Prawo bez barier technicznych, finansowych, kompetencyjnych

Wyrok z dnia 2014-10-23 sygn. II GSK 1674/13

Numer BOS: 1022406
Data orzeczenia: 2014-10-23
Rodzaj organu orzekającego: Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie: Janusz Drachal (przewodniczący), Joanna Kabat-Rembelska , Maria Myślińska (sprawozdawca)

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Drachal Sędzia NSA Maria Myślińska (spr.) Sędzia NSA Joanna Kabat-Rembelska Protokolant Agata Próchniewska po rozpoznaniu w dniu 23 października 2014 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Celnej w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 17 maja 2013 r. sygn. akt I SA/Po 127/13 w sprawie ze skargi [...] na postanowienie Dyrektora Izby Celnej w [...] z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania w sprawie kary pieniężnej za urządzanie gier na automacie do gier poza kasynem gry 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu; 2. zasądza od [...] na rzecz Dyrektora Izby Celnej w [...] 280 (słownie dwieście osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 17 maja 2013 r., sygn. akt I SA/Po 127/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w sprawie ze skargi [...] na postanowienie Dyrektora Izby Celnej w [...] z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automacie poza kasynem uchylił zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie Naczelnika Urzędu Celnego w [...] z dnia [...] sierpnia 2012 r. nr [...].

Sąd I instancji orzekał w następującym stanie sprawy:

Naczelnik Urzędu Celnego w [...] postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2012 r., nr [...], na podstawie art. 216 § 1, art. 201 § 1 pkt 2 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, dalej: O.p.) w zw. z art. 8 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540 ze zm., dalej: u.g.h) odmówił [...] zawieszenia postępowania w sprawie kary pieniężnej za urządzanie gier na automacie do gier o nazwie [...] - poza kasynem gry.

W motywach rozstrzygnięcia organ I instancji wskazał, że postanowieniem z dnia [...] maja 2012 r. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie wymierzenia spółce kary pieniężnej za urządzanie gier na ww. automacie poza kasynem gry.

Pismem z dnia 4 lipca 2012 r. spółka wniosła o zawieszenie powyższego postępowania, na podstawie art. 201 § 1 pkt 2 O.p., do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe prowadzone pod sygn. [...] jako, że jego rozstrzygnięcie, zdaniem spółki, może wprost wskazać brak podstaw do ukarania jej karą pieniężną.

Ponadto w piśmie z dnia 4 lipca 2012 r. spółka, powołując się na art. 201 § 1 pkt 2 O.p., wniosła o zawieszenie prowadzonego postępowania w sprawie kary pieniężnej z uwagi na fakt, iż wcześniej wystąpiła do Ministra Finansów, w trybie art. 2 ust. 6 u.g.h., o rozstrzygnięcie w drodze decyzji, czy gry urządzane przez spółkę na w/w automacie są grami na automatach w rozumieniu przepisów u.g.h. Do pisma spółka załączyła odpis swojego wniosku z dnia 9 marca 2012 r. wraz z potwierdzeniem jego nadania do Ministerstwa Finansów w dniu 16 marca 2012 r.

Naczelnik Urzędu Celnego w [...] odmawiając zawieszenia postępowania stwierdził, że w żadnym z dwóch wskazanych przez spółkę przypadków nie występuje zagadnienie wstępne, w rozumieniu art. 201 § 1 pkt 2 O.p., które uzasadniałoby zawieszenie postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automacie poza kasynem gry.

