Postanowienie z dnia 2013-10-08 sygn. I SA/Kr 1244/13

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie: Michał Śmiałowski po rozpoznaniu w dniu 8 października 2013r. na posiedzeniu niejawnym wniosku P.J. o zwolnienie od kosztów sądowych, w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej , z dnia 13.05.2013r., nr [...] w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki w podatku od towarów i usług za wrzesień 2008r. i listopad 2008r. postanawia: wniosek oddalić

Uzasadnienie

Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek P.J. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej, z dnia 13.05.2013r., nr [...] w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki w podatku od towarów i usług za wrzesień 2008r. i listopad 2008r.

Jak wynika z uzasadnienia wniosku, zawartego w nim "oświadczenia o stanie rodzinnym , majątku i dochodach", nadesłanych dokumentów oraz akt sprawy P.J. ur. w 1978r. samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe.

Zatrudniony jest na pełnym etacie w Spółce z o.o. "D", ze średnim miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 10 249,11 zł., netto, (14 500 zł., brutto). Prowadzi też działalność gospodarczą pod firmą : "P.J., Kancelaria Radcy Prawnego". W kwietniu br. wartość sprzedanych usług z tego tytułu wyniosła 7 632,52 zł. a wydatki: 6 936,12 zł. Dochód księgowy za ten miesiąc odnotowany został więc na poziomie 696,40 zł.

W 2013r. wnioskodawca uzyskał łączny dochód w wysokości 80 448,22 zł. przy przychodzie wynoszącym 186 928,08 zł.

Do miesięcznych wydatków P.J. zaliczył : czynsz za wynajmowane mieszkanie w wysokości 1950 zł., alimenty zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w wysokości 2000 zł., pensję pracownika w wysokości 1752 zł., ratę kredytu w wysokości 3000 zł., abonament telefoniczny w wysokości 250 zł., opłatę za internet w wysokości 100 zł., składkę na OIRP w wysokości 100 zł., składkę zdrowotną w wysokości 270 zł., ratę leasingu samochodu marki Renault Thalia w wysokości ok. 600 zł., koszty paliwa w wysokości 1000 zł., koszty eksploatacyjne ok. 320 zł.

Wnioskodawca jako osoba fizyczna korzysta z rachunku bankowego w Alior Banku S.A. a konto bankowe jego Kancelarii prowadzone jest przez FM Bank PBP S.A.

Zdaniem orzekającego wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012r., poz. 270 z p. zm.) prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego ( § 2). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje natomiast zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 3).

Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej na podstawie art. 246§1 w/w ustawy przysługuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (prawo pomocy w zakresie całkowitym) lub gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (prawo pomocy w zakresie częściowym).

Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest formą dofinansowania jej z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.

Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa, czyli w rzeczywistości o przeniesienie ciężaru kosztów postępowania na współobywateli. To bowiem z ich środków pochodzą dochody budżetu Państwa ,

z których pokrywa się wszelkie wydatki związane z postępowaniem sądowym w razie zwolnienia skarżącego z obowiązku ich ponoszenia (por. postan. SN. z dnia 24.09.1984r. sygn. II CZ 104/84 i postan. NSA z dnia 10.01.2005r., sygn. akt FZ 478/04).

Zwolnienie od kosztów sądowych jest odstępstwem zarówno od ogólnej zasady przewidzianej w art. 199 w/w ustawy zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (...) jak i od konstytucyjnego obowiązku ponoszenia danin publicznych wynikającego z art. 84 Konstytucji RP.

Przyznanie prawa pomocy powinno mieć więc charakter wyjątkowy i winno być stosowane w stosunku do osób charakteryzujących się ubóstwem (przykładowo do takich osób można zaliczyć bezrobotnych bez prawa do zasiłku lub osoby ze względu na okoliczności życiowe pozbawione całkowicie środków do życia). Strona skarżąca będąca osobą fizyczną powinna więc partycypować w kosztach postępowania , jeżeli ma jakiekolwiek środki majątkowe. (por. postanowienie NSA z dnia 22.12.2004r. , sygn. akt. OZ 862/04, postanowienie NSA z dnia 27.02.2012r., sygn. akt I FZ 561/11).

Sytuacja finansowa strony skarżącej nie ma natomiast znamion wyjątkowości. Nie daje też w ocenie orzekającego podstaw do przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Podkreślić należy, iż zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana w dwóch aspektach - z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej strony jej możliwości finansowych (H.Knysiak – Molczyk (w:) T.Woś, H.Knysiak – Molczyk, M.Romańska , Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi , Komentarz, Warszawa, LexisNexis 2009, s. 869).

W rozpatrywanym przypadku strona skarżąca posiada dwa źródła stałego dochodu , przy czym jedno z nich tj. wynagrodzenie za pracę w "D." Sp. z o.o. , jak na obecne warunki rynkowe, jest znaczne i wynosi 10 249,11 zł., netto, miesięcznie. Koszty sądowe na obecnym etapie postępowania sprowadzają się natomiast do wpisu od skargi w wysokości 500 zł.

Część podanych przez wnioskodawcę wydatków stanowi z kolei koszty prowadzonej działalności gospodarczej i uwzględniać je można przy obliczaniu dochodu z tego tytułu. Traktowanie ich jako bezpośredni koszt utrzymania osoby fizycznej jest więc błędne. Poza tym część z tych wydatków to zobowiązania z tytułu kredytu czy rat leasingowych a zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą sądów administracyjnych prywatne zobowiązania finansowe nie mają pierwszeństwa przed zobowiązaniami publicznoprawnymi (por. postanowienie NSA z dnia 07.10.2005r. sygn. akt II FZ 624/05, postanowienie NSA z dnia 07.10.2010r. sygn. akt I OZ 749/10, postanowienie NSA z dnia 16.07.2010r. sygn. akt I OZ 535/10, postanowienie NSA z dnia 01.06.2011r., sygn. akt II FZ 234/11).

Stąd też, mając na względzie powyższe okoliczności oraz wysokość wpisu od skargi w niniejszej sprawie, stwierdzić należy, że zwolnienie strony skarżącej od kosztów sądowych jest niezasadne. Wychodziłoby ono poza ustawowe ramy instytucji prawa pomocy, determinowane w/w przesłankami.

W związku z tym, orzeczono jak w sentencji , na podstawie art.244§1, art.245§3, art. 246§1 pkt. 2 , w zw. z art. 258 § 2, pkt 7) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012r., poz .270 z p. zm. ).