Wyrok z dnia 2014-03-12 sygn. I OSK 2846/13

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rajewska sędzia NSA Arkadiusz Despot-Mładanowicz (spr.) sędzia del. NSA Jerzy Krupiński Protokolant starszy asystent sędziego Joanna Ukalska po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2014 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 18 czerwca 2013 r. sygn. akt II SA/Op 179/13 w sprawie ze skargi J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia [...] listopada 2012 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 18 czerwca 2013 r., sygn. akt II SA/Op 179/13 oddalił skargę J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia [...] listopada 2012 r., nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy:

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w/w decyzją z dnia [...] listopada 2012 r., nr [...], utrzymało w mocy decyzję Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w L. z dnia [...] września 2012 r., nr [...] orzekającą o przyznaniu J. G. zasiłku celowego na pokrycie strat powstałych w wyniku nawałnicy z gradobiciem w wysokości 1.551,40 zł z budżetu Urzędu Marszałkowskiego Województwa O.

Wydanie zaskarżonej decyzji zapadło w następujących okolicznościach faktycznych.

Wnioskiem z dnia z dnia 9 września 2011 r. J. G. zwróciła się do Ośrodka Pomocy Społecznej w L. o udzielenie pomocy finansowej na pokrycie strat poniesionych w wyniku zdarzenia losowego, jakim była nawałnica z gradobiciem w dniu 5 września 2011 r., tj. na naprawę 100% uszkodzenia dachu, wymianę części stropu drewnianego i malowanie mieszkania. W wyniku przeprowadzonego w dniu 9 września 2011 r. wywiadu środowiskowego organ ustalił, że wnioskodawczyni prowadzi dwuosobowe gospodarstwo domowe, które utrzymuje się ze wspólnych dochodów wynoszących 1.018,31 zł miesięcznie na osobę w rodzinie. Według oświadczenia wnioskodawczyni, w wyniku gradobicia w 100% zniszczeniu uległ dach na budynku mieszkalnym o powierzchni 270 m², pokryty dachówką cementową, przełożoną 20 lat temu oraz zalaniu uległ strop na parterze. Strona stratę wyceniła na 20.000 zł. Pracownik socjalny stwierdził ponadto liczne uszkodzenia dachówki (40 - 50%). Zaznaczył, że część mieszkalna stanowi 50% budynku mieszkalno - gospodarczego. Do akt sprawy włączony został protokół z dnia 7 września 2011 r., sporządzony przez Komisję powołaną przez Wójta Gminy L. na okoliczność przeprowadzonych kontroli budynku położonego w miejscowości C. nr [...], przy udziale J. G.

Decyzją z dnia [...] października 2011 r., nr [...], Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w L., działając z upoważnienia Wójta Gminy L., na podstawie art. 104 k.p.a. oraz art. 7 pkt 14, art. 40, art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.- zwanej dalej ustawą), przyznał stronie zasiłek celowy w kwocie 1.551,40 zł z budżetu Urzędu Marszałkowskiego Województwa O. oraz nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

Odrębną decyzją z dnia [...] października 2011 r., nr [...] organ I instancji, po rozpatrzeniu po raz drugi wniosku z dnia 9 września 2011 r., przyznał J. G. zasiłek celowy w kwocie 6.205,60 zł z budżetu Wojewody O. oraz nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

Pismem z dnia 2 listopada 2011 r., J. G. wniosła odwołanie od decyzji organu I instancji z dnia [...] października 2011 r., kwestionując wysokość przyznanego zasiłku celowego. W toku postępowania odwoławczego wnioskodawczyni przedłożyła dodatkowo dwa kosztorysy inwestorskie dotyczące: remontu budynku mieszkalnego po gradobiciu i remontu pokrycia dachowego budynku gospodarczego po gradobiciu, w których wartość kosztorysowa robót wynosi odpowiednio: 36.606,18 zł i 25.037,11 zł.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O., w wyniku rozpatrzenia powyższego odwołania, decyzją z dnia [...] grudnia 2011 r., nr [...], uchyliło decyzję organu I instancji z dnia [...] października 2011 r. i przekazało sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.

W wyniku prowadzonego postępowania wyjaśniającego, organ I instancji pismem z dnia 14 lutego 2012 r. zwrócił się do J. G. o przedłożenie kserokopii opisu poniesionych szkód sporządzonego przez firmę ubezpieczeniową oraz decyzji określającej wysokość odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej za szkody poniesione w budynku mieszkalnym w wyniku gradobicia oraz o złożenie pisemnego oświadczenia, dotyczącego daty wykonania dachu na budynku mieszkalnym, zakresu przeprowadzonego remontu dachu oraz dokumentacji potwierdzającej koszt jego naprawy, podanie całkowitej powierzchni zalanych sufitów oraz zakres przeprowadzonego ich remontu wraz z dokumentacją potwierdzającą koszty napraw, oraz wskazanie przyczyny konieczności wymiany części stropu.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie organu, J. G. oświadczyła, że nie posiada opisu poniesionych szkód sporządzonego przez firmę ubezpieczeniową, gdyż dokumenty te dołączyła do odwołania i nie zostały jej zwrócone. Firma ubezpieczeniowa stwierdziła 100% uszkodzenia dachu, a przyznała ubezpieczenie w kwocie 2.603,89 zł, na dowód czego przedłożyła kserokopię dowodu potwierdzającego wysokość przyznanego odszkodowania przez [...]. Podała nadto, że dachówkę zakupiła za kwotę 12.586,54 zł, na co zaciągnęła kredyt, natomiast na robociznę i zakup dalszych materiałów brak jej pieniędzy. Wskazała, że dach był remontowany około 20-25 lat temu, natomiast po gradobiciu został połatany kilkoma rodzajami dachówki, jednak pomimo tych prac przecieka po opadach, co powoduje dalsze zniszczenia. Dodała, że powierzchnia zalanego sufitu wynosi 18 m², którego nie wyremontowała z uwagi na brak środków.

Do akt sprawy organ włączył nadto notatkę służbową pracownika socjalnego, z której wynika, że w dniu 5 marca 2012 r., podczas wizyty w C. nr [...] na budynku od strony zewnętrznej widnieją dwie plamy zacieków pod rynnami, zacieki w przedpokoju - plama na suficie, bez grzyba, z kolei sufit w kuchni przed gradobiciem wymagał remontu.

