Postanowienie z dnia 2014-03-28 sygn. I OSK 545/13

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA: Włodzimierz Ryms (sprawozdawca), Sędziowie NSA: Małgorzata Dałkowska-Szary, Marek Stojanowski, po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku S. K. i L. K. wspólników Przedsiębiorstwa P. spółki cywilnej o wyłączenie sędziów Doroty Jadwiszczok, Wiesława Morysa i Ireny Kamińskiej w sprawie ze skargi kasacyjnej S. K. i L. K. wspólników Przedsiębiorstwa P. spółki cywilnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 20 listopada 2012 r., sygn. akt II SA/Kr 420/10 w sprawie ze skargi S. K. i L. K. wspólników Przedsiębiorstwa P. spółki cywilnej na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia [...] lutego 2010 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia dodatkowej opłaty rocznej postanawia: oddalić wniosek o wyłączenie sędziów Doroty Jadwiszczok, Wiesława Morysa i Ireny Kamińskiej

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 20 listopada 2012 r. o sygn. akt II SA/Kr 420/10 oddalił skargę S. K. i L. K. wspólników Przedsiębiorstwa P. spółki cywilnej na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia [...] lutego 2010 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia dodatkowej opłaty rocznej.

Skarżący w dniu 21 stycznia 2012 r. złożyli skargę kasacyjną od powyższego wyroku.

Do rozpoznania sprawy na rozprawie w dniu 6 marca 2014 r. wyznaczony został skład orzekający: sędzia NSA Wiesław Morys, sędzia NSA Irena Kamińska i sędzia delegowany WSA Dorota Jadwiszczok.

Na rozprawie pełnomocnik skarżących złożył pismo skarżących z ich wnioskiem o wyłączenie sędziów składu orzekającego w niniejszej sprawie, argumentując, że sędzia Dorota Jadwiszczok w sprawach dotyczących ustalania dodatkowych opłat rocznych, o których mowa w art. 63 ustawy o gospodarce nieruchomościami, prezentowała stanowisko, które przewiduje możliwość ustalenia dodatkowej opłaty rocznej niezależnie od winy użytkownika wieczystego, w sytuacji kiedy niedotrzymanie terminów nastąpiło z przyczyn całkowicie niezależnych od użytkownika wieczystego. Wskazano przykładowo na wyroki o sygn. II SA/Gd 383/13 oraz II SA/Gd 382/13. Zdaniem skarżących wzbudza to ich obawę co do bezstronności sędziego, który może sugerować się swoimi poglądami wyrażonymi w poprzednio rozstrzyganych sprawach i nie uwzględni należycie szczególnych okoliczności rozpatrywanej obecnie sprawy. Ich zdaniem obawa ta powoduje, że również pozostali sędziowie ze składu nie dają gwarancji rozpoznania sprawy w sposób obiektywny.

Sędziowie, których dotyczy wniosek o wyłączenie złożyli oświadczenia, w których stwierdzili, że nie istnieją takie okoliczności, które mogłyby wywołać uzasadnione wątpliwości co do ich bezstronności w tej sprawie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 22 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153 poz. 1270 ze zm.), dalej P.p.s.a., postanowienie w przedmiocie wyłączenia sędziego wydaje sąd administracyjny, przed którym sprawa się toczy w składzie trzech sędziów.

W myśl art. 19 P.p.s.a. niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 18, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.

Zgodnie z panującym w orzecznictwie i doktrynie poglądem instytucja wyłączenia sędziego nie może przekształcić się w narzędzie służące paraliżowaniu sprawności postępowania sądowego.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego do okoliczności, które mogą wywoływać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego można zakwalifikować i te, gdy sędzia orzekający miał wcześniej związki z rozpatrywaną sprawą. Nie oznacza to jednak, że w każdym przypadku istniałaby uzasadniona przesłanka wyłączenia sędziego, który w jakimkolwiek stopniu był zaangażowany w wypracowanie stanowisk (poglądu prawnego) istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy. (...) Musi być zawsze wzięty pod uwagę nie tyle sam fakt wyrażenia stanowiska w tej lub innej kwestii prawnej, ale sposób zaangażowania i stopień w jakim może wywrzeć to wpływ na kierunek przyszłych rozstrzygnięć ( wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 grudnia 2005 r. sygn. akt SK 53/04).

W ocenie NSA błędny jest pogląd, że zajęcie wcześniej stanowiska w określonej kwestii prawnej lub uprzednie orzekanie przez sędziego w sprawie podobnej, uprawdopodabnia zaistnienie okoliczności mogących wywołać wątpliwości co do jego bezstronności. Nie jest możliwy do zaakceptowania pogląd, że zaprezentowane przez sędziego stanowisko w określonej kwestii prawnej związanej z przedmiotem rozstrzygnięcia w innej sprawie, mogłoby dawać w przyszłości wystarczającą podstawę do ustawicznego kwestionowania bezstronności sędziowskiej w każdej innej sprawie dotyczącej podobnej kwestii prawnej. Nie można uznać, że każdy uprzednio wyrażony w wyroku pogląd prawny czy opinia na temat zagadnienia prawnego związanego z przedmiotem rozstrzygnięcia uzasadnia wyłączenie sędziego. Sprowadzało by się to do wyłączania sędziów dysponujących konieczną wiedzą i doświadczeniem życiowym dla sprawowania funkcji sędziego. (Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 2011 r. sygn. akt K 3/09).

Mając na uwadze powyższe rozważania NSA stwierdza, że wniosek skarżących o wyłączenie sędziów składu orzekającego z powodów przytoczonych we wniosku nie zasługuje na uwzględnienie.

Nie sposób zaakceptować poglądu, że sędzia ma być wyłączony na podstawie art. 19 P.p.s.a. z tego tylko względu, że, zobowiązany do orzekania z racji pełnionej funkcji, zajął stanowisko w określonej kwestii prawnej w innych sprawach dotyczących innych osób, ponieważ niweczyłoby to możliwość funkcjonowania Sądu.

W tym stanie rzeczy, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 19 P.p.s.a. w zw. z art. 184 w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji postanowienia.