Wyrok z dnia 2014-01-16 sygn. II GSK 1601/12

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Ludmiła Jajkiewicz Sędzia NSA Stanisław Gronowski (spr.) Sędzia NSA Joanna Kabat – Rembelska Protokolant Marcin Chojnacki po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2014 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej K. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 15 czerwca 2012 r. sygn. akt VI SA/Wa 425/12 w sprawie ze skargi K. K. na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia wyniku egzaminu wstępnego na aplikację radcowską 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od K. K. na rzecz Ministra Sprawiedliwości 180 ( sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 15 czerwca 2012 r. sygn. akt VI SA/Wa 425/12, wydanym w sprawie ze skargi K. K. na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia wyniku egzaminu wstępnego na aplikację radcowską, oddalono skargę.

Sąd poczynił następujące ustalenia w sprawie:

Decyzją z dnia [...] grudnia 2011 r. Minister Sprawiedliwości, wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. w związku z art. 3310 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r., Nr 10, poz. 65 ze zm.) – dalej jako "u.r.p.", po rozpoznaniu odwołania K. K., zwanej dalej "skarżącą" od uchwały Komisji Egzaminacyjnej nr 2 do spraw aplikacji radcowskiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w W. w sprawie ustalenia wyniku egzaminu wstępnego na aplikację radcowską z dnia 3 października 2011 r., utrzymał w mocy zaskarżoną uchwałę. W powyższej uchwale, wydanej w oparciu o art. 331 ust. 1 i 1a, art. 339 ust. 3 oraz art. 3310 ust. 1 u.r.p., Komisja Egzaminacyjna ustaliła, że K. K. otrzymała łącznie 99 punktów. Pozytywny wynik z egzaminu wstępnego uzyskuje kandydat, który uzyskał z testu co najmniej 100 punków, zatem zgodnie z przepisem art. 339 ust. 3 u.r.p., Komisja Egzaminacyjna ustaliła negatywny wynik z egzaminu wstępnego na aplikację radcowską.

W świetle akt sprawy skarżąca zakwestionowała prawidłowość sformułowania pytania Nr 95, które brzmiało: "Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, jeżeli wspólnik spółki jawnej zobowiązał się wnieść tytułem wkładu do spółki rzeczy inne niż pieniądze do używania, wówczas do jego obowiązku świadczenia i ryzyka przypadkowej utraty przedmiotu świadczenia stosuje się odpowiednio przepisy:

A. o najmie,

B. o darowiźnie,

C. o użyczeniu."

Prawidłową odpowiedzią na to pytanie, wynikającą z klucza odpowiedzi, jest odpowiedź "A", oparta na treści art. 49 § 1 k.s.h. Natomiast skarżąca udzieliła na nie odpowiedzi "C". W myśl powołanego przepisu, jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieść tytułem wkładu do spółki rzeczy inne niż pieniądze na własność lub do używania, wówczas do jego obowiązku świadczenia i ryzyka przypadkowej utraty przedmiotu świadczenia stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży lub o najmie.

Według skarżącej wspomniane pytanie jest niejednoznacznie sformułowane, a zatem bez przyjęcia dodatkowych założeń, nie zawiera żadnej poprawnej odpowiedzi, co narusza art. 339 ust. 1 u.p.r.

Rozpoznając skargę na powyższą decyzję Wojewódzki Sąd Administracyjny w W., o czym była mowa na wstępie, skargę tę oddalił, podzielając stanowisko organu.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji, podzielającego stanowisko organu, w omawianym pytaniu chodziło wyłącznie o sytuację, w której wspólnik spółki jawnej tytułem wkładu wnosi do spółki rzeczy inne niż pieniądze do używania, a nie na własność spółki. Do sytuacji wniesienia wkładu polegającego na oddaniu rzeczy do używania odpowiednie zastosowanie mają przepisy art. 662-663 k.c.

Skarżąca wywiodła skargę kasacyjną od powyższego wyroku, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W. oraz zasądzenie kosztów postępowania.

Skarga kasacyjna zarzuciła naruszenie prawa materialnego (art. 174 pkt 1 p.p.s.a) przez zastosowanie art. 151 p.p.s.a i niezastosowanie art. 145 § 1 pkt 1 lit c p.p.s.a i bezzasadne oddalenie skargi w wyniku błędnej wykładni art. 339 ust. 1 u.r.p. polegającej na uznaniu, iż pytanie Nr 95 zostało sformułowane prawidłowo, gdyż zawiera jedną prawidłową propozycję odpowiedzi, podczas gdy żadna z trzech propozycji odpowiedzi nie może być uznana za prawidłową na podstawie prostego porównania propozycji odpowiedzi z treścią przepisu art 49 § 1 k.s.h., bez uzależniania jej od przyjęcia dodatkowych założeń lub odwoływania się do dorobku doktryny.

