminu adwokackiego, a tym samym umożliwieniu wykonywania zawodu zaufania publicznego;

3. obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 7, 77, 107 k.p.a. w zw. z art. 140 k.p.a. poprzez lakoniczne i niewystarczające wskazanie w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały przyczyn, dla których Komisja III stopnia nie uznała za uzasadnione zarzuty skarżącej co do oceny z zakresu prawa gospodarczego i nie ustosunkowanie się w uzasadnieniu uchwały do zarzutów skarżącej podniesionych w odwołaniu, poprzestając na stwierdzeniu, iż cyt. "uznając zarzuty skarżącej w najistotniejszym zakresie za chybione Komisja odwoławcza uznała, że brak jest podstaw do uwzględnienia odwołania (...)";

4. obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływa na wynik sprawy tj. art. 7 k.p.a. w zw. z art. 78 h ust. 9 p.o.a., co polegało na wydaniu uchwały nr [...] z dnia [...] stycznia 2012 roku bez dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego poprzez przyjęcie przez komisję egzaminacyjną II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu adwokackiego błędnych ustaleń faktycznych komisji egzaminacyjnej I stopnia, mimo, że skarżąca podniosła przedmiotowe błędne ustalenia stanu faktycznego w odwołaniu w zakresie oceny z prawa gospodarczego;

5. obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 8 i 11 k.p.a. w zw. z art. 77 i 107 § 1 i 3 k.p.a. w zw. z art. 140 k.p.a. i art. 78 h ust. 9 i 12 p.o.a. poprzez rozstrzygnięcie sprawy z pominięciem części materiału dowodowego, a w związku z tym niepełne uzasadnienie faktyczne rozstrzygnięcia i brak odniesienia się – wbrew sformułowanym w powołanych przepisach zasadom- do zarzutów podniesionych w odwołaniu w zakresie pracy egzaminacyjnej z prawa gospodarczego;

6. obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na wynik sprawy tj. § 5 ust. 2 pkt 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 2009 r. w sprawie komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu adwokackiego poprzez błędną wykładnię sformułowania "poszczególny", skutkującą błędnym i bezzasadnym wydaniem Uchwały na podstawie niepełnej i nie spełniającej wymogów formalnych opinii sporządzonej przez członka Komisji adw. Z. D. w wyniku braku odniesienia się do wszystkich zarzutów zawartych w odwołaniu, a więc sporządzonej w sposób sprzeczny z treścią § 5 ust. 2 pkt 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 2009 r. w sprawie komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu adwokackiego w sytuacji, gdy przy przyjęciu wykładni językowej słowa "poszczególny" należy stwierdzić, iż opinia sporządzona przez członka Komisji II stopnia jest niepełna i nie spełnia wymogów określonych w przedmiotowym rozporządzeniu;

7. obrazę art. 8 k.p.a. w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poprzez ich niezastosowanie, polegające na przyjęciu przez Komisję II stopnia nieobiektywnych założeń i rażąco nierównych kryteriów oceniania odwołań oraz prac z zakresu prawa gospodarczego w stosunku do istniejących, których prace egzaminacyjne zawierały tożsame sformułowania, podobne błędy i rozwiązania zawarte przez zdających w sporządzonym projekcie umowy spółki partnerskiej, w szczególności przy ocenianiu pracy skarżącej A. P. i pracy egzaminacyjnej zdającej również w Komisji I stopnia nr [...] z siedzibą w W. , S. P. Wyżej wskazane naruszenie prawa skutkowało podjęciem przez ten sam organ administracji, wobec osób znajdujących się w takiej samej sytuacji faktycznej i prawnej, różnych i zupełnie rozbieżnych w swej treści uchwał, polegających na uwzględnieniu odwołania zdającej S. P.i utrzymania w mocy oceny niedostatecznej z zakresu prawa gospodarczego zdającej A.P.

Wskazując na powyższe, wnosiła o uwzględnienie przez komisję egzaminacyjną II stopnia niniejszej skargi w całości, poprzez zmianę zaskarżonej uchwały w sprawie z dnia [...] stycznia 2012 roku, polegającą na uchyleniu uchwały nr [...] komisji egzaminacyjnej I stopnia do spraw przeprowadzenia egzaminu adwokackiego z dnia [...] lipca 2011 roku i ustalenie, że uzyskała pozytywny wynik z egzaminu adwokackiego.

W razie przekazania niniejszej sprawy do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosiła o: uchylenie uchwały w sprawie z dnia [...] stycznia 2012 r. Komisji egzaminacyjnej utrzymującej w mocy uchwałę komisji egzaminacyjnej I stopnia i uchwały nr [...]Komisji Egzaminacyjnej nr [...] do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w 2011 r. z siedzibą w W. z dnia [...] lipca 2011 r., ustalających negatywny wynik egzaminu adwokackiego zdającej; stwierdzenie, że uchylona uchwała nie podlega wykonaniu i zasądzenie kosztów postępowania.

Jednocześnie wnosiła o przeprowadzenie na zasadzie art. 106 § 3 PPSA, dowodu uzupełniającego z akt postępowań odwoławczych przed Komisją II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości w celu rozpatrzenia odwołań od wyników egzaminu adwokackiego z zakresu prawa gospodarczego, w szczególności postępowania dot. odwołania zdającej S. P. od Uchwały nr [...] z dnia [...]lipca 2011 r. Komisji Egzaminacyjnej nr [...] z siedzibą w Warszawie do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w 2011 r.

Podkreśliła, że o ile w treści uchwały z dnia [...] stycznia 2012 roku Komisja II stopnia w sposób wyczerpujący odniosła się do podniesionej przez nią w odwołaniu argumentacji z zakresu prawa cywilnego, to w zakresie zadania z prawa gospodarczego, poza przytoczeniem założeń zadania egzaminacyjnego, merytorycznie odniosła się do jej odwołania na łącznie dwóch stronach formatu A4, koncentrując się przede wszystkim na kwestii reprezentacji spółki zawartej w umowie i elementach umowy, które stanowiły de facto założenia elementów stanu faktycznego (niezgodnych z POA, o cym mowa poniżej), podczas gdy przytoczona przez nią argumentacja w zakresie prawa gospodarczego została opisana w odwołaniu na 8 stronach formatu A4. Stąd, Komisja II stopnia nie odniosła się merytorycznie do treści wszystkich zarzutów wskazanych przez nią w odwołaniu, mimo obowiązku wynikającego z art. 78 h ust 3 p.o.a. Zdaniem skarżącej Komisji II stopnia miała obowiązek do analizy odwołania w całości, czyli proces zbadania oraz ocenę wszystkich twierdzeń podniesionych w odwołaniu.

