Wyrok z dnia 2014-01-28 sygn. VI GC 355/13

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VI GC 355/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2014r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SO Beata Hass-Kloc.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2014 r. w Rzeszowie na rozprawie sprawy z powództwa: 1. M. M. zam. w R., 2. R. K. zam. w R., przeciwko: O. S. W. W. - Spółka Partnerska Lekarzy w R. o ustalenie nieważności uchwały

I. oddala powództwo, II. zasądza solidarnie od powodów 1. M. M. zam. w R., 2. R. K. zam. w R. na rzecz pozwanego O. S. W. W. - Spółka Partnerska Lekarzy w R. kwotę 360,00 zł (słownie: trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadnienie

Pozwem wniesionym w sprawie powodowie M. M. i R. K. domagali się od pozwanego O. S. W. W.

Spółka Partnerska lekarzy w R. ustalenia nieważności Uchwały nr 1/12/2011 r. spółki partnerskiej (...) - Spółka Partnerska lekarzy w R. oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powyższego podnieśli, że aktem notarialnym z dnia 30 września 2005 r. zawiązana została przez M. M., R. K., M. O., (...) pod nazwą Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej - M. M. i (...). (...) powierzyli prowadzenie spraw oraz reprezentowanie spółki wybranemu przez siebie zarządowi. W § 10 ww. umowy zastrzeżono, że na zaciągnięcie przez spółkę zobowiązań lub na rozporządzenie przez nią prawem których wartość przekracza kwotę 20.000,00 zł zarząd zobowiązany jest uzyskać uprzednią zgodę partnerów wyrażoną w formie uchwały podjętej większością 4/6 głosów przy obecności wszystkich partnerów.

W dniu 30 grudnia 2011 r. Zgromadzenie Partnerów podjęło uchwałę nr 2/12/2012 w przedmiocie zmiany dotychczasowej firmy spółki jednak z uwagi na nieobecność dwóch partnerów przygotowana została kolejna uchwała nr 1/01/2012 i w konsekwencji doszło do zmiany nazwy spółki, która została zarejestrowana w KRS w dniu 6 marca 2012 r. W chwili obecnej spółka występuje zatem pod firmą pod jaką została pozwana w niniejszym pozwie.

W dniu 15 grudnia 2011 r. odbyło się Zgromadzenie Partnerów w którym prawdopodobnie wzięło udział trzech z nich tj. M. O. M. W. i P. W. Zgromadzenie to odbyło się, w związku z tym, iż zarząd spółki w osobach ww. wspólników podjął w dniu 13 grudnia 2011 r. decyzję o przystąpieniu przez spółkę do konkursu ogłoszonego przez Szpital Wojewódzki Nr (...) w R. poprzedzającego zawarcie umowy o udzielenie zabezpieczenia na świadczenia zdrowotne - zabezpieczenia dyżurowe z zakresu ostrych zespołów wieńcowych w pracowni Hemodynamiki Szpitala Wojewódzkiego Nr (...). Termin składania ofert upływał w tym samym dniu tj. 15.012.2011 r. godz. 15:00. Jak wynika z treści protokołu Zgromadzenia Partnerów odbyło się ono o godz. 8:30 i obecni podjęli zaskarżoną uchwałę.

W protokole Zgromadzenia Partnerów stwierdzono, iż byli na nim obecni M. O., W. S., P. W. i M. W. Dołączona do protokołu lista obecności została jednak podpisana przez ww. wspólników oprócz W. S. W dalszej kolejności powodowie powołując się na zapis § 10 ust. 5 umowy spółki oraz treść art. 96 § 1 k.s.h., art. 42 k.s.h. w związku z art. 89 k.s.h. i art. 43 k.s.h. stwierdził, iż podjęta w dniu 15 grudnia 2011 r. uchwała narusza regulację umowne, a co za tym idzie skutkuje to jej nieważnością. Na koniec powodowie wskazali, iż mają interes prawny w ustaleniu nieważności przedmiotowej uchwały albowiem w tym okresie byli wspólnikami pozwanej spółki byli zobowiązani do stosowania się do podjętych uchwał, zaś treść zaskarżonej uchwały dotyczyła ich praw i obowiązków. Podali również, iż tylko w ten sposób mogę usunąć niepewność co do istnienia jednej z przesłanek na której zbudowane jest żądanie pozwanej spółki adresowane wobec praw majątkowych powodów.