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy organ I instancji decyzją z dnia [...] marca 2012 r., nr [...], ponownie orzekł o przyznaniu J. G. zasiłku celowego w kwocie 1.551,40 zł.

Powyższa decyzja została zaskarżona przez J. G. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O., które decyzją z dnia [...] maja 2012 r., nr [...], uchyliło ją w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.

Rozpoznając sprawę po raz kolejny, w dniu 13 września 2012 r., Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w L., przeprowadził ponowne oględziny budynku mieszkalnego celem ustalenia zakresu szkód powstałych w wyniku gradobicia. Organ ustalił, że materiały budowlane strona zakupiła na cały budynek, w tym również na część gospodarczą, która stanowi około 50% całego budynku. Odnotował również, że J. G. nie wyraziła zgody na oględziny budynku wewnątrz oraz nie udzieliła niektórych informacji dotyczących sprawy, oświadczając jednocześnie, że w domu nie ma nowych zalań i odmówiła podpisania protokołu. Do protokołu dołączono fotografię budynku z zaznaczoną częścią mieszkalną i gospodarczą.

Przy piśmie z dnia 13 września 2012 r. J. G. dołączyła kolejny kosztorys inwestorski po gradobiciu, sporządzony przez B. O. - inżyniera budowlanego, Z. L. oraz M. T. - biegłego Sądu Okręgowego w O. w zakresie budownictwa i konserwacji zabytków, w którym koszty remontu oszacowano na kwotę 21.068,28 zł.

Decyzją z dnia [...] września 2012 r., nr [...], Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w L. ponownie przyznał J. G. zasiłek celowy w wysokości 1.551,40 zł. W uzasadnieniu tej decyzji organ I instancji wskazał, że cały dach budynku mieszkalnego łącznie z przyległą częścią gospodarczą ma powierzchnię 220 m², zaś część mieszkalna budynku zajmuje około 50% całego budynku, wobec czego powierzchnia dachu nad częścią mieszkalną to 110 m². Podniósł, że w świetle wszystkich dowodów zebranych w sprawie ustalono straty powstałe podczas nawałnicy z gradobiciem w dniu 5 września 2011 r. w części mieszkalnej budynku, które obejmują: uszkodzenie dachu o powierzchni 110 m² w 40%, uszkodzenie szyby w oknie - 0,48 m² oraz zalanie sufitu - 9 m2. Odnosząc się do twierdzeń strony, że dach został zniszczony w 100%, organ I instancji stwierdził, że faktu tego nie potwierdza żaden posiadany w aktach dokument (protokół Komisji, dokumentacja firmy ubezpieczeniowej, dokumentacja zdjęciowa). Zdaniem organu I instancji, przedstawiony kosztorys remontu dachu nie jest dokumentem stanowiącym o rozmiarze zniszczeń spowodowanych przez gradobicie, ale dokumentem szacującym koszt remontu polegającego na inwestycji w nowe pokrycie dachowe na całej powierzchni dachu. Za najpilniejsze straty powstałe podczas nawałnicy z gradobiciem w dniu 5 września 2011 r., zasługujące na uwzględnienie oraz udzielenie wsparcia finansowego organ uznał uszkodzenie 50 m². Organ wyjaśnił, że podjął decyzję o uwzględnieniu takiej powierzchni dachu, ponieważ uszkodzone zostały liczne pojedyncze dachówki na całej powierzchni dachu nad częścią mieszkalną. O tym, że pokrycie dachowe nie zostało uszkodzone w 100%, zdaniem organu I instancji, świadczy również fakt, iż dach został zabezpieczony kilkoma rodzajami dachówki. Nadto od gradobicia upłynęło 12 miesięcy, strona nie pokryła dachu nową dachówką, co uzasadnia twierdzenie, że dachówka niewymieniona do tej pory spełnia swoją rolę. Również dokumentacja fotograficzna nie potwierdza uszkodzenia dachu w 100%, a podczas oględzin w dniu 13 września 2012 r. strona oświadczyła, że dach nie przecieka i nie ma nowych zniszczeń. Organ wyjaśnił, że oszacowania poszczególnych elementów budynku dokonał na podstawie rzeczowych nakładów scalonych w oparciu o Katalog Nakładów Rzeczowych (KNR), a zgodnie z załącznikiem nr 1 do Zarządzenia Wójta Gminy L. nr [...] z dnia [...] września 2011 w sprawie: ustalenia składu Komisji do spraw opisywania szkód i szacowania strat powstałych wskutek nawałnicy z gradobiciem, która wystąpiła na terenie Gminy L. w dniu 5 września 2011 r. Koszt wymiany 1 metra dachówki zakładkowej cementowej wynosi 155.13 zł, w związku z powyższym organ stwierdził, że stronie przysługuje pomoc w wysokości 7.757 zł (50 m² x 155,13 zł = 7.756,50 zł). Dodał, że decyzją z dnia [...] września 2012 r., nr [...], przyznano J. G. pomoc w wysokości 6.205,60 zł z budżetu Wojewody O., dlatego pozostała kwota wynosząca 1.551,40 zł została przyznana zaskarżoną decyzją. Dalej organ stwierdził, że J. G. zakupiła dachówkę na pokrycie dachu budynku mieszkalno - gospodarczego, ponosząc wydatek w kwocie 12.586,54 zł dotyczący całego budynku, stąd z uwagi na fakt, iż część mieszkalna stanowi około 50% całego budynku, koszt jaki poniosła na zakup materiałów wyłącznie na część mieszkalną wynosi 6.293,27 zł. Ponadto dodał, że nie może zaliczyć kosztów zakupu materiałów na część gospodarczą ponieważ naprawa tej części budynku nie stanowi najpilniejszej potrzeby mieszkaniowej. Wskazał, że strona przedłożyła dwa kosztorysy remontu budynku mieszkalnego, na kwotę 36.606,18 zł i na kwotę 21.068,28 zł, jednak za dowód w sprawie uznał kosztorys opiewający na kwotę niższą, gdyż jest on dla strony korzystniejszy. W związku z tym, iż materiały na remont dachu zostały już zakupione strona zgodnie z kosztorysem będzie musiała ponieść na remont części mieszkalnej budynku wydatki w kwocie 3.945,85 zł (3.895,11 zł na roboty związane z pokryciem dachu, a to: robocizna, sprzęt, koszty pośrednie, koszty zakupu i zysk), stolarkę okienną 42,55 zł oraz malowanie sufitu 44,19 zł, stąd łączny wydatek na remont części mieszkalnej budynku to 10.239,12 zł. Z kolei posiadane środki to 10.345,85 zł (zasiłki w kwocie 7.757 zł oraz odszkodowanie z firmy ubezpieczeniowej w kwocie 2.693,27 zł), co zdaniem organu I instancji powinno wystarczyć na przeprowadzenie remontu dachu nad częścią mieszkalną a przede wszystkim na doprowadzenie domu do stanu umożliwiającego zamieszkanie, co powoduje, że sytuacja strony nie wymaga zaangażowania dodatkowych środków publicznych.