Zarzuciła, że opinia, wbrew § 5 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 w.w. rozporządzenia sporządzona przez członka Komisji II stopnia adw. Z. D. odnosi się przede wszystkim do kwestii reprezentacji spółki zawartej w umowie i elementach umowy, które stanowiły de facto założenia elementów stanu faktycznego. Jednak w kwestii reprezentacji spółki nie odnosi się w żadnej mierze do przedstawionej przez skarżącą w odwołaniu koncepcji przyjętej przez nią w umowie w tym zakresie. Opinia nie odnosi się również do innych argumentów wskazanych w odwołaniu. Komisji II stopnia powiela się tę opinię sporządzoną, niezgodnie z wymogami Rozporządzenia. Opinia została sporządzona niezgodnie ze znaczeniem zwrotu "poszczególny" i członek Komisji II stopnia w opinii nie odniósł się więc do :poszczególnych" zarzutów, a jedynie do "niektórych" zarzutów zawartych w treści złożonego odwołania.

Wymieniła szereg zarzutów podniesionych w odwołaniu w zakresie pozytywnych aspektów jej pracy, do czego Komisja Egzaminacyjna II stopnia nie odniosła się.

Wskazała, że zadanie z prawa gospodarczego zostało opracowane w sposób niezgodny z art. 78 d ust.7 p.o.a. Umowa spółki partnerskiej na egzamin adwokacki 2011 roku powinna była zostać sporządzona przez zdającego w oparciu o przedstawiony stan faktyczny. Natomiast w zadaniu z zakresu prawa gospodarczego (pkt II zadania) znajduje się polecenie cyt. "Załóż samodzielnie brakujące elementy stanu faktycznego, w swej pracy możesz przedstawić wykaz tych założeń". Takie polecenie wskazane w pkt II zadania części czwartej egzaminu adwokackiego jest w sposób oczywisty sprzeczne z przepisem art. 78 d ust.7 in fine p.o.a.

W obszernym uzasadnieniu nie zgodziła się z oceną egzaminatorów także w pozostałych aspektach. M.in. podniosła, że zaskarżona uchwała narusza art. 8 k.p.a. w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W myśl art. 32 ust. 1 Konstytucji wszyscy są wobec prawa równi i wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Zasada równości wymaga, aby podmioty traktowane były w równym stopniu równo, jeśli charakteryzują się daną cechą. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 6 lutego 2002 roku (sygn. akt SK 11/01, OTK-A 2002/1/2) stwierdził, iż istotą zasady równości wobec prawa nie jest traktowanie wszystkich jednakowo, a tylko – równe traktowanie określonej grupy obywateli, wyróżnionej ze względu na cechę prawnie relewantną (patrz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 czerwca 2004, sygn. akt P4/03, OTK-A 2004/6/55, wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 kwietnia 2002 r., sygn. akt K 26/00, OTK 2002/2/18). Sprawą podstawową dla oceny dochowania zasady równości jest ustalenie cechy istotnej, z uwagi na którą przepisy prawa dokonały zróżnicowania sytuacji prawnej swoich adresatów. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego różnicowanie sytuacji prawnej obywateli jest wtedy sprzeczne z Konstytucją, jeżeli traktuje się w sposób różny podmioty lub sytuacje podobne, a takie różnice traktowania nie znajdują należytego uzasadnienia konstytucyjnego (patrz orzeczenia_TK z dnia 16 grudnia 1997, sygn. akt K 8/97). Na gruncie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego wymóg równości obywateli wobec prawa wywodzi się z normy art. 8 k.p.a., zgodnie z którym organy administracji publicznej obowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębić zaufanie obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli. Wynikająca z art. 32 ust. 1 Konstytucji zasada równości wobec prawa oraz prawo do równego traktowania przez władze publiczne wyraża się w sferze prawa administracyjnego m.in. tym, że podmioty o tym samym statusie prawnym mogą na gruncie tych samych przepisów oczekiwać takich samych rozstrzygnięć o przyznaniu lub odmowie przyznania uprawnień, które z tych przepisów wynikają. Ten sam podmiot, działając na podstawie tych samych przepisów, w tej samej sytuacji prawnej, może oczekiwać na wydanie tożsamych co do istoty decyzji administracyjnych.

W jej ocenie Komisja II stopnia naruszyła zasadę równości. M.in., iż w projekcie umowy spółki zdająca S. P. nie wskazała w ogóle (ani w firmie spółki, ani w jej skrócie) nazwy zawodu wykonywanego przez partnerów, podczas gdy w jej pracy egzaminacyjnej nazwy zawodu brakuje tylko w skrócie firmy, jest on natomiast wskazany w określeniu firmy zawartym w § 6 sporządzonego przez skarżącą projektu umowy spółki.

Komisja II stopnia stwierdziła również w uzasadnieniu uchwały, że cyt. " (...) partnerzy ci powinni być wymienieni z imienia i nazwiska, a dyskwalifikacją, jako profesjonalnego pełnomocnika, jest użycie określenia "partner 1", "partner 2", "partner 3". Takie sformułowanie świadczy jednoznacznie o nieznajomości i niezrozumieniu prawa spółek". Tymczasem zdająca S. P. również nie wskazała partnerów powołanych do reprezentacji spółki i w kwestii wyłączenia od prowadzenia spraw spółki z imienia i nazwiska i też używa w umowie określeń "Partner 1", "Partner 2", "Partner 3". Zdająca S. P.(podobnie jak skarżąca) nie wskazała z imienia i nazwiska partnerów, których odpowiedzialność za zobowiązania spółki została rozszerzona stosownie do polecenia zawartego w pkt. 7 zadania egzaminacyjnego.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o ojej oddalenie. Uznał także za bezzasadny wniosek skarżącej o dopuszczenie dowodu z innej uchwały Komisji Egzaminacyjnej II stopnia Nr [...] wydanej w sprawie S.P. Wskazał, że zgodnie z art. 106 § 3 p.p.s.a. przeprowadzenie uzupełniającego postępowania dowodowego z dokumentu przez sąd administracyjny byłoby dopuszczalne tylko wówczas, gdyby postulowany dowód pozostawał w związku z oceną legalności zaskarżonego aktu. Sąd bowiem nie dokonuje własnych ustaleń faktycznych, a do tego sprowadziłby się wgląd w inne uchwały Komisji Egzaminacyjnej II stopnia Nr [...], o co wnosi skarżąca. Ponadto wskazać należy, iż wniosek ten nie jest zasadny, gdyż wnioskowane dowody nie są istotne dla wyjaśnienia jakichkolwiek wątpliwości. Jak stwierdził bowiem NSA w wyroku z dnia 20 stycznia 2010 r. (sygn. akt II FSK 1429/08- LEX nr 558910): "Uzupełniające postępowanie dowodowe przed sądem administracyjnym jest dopuszczalne w celu umożliwienia temu sądowi dokonania ustaleń, które mogłyby służyć merytorycznemu rozstrzygnięciu sprawy administracyjnej załatwionej zaskarżoną decyzją". Z tych względów Komisja II stopnia wniosła o oddalenie wniosku dowodowego.Ponadto jako nieuprawnione oceniła zarzuty naruszenia podniesionych przepisów, w tym Konstytucji RP.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Sąd administracyjny wykonuje wymiar sprawiedliwości, poddając kontroli decyzje (uchwały) wydawane przez organy administracji publicznej pod względem ich zgodności z prawem, badając czy właściwie zastosowano przepisy prawa materialnego oraz przestrzegano przepisów proceduralnych w postępowaniu administracyjnym. Sąd władny jest wzruszyć zaskarżoną decyzję (uchwałę) tylko w przypadku stwierdzenia naruszenia prawa. Jednakże nie każde naruszenie prawa przez organy administracji publicznej daje Sądowi podstawę do uchylenia zaskarżonej decyzji. Art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c i pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., stanowi kiedy decyzje (uchwały) lub postanowienia podlegają uchyleniu. Decyzja (uchwała) może zostać uchylona w razie stwierdzenia, że naruszono przepisy prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy lub doszło do takiego naruszenia przepisów prawa procesowego, które mogłoby w istotny sposób wpłynąć na wynik sprawy, ewentualnie w razie wystąpienia okoliczności mogących być podstawą wznowienia postępowania lub stwierdzenia nieważności.