Postanowieniem z dnia [...] grudnia 2012 r., Dyrektor Izby Celnej w [...] utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji. W uzasadnieniu organ II instancji stwierdził, że postępowanie karne skarbowe jest postępowaniem odrębnym od postępowania administracyjnego i ma inne cele. Wskazano, że celem postępowania karnego jest przede wszystkim ustalenie, czy został popełniony czyn zabroniony, wyjaśnienie okoliczności z tym związanych oraz ustalenie, kto ewentualnie ponosi winę za ten czyn. Natomiast dla rozstrzygnięcia prowadzonego przez organ I instancji postępowania administracyjnego nieistotne jest, kto ewentualnie odpowiada karnie za naruszenie przepisów ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2007 r., Nr 111, poz. 765, ze zm., dalej: k.k.s.). Ustalenie tej okoliczności, w ocenie organu odwoławczego, nie stanowi zagadnienia wstępnego, w rozumieniu art. 201 § 1 pkt 2 O.p., którego wcześniejsze rozstrzygnięcie w postępowaniu karnym skarbowym miałoby warunkować wydanie decyzji w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej określonej w rozdziale dziesiątym u.g.h.

Odnosząc się do powołanego przez spółkę postanowienia WSA w Gliwicach z dnia 21 marca 2012 r., sygn. akt III SA/Gl 1979/11, organ II instancji uznał, iż orzeczenie w tej kwestii nie ma znaczenia dla niniejszej sprawy, gdyż dotyczyć ono będzie wielokrotnego karania względem tej samej osoby fizycznej, za ten sam czyn, stanowiący jedno naruszenie obowiązującego porządku prawnego. Tymczasem w rozpatrywanej sprawie sytuacja taka nie będzie miała miejsca, albowiem stroną w postępowaniu administracyjnym prowadzonym przez organ I instancji nie jest osoba fizyczna, lecz spółka prawa handlowego.

Dyrektor Izby Celnej podkreślił, że odpowiedzialności z k.k.s. podlegają tylko osoby fizyczne, co oznacza, że w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nie występuje problem podwójnego karania za ten sam czyn, jeżeli w ramach jej działalności zostanie popełnione przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.

Organ odwoławczy nie podzielił także argumentacji spółki w zakresie drugiej przesłanki zawieszenia postępowania, tj. oczekiwania na prawomocne i ostateczne rozstrzygnięcie przez Ministra Finansów w trybie art. 2 ust. 6 u.g.h. charakteru gier urządzanych na spornym symulatorze. W ocenie organu, rozstrzygnięcie Ministra Finansów w sprawie z wniosku spółki z dnia 9 marca 2012 r. nie stanowi prejudykatu w sprawie urządzania przez spółkę gier na automacie o nazwie [...] poza kasynem gry. Tym samym, w rozpatrywanej sprawie nie wystąpiło zagadnienie wstępne, a tryb przewidziany w przepisie art. 2 ust. 6 u.g.h. nie ma zastosowania.

Ponadto Dyrektor Izby Celnej podniósł, że w niniejszej sprawie istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia podejmowanego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h. ma kwestia oceny, czy sporne urządzenie spełniało wymogi techniczne dla automatów (w rozumieniu art. 2 ust. 3 i ust. 5 u.g.h.). Zdaniem organu celnego, dokonywanie ustaleń w tym zakresie nie należy do właściwości Ministra Finansów.

Abstrahując od powyższego, organ II instancji wskazał także, że Minister Finansów postanowieniem z dnia [...] lipca 2012 r., nr [...] utrzymał w mocy swoje postanowienie z dnia [...] maja 2012 r., nr [...] wydane w przedmiocie pozostawienia bez rozpatrzenia wniosku spółki z dnia 9 marca 2012 r. z powodu niedopełnienia przez spółkę obowiązku określonego w art. 2 ust. 7 u.g.h. Poza tym organ odwoławczy wyraził przekonanie, że nawet gdyby przyjąć, że rozstrzygnięcie Ministra Finansów odnośnie podlegania spornego automatu pod przepisy u.g.h., stanowi zagadnienie wstępne w sprawie w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automatach poza kasynem gry, to i tak brak jest podstaw do zawieszenia postępowania, gdyż owe zagadnienie zostało już ostatecznie rozstrzygnięte w administracyjnym toku postępowania przez Ministra Finansów postanowieniem z dnia [...] lipca 2012 r.