Pozwany (...) Spółka Partnerska w R. w złożonej odpowiedzi na pozew (k- 38-73) wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu od powoda na swoją rzecz.

W pisemnych motywach pozwany zarzucił, że powodowie nie mają interesu prawnego o jakim stanowi art. 189 k.p.c.,albowiem ustalenie nieważności zaskarżonej uchwały w żaden sposób nie rozstrzygnie definitywnie sytuacji prawnej powodów. Pozwany powołał się w tym zakresie na wyrok SN z dnia 7 kwietnia 2010 r., II PK 342/01 oraz SA w P. z dnia 5 kwietnia 2007 r., III AUa 1518/05. Ponadto podał, że samo stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w żaden sposób nie może przesądzać o nieważności jakiejkolwiek czynności dokonanej przez zarząd pozwanej spółki. W ocenie pozwanego powołanie zarządu w spółce partnerskiej pozbawia partnerów prawa reprezentacji art. 97 § 2 zdanie drugie k.s.h. W tej sytuacji z chwilą powołania zarządu organ ten reprezentuje i prowadzi sprawy spółki z wyłączeniem partnerów. Stwierdził również, iż ograniczenia dotyczące ograniczenia spraw i reprezentacji przez zarząd spółki są dopuszczalne - takie poglądy wyrażane są przez przedstawicieli doktryny jednak wywołują one jedynie skutki wewnętrzne. Oznacza to że nawet przyjmując koncepcję, że partnerzy mogą ograniczać zarząd w prowadzeniu spraw i reprezentowaniu spółki np. poprzez wymóg uzyskania odpowiedniej zgody partnerów to brak tej zgody należy rozpatrywać jedynie w kategoriach wewnętrznych. Brak jest bowiem podstaw do stosowania do zarządu w spółce partnerskiej przepisów dotyczących funkcjonowania spółki kapitałowej, a ujętych w art. 15 i art. 17 k.s.h. gdyż brak jest do nich odesłania na gruncie art. 97 § 2 k.s.h. Oznacza to w konsekwencji, że zarząd pozwanej spółki mógł złożyć skuteczną wobec kontrahenta ofertę w konkursie nawet pomimo nieważności uchwały partnerów czy wobec braku jakiejkolwiek uchwały w tym względzie i nie stanowiłoby to przeszkody do zawarcia przez zarząd pozwanej spółki jakiejkolwiek umowy z podmiotem trzecim w tym przypadku z Szpitalem Wojewódzkim Nr (...) w R. Przekraczająca zakres zwykłych czynności spółki czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody wspólników pozostaje ważna lecz dokonujący czynności ponieść może odpowiedzialność odszkodowawczą wobec spółki. Zdaniem pozwanego za przyjęciem przedmiotowej uchwały głosowało czterech partnerów przedmiotowej spółki, zaś w doktrynie podnosi się, że w przypadku spółki partnerskiej do skutecznego podjęcia uchwały partnerów nie jest w ogóle konieczne zwoływanie zgromadzenia wspólników ani jednoczesna obecność wszystkich uprawnionych wspólników. Mogą oni głosować za uchwałą lub przeciw uchwale w każdy sposób. G. może nastąpić w dowolnej formie. Przedmiotowego zgromadzenia z dnia 15 grudnia 2011 r. nie protokołowano na piśmie jego przebiegu i nie sporządzono wówczas pisemnej listy obecności. Dokumenty te wraz z uchwałą zostały sporządzone na piśmie w terminie późniejszym i podpisane w trybie obiegowym w terminie późniejszym. Brak podpisu W. S. na liście obecności będącej załącznikiem do protokołu z zgromadzenia jest wynikiem jedynie omyłki. W tej sytuacji powództwo nie zasługuje na uwzględnienia.