Badając sprawę w powyższym zakresie Sąd uznał, że skarga A. P. nie jest zasadna, gdyż w trakcie przeprowadzonego postępowania nie doszło do istotnego naruszenia prawa, które mogłoby uzasadniać uchylenie zaskarżonej uchwały oraz poprzedzającej ją uchwały z dnia [...] sierpnia 2011 r.

Skarżąca oparł skargę na zarzucie naruszenia zarówno prawa materialnego jak i procesowego. Jednak, co do zasady, warunkiem wstępnym formułowania wniosków na tle prawa materialnego jest brak uchybień w stosowaniu prawa procesowego. Niewątpliwie zatem, wydanie prawidłowej decyzji w każdym przypadku powinno poprzedzać dokładne ustalenie i rozważenie stanu faktycznego sprawy, stosownie do zasad ogólnych zawartych w art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a. Dopiero bowiem pewność, że ustalenia faktyczne zostały poczynione niewadliwie, zezwala na formułowanie przesądzających ocen co do zaistnienia w konkretnym przypadku przesłanek uregulowanych przez prawo materialne. Przesłanki te w każdym przypadku muszą być zindywidualizowane. Możliwość dokonania takiej oceny warunkowana jest spełnieniem przez decyzję wymogów formalnych określonych w art. 107 § 1 k.p.a., czyli powinna zawierać w szczególności powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne. Nie ulega wątpliwości, że uzasadnienie jest źródłem informacji co do sposobu rozumowania organu i przyjętych przez niego założeń stanowiących podstawę rozstrzygnięcia i jako takie winno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, a tym samym ustalenie i wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy oraz wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa. Tylko taki sposób wskazania motywów rozstrzygnięcia umożliwia Sądowi kontrolę prawidłowości przeprowadzonego postępowania i jego wyniku w postaci decyzji.

Rolą sądu administracyjnego w niniejszej sprawie jest kontrola zaskarżonej uchwały pod względem zgodności z prawem, a nie samodzielna ocena pracy egzaminacyjnej skarżącej i wyprowadzanie własnych wniosków z materiału dowodowego. Co istotne, sądowa kontrola decyzji administracyjnych, a w niniejszym postępowaniu uchwał ustalających wynik egzaminu adwokackiego - czyli podjętych w ramach uznania administracyjnego - polega na zbadaniu, czy organy nie dopuściły się rażących uchybień, czy dysponowały niezbędnym materiałem dowodowym uzasadniającym rozstrzygnięcie sprawy i czy dokonały wszechstronnej oceny okoliczności faktycznych istotnych dla takiego rozstrzygnięcia. Sądowa kontrola decyzji administracyjnej podjętej w ramach uznania administracyjnego ma zatem zakres ograniczony co do jej zgodności z przepisami proceduralnymi (zob. np. wyrok NSA z 23 kwietnia 1998 r. 1 SA/Kr 1227/97, wyrok NSA z 7 lutego 2001 r. 1 SA/Gd 1507/00), zaś orzeczenia sądu winny opierać się jedynie na kryterium legalności (zob. A. Habuda, Uznanie administracyjne - zmierzch czy renesans pojęcia; Administracja i prawo administracyjne u progu trzeciego tysiąclecia, Łódź 2000, s. 117).

Innymi słowy, kontrolując akty swobodne ustalające wynik egzaminu adwokackiego, sąd administracyjny może więc tylko badać, czy nie zostały przekroczone granice uznania i czy podjęte rozstrzygnięcie nie było dowolne (zob. Jan Zimmermann, Prawo administracyjne, Zakamycze 2005, s. 371).

Materialnoprawną podstawę zaskarżonej uchwały stanowiły przepisy cytowanych na wstępie: ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 2009 r. w sprawie komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu adwokackiego (Dz. U. z 2009 r. Nr 164, poz. 1315).

Art. 78d ust. 7 p.o.a. odnosi się konkretnie do czwartej części egzaminu adwokackiego i określa, że polega on "na rozwiązaniu zadania z zakresu prawa gospodarczego polegającego na przygotowaniu pozwu lub wniosku albo apelacji, albo w przypadku uznania, iż brak jest podstaw do ich wniesienia, na sporządzeniu opinii prawnej w oparciu o opracowane na potrzeby egzaminu akta lub przedstawiony stan faktyczny". I wbrew zarzutom skarżącej zadanie z prawa gospodarczego zostało opracowane w sposób zgodny z art. 78 d ust.7 p.o.a., bowiem oparcie zadania o "przedstawiony stan faktyczny", w którym znajduje się polecenie "Załóż samodzielnie brakujące elementy stanu faktycznego, w swej pracy możesz przedstawić wykaz tych założeń "- stanowi także element stanu faktycznego. W stanie faktycznym zadania mogą być bowiem podane już określone elementy, ale i elementy do uzupełnienia. W ocenie Sądu, ma rację Komisja II stopnia, że założenia do zadania z prawa gospodarczego były jasne i precyzyjne. Zawierały wszystkie elementy konieczne do sporządzenia kompletnej umowy spółki partnerskiej.

Istotny jest bowiem cel egzaminu adwokackiego, określony w art. 78d ust. 1 p.o.a.: sprawdzenie przygotowania prawniczego osoby przystępującej do egzaminu adwokackiego, do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu adwokata, w tym wiedzy z zakresu prawa i umiejętności jej praktycznego zastosowania z zakresu materialnego i procesowego prawa cywilnego - między innymi dziedzinami prawa określonymi enumeratywnie w tej normie.

Podkreślić należy, że o negatywnej ocenie pracy skarżącej nie zdecydował jeden zasadniczy błąd, ale suma popełnionych uchybień. Sumy tych błędów nie mogły w konsekwencji zrównoważyć prawidłowo uregulowane elementy umowy spółki partnerskiej.