Zaskarżoną decyzją, wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpatrzeniu odwołania J. G. utrzymało w mocy decyzję pierwszoinstancyjną. W ocenie Kolegium, decyzja organu I instancji, podjęta po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, w trakcie którego ustalono sytuację osobistą i finansową strony oraz poniesione na skutek gradobicia straty w budynku mieszkalnym, została wydana w granicach dopuszczalnego uznania administracyjnego. Organ podkreślił, że z zasad procedury wypłat zasiłków celowych, jako zadania zleconego na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, określonych w załączniku nr 1 do zarządzenia nr [...] Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w L. wynika, iż prawo do zasiłku przysługuje mieszkańcom gminy L., których gospodarstwo domowe położone na terenie gminy L. jest centrum życiowym w rozumieniu art. 25 k.c., o ile wskutek nawałnicy z gradobiciem w dniu 5 września 2011 r. poniosły straty m.in. w zakresie: 1) zniszczenia, uszkodzenia pokrycia dachowego na budynku/lokalu mieszkalnym, 2) zniszczenia okien, tzn. wybicie szyb w oknach dachowych, 3) zniszczenia/uszkodzenia rynien. Wypłacane zasiłki dotyczą wyłącznie potrzeb mieszkaniowych i nie przysługują mieszkańcom gminy, którzy ponieśli w trakcie nawałnicy z gradobiciem straty związanej z prowadzeniem gospodarstwa rolnego i działalności gospodarczej, czy też osobiście wykonywanej pracy w lokalu mieszkalnym (pkt I ppkt 3). Podstawę wyliczenia zasiłku stanowi część X. wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego Ośrodka oraz opis szkód sporządzony przez Komisję powołaną przez Wójta Gminy L., a także zebrana w sprawie dokumentacja. W przypadku, gdy lokal mieszkalny znajduje się w budynku mieszkalno-gospodarczym przyjmuje się 50% strat oszacowanych w danym budynku. Natomiast w sytuacji, gdy wnioskodawca udokumentuje inny proporcjonalny podział udziału lokalu mieszkalnego w budynku mieszkalno-gospodarczym dopuszcza się proporcjonalne wyliczenie zasiłku do udokumentowanego podziału (pkt IV ppkt 2 i 3).

SKO zgodziło się ze stanowiskiem organu I instancji, że udzielona pomoc może dotyczyć jedynie części mieszkalnej budynku, gdyż stosownie do art. 3 ust 1 ustawy celem pomocy społecznej jest wsparcie osób w dążeniach do przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej, w której się znalazły, poprzez wsparcie w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, których nie są w stanie zaspokoić, wykorzystując własne możliwości, uprawnienia i zasoby. Natomiast pod pojęciem niezbędnych potrzeb życiowych należy przy tym rozumieć potrzeby związane z codziennym funkcjonowaniem każdego człowieka i niezbędne do normalnej, godnej egzystencji na poziomie elementarnym. W tak rozumianych potrzebach, w ocenie Kolegium, nie mieści się remont części gospodarczej budynku, stąd słusznie organ I instancji ustalił, że pomoc może dotyczyć jedynie jego części mieszkalnej, wynoszącej 50% powierzchni całego budynku. Jednocześnie organ podkreślił, iż pomimo że organ I instancji nie poczynił jednoznacznych ustaleń, co do stopnia uszkodzenia pokrycia dachowego, wywodząc na podstawie protokołu kontroli obiektu budowlanego z dnia 7 kwietnia 2011 r., że pokrycie dachowe zostało uszkodzone w 40%, to w świetle przedłożonych dowodów przyznana stronie pomoc wraz ze środkami finansowymi pochodzącymi z tytułu ubezpieczenia budynku jest wystarczająca dla przeprowadzenia remontu części mieszkalnej budynku, a nie tylko dokonania naprawy 40% pokrycia dachu. Organ wskazał, że dwiema decyzjami została przyznana J. G. pomoc w łącznej kwocie 7.757 zł, natomiast odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia budynku otrzymała w kwocie 2.603,89 zł, co łącznie stanowi 10.360,80 zł. Na zakup materiałów budowlanych na remont całego dachu, w tym również na remont budynku gospodarczego, strona wydała 12.586,54 zł, dlatego, w ocenie organu, przyjąć należało, że na materiały przeznaczone na remont dachu nad częścią mieszkalną wydała połowę tej kwoty, tj. 6.293,27 zł. Dalej organ wskazał, że ustalając koszty związane z wykonaniem nowego pokrycia dachowego oraz wymianą szyby i malowaniem sufitu, posiłkował się kosztorysem sporządzonym przez B. O. - inżyniera budowlanego, Z. L. oraz M. T. - biegłego Sądu Okręgowego w O. w zakresie budownictwa i konserwacji zabytków, z którego wynika, że wartość kosztorysowa robót budowlanych wynosi łącznie 21.068,28 zł. Kosztorys ten jest bardziej ekonomiczny od przedłożonego wcześniej kosztorysu sporządzonego przez architekta A. N., z którego wynika, że wartość kosztorysowa robot wynosi 36.606,18 zł. Organ ustalił, że łącznie wszelkie prace związane z pokryciem dachowym na całym budynku po odjęciu kosztów zakupu materiałów, które już zostały poniesione, stanowią kwotę 7.718,22 zł, stąd połowa tej kwoty wynosi 3.859,11 zł i stanowi przewidywany wydatek na ten cel nad częścią mieszkalną budynku. Do tej kwoty doliczyć jeszcze należy koszty wymiany szyby w zbitym oknie i malowania sufitu, które zostały oszacowane na kwotę 86,74 zł. Biorąc pod uwagę powyższe, łączna kwota wydatków związanych z remontem części mieszkalnej budynku mieszkalno - gospodarczego stanowi kwotę 10.239,12 zł (6.293,27 zł + 3.859,11 + 86,74 zł = 10.239,12 zł). Środki uzyskane przez J. G. z pomocy społecznej na remont budynku uszkodzonego w wyniku gradobicia wraz z odszkodowaniem z tytułu ubezpieczenia budynku mieszkalnego wynoszą łącznie 10.360,89 zł i przewyższają szacunkowe koszty tego remontu. O prawidłowości ustaleń w powyższym zakresie, w ocenie Kolegium, świadczy również zbieżność kwoty wydatkowanej przez stronę na zakup materiałów na remont dachu nad częścią mieszkalną budynku, która jak wynika z przedłożonej faktury wyniosła 6.293,27 zł z kwotą ustaloną w kosztorysie inwestorskim remontu budynku mieszkalnego po gradobiciu sporządzonym przez B. O. inżyniera budowlanego, Z. L. oraz M. T. Biegłego Sądu Okręgowego w O. w zakresie budownictwa i konserwacji zabytków, z którego wynika, że połowa kosztów zakupu materiałów na pokrycie dachowe wynosi 6.631,66 zł. W tej sytuacji zasadnie stwierdził organ I instancji, iż sytuacja strony związana z koniecznym remontem części mieszkalnej budynku nie wymaga zaangażowania dodatkowych środków publicznych i zwiększenia udzielonej pomocy ze środków pomocy społecznej na ten cel.