Powód w piśmie procesowym z dnia 22 listopada 2013 r. (data prezentaty tut. Sądu) podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie (k- 98-103).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 września 2005 r. M. M., R. K., M. O., P. W., M. W. i W. S. zawarli w formie aktu notarialnego umowę spółki partnerskiej. W § 10 pkt 1 zapisali, iż prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki, powierza się zarządowi który jest trzyosobowy (§ 10 pkt 2). Natomiast w § 10 pkt 4 stwierdzono, iż do składania świadczeń w imieniu spółki upoważniony jest samodzielnie każdy członek zarządu. W § 10 pkt 5 wspólnicy zapisali, iż na zaciągnięcie przez spółkę zobowiązań lub na rozporządzenie przez nią prawem których wartość przekracza kwotę 20.000,00 zł zarząd zobowiązany jest uzyskać uprzednią zgodę partnerów wyrażoną w formie uchwały podjętej większością 4/6 głosów przy obecności wszystkich partnerów (dowód: umowa spółki k 6-10). W dniu 15 grudnia 2011 r. o godz. 8:30 w pracowni Hemodynamiki Szpitala Wojewódzkiego Nr (...) w R. w gabinecie lekarskim nr 103 odbyło się zgromadzenie partnerów na którym obecni byli M. O., W. S., P. W. i M. W. Nie stawili się natomiast (...) - lekarze (...) i M. M. Na Przewodniczącego wybrano P. W., który poinformował, iż R. K. został pisemnie powiadomiony przez zarząd o terminie miejscu i przedmiocie zgromadzenia partnerów,zaś M. M. odmówił przyjęcia skierowanego doń zawiadomienia. Obecni partnerzy jednomyślnie postanowili o kontynuowaniu zgromadzenia partnerów mimo nieobecności ww. z uwagi, iż w tym dniu do godz. 15:00 należy złożyć ofertę w konkursie ogłoszonym przez Szpital Wojewódzki Nr (...) w R. w zakresie zabezpieczenia dyżurowego z zakresu ostrych zespołów wieńcowych w Pracowni Hemodynamiki. W związku z powyższym została podjęta uchwała nr 1/12/2011 (k- 17) na podstawie której zgromadzenie partnerów pozwanej spółki zobowiązało zarząd spółki do złożenia oferty ww. konkursie. Lista obecności partnerów została sporządzona później i partner W. S. przez niedopatrzenie nie złożył na niej swego podpisu (dowód protokół ze zgromadzenia partnerów k. 15-16, uchwała k. 17, zeznania świadka S. S. k- 113v).

W dniu 30 grudnia 2011 r. odbyło się zgromadzenie partnerów na którym chciano wprowadzić zmiany w przedmiocie treści umowy spółki uchwałą nr 2/12/2011 polegającą na zmianie zapisu § 2 umowy spółki która miała otrzymać brzmienie: "Spółka prowadzić będzie przedsiębiorstwo pod firmą (...), S., (...) Spółka Partnerska Lekarzy. Do jej podjęcia doszło dopiero uchwałą nr 1/01/2012 (dowód:protokół z zgromadzenia partnerów z dnia 30 grudnia 2011 r.k. 11-12, uchwała i aneks do umowy k. 13-14, odpis z KRS pozwanej spółki - 18-20).