Niesłuszny jest zarzut skarżącej, co do "braku przepisów prawa, wskazujących kryteria oceny, które stałyby na przeszkodzie ustaleniu oceny pozytywnej, w wyniku czego nie uwzględniono słusznego interesu obywatela, o którym mowa w art. 7 k.p.a." Wskazać bowiem należy, że przepis art. 78e ust. 2 p.o.a. stanowi o trybie i zasadach oceny pracy. Określa, że "oceny rozwiązania każdego z zadań z części drugiej do piątej egzaminu adwokackiego dokonują niezależnie od siebie dwaj egzaminatorzy z dziedzin prawa, których dotyczy praca pisemna, jeden spośród wskazanych przez Ministra Sprawiedliwości, drugi spośród wskazanych przez Naczelną Radę Adwokacką biorąc pod uwagę w szczególności zachowanie wymogów formalnych, właściwość zastosowanych przepisów prawa i umiejętność ich interpretacji, poprawność zaproponowanego przez zdającego sposobu rozstrzygnięcia problemu z uwzględnieniem interesu strony, którą zgodnie z zadaniem reprezentuje".

Oznacza to, że zasadniczymi kryteriami oceny pracy są: zachowanie wymogów formalnych, właściwość zastosowanych przepisów prawa i umiejętność ich interpretacji, poprawność zaproponowanego przez zdającego sposobu rozstrzygnięcia problemu z uwzględnieniem interesu strony, którą zgodnie z zadaniem reprezentuje.

Poza sporem pozostaje, że to ostatecznie niedostateczna ocena z części gospodarczej egzaminu uniemożliwia skarżącej uzyskanie pozytywnego wyniku z całości egzaminu zawodowego - mimo uzyskania przez nią pozytywnych ocen z pozostałych części egzaminu. Okoliczność powyższa wynika wprost z uchwały Komisji I stopnia.

Badając zasadność zarzutów procesowych opartych wyłącznie o procedurę Kodeksu postępowania administracyjnego należy ustalić, jaki jest faktyczny zakres rozpatrzenia odwołania przez Komisję II stopnia. Niewątpliwie art. 78h ust. 1 p.o.a. przewiduje, że "od uchwały o wyniku egzaminu adwokackiego zdającemu przysługuje odwołanie do komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości w terminie 14 dni od dnia otrzymania uchwały, o której mowa w art. 78f ust. 2", a rozpatrywanie odwołań od wyników egzaminu adwokackiego należy - zgodnie z ust. 9 art. 78h - do zadań komisji odwoławczej.

Ustawowa norma art. 78h ust. 12 p.o.a. stanowi jednakże, że do postępowania przed komisją odwoławczą przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się o d p o w i e d n i o.

Rozpatrując zatem zarzuty skargi w zakresie naruszenia przepisów postępowania administracyjnego, należy badać prawidłowość zastosowania art. 78h ust. 12 p.o.a. w zakresie odpowiedniego stosowania k.p.a. Oznacza to takie stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego, które zapewnia poszanowanie wszelkich odrębności wynikających z unormowań szczególnych - na gruncie niniejszej sprawy - zawartych w przepisach rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 2009 r. w sprawie komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu adwokackiego (Dz.U. z 2009 r. Nr 164, poz.1315 ze zm.).

Rozporządzenie, wydane na podstawie art. 78h ust. 14 p.o.a. w § 1 pkt 4 określa tryb i sposób działania komisji odwoławczej, zaś szczegółową procedurę postępowania zawiera zacytowany niżej § 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 2009 r.

§ 5. 1. Prace komisji odwoławczej odbywają się na posiedzeniach.

2. Przewodniczący komisji odwoławczej wyznacza miejsce i terminy posiedzeń

komisji oraz kieruje jej pracami, w szczególności:

rozdziela pracę pomiędzy siebie i członków komisji odwoławczej, wskazując osobę odpowiedzialną za sporządzenie pisemnej opinii dotyczącej zasadności poszczególnych zarzutów podniesionych w odwołaniu, mając na uwadze zakres odwołania lub zakres pracy pisemnej z zadania z części od drugiej do piątej egzaminu adwokackiego podlegającej ocenie w trybie art. 78e ust. 5 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze, doświadczenie i wiedzę członków komisji odwoławczej z zakresu prawa objętego odwołaniem, a także zapewnienie możliwie równego rozdziału prac;

wskazuje członka komisji odwoławczej lub członków komisji odwoławczej, którzy referują daną sprawę komisji odwoławczej;

wyznacza członka komisji odwoławczej, który sporządza protokół każdego posiedzenia komisji odwoławczej oraz protokół zbiorczy prac tej komisji.

Przewodniczący lub członek komisji odwoławczej, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, sporządza pisemną opinię dotyczącą zasadności poszczególnych zarzutów podniesionych w odwołaniu wraz ze stanowiskiem.

Głosowanie jest jawne. W pierwszej kolejności komisja odwoławcza głosuje nad ostateczną oceną testu lub pracy pisemnej z tej części egzaminu adwokackiego, która została zakwestionowana w odwołaniu, następnie komisja odwoławcza głosuje w sprawie uchwały komisji egzaminacyjnej do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego o wyniku egzaminu adwokackiego.

5. Sporządza się protokół posiedzeń komisji odwoławczej uwzględniający podział pracy pomiędzy członków komisji odwoławczej, a także uwagi zgłaszane przez członków komisji odwoławczej przed podjęciem uchwały, który podpisują przewodniczący i wszyscy członkowie komisji odwoławczej.

6. Niezwłocznie po zakończeniu prac komisji odwoławczej sporządza się protokół zbiorczy jej prac, który zawiera w szczególności określenie liczby rozpatrzonych odwołań ze wskazaniem przewodniczącego lub członków komisji odwoławczej, którzy sporządzali w sprawach tych odwołań pisemną opinię wraz ze stanowiskiem.

Z akt administracyjnych wynika, że powyższa procedura została przez organ II instancji zachowana. Innymi słowy, nie oznacza to obowiązku Komisji Odwoławczej rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy w jej całokształcie i ponad odwołanie, ale poprzez "odpowiednie stosowanie" przepisów k.p.a., czyli z uwzględnieniem doświadczenia i wiedzy członków komisji odwoławczej z zakresu prawa objętego odwołaniem (cywilnego i gospodarczego) - w zakresie dotyczącym zasadności poszczególnych zarzutów podniesionych w odwołaniu, mając na uwadze zakres odwołania lub zakres pracy pisemnej z zadania. Pogląd ten znajduje oparcie w orzecznictwie, m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 grudnia 2011 r. (sygn. akt II GSK 1421/10 - publik. CBOSA), który orzekając na gruncie egzaminu notarialnego, czyli przepisów skonstruowanych podobnie, uznał że "Komisja Odwoławcza ma skontrolować działanie Komisji Egzaminacyjnej tylko w części zakwestionowanej w odwołaniu i tylko w zakresie określonym zarzutami odwołania". Obszernie uzasadnił stanowisko wskazujące, że naruszeniem przepisów postępowania jest uznanie, że odpowiednie stosowanie przepisów k.p.a. nakłada na Komisję Odwoławczą obowiązek rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy w jej całokształcie. Jednoznacznie uznał, że "odpowiednie" stosowanie przepisów k.p.a. przewidziane w art. 74h § 12 ustawy prawo o notariacie (w niniejszej sprawie analogiczny przepis to art. 78f ust. 12 p.o.a.), "to takie stosowanie k.p.a., które zapewnia poszanowanie wszelkich odrębności wynikających z unormowań szczególnych zawartych w przepisach rozporządzenia. Nie jest więc tak, że przepisy k.p.a., jako przepisy ustawowe mają pierwszeństwo przed przepisami rozporządzenia. Jest przeciwnie, przepisy rozporządzenia, jako prawidłowo wydane (na podstawie i w granicach upoważnienia ustawowego) mają pierwszeństwo stosowania jako przepisy szczególne, zaś przepisy k.p.a. powinny być stosowane tylko w kwestiach nieuregulowanych w przepisach szczególnych i w taki sposób, aby nie niweczyły przyjętych uregulowań szczególnych. W tym stanie rzeczy, odpowiedzi na pytanie o zakres i sposób rozpatrywania odwołania od wyniku egzaminu zawartego w uchwale Komisji Egzaminacyjnej należy poszukiwać przede wszystkim w przepisach rozporządzenia" (...).