W skardze na powyższą decyzję, J. G. kwestionowała wysokość przyznanego jej zasiłku celowego, podnosząc, że dach na całym domu został uszkodzony w 100%, co znajduje potwierdzenie w dwóch kosztorysach sporządzonych na jej zlecenie, jak również w wycenie szkody firmy ubezpieczeniowej, a nie jak ustalił organ tylko w 40%.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że zaskarżone decyzje odpowiadają prawu, gdyż nie naruszają ani przepisów materialnoprawnych, ani przepisów procesowych.

Sąd wskazał, że podstawą działania organów w niniejszej sprawie były przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362 ze zm.), która określa zasady przyznawania pomocy społecznej. Sąd wyjaśnił, iż pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu wspieranie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwieniu im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka (art. 3 ust. 1 ustawy).

Jedną z form pomocy społecznej jest świadczenie pieniężne w postaci zasiłku celowego, który zgodnie z art. 40 ustawy o pomocy społecznej może być przyznany osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego (ust. 1), klęski żywiołowej lub ekologicznej (ust. 2). Może on być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi. Takim zdarzeniem losowym niewątpliwie jest nawałnica z gradobiciem. Wskazane regulacje stanowią zatem podstawę przyznania zasiłku celowego na pokrycie strat poniesionych w wyniku gradobicia, a powinnością organu administracji jest poczynienie ustaleń co do faktu poniesienia straty przez osobę bądź rodzinę w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej, w tym kosztów przeprowadzenia niezbędnych prac remontowych.

Konstrukcja prawna przywołanego przepisu opiera się na tzw. uznaniu administracyjnym. Orzekając w przedmiocie przyznania tego świadczenia organ ma obowiązek wziąć pod uwagę wskazania ustawodawcy, co do zasad udzielania pomocy społecznej osobom potrzebującym, pamiętając nie tylko o tym, że rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy (art. 3 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej), ale i o tym, że potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej (art. 3 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej). Wydanie decyzji winno być zatem poprzedzone przeprowadzeniem postępowania wyjaśniającego, zaś przy wydawaniu rozstrzygnięcia organ winien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności faktyczne sprawy, a motywy podjętego orzeczenia winny znaleźć wyraz w uzasadnieniu decyzji. Sąd podkreślił, iż uznanie nie pozwala organowi na dowolność w rozstrzygnięciu sprawy, ale też nie nakazuje mu spełnienia każdego żądania obywatela (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 września 2000 r., sygn. akt I SA 945/00, LEX nr 79608). Sam fakt spełnienia kryteriów ustawowych nie oznacza automatycznego przyznania osobie zainteresowanej świadczenia w wysokości zgodnej z jej oczekiwaniami. Organ musi bowiem mieć na względzie nie tylko interes osoby wnioskującej, lecz także interes innych osób będących w trudnej sytuacji materialnej (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 stycznia 2008 r., sygn. akt I OSK 624/2007). Tym samym spełnienie kryteriów przez osobę ubiegającą się o taki zasiłek nie oznacza, że istnieje po jej stronie roszczenie o przyznanie tego świadczenia, a przeciwnie – zainteresowany musi liczyć się z tym, że organ odmówi przyznania mu tego świadczenia lub jego wysokość będzie inna niż ta, którą określił w złożonym wniosku. Wysokość, jak i samo przyznanie świadczenia uzależnione są bowiem od możliwości finansowych organu przyznającego pomoc oraz ilości innych osób potrzebujących i zamieszkujących na terenie danej gminy.