Okoliczności bezsporne:

Pozwana spółka miała zawartą ze Szpitalem Nr (...) w R. umowę na podstawie której lekarze pozwanej spółki wykonywali świadczenia lecznicze w Pracowni Hemodynamiki Szpitala Wojewódzkiego Nr (...) w R. Umowa była zawarta w dniu 31.12.2007 do dnia 31 grudnia 2011 r. W związku z powyższym w dni u 15 grudnia 2011 r. zarząd pozwanej spółki złożył ofertę w konkursie ogłoszonym przez ww. szpital poprzedzającym zawarcie umowy o udzielnie zamówienia na świadczenia zdrowotne, zapieczenie dyżurowe z zakresów ostrych zespołów wieńcowych w P. Hemodynamiki że wskazaniem miesięcznego wynagrodzenia dla spółki w wysokości 90.000,00 zł. W dniu 19 grudnia 2011 r. odbyło się posiedzenie komisji konkursowej podczas którego dokonano otwarcia złożonych ofert i okazało się wówczas, że do dnia 15 grudnia 2011 r. do godz. 15:00 zostały złożone dwie oferty tj. jedna: pochodząca od pozwanej spółki,druga: od (...) Sp. z o.o. w której funkcję Prezesa Zarządu pełnił ówczesny partner pozwanej spółki (...) zaś jej wspólnikiem jest ówczesny partner pozwanej spółki (...),którzy również zostali wskazani w imieniu tej spółki do realizacji w jej imieniu świadczeń zdrowotnych. W dniu 22 grudnia 2011 r. ww. komisja konkursowa rozstrzygnęła konkurs poprzez przyjęcie oferty złożonej przez (...) Sp. z o.o. która w dniu 30 grudnia 2011 r. reprezentowana przez prezesa zarządu M. M. zawarła z Szpitalem Wojewódzkim Nr (...) w R. umową na ww. świadczenia.

W związku z powyższym pozwany wezwał powodów do zapłaty kwoty 3.340.000,00 zł tytułem naprawienia szkody którą pozwana spółka poniosła wskutek złożenia przez (...) Sp. z o.o. konkurencyjnej oferty ww. konkursie, albowiem działanie powodów stanowiło naruszenie art. 56 § 1 § 2 k.s.h. oraz art. 13 ust. 1 i 3 umowy spółki partnerskiej z dnia 30 września 2005 r.

W tut. Sądzie toczy się postępowanie z powództwa pozwanej spółki przeciw powodom o odszkodowanie wytoczone na podstawie ww. przepisów k.s.h. i art. 13 ust. 1 i 3 umowy spółki partnerskiej z dnia 30 września 2005 r. (sygn. akt VI GC 142/12).

Powodowie w chwili wnoszenia powództwa w niniejszej sprawie nie są już partnerami pozwanej spółki.

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o dowody przedstawione przez obie strony, które w swej treści i wiarygodności nie były kwestionowane przez żadną z nich i zostały przez Sąd ocenione w świetle przesłanek art. 227 k.p.c. i 233par 1 k.p.c.

Również Sąd uwzględnił zeznania świadka S. S., albowiem korespondują one z treścią protokołu Zgromadzenia Partnerów pozwanej spółki z dnia 15 grudnia 2011 r. gdzie w sposób jednoznaczny wskazano, że " Przewodniczący stwierdził, iż na Zgromadzeniu Partnerów obecni są: M. O., W. S., P. W., M. W. (...)", zaś powodowie nie podważyli wiarygodności treści tegoż dokumentu w żaden sposób.

Sąd pominął dowody z dokumentów z akt sprawy VI GC 142/12 zawnioskowane przez pozwanego w odpowiedzi na pozew jako dotyczące okoliczności bezspornych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W niniejszej sprawie istotę sporu stanowiła kwestia ważności podjętej w dniu 15 grudnia 2011 r. uchwały nr 1/12/2011 przez Zgromadzenie Partnerów i dokonanie powyższego przez pryzmat przesłanek art. 189 k.p.c.