Przy czym, na gruncie niniejszej sprawy jest to cytowane wyżej rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 2009 r. w sprawie komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu adwokackiego i przepisy tego rozporządzenia, jako prawidłowo wydane na podstawie i w granicach upoważnienia ustawowego mają pierwszeństwo stosowania jako przepisy szczególne. Przepisy k.p.a. powinny być zatem stosowane tylko w kwestiach nieuregulowanych w przepisach szczególnych i w taki sposób, aby nie niweczyły przyjętych uregulowań szczególnych.

Oznacza to, że kontrolę zaskarżonej decyzji w zakresie zachowania podniesionych w skardze wymogów art. 107 § 3 k.p.a. i pozostałych norm procesowych należy ocenić wyłącznie pod kątem rozpatrzenia zasadności poszczególnych zarzutów podniesionych w odwołaniu, mając na uwadze zakres odwołania lub – co wynika ze skargi - zakres pracy pisemnej z zadania z części czwartej - prawo gospodarcze. Nie można także pominąć, że naruszenie norm procesowych musiałoby mieć istotny wpływ na wynik rozstrzygnięcia, by spowodować wyeliminowanie zaskarżonej uchwały z obrotu prawnego. Co istotne, uchwały Komisji Egzaminacyjnej oparte są na ocenie członków tej Komisji dokonanej w określonej w ustawie skali ocen, ale korzystają ze swoistego "luzu decyzyjnego".

Należy podkreślić, że "luz decyzyjny" jest związany z oceną stanu faktycznego i tylko jawne wyjście poza jego granice może stanowić podstawę do przyjęcia, że naruszenie prawa miało charakter rażący. Sądowa kontrola uchwały Komisji, polega zatem na zbadaniu, czy organ nie dopuścił się rażących uchybień, czy dysponował niezbędnym materiałem dowodowym uzasadniającym rozstrzygnięcie sprawy i czy dokonał wszechstronnej oceny okoliczności faktycznych istotnych dla takiego rozstrzygnięcia. Jest to więc kontrola prawidłowości postępowania poprzedzającego wydanie uchwały i jego zgodności z art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie Komisja Egzaminacyjna II stopnia, wbrew zarzutom skargi, odniosła się do zasadniczych zarzutów podnoszonych w odwołaniu od uchwały Komisji I stopnia mając na uwadze zakres odwołania lub zakres pracy pisemnej z zadania z części trzeciej - prawo cywilne, które uwzględniła w zakresie umożliwiającym podniesienie oceny i części czwartej - prawo gospodarcze.

Nie stanowi, w ocenie Sądu, naruszenia prawa brak drobiazgowego odniesienia się do zarzutów odwołania, którego argumenty w zasadniczej części mają charakter polemiczny.

Po pierwsze, nieuzasadniony jest zarzut skarżącej, że Komisja Egzaminacyjna II stopnia przy ponownej ocenie pracy nie wypowiedziała się w zakresie "wszystkich zarzutów zawartych w odwołaniu". Zarzucając błędną wykładnię sformułowania "poszczególny", jak i że opinia sporządzona przez członka Komisji II stopnia jest niepełna i nie spełnia wymogów określonych w § 5 ust. 2 pkt 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 2009 r. w sprawie komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu adwokackiego skarżąca wywodzi z tego skutek w postaci wydania uchwały na podstawie niepełnej i nie spełniającej wymogów formalnych opinii adw. Z. D., skoro egzaminator ta nie odniosła się do wszystkich zarzutów zawartych w odwołaniu.

W szczególności nie ma znaczenia ile stron zawierają argumenty uzasadnienia uchwały w porównaniu z ilością stron odwołania. Należy bowiem podkreślić, że kryteria oceny pracy nie maja zastosowania do obszerności argumentów odwołania, ale wyłącznie do podlegającej ocenie pracy egzaminacyjnej.

Niewątpliwie rolą organu odwoławczego, a wcześniej egzaminatora było odniesienie się do poszczególnych argumentów odwołania, jednakże brak drobiazgowej polemiki z tymi argumentami podlega ocenie w całokształcie okoliczności, które zostały wzięte pod uwagę przy rozstrzyganiu sprawy (art. 80 k.p.a.). Niewątpliwie z uzasadnienia wynika, że argumenty odwołania te nie wpłynęły w żadnym stopniu na podwyższenie oceny z prawa gospodarczego, bowiem egzaminator ponownie oceniający pracę i organ odwoławczy skupił się na wadze dowodów (istotnych uchybień), które przesądziły o ocenie niedostatecznej. Ocena taka znajduje oparcie w art.. 107§ 3 k.p.a.

Sąd nie uwzględnił dowodu z uchwały wydanej w innej sprawie i nie podzielił zarzutu naruszenia art. 7 k.p.a. oraz art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 140 k.p.a. poprzez niewyjaśnienie stanu faktycznego sprawy ze względu na zaniechanie przeprowadzenia postępowania dowodowego przez Komisję II Stopnia i zbadania kwestii rozbieżności w wystawianych przez komisje egzaminacyjne ocenach prac z egzaminu adwokackiego, w których zdający zastosowali co do zasady takie samo rozwiązanie oraz naruszenia art. 32 ust. 1 Konstytucji RP.

Nie ma bowiem zastosowania w stanie faktycznym sprawy niniejszej – oceny pisemnej pracy egzaminacyjnej z prawa gospodarczego i wyniku egzaminu adwokackiego - podnoszona zasada równości wobec prawa oraz prawo do równego traktowania przez władze publiczne poprzez to, że "podmioty o tym samym statusie prawnym mogą na gruncie tych samych przepisów oczekiwać takich samych rozstrzygnięć o przyznaniu lub odmowie przyznania uprawnień, które z tych przepisów wynikają".