Z przywołanych powyżej regulacji wynika, że pomoc społeczna jest instytucją wspierającą na zasadzie pomocniczości i z tego względu pomoc uregulowana w art. 40 ustawy nie jest formą odszkodowania służącego pokryciu wszelkich strat z danego tytułu. Nie stanowi ona rekompensaty za straty poniesione w wyniku zdarzenia losowego, wobec czego nie można utożsamiać jej z obowiązkiem organu przyznania świadczenia w każdym żądanym wymiarze. Niewątpliwie rolą pomocy społecznej nie jest bowiem zaspokojenie każdej zgłoszonej potrzeby oraz przyznanie świadczenia w celu usunięcia skutków doznanej straty, jeżeli potrzeby z nią związane są lub mogą zostać zaspokojone własnym wysiłkiem wnioskodawcy i przez wykorzystanie posiadanych możliwości. Świadczenie, określone w art. 40 ustawy, stanowi rodzaj doraźnej pomocy niezbędnej dla przezwyciężenia sytuacji zaistniałej w wyniku zdarzenia losowego, jeżeli potrzeby z nią związane nie są lub nie mogą zostać zaspokojone w granicach własnych możliwości wnioskodawcy (por. wyrok WSA w Opolu z dnia 18 marca 2013 r., sygn. akt II SA/Op 64/13 dostępny na stronie internetowej www.//http: orzeczenia.nsa.gov.pl).

Przyznanie wsparcia na podstawie art. 40 ustawy wymaga zatem dokonania oceny zasadności przyznania żądanej pomocy z punktu widzenia zasad udzielania pomocy społecznej. Ocena taka powinna być dokonana w oparciu o ustalenia faktyczne znajdujące potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym. Stąd w rozpoznawanej sprawie zadaniem organów było ustalenie potrzeb po stronie wnioskodawcy oraz dokonanie oceny, czy ich charakter uzasadnia przyznanie żądanej pomocy. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie zaskarżone rozstrzygnięcie organu mieści się w ramach uznania administracyjnego. Organy obydwu instancji dokonały prawidłowych ustaleń co do stanu faktycznego oraz uwzględniając zasady wynikające z ustawy przeprowadziły jego prawidłową ocenę, która uzasadniała przyznanie skarżącej zasiłku celowego w wysokości 1.551,40 zł. Wyrazem tej oceny jest uzasadnienie decyzji, która spełnia wymogi określone w art. 107 § 3 k.p.a.

Sąd wskazał, iż w celu wyjaśniania okoliczności faktycznych organ pierwszej instancji dokonał oględzin budynku w dniu 7 września 2011 r., oraz przeprowadził w dniu 9 września 2011 r. wywiad środowiskowy ze skarżącą, ustalając, iż wnioskodawczyni spełnia przesłanki uzasadniające przyznanie pomocy w formie zasiłku celowego na dofinansowanie naprawy dachu (zdarzenie losowe). W protokole oględzin określono zakres zniszczeń i został on podpisany przez J. G. Następnie zaś dokonując oceny wszystkich okoliczności sprawy, zgodnie z art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a., organ uznał, że koszt zakupu niezbędnych materiałów budowlanych w celu naprawy uszkodzonego dachu nad budynkiem mieszkalnym oraz sytuacja bytowa i finansowa skarżącej, otrzymane odszkodowanie z zakładu ubezpieczeń, jak również przyznany zasiłek celowy z budżetu Wojewody O. w kwocie 6.205,60 zł, uzasadnia przyznanie jej pomocy w kwocie 1.551,40 złotych. Zakres, w jakim zostały uwzględnione potrzeby skarżącej związane z usunięciem skutków gradobicia – na mocy decyzji wydanej w odrębnym postępowaniu jest okolicznością podlegającą uwzględnieniu przy wydaniu kolejnej decyzji dotyczącej przyznania świadczeń z pomocy społecznej na wyżej wymieniony cel. Nie można zatem stwierdzić, iż skarżąca została pozbawiona pomocy ze strony państwa. Wprawdzie skarżąca wyraziła niezadowolenie z przyznanej jej kwoty świadczenia, ale zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej potrzeby osoby wnioskującej mogą być uwzględnione jeżeli odpowiadają możliwościom pomocy społecznej. Natomiast motywy, jakimi kierował się organ zostały wyjaśnione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wskazano, iż z jednej strony organ wziął pod uwagę sytuację wnioskodawcy i wysokość kosztów jakie muszą zostać poniesione na przywrócenie dachu do stanu pierwotnego, a z drugiej fakt, iż jest to kolejne świadczenie przyznane w ramach pomocy społecznej, odszkodowanie z ubezpieczenia, oraz okoliczność, iż organ dysponuje ograniczoną ilością środków finansowych, zaś w aktach sprawy znajduje się informacja o wysokości tych środków pozostających w dyspozycji organu pomocy. Sąd podkreślił, iż organ pomocy musi uwzględniać fakt, iż ograniczone środki finansowe, jakimi dysponuje winny trafić do jak największej liczby osób potrzebujących. Organ ma obowiązek dokonać oceny nie tylko sytuacji materialnej skarżących, ale także ilości i rodzaju skierowanych do niego form pomocy. Jak bowiem wskazano wyżej, środki finansowe przeznaczone na pomoc społeczną są ograniczone i nie pozwalają na zaspokojenie wszystkich potrzeb. W związku z tym organ musi uwzględniać wysokość już przyznanych świadczeń i dokonywać stosownego rozdziału środków tak, aby z pomocy społecznej skorzystała jak największa liczba podopiecznych, gdyż tylko takie postępowanie jest zgodne z zasadami sprawiedliwości społecznej oraz zasadami wynikającymi z art. 3 ust. 3 i 4 ustawy o pomocy społecznej. Podejmując rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie organy uwzględniły bezspornie, że skarżąca poniosła szkodę wskutek nawałnicy z gradobiciem i uznały ją za przesłankę przyznania świadczenia. Nie kwestionowały przy tym, że zakres zniszczeń był taki jak podała skarżąca, lecz przyjęły, że pomoc mogła być przyznana jedynie na usunięcie szkody spowodowanej w dachu budynku pełniącego funkcję mieszkaniową o powierzchni 50 m². W decyzji odwoławczej wyraźnie wskazano, że przyznany zasiłek pokrywa jedynie w części wydatki, które wymienione zostały w kosztorysie rzeczoznawcy majątkowego, albowiem nie wszystkie wydatki są niezbędne dla funkcjonowania rodziny strony. Oszacowania poszczególnych elementów budynku organy dokonały w oparciu o Katalog Nakładów Rzeczowych (KNR) zgodnie z załącznikiem nr 1 do Zarządzenia Wójta Gminy L. nr [...] z dnia [...] września 2011, w sprawie: ustalenia składu Komisji do spraw opisywania szkód i szacowania strat powstałych wskutek nawałnicy z gradobiciem, która wystąpiła na terenie Gminy L. w dniu 5 września 2011 r., gdzie koszt wymiany 1 metra dachówki zakładkowej cementowej wynosi 155.13 zł. Organy stwierdziły zatem, że stronie przysługuje pomoc w wysokości 7.757 zł (50 m ² x 155,13 zł = 7.756,50 zł). Taka ocena, zdaniem Sądu, nie narusza zasad przyznawania pomocy społecznej, w szczególności wynikającej z art. 3 ust. 1 ustawy zasady przyznawania pomocy w celu zaspokojenia niezbędnych potrzeb. Organy uzasadniły również swoje stanowisko co do tego, z jakiego powodu nie przyznały świadczenia na remont dachu budynku gospodarczego. W tym zakresie określono, na pokrycie jakich strat i na wykonanie jakich robót pomoc została przyznana, a także wskazano, które z podanych przez stronę kosztów i dlaczego nie zostały uznane za wymagające wsparcia z pomocy społecznej. Organy zasygnalizowały ponadto, że w odrębnym postępowaniu, skarżącej przyznana została pomoc w związku z gradobiciem, w kwocie 6205,60 zł z budżetu Wojewody O., dlatego pozostałą kwotę wynosząca 1.551,40 zł przyznano z budżetu Urzędu Marszałkowskiego. Sąd dodał, iż dokonując oceny poniesionych przez skarżąca strat, organ kierował się również procedurą wypłat zasiłków celowych określoną w załączniku nr 1 do zarządzenia, nr [...] Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w L.