Na wstępie Sąd Okręgowy podziela pogląd, że jest możliwe wniesienia powództwa opartego na treści art. 189 k.p.c. i dokonywanie na tej podstawie oceny ważności uchwały podjętej przez wspólników spółki partnerskiej

(por. Komentarz do k.s.h. pod red. prof. J. S. Wyd. C.H. (...), W-wa 2003 r., str. 184,System Prawa Handlowego pod prof. S. W., (...), str. 597, wyd. C.H. (...), W-wa 2007 r).

Należy również podnieść, że wspólnicy spółki partnerskiej mogą w umowie spółki ustalić sposób i formę podejmowania uchwał. Kodeks spółek handlowych nie nakazuje, aby uchwały były podejmowane w określonej formie, nie ma też wymogu ich protokołowania. W niniejszej sprawie wspólnicy uregulowali to w § 10 i 11 ww. umowy spółki.

Treść § 10 ust. 5 wskazuje w sposób niebudzący wątpliwości, iż na zaciągnięcie przez spółkę zobowiązania lub rozporządzenie przez nią prawem, których wartość przekracza 20.000,00 zł zarząd jest zobowiązany uzyskać uprzednią zgodę partnerów wyrażoną w formie uchwały podjętej większością

4)6 głosów, przy obecności wszystkich partnerów. Jak wynika z wyżej wskazanego stanu faktycznego przedmiotowa uchwała nie została podjęta w obecności wszystkich partnerów pozwanej spółki. Zdaniem Sądu treść podjętej w dniu 15 grudnia 2011 r. uchwały (k- 17) wskazuje w sposób jednoznaczny, że jej przedmiotem było zaciągnięcie przez spółkę zobowiązania przekraczającego kwotę 20.000,00 zł - a więc jej podjęcie wymagało obecności wszystkich partnerów. W tym procesie Sąd nie będzie oceniał motywów jakimi kierowali się byli partnerzy M. M. i R. K., którzy mimo zawiadomienia o tymże Zgromadzeniu nie stawili się na nim; jednak fakt wystąpienia przez z nich z konkurencyjną ofertą podczas ww. konkursu ogłoszonego w Szpitalu Wojewódzkim nr (...) w R. do czego również odnosiła się uchwała z dnia 15 grudnia 2011 r. świadczy sam za siebie.

Mimo tego Sąd uznał, że uchwała z dnia 15 grudnia 2011 r. naruszyła uwarunkowania wskazane w § 10 pkt 5 umowy spółki, jednak jej wadliwość i tak nie wywarłaby skutków prawnych w stosunku do osób trzecich z uwagi na odrębność relacji wewnętrznej i zewnętrznej spółki partnerskiej i to nawet w sytuacji, gdyby uchwała stanowiła punkt wyjścia do zawarcia w imieniu spółki umowy (ar. 89 k.s.h.).

Sąd prezentuje pogląd, że powołanie zarządu w spółce partnerskiej nie wyłącza stosowania art. 43 k.s.h. oraz, że umowa spółki może wyliczać sprawy lub je dookreślać w którym konieczne jest uzyskanie zgody partnerów (art. 97 k.s.h.). Tak było w niniejszej sprawie o czym świadczy treść § 10 pkt 5 umowy spółki (por. Komentarz do art. 1-150 k.s.h., Lex 2012, prof. St. Sołtysiński, Komentarz do art. 97 k.s.h. pod red prof. J.A. Strzępka, Lex 2013, Komentarz do art. 97 k.s.h. pod red. A. Kidyba, Lex 2013, System Prawa Handlowego pod red. prof. St. Włodyki, tom 2A str. 602, wyd. C.H. BECK, W-wa 2007 r).