Nie możliwości w niniejszej sprawie badania legalności uchwały w sprawie S. P., ani dokonania analizy pracy tej osoby, stąd Sąd nie uwzględnił wniosku o dopuszczenie dowodów zgłoszonych przez skarżącą w tym przedmiocie. Nie oznacza to trafności tezy o naruszeniu art. 8 k.p.a. i 32 ust. 1 Konstytucji RP Konstytucji RP. Każda bowiem sprawa dotycząca ustalenia wyniku egzaminu radcowskiego rozstrzygana uchwałami komisji egzaminacyjnych jest sprawą indywidualną w rozumieniu art. 1 ust. 1 k.p.a. Indywidualizm takiej sprawy powoduje, że nigdy nie jest ona rozpoznawana porównawczo, ponieważ uchwały komisji egzaminacyjnych konkretyzują normy prawa materialnego - ustawy Prawo o adwokaturze - wyłącznie w odniesieniu do indywidualnie oznaczonego zdającego i wyłącznie w jego sprawie.

Zadanie egzaminacyjne było indywidualną pracą każdej zdającej osoby, a analizowanie w niniejszej sprawie innych prac wskazanych do porównania oznaczałoby, że powinny być identyczne, by identyczne były kryteria zastosowane do ich oceny. Nie zasługuje zatem na uwzględnienie zarzut odmiennego traktowania pracy skarżącej w stosunku do pracy wskazanej przez nią innej osoby, jako przejawu nierównego traktowania zdających znajdujących się w tej samej sytuacji i charakteryzujących się tymi samymi cechami relewantnymi w tym samym stopniu. Sama okoliczność różnicowania ocen wystawianych przez egzaminatorów czy poszczególne komisje egzaminacyjne na terenie całego kraju, jak również rodzaju i "siły" przedstawionej przez nich argumentacji jest i będzie rzeczą naturalną albowiem nie jest możliwe ustalenie idealnych kryteriów ocen. Te naturalne różnice zostały uwzględnione przez Prawo o adwokaturze - w art. 78d ust. 9 i 10 , gdzie przyjęty jest stosowny system punktacji i dokonywania tych ocen.

Z powyższych względów zostały oddalone wnioski dowodowe w zakresie objętym skargą i pismem procesowym. Sąd administracyjny nie posiada kompetencji do dokonywania porównania stanu faktycznego ustalonego przez Komisje Egzaminacyjne w niniejszej sprawie ze stanem faktycznym i rozstrzygnięciem w innych sprawach i na tej podstawie ustalania stanu faktycznego (porównywania wartości merytorycznej porównywanych prac) w zakresie wystawionych ocen.

W ocenie Sądu oznacza to, że zarzut naruszenia zasady równości wobec prawa i równego traktowania jest nieuprawniony.

Zdaniem Sądu, organ II instancji wziął pod uwagę zasadnicze, bo mające wpływ na niedostateczną ocenę pracy egzaminacyjnej, zarzuty odwołania. Powołał się na trafność argumentacji egzaminatorów i wskazał zakres w jakim ją podziela. Zakres ten stanowił o poziomie ocenianej pracy, wadze jaką przypisał uchybieniom, które ocenił jednoznacznie jako "istotne uchybienia w pracy egzaminacyjnej". Jak wynika bowiem z formy i treści uzasadnienia zaskarżonej uchwały Komisja Odwoławcza zastosowała "zabieg redakcyjny" polegający na omówieniu odwołania -ponieważ w zdecydowanej części i co do istoty sprawy podzielała opinie egzaminatorów, to - odnosząc się do zarzutów odwołania, swoje stanowisko określiła odnosząc się do zasadniczych argumentów odwołania, których zdecydowanie nie podzieliła i nie zaakceptowała.

Poprzez stwierdzenie o uznaniu pozostałych uwag egzaminatorów za trafne i odnoszące się do istotnych uchybień w pracy egzaminacyjnej, zaakceptowała jednomyślny werdykt - w zakresie oceny niedostatecznej - obu niezależnie od siebie sprawdzających pracę egzaminatorów jak i opinię egzaminatora sporządzającego opinię w ramach odwołania kwestionującego zasadność oceny niedostatecznej. Taki "zabieg redakcyjny" nie oznacza jednakże nieodniesienia się przez organ odwoławczy do zarzutów, czy niepełnego ustalenia stanu faktycznego. Brak w zaskarżonej decyzji opisania pracy egzaminacyjnej, jej ponownej oceny i dogłębnej analizy przez organ odwoławczy nie stanowi o mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia naruszeniu norm procesowych, zwłaszcza wobec zakresu badania: zasadności poszczególnych zarzutów podniesionych w odwołaniu przy uwzględnieniu zakresu odwołania lub zakres pracy pisemnej z zadania części trzeciej cywilnej (§ 5 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 rozporządzenia).

Zaskarżona uchwała organu odwoławczego posiada niewątpliwie krótkie, syntetyczne uzasadnienie, co jednak nie oznacza wadliwości, mogącej mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie. Uzasadnienie zawiera zasadniczą informację co do sposobu rozumowania organu i przyjętych przez niego założeń stanowiących podstawę rozstrzygnięcia. Wskazuje na dowody (elementy pracy egzaminacyjnej), na których się oparł, czyli istotne uchybienia i przyczyn, dla których innym dowodom -nie zaklasyfikowanym jako istotne dla pozytywnej oceny pracy - odmówił mocy dowodowej. Nie można pominąć, że na gruncie oceny uzasadnienia egzaminu adwokackiego z prawa gospodarczego argumentacja uzasadnienia wynika także z doświadczenia i wiedzy członków komisji odwoławczej z zakresu prawa gospodarczego i luzu decyzyjnego. Syntetyczna ocena dokonana przez organ odwoławczy nie oznacza, że zapoznał się w sposób niewystarczający z jej treścią i że doszło do naruszenia art. 80 k.p.a. czy art. 8 i 11 k.p.a.

Należy dodać, że skarżąca poddała się egzaminowi zawodowemu, zatem opinie egzaminatorów uwzględniały stan faktyczny i prawny jaki ich zdaniem powinien być uwzględniony w umowie sporządzonej do kazusu stanowiącego zadanie egzaminacyjne oraz ocenę stanu faktycznego i prawnego wyrażoną przez zdającego w tej umowie - w postaci, czy została prawidłowo skonstruowana wskazując na uchwycenie bądź nie problemu prawnego (istoty zagadnienia objętego kazusem). Ze sposobu rozwiązania problemu przyjętego w umowie wynika zatem dla egzaminatorów materiał pozwalający nie tylko na ocenę zachowania wymogów formalnych, która ostatecznie nie budzi zastrzeżeń, ale i właściwość zastosowanych przepisów prawa i umiejętność ich interpretacji, poprawność zaproponowanego przez zdającego sposobu rozstrzygnięcia problemu z uwzględnieniem interesu strony, którą zgodnie z zadaniem reprezentuje (art. 78e ust. 2 p.o.a.).