Skarga kasacyjna zarzuciła także naruszenie prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.), tj.:

• przepisu art. 141 § 4 p.p.s.a. w zw. z art. 134 p.p.s.a. poprzez brak odniesienia się do zarzutu, iż skonstruowanie pytania na podstawie fragmentu przepisu art.49 § 1 k.s.h., nie zaś na podstawie całości tej regulacji, może wywołać wątpliwości co do poprawności odpowiedzi wskazanej jako prawidłowa, iż do obowiązku świadczenia i ryzyka przypadkowej utraty przedmiotu świadczenia rzeczy wniesionej do spółki do używania innej niż pieniądze stosuje się wyłącznie odpowiednio przepisy o najmie (nie stosuje się przepisów o sprzedaży), a w konsekwencji brak możliwości kontroli w trybie kasacyjnym zaskarżonego wyroku,

• przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit c) w zw. z art. 106 § 3 p.p.s.a. poprzez brak przeprowadzenia z urzędu dowodu z ogólnodostępnego komentarza do art. 49 k.s.h. autorstwa G. Nity Jagielskiego, pomimo wyraźnego powołania się na niego w odwołaniu oraz w skardze, jako źródło poglądu głoszącego, iż dochodzi do "bliskiego podobieństwa sytuacji" odpowiedniego stosowania przepisów o sprzedaży lub najmie do świadczenia i ryzyka przypadkowej utraty przedmiotu świadczenia wspólnika który zobowiązał się wnieść do spółki rzeczy inne niż pieniądze,

• przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit c) p.p.s.a w zw. z art. 3 § 2 pkt 1 p.p.s.a. w zw. z art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., w zw. z art. 107 § 3 k.p.a. poprzez brak należytej kontroli decyzji drugoinstancyjnej polegającej na uznaniu, iż stan faktyczny został prawidłowo ustalony przez organ drugiej instancji, pomimo iż organ drugiej instancji zaniechał ustalenia na podstawie ogólnodostępnych komentarzy do Kodeksu spółek handlowych, w tym wskazanych w odwołaniu, czy zagadnienie przedstawione w pytaniu Nr 95 wywołuje spory doktrynalne, a wyłącznie rozpatrzył odwołanie na podstawie samodzielnej wykładni przepisu art. 49 § 1 k.s.h., a w konsekwencji organ drugiej instancji zaniechał ustalenia okoliczności faktycznej mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, tj., czy skonstruowanie pytania Nr 95 na podstawie fragmentu przepisu art. 49 § 1 k.s.h., dotyczącego obowiązku świadczenia i ryzyka przypadkowej utraty przedmiotu świadczenia rzeczy wniesionej do spółki do używania, nie zaś na podstawie całości tej regulacji, może wywołać wątpliwości co do poprawności odpowiedzi wskazanej jako właściwa zgodnie z kluczem odpowiedzi.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na wstępie niniejszych rozważań podkreślić należy, że zgodnie z treścią art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, bowiem stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a., rozpoznając sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania, która zachodzi w przypadkach przewidzianych w § 2 tego artykułu. W niniejszej sprawie nie występują jednak żadne z wad wymienionych we wspomnianym przepisie, które powodowałyby nieważność postępowania prowadzonego przez Sąd pierwszej instancji.

Skarga kasacyjna nie jest oparta na usprawiedliwionych podstawach naruszenia wskazanych przepisów prawa.

Zgodzić się należy ze stanowiskiem organu, zaakceptowanym przez Sąd pierwszej instancji, iż treść spornego pytania egzaminacyjnego została sformułowana precyzyjnie, zawierając jedną tylko prawidłową odpowiedź w kluczu odpowiedzi, a więc zgodnie z art. 339 ust. 1 u.r.p. Taką zaś jest odpowiedź na sporne pytanie Nr 95 jest odpowiedź "A", nie zaś "C".

Wbrew stanowisku skargi kasacyjnej, bezpodstawnie przywiązującemu nadmierne znaczenie do treści przepisu art. 49 § 1 k.s.h., nie powołanego zresztą w pytaniu egzaminacyjnym, dla udzielenia prawidłowej odpowiedzi na to pytanie nie należało czynić dodatkowych założeń.

Sporne pytanie jednoznacznie wskazuje na zobowiązanie wspólnika do wniesienia do spółki wkładu na warunkach jego używania, a więc nie na własność. Tę drogą możliwość co prawda przewiduje również art. 49 § 1 k.s.h., ale nie było to objęte treścią pytania Nr 95, co wymaga podkreślenia.

Skoro zatem wnoszony jest do spółki wkład na zasadzie jego używania, wówczas do obowiązku świadczenia i ryzyka przypadkowej utraty przedmiotu świadczenia stosują się przepisy o najmie. Toteż, jedyną, logiczną odpowiedzią na sporne pytanie jest odpowiedź "A". Z punktu widzenia przepisu art. 49 § 1 k.s.h. odpowiedź "C", zakreślona przez skarżącą, jest oczywiście błędna.

Niezależnie od powyższego, co wymaga zaakcentowania, w przepisie art. 49 § 1 k.s.h. nie ma mowy, aby w kwestii obowiązku świadczenia i ryzyka przypadkowej utraty przedmiotu świadczenia mogły znaleźć zastosowanie przepisy o użyczeniu, a takiego właśnie wyboru dokonała skarżąca, zakreślając odpowiedź "C". Dlatego nie znajduje również uzasadnienia zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit c) w zw. z art. 106 § 3 p.p.s.a., tym bardziej, gdy w świetle art. 106 § 3 p.p.s.a. przeprowadzenie dowodu uzupełniającego z dokumentu jest prawem, a nie obowiązkiem, Sądu pierwszej instancji.

Z powyższych względów organ i Sąd pierwszej instancji nie naruszyli przepisów prawa wskazanych w skardze kasacyjnej, uznając błędność zakreślonej przez skarżącą odpowiedzi "C" na pytanie Nr 95.

Z omawianych względów skarga kasacyjna, jako nie oparta na usprawiedliwionych podstawach, podlega oddaleniu (art. 184 p.p.s.a.).

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 204 pkt 1 p.p.s.a.