Sąd pomimo powyższego nie uwzględnił powództwa również z tego powodu, że wniesienie pozwu na podstawie art. 189 k.p.c. implikowało po stronie powoda wykazanie faktów uzasadniających interes prawny. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że interes prawny musi być zgodny z prawem i zasadami współżycia społecznego jak również celom któremu służy art. 189 k.p.c. (por. wyrok SN z dnia 28 listopada 2002 r., II CKN 104/00). Ponadto przy ocenie powyższego należy mieć na uwadze treść art. 316 k.p.c. (por. Komentarz do art. 189 k.p.c., T. Żyznowski, Lex 2013). Ma to o tyle istotne znaczenie w niniejszej sprawie, że interes prawny w literaturze przedmiotu na ogół rozumiane jest jako potrzeba prawna, a potrzeba ta wynika z sytuacji prawnej w jakiej powodowie się znajdują (por. E. Warzocha, Ustalenie stosunku prawnego lub prawa w sądowym postępowaniu cywilnym, W-wa, 1982 r., str.31,92 i n).

W realiach niniejszej sprawy powodowie nie są w chwili obecnej wspólnikami pozwanej spółki. Z przedmiotowym pozwem wystąpili dopiero po upływie ponad półtora roku po podjęciu przedmiotowej uchwały (pozew wniesiony w dniu 14 października 2013 r. k- 2). Biorąc pod uwagę toczący się miedzy tymi samymi stronami spór o odszkodowanie w tut. Sądzie pod. sygn. akt VI GC 142/12 - w ocenie Sądu - jest to wyłączny powód wniesienia niniejszego pozwu. W tej sytuacji należało przyjąć, że w tej sprawie powodowie nie dążą do otworzenia stanu pewności prawnej co swej aktualnej sytuacji prawnej.

Przy ocenie powyższego wypada mieć również na uwadze, że treść żądania powództwa opartego na treści art. 189 k.p.c., że będzie on miał zastosowanie gdy zostaną spełnione dwie przesłanki: interes prawny oraz wykazanie prawdziwości twierdzeń powoda. Pierwsza z nich to przesłanka skuteczności; druga to zasadności. Odnosząc się do pierwszej z nich należy podnieść, że Sąd ma obowiązek badania z urzędu istnienia interesu prawnego w każdym stanie sprawy (por. wyrok SN z dnia 10.02. (...), PoC 428/48). Należy podnieść, że niedopuszczalne jest powództwo o ustalenie gdy powstał już spór wskutek naruszenia tego prawa. Pozew o ustalenie wniesiony gdy już toczyła się sprawa między tymi samymi stronami o świadczenie ulega oddaleniu z uwagi na brak interesu prawnego w ustaleniu prawa (por. wyrok SN z dnia 29 kwietnia 1949 r., WaC 13/49). Ponadto należy zauważyć, iż dłużnik ma dopóty tylko interes prawny w ustaleniu,dopóki nie został pozwany przez wierzyciela. Gdy to się stało ma tylko obronę w wszczętym procesie - co powodowie czynią ww. postępowaniu toczącym się w tut. Sądzie, gdzie występują w charakterze pozwanych. Dopuszczenie w tej sytuacji powództwa o ustalenie równałoby się dopuszczeniu dwóch procesów o ten sam przedmiot (por. orz. SN z dnia 11 stycznia 1972 r., I CR 388/71).

W ocenie Sądu przywołane przez powodów orzeczenia SN z dnia 15 października 2009 r., I CSK 94/09 i z dnia 7 lutego 2006 r., IV CSK 41/05 (k- 99v) zapadły w innym stanie faktycznym i prawnym nie mogły być podstawą do przyjęcia, że były wspólnik nie musi wykazywać interesu prawnego o którym stanowi art. 189 k.p.c. w niniejszej sprawie.

W tych okolicznościach zdaniem Sądu brak jest podstaw do stwierdzenia, że powodowie wykazali, iż w przedmiotowym stanie faktycznym zachodzi interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c.

Reasumując w świetle powyższych przepisów Sąd Okręgowy oddalił powództwo na zasadzie art. 189 k.p.c. oraz przywołanych powyżej przepisów;

o kosztach procesu orzekając na podstawie art. 98 § 1, 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.