Odnosząc się do zakupionej przez skarżącą dachówki z przeznaczeniem na pokrycie dachu budynku mieszkalno - gospodarczego, w kwocie 12.586,54 zł, który dotyczył całego budynku, organ stwierdził, że skoro część mieszkalna stanowi około 50 % całego budynku, to koszt jaki skarżąca poniosła na zakup materiałów wyłącznie na część mieszkalną wynosi 6.293,27 zł. Ustalając wysokość zasiłku organ oparł się na kosztorysie remontu budynku mieszkalnego opiewającego na kwotę 21.068,28 zł, jako korzystniejszym dla strony. Uznał, że w związku z tym, iż materiały na remont dachu zostały już zakupione, strona zgodnie z kosztorysem na remont części mieszkalnej budynku będzie musiała ponieść wydatki w kwocie 3.945,85 zł (3.895,11 zł na roboty związane z pokryciem dachu, tj.: robocizna, sprzęt, koszty pośrednie, koszty zakupu i zysk), stolarkę okienną 42,55 zł oraz malowanie sufitu 44,19 zł, stąd łączny wydatek na remont części mieszkalnej budynku to 10.239,12 zł. Z kolei posiadane środki to 10.345,85 zł (zasiłki w kwocie 7.757 zł oraz odszkodowanie z firmy ubezpieczeniowej w kwocie 2.693,27 zł), co zdaniem organu I instancji powinno wystarczyć na przeprowadzenie remontu dachu nad częścią mieszkalną a przede wszystkim na doprowadzenie domu do stanu umożliwiającego zamieszkanie, co powoduje, że sytuacja strony nie wymaga zaangażowania dodatkowych środków publicznych. Sąd zgodził się z organem, że pokrycie dachowe na budynku J. G. jest zniszczone z uwagi na upływ czasu, gdyż jest to budynek przedwojenny, którego remont był przeprowadzony ok. 20-30 lat temu. Obecnie, na co zwraca uwagę skarżąca, dach tego budynku wymaga wymiany w całości, jednakże nie jest to spowodowane tylko nawałnicą z gradobiciem, lecz główne wyeksploatowaniem dachu z racji jego wieku. Dlatego też zasadnie organ nie uznał argumentacji skarżącej, a dotyczącej przyznania zasiłku na wymianę całego pokrycia dachowego. Sąd ponadto podkreślił, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Nie jest celem pomocy społecznej pełnienie roli zakładu ubezpieczeń majątkowych poprzez przyznanie świadczenia umożliwiającego przeprowadzenie remontu kapitalnego budynków (tak w wyroku z dnia 17 lutego 2011 r., Sygn. akt IV SA/Gl 230/10 WSA w Gliwicach - dostępny na stronie internetowej www.//http: orzeczenia.nsa.gov.pl.). Słusznie zatem zdaniem Sądu podnosi Kolegium w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji okoliczność, iż skarżąca posiadając miesięczny dochód, otrzymując także dodatkowe wsparcie finansowe z pomocy społecznej oraz odszkodowanie przyznane przez [...] winna wykorzystać swoje możliwości finansowe celem pokrycia pozostałych kosztów naprawy dachu.

W konsekwencji, w ocenie Sądu stwierdzić należy, że postępowanie organów w niniejszej sprawie nie naruszało przepisów prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na rozstrzygnięcie. Organy zgodnie z obowiązującymi przepisami, zebrały i rozpatrzyły cały materiał dowodowy, a także dokonały samodzielnej oceny tego materiału w granicach obowiązujących przepisów prawa. W decyzjach, w sposób szczegółowy przedstawiono ustalenia stanu faktycznego, wskazano przepisy, które miały zastosowanie w sprawie oraz dokonano prawidłowej interpretacji ich treści. Z zaskarżonej decyzji wyraźnie wynika, jakie czynniki zdecydowały o przyznaniu skarżącej zasiłku w wysokości 1.551,40 zł, co wyklucza możliwość postawienia organowi zarzutu przekroczenia granic uznania administracyjnego i dopuszczenia się dowolności przy rozpatrywaniu wniosku. Uwzględnione zostały bowiem wszystkie okoliczności sprawy, a więc przede wszystkim – w kontekście możliwości oraz celów pomocy społecznej - została przeprowadzona ocena co do zakresu potrzeb skarżącej, a także stopnia zaspokojenia tych potrzeb w drodze przyznanych jej świadczeń z pomocy społecznej na mocy odrębnej decyzji. Nie ulega bowiem wątpliwości, że w świetle art. 3 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, także okoliczność, w jakim zakresie wnioskodawca korzysta ze świadczeń pomocy społecznej – przy uwzględnieniu łącznie wszystkich przyznanych świadczeń – ma znaczenie dla oceny, czy przyznanie zasiłku celowego realizuje cele pomocy społecznej – ograniczone jej subsydiarnym charakterem, a zwłaszcza czy odpowiada możliwościom pomocy społecznej.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. – zwanej dalej p.p.s.a.), Sąd orzekł o oddaleniu skargi.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożyła J. G., zaskarżając wyrok w całości, zarzucając na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a. naruszenie:

a) prawa materialnego, tj. art. 40 ust. 1 i 3 w zw. z art. 2 ust. 1 i art. 3 ust. 1, 3 oraz 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., nr 182 z późn. zm.), poprzez ich błędną wykładnię i uznanie w sposób sprzeczny z zaistniałym stanem faktycznym, że kwota zasiłku celowego, przyznanego skarżącej jest odpowiednia do okoliczności i wystarczająca do wsparcia skarżącej i jej rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb oraz umożliwia przezwyciężenie trudnej sytuacji życiowej skarżącej, a ponadto umożliwia skarżącej życie w odpowiednich warunkach, biorąc pod uwagę wysokość odszkodowania przyznanego skarżącej oraz wartość zakupionych przez skarżącą materiałów budowlanych;

b) przepisów postępowania, tj. art. 3 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a w zw. z art. 7, art. 8, art. 75, art. 77 § 1 oraz art. 80 k.p.a., polegającego na błędnym uznaniu przez Sąd, iż zaskarżona decyzja organu odpowiada prawu i nie podlega uchyleniu, a tym samym bezzasadnym oddaleniu skargi skarżącej pomimo nieprawidłowego i niepełnego ustalenia stanu faktycznego w związku z niepodjęciem wszystkich niezbędnych działań oraz niewypełnieniem obowiązków zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, z pominięciem zasady pogłębiania zaufania obywateli do władzy publicznej, poprzez mające istotny wpływ na wynik sprawy:

i. nieprzeprowadzenie w niniejszej sprawie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy ds. budownictwa, na okoliczność ustalenia, jaka jest rzeczywista wysokość poniesionej przez skarżącą szkody w związku z gradobiciem, które miało miejsce w dniu 5 września 2011 r. (w tym ustalenie dokładnej powierzchni dachu znajdującego się nad częścią mieszkalną jak i gospodarczą budynku oraz zakresu zniszczeń nad każdą z tych części i niezbędnych do poniesienia wydatków celem usunięcia tych zniszczeń) i ustalenia czy w związku z poniesioną przez skarżącą szkodą zachodzi konieczność wymiany całego dachu (zarówno nad częścią mieszkalną jak i gospodarczą budynku), czy też zasadne i prawidłowe biorąc pod uwagę stan techniczny dachu byłoby dokonanie napraw tylko w części;

ii. uznanie, że spośród trzech sporządzonych w sprawie kosztorysów, tj. kosztorysu na kwotę 21.068,28 zł, na kwotę 25.037,11 zł oraz na kwotę 36.606,18 zł - jedynie kosztorys sporządzony przez B. O., Z. L. oraz M. T. na kwotę najniższą, tj. 21.068,28 zł należy ocenić jako miarodajny do dokonania oceny zasadności wyliczenia kwoty przyznanego zasiłku celowego - co nastąpiło w sposób dowolny i nieprawidłowy;

iii. niedostrzeżenie, iż kosztorys sporządzony przez B. O., Z. L. oraz M. T., przedstawiający wycenę na kwotę 21.068,28 zł nie wskazywał, czy kwota ta jest kwotą netto czy brutto, zaś biorąc pod uwagę że pozostałe kosztorysy na kwoty: 25.037,11 zł oraz 36.606,18 zł wyraźnie określały wysokość kwoty podatku VAT, która została uwzględniona w kosztorysie, oznacza to, że przyjęty jako miarodajny w sprawie kosztorys na kwotę 21.068,28 zł, chociażby już z tego względu był niedokładny i niepełny;

iv. uznanie w sposób dowolny i niczym nieuzasadniony, że kwota uzyskana przez skarżącą z ubezpieczenia na podstawie stosunku cywilnoprawnego jest kwotą, która satysfakcjonuje skarżącą z racji tego, że skarżąca nie złożyła odwołania co do wysokości przyznanego jej odszkodowania, oraz założenie z góry w niniejszej sprawie, że skarżąca wykorzysta kwotę odszkodowania na część mieszkalną swojego budynku.

W związku z powyższym, skarżąca kasacyjnie wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Opolu oraz zasądzenie na rzecz skarżącej kosztów postępowania według norm przepisanych oraz przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