Powyższe, zdaniem Sądu, znajduje potwierdzenie w argumentach uchwały odwoławczej, która uznała, ze nie ma racji skarżąca wskazując, że przygotowany projekt umowy zawiera poprawne rozstrzygnięcie problemu. Praca skarżącej nie wypełnia wszystkich poleceń nałożonych w zadaniu, a tym samym nie daje podstaw do oceny, że skarżąca zastosowała właściwe przepisy prawa i wykazała się umiejętnością ich interpretacji. Dla uzyskania oceny pozytywnej z prawa gospodarczego konieczne było poprawne wypełnienie każdego z czterech ustawowych kryteriów oceny pracy w kontekście obowiązku przygotowania umowy ważnej i regulującej elementy założeń wskazanych na wstępie w zadaniu.

Analizując pracę skarżącej przez pryzmat ocen egzaminatorów i zarzutów podniesionych w uzasadnieniu odwołania, w szczególności przez pryzmat zarzutu naruszenia przepisu art. 78e ust. 2 p.o.a. Komisja Odwoławcza słusznie podkreśliła, że kryteria zawarte w wymienionym przepisie zawierają nakaz oceny ..poprawności zaproponowanego przez zdającego sposobu rozstrzygnięcia problemu". W zapisie tym zostało zawarte oczywiste wskazanie, że zadaniem zdającego jest rozwiązanie zadania zgodnie ze stawianymi założeniami i zawartymi w nich poleceniami. Tak też niewątpliwie oceny pracy dokonali egzaminatorzy. Podzieliła ocenę adw. M. G., ze wskazuje błędy i braki pracy. Egzaminator wyraźnie wskazała, które z elementów pracy uważa za rozwiązanie dostateczne, a które nie spełniają wymogów i są niedostateczne.

Oceniając pracę, przede wszystkim miała na względzie, że umowę sporządził profesjonalny pełnomocnik. Wymóg profesjonalizmu jest punktem wyjścia do dalszej oceny. Nałożone zadanie polegało na wskazaniu zwykłych czynności spółki, których dokonanie będzie wymagało uchwały wspólników.

Prawidłowe wypełnienie zadania w tym zakresie miało na celu wykazanie przez zdającego znajomości uregulowań zawartych w art. 42 i art. 43 ksh. Prawidłowe wypełnienie tego polecenia wymagało wcześniej prawidłowego uregulowania zgodnie z zadaniem wyłączenia jednego wspólnika od prowadzenia spraw spółki i wskazania wspólników, którym powierza się prowadzenie spraw spółki. Chodziło bowiem o to, by w umowie wskazać, jakie czynności w ramach zwykłych czynności spółki, wymagają podjęcia uchwały i to przez wspólników, którym powierzono prowadzenie spraw spółki. Postanowienie w §5 umowy sporządzonej przez skarżącą, nie stanowi w żadnej mierze rozwiązania nałożonego zadania, polegającego na powierzeniu reprezentacji spółki dwóm partnerom i druciego polecenia, polegającego na wyłączeniu jednego z partnerów od prowadzenia spraw spółki.

Po pierwsze przyznała rację egzaminatorowi, że partnerzy ci powinni być wymienieni z imienia i nazwiska, a dyskwalifikacja jako profesjonalnego pełnomocnika, jest użycie określenia "partner 1", "partner 2", "partner 3". Takie sformułowanie świadczy jednoznacznie o nieznajomości i niezrozumieniu prawa spółek. Oceniła, że użycia takich określeń nie da się usprawiedliwić. Oznacza to, że nie uwzględniła – w sposób jednoznaczny – argumentów odwołania, gdzie skarżąca powoływała się na brak czasu i stres egzaminacyjny. Istotne jest, ze skarżąca składała egzamin w takich samych warunkach, jak wszyscy inni zdający w tym terminie egzamin.

Nie można zarzucić Komisji II stopnia, ze nie pochyliła się nad odwołaniem skarżącej, bowiem wskazała wręcz, że przy "najżyczliwszej interpretacji §5 nie można konstrukcji tej ocenić pozytywnie". Ocenę te dodatkowo uzasadniła opinią "o całkowitym niezrozumieniu przez skarżącą nałożonego zadania", o czym świadczy w.w. sformułowanie: "do reprezentacji spółki uprawnieni są Partner 1 oraz Partner 3, a tym samym od prowadzenia spraw spółki wyłącza się Partnera 2". Wadliwość tę pogłębiło użycie przez skarżącą zwrotu "a tym samym", co Komisja odwoławcza oceniła jako świadczącą "o całkowitym niezrozumieniu uregulowań prawnych odnoszących się do spółek". Wymowa tej oceny nie może budzić żadnych wątpliwości. Wyjaśniła także, że zgodnie z przepisami możliwa jest powołanie partnera do reprezentowania spraw spółki i wyłączenia go od prowadzenia spraw spółki. Żaden z przepisów ksh nie daje podstaw do twierdzenia, że od prowadzenia spraw spółki wyłącza się partnera, który nie jest powołany do reprezentowania spraw spółki. Rozwinięciem niejako powyższych zagadnień w pracy skarżącej, są postanowienia zawarte w §11. Analizując te postanowienia Komisja wytknęła, że zarówno język, jak i logika zawartej regulacji nie są profesjonalne. Zarzuciła, że skarżąca używa nieprawidłowego określenia "zakres zwykłego zarządu". Oceniła jako "niezrozumiałe" postanowienie "zmiana adresu miejsca wykonywania zawodu w kancelarii" stanowiącego określenie zwykłych czynności spółki wymagających uchwały. Wywiodła, ze z tak sformułowanego zapisu nie wiadomo, czy chodzi o zmianę siedziby spółki, czy zmianę lokalu "kancelarii", i jakie to ma znaczenie dla wagi czynności, która wymaga uchwały. Stwierdziła, że z umowy tej nie wynika również, czy skarżąca rozumie, że uchwałę odnoszącą się do zwykłych czynności spółki nie będą podejmowali wszyscy wspólnicy, a jedynie wspólnicy nie wyłączeni od prowadzenia jej spraw. Zdecydowania uznała za nielogiczny zapis §12 umowy. Skoro bowiem reprezentację spółki powierzono dwóm partnerom, to jeżeli intencją wspólników było ustanowienie reprezentacji łącznej, to postanowienie to powinno być zawarte w §5 umowy, tj. w miejscu ustanowienia reprezentacji.

Wbrew zarzutom skarżącej dopatrzyła się też pozytywów: zgodziła się bowiem ze skarżącą, że wprawdzie nieprawidłowo wskazała ona sąd polubowny i powołała nieobowiązujący regulamin wykonywania zawodu, jednak wykazała się w tym zakresie wiedzą o istnieniu takich uregulowań. Błąd ten w przypadku prawidłowego rozwiązania nałożonego zadania niewątpliwie nie dyskwalifikowałby pracy, jednakże samo wskazanie na "pewną" wiedzę odnośnie do regulacji wewnątrzsamorządowych nie stanowi samo w sobie przesłanki umożliwiającej pozytywną ocenę.