Wyrokiem z dnia 17 maja 2013 r., sygn. akt I SA/Po 127/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił ww. postanowienie Dyrektora Izby Celnej w [...] i poprzedzające je postanowienie Naczelnika Urzędu Celnego w [...] z dnia [...] sierpnia 2012 r.

Sąd I instancji wskazał na art. 201 § 1 pkt 2 O.p., zgodnie z którym organ podatkowy zawiesza postępowanie, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Zasadniczym elementem pozwalającym stwierdzić, czy dana przesłanka stanowi obligatoryjnie o zawieszeniu postępowania jest istnienie zależności pomiędzy uprzednim rozstrzygnięciem zagadnienia wstępnego, a rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji.

Dalej WSA przywołał treść art. 2 ust. 3 u.g.h., który stanowi, że grami na automatach są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których gra zawiera element losowości. Z kolei zgodnie z art. 3 ust. 5 u.g.h. grami na automatach są także gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, organizowane w celach komercyjnych, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy. Stosowanie zaś do art. 2 ust. 6 u.g.h. minister właściwy do spraw finansów publicznych rozstrzyga, w drodze decyzji, czy gra lub zakład posiadające cechy wymienione w ust. 1-5 są grą losową, zakładem wzajemnym albo grą na automacie w rozumieniu ustawy.

W ocenie Sądu I instancji wykładnia systemowa art. 2 ust. 6 u.g.h. prowadzi do wniosku, że jeżeli istnieją gry lub zakłady posiadające cechy wymienione w art. 2 ust. 1–5 u.g.h., to Minister Finansów jest organem właściwym do rozstrzygnięcia, czy taka gra lub zakład są grą losową, zakładem wzajemnym albo grą na automacie w rozumieniu ustawy. Ustawodawca nie wprowadził żadnych dodatkowych przesłanek takiego rozstrzygnięcia, tym bardziej, że jest ono uzależnione od wystąpienia wątpliwości co do charakteru gry. Ustawa o grach hazardowych nie zawiera postanowień, które kompetencję Ministra Finansów zawartą w art. 2 ust. 6 modyfikowałyby w ten sposób, że takie uprawnienie przyznawałyby innym organom, choćby organom celnym, które prowadzą postępowanie na podstawie ustawy o grach hazardowych. Jeżeli zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h. przesłanką nałożenia kary pieniężnej jest urządzanie gry na automatach poza kasynem gry, to w pierwszej kolejności zasadniczą kwestią do rozstrzygnięcia jest, czy gra posiada cechy wymienione w art. 2 ust. 5.

Sąd I instancji przypomniał, że strona złożyła wniosek o zawieszenie postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej wskazując, że toczy się postępowanie przed Ministrem Finansów zainicjowane przez spółkę wnioskiem o rozstrzygnięcie w drodze decyzji, czy symulatory do gier zręcznościowych są grami na automatach w rozumieniu art. 2 ust. 5 u.g.h. Postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej na skarżącą spółkę wiąże się z urządzeniem, na będącym jej własnością automacie o nazwie [...], gier poza kasynem gry.

Zdaniem Sądu I instancji, skoro ustawodawca uprawnienie do rozstrzygnięcia w drodze decyzji, czy gra jest grą na automacie przyznał Ministrowi Finansów, to wniosek skarżącej o zawieszenie postępowania jest w pełni uzasadniony. Poza tym WSA zauważył, że na dzień wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia postanowienie z dnia [...] lipca 2012 r. wydane przez Ministra Finansów nie miało waloru prawomocności.

W ocenie Sądu I instancji działanie Dyrektora Izby Celnej narusza art. 201 § 1 pkt 2 O.p. W tym kontekście WSA podkreślił, że zagadnienie wstępne to zagadnienie materialnoprawne. Treścią takiego zagadnienia może być wypowiedź co do uprawnienia lub obowiązku, stosunku, zdarzenia prawnego albo inne jeszcze okoliczności mające znaczenie prawne, od