Na wstępie wskazać należy, że stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Konstrukcja tego przepisu wskazuje, że organy pomocy społecznej nie wyręczają obywatela z obowiązku utrzymywania się w trudnej życiowo sytuacji, ale wymagają od niego aktywności w pokonywaniu niepomyślności życiowych. Instytucja pomocy społecznej ma jedynie subsydiarny charakter w stosunku do działań samych zainteresowanych. Przepis art. 3 ust. 1 ustawy stanowi zaś, że pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. W myśl art. 3 ust. 3 ustawy rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy. Powyższe oznacza, że udzielając świadczeń z pomocy społecznej organ kieruje się ogólną zasadą dostosowywania rodzaju, formy i rozmiaru świadczeń do okoliczności konkretnej sprawy, jak również uwzględniania potrzeb osób korzystających z pomocy, jeżeli potrzeby te odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej. Przy czym chodzi o pomoc w znaczeniu podstawowym, w zakresie zaspokojenia najpotrzebniejszych i bieżących potrzeb życiowych.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, zasiłek celowy "może być przyznany" również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego. Ze sformułowania tego wynika, że decyzje wydawane na podstawie tego przepisu mają charakter uznaniowy. Oznacza to, że właściwy w sprawie organ administracji po dokonaniu prawidłowych ustaleń faktycznych, mając na względzie zasady udzielenia pomocy społecznej ma swobodę w podjęciu decyzji co do przyznania takiej pomocy (i jej wysokości). Uznanie administracyjne obejmuje bowiem również prawo organu do oceny hierarchii zgłaszanych potrzeb, które należy rozeznać w kontekście ogólnej liczby osób ubiegających się o pomoc oraz zgłoszonych przez nich żądań. Ośrodki pomocy dysponują bowiem ograniczonymi środkami finansowymi, a posiadane fundusze muszą być rozdzielane pomiędzy znaczną liczbę osób wymagających wsparcia. Nie ulega więc wątpliwości, że organ nie może zabezpieczyć wszystkich potrzeb osób ubiegających się o pomoc, jak również zawsze udzielać świadczeń w oczekiwanej przez te osoby wysokości. Żaden z przepisów ustawy o pomocy społecznej nie zobowiązuje przy tym organów pomocy społecznej do całkowitego i pełnego pokrycia wszystkich szkód wyrządzonych zdarzeniem losowym. Podkreślenia wymaga, że zasiłek celowy, o którym mowa w art. 40 ust. 1 ustawy nie ma charakteru odszkodowawczego i nie może być traktowany jako rekompensata za straty spowodowane zdarzeniem losowym. Zasiłek celowy nie służy bowiem rekompensacie strat, ale ma umożliwić przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych. Zasiłek celowy o którym mowa w art. 40 ust. 1 ustawy może być przyznany, jeżeli w wyniku strat poniesionych w związku ze zdarzeniem losowym, pomimo wykorzystania własnych zasobów i możliwości, dana osoba lub rodzina nie jest w stanie zaspokoić niezbędnych potrzeb życiowych.

W rozpoznawanej sprawie Sąd I instancji prawidłowo uznał, że organy administracji publicznej we właściwie przeprowadzonym postępowaniu administracyjnym prawidłowo ustaliły stan faktyczny sprawy, który znajduje potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym. Organy prawidłowo zastosowały odpowiednie przepisy prawa materialnego, nie przekraczając przy tym granic uznania administracyjnego. W niniejszej sprawie organy uwzględniły fakt, że skarżąca poniosła straty w związku ze zdarzeniem losowym, jakim była nawałnica z gradobiciem i orzekły o przyznaniu skarżącej świadczenia. Zasadnie przy tym organy, powołując się na wynikającą z art. 3 ust. 1 ustawy zasadą przyznawania pomocy w celu zaspokojenia niezbędnych potrzeb, przyjęły, że udzielona pomoc może dotyczyć jedynie części mieszkalnej budynku, wynoszącej 50% powierzchni całego budynku. Ponadto, dokonując oceny poniesionych przez skarżącą strat, organ kierował się procedurą wypłat zasiłków celowych, określoną w załączniku nr 1 do zarządzenia nr [...] z dnia [...] września 2011 r. Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w L., z której wynika, iż wypłacane zasiłki dotyczą wyłącznie potrzeb mieszkaniowych i nie przysługują mieszkańcom gminy, którzy ponieśli w trakcie nawałnicy z gradobiciem straty związanej z prowadzeniem gospodarstwa rolnego i działalności gospodarczej, czy też osobiście wykonywanej pracy w lokalu mieszkalnym (pkt I ppkt 3). Podstawę wyliczenia zasiłku stanowi część X. wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego Ośrodka oraz opis szkód sporządzony przez Komisję powołaną przez Wójta Gminy L., a także zebrana w sprawie dokumentacja. Tak wyznaczony cel wynikał także z wytycznych Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 września 2011 r., który wyraźnie określił, że środki z rezerwy budżetu państwa na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych mających miejsce w 2011 r. przeznaczone są wyłącznie na remont lub odbudowę budynku/lokalu mieszkalnego.

W niniejszej sprawie przeprowadzono wywiad środowiskowy, a na podstawie oględzin budynku, dokonanych przez przedstawicieli Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w B., wchodzących w skład komisji powołanej przez Wójta Gminy L. i posiadających odpowiednie kwalifikacje do oceny rozmiaru szkód, ustalono poniesione na skutek gradobicia straty w budynku mieszkalnym. Wbrew twierdzeniom zawartym w skardze kasacyjnej, w niniejszej sprawie nie zachodziła potrzeba przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy ds. budownictwa na okoliczność ustalenia jaka jest rzeczywista wysokość poniesionej przez skarżącą szkody i ustalenia, czy w związku z poniesioną przez skarżącą szkodą zachodzi konieczność wymiany całego dachu. Organy obliczyły wysokość kosztów, jakie skarżąca będzie musiała ponieść na remont budynku mieszkalnego, posiłkując się kosztorysem sporządzonym przez B. O. - inżyniera budowlanego, Z. L. oraz M. T. - biegłego Sądu Okręgowego w O. w zakresie budownictwa i konserwacji zabytków, który został uznany za bardziej ekonomiczny od przedłożonego wcześniej kosztorysu sporządzonego przez architekta A. N. Organy prawidłowo wzięły również pod uwagę okoliczność, że skarżącej w związku z przedmiotowym zdarzeniem losowym został przyznany zasiłek celowy z budżetu Wojewody O. w kwocie 6205,60 zł, a także fakt otrzymania odszkodowania z tytułu ubezpieczenia budynku w wysokości 2.603,89 zł. Poczynione przez organ ustalenia znajdują odzwierciedlenie w zaskarżonej decyzji, w której szczegółowo wyjaśniono motywy przyznania skarżącej świadczenia w kwestionowanej przez nią wysokości.

Wobec powyższego, mając na względzie subsydiarny charakter przyznawanego świadczenia uznać należy, że w niniejszej sprawie nie doszło do naruszenia zasad przyznawania pomocy społecznej, a dokonana przez Sąd I instancji ocena prawidłowości zaskarżonej decyzji odpowiada prawu.

Z tych względów, Naczelny Sąd Administracyjny, uznając podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty za niezasadne, na podstawie art. 184 p.p.s.a., oddalił skargę kasacyjną.

NSA nie orzekł o przyznaniu pełnomocnikowi skarżącej wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną z urzędu, gdyż wynagrodzenie to przyznawane jest przez wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu określonym w przepisach art. 258-261 p.p.s.a.