W takiej sytuacji nie budzi wątpliwości trafność oceny, że praca egzaminacyjna nie daje podstaw do przyjęcia, że kandydat na adwokata posiada dostateczne kwalifikacje do wykonywania zawodu. Dlatego nie ma racji skarżąca wskazując, że przygotowany projekt umowy zawiera poprawne rozstrzygnięcie problemu. Praca skarżącej nie wypełnia wszystkich poleceń nałożonych w zadaniu, a tym samym nie daje podstaw do oceny, że skarżąca zastosowała właściwe przepisy prawa i wykazała się umiejętnością ich interpretacji.

W konsekwencji powyższego Sąd nie podzielił także argumentów skargi w zakresie naruszenia przez organ odwoławczy przepisów prawa materialnego art. 78e ust. 2 i art. 78d ust. 1 p.o.a. Komisja odwoławcza prawidłowo bowiem przyjęła, że ocena pracy egzaminacyjnej odwołującego dokonana przez obu egzaminatorów w świetle tych norm nie była zbyt surowa. Analiza pracy egzaminacyjnej skarżącego dowodzi, że popełnione błędy, dowodzące nieumiejętności prawidłowego rozwiązania zadania egzaminacyjnego, nie pozwalają na pozytywną ocenę przedmiotowej pracy. Należy zgodzić się co do oceny, że sam fakt, że umowa spełnia wymogi formalne jest niewystarczająca.

Ma racje organ odwoławczy, że kryteria oceny pracy egzaminacyjnej są daleko szersze i wynikają ze wskazanej i uzasadnionej podstawy materialnej rozstrzygnięcia. Jej zasadniczym kryterium jest sprawdzenie przygotowania prawniczego osoby przystępującej do egzaminu adwokackiego do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu adwokata, w tym wiedzy z zakresu prawa cywilnego i umiejętności jej praktycznego zastosowania (art. 78d ust. 1 p.o.a.). Z tego względu także kwestia usuwalności określonego błędu w postępowaniu apelacyjnym jest bez znaczenia, biorąc pod uwagę poddanie się skarżącego egzaminowi adwokackiemu weryfikującemu poziom wiedzy - także z prawa cywilnego.

Polemika w tym zakresie z werdyktem egzaminatorów oznacza bagatelizowanie wadliwego rozwiązania określonej kwestii, które mogłoby skutkować łagodniejszą oceną. Jednakże ocena danego błędu dokonywana jest przez egzaminatorów w ramach uznania administracyjnego i waga jaką przywiązują egzaminatorzy określonej wadzie pracy egzaminacyjnej została odpowiednio przełożona na skalę ocen. Ustalony przez obie komisje egzaminacyjne stopień wadliwości sporządzonej przez skarżącą umowy uzasadniał otrzymaną przez nią ocenę niedostateczną z tej części egzaminu adwokackiego.

Sąd podziela argumentację wskazującą, że skoro zdanie egzaminu adwokackiego ma uprawniać do wykonywania zawodu adwokata, zatem sporządzana na tym egzaminie umowa winna odpowiadać wymogom przepisów prawa, aby mogła zapewnić jak najszerszą ochronę interesu strony jaką w zadaniu reprezentował zdający. Dlatego też ocenie egzaminatorów muszą podlegać wszystkie bez wyjątku elementy umowy sporządzonej przez zdającego na pisemnym egzaminie adwokackim, zaś stwierdzone uchybienia i błędy stanowią podstawę do obniżenia oceny - w zależności od ich wagi. W rozpatrywanej sprawie ocena pracy egzaminacyjnej została uzasadniona w sposób wystarczający przez egzaminatorów i mimo surowości, nie narusza ona zasad swobodnej oceny, w którą Sąd nie może ingerować.

Zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie zostały ustalone wszelkie okoliczności istotne z punktu widzenia przepisów prawa materialnego. Oznacza to niezasadność zarzutów skargi co do naruszenia prawa materialnego art. 78d ust. 1 i 10 oraz art. 78e ust. 2 p.o.a. W uzasadnieniu uchwały organy podały przesłanki podjętego rozstrzygnięcia, a przytoczona na ten temat argumentacja odnosi się do istotnych w sprawie okoliczności faktycznych i prawnych.

Ponadto oceniając zaskarżone uchwały Sąd nie stwierdził żadnych innych uchybień, których istnienie powinien uwzględnić z urzędu, a których naruszenie miałoby istotny wpływ na wynik sprawy.

Przepis art. 78d ust. 1 p.o a. stawia zdającemu wymagania takie same, jak czynnemu zawodowo adwokatowi. Dlatego zdający wykazując się wiedzą prawniczą powinien także wykazać się właściwym przygotowaniem do (jak to określa przepis) samodzielnego i należytego wykonywania zawodu adwokata. Wiedza w zakresie prawidłowego i zupełnego zastosowania odpowiednich przepisów prawa jest bowiem gwarantem właściwego wykonywania zawodu i na te okoliczności zwróciły uwagę obie Komisje. Egzamin adwokacki jest bowiem dla predestynującego do zawodu adwokata ostatnim sprawdzianem jego umiejętności.

Obie Komisje zbadały sporną pracę skarżącej wypowiadając się merytorycznie w swoich ocenach (cząstkowych egzaminatorzy Komisji Egzaminacyjnej) i w uchwale, a także (w opiniach członkowie Komisji II stopnia) oraz w zaskarżonej uchwale. Postępowanie przed Komisją Egzaminacyjną zostało przeprowadzone zgodnie z wymaganiami ustawy Prawo o adwokaturze, co było przedmiotem wcześniejszych omówień. Komisja II stopnia została powołana przez Ministra Sprawiedliwości w składzie zgodnym z przepisem art. 78h ust. 2 i ust. 3 P.a. Żaden z członków Komisji II stopnia nie podlegał wyłączeniu, a wszyscy jej członkowie złożyli oświadczenia wymagane art. 78h ust. 8 P.a. Działanie tej Komisji nie naruszało przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 2009 r. w sprawie komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu adwokackiego. Z prac Komisji II stopnia sporządzono protokół stwierdzający podjęcie zaskarżonej uchwały z dnia 20 października 2011 r. zgodnie z przepisem art. 78h ust. 10 P.a. oraz uchwała ta została podpisana przez wszystkich członków tej Komisji.

Zgodnie z art. 78e ust. 2 do ust. 4 ustawy Prawo o adwokaturze oceny rozwiązania zadania z części czwartej egzaminu adwokackiego dokonali niezależnie od siebie dwaj egzaminatorzy kompetentni z tej dziedzin prawa, oceniając opracowanie skarżącej na ocenę niedostateczną.

Komisja II Stopnia odnosząc się do zarzutów zawartych w odwołaniu, wykazała jednocześnie, na podstawie ocenianego zadania, istotne jego uchybienia, które nie dawały podstawy do zakwalifikowania tego zadania jako wykonanego poprawnie. Oznacza to, że Sąd w składzie orzekającym uznał stanowisko Komisji II Stopnia za mieszczące się granicach uznania administracyjnego. Wnioski komisji (w części zasadniczej pokrywające się z wnioskami egzaminatorów) zostały wyciągnięte po przeprowadzenie postępowania w oparciu o istniejący materiał dowodowy w sprawie i właściwie uzasadnione.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na mocy art. 151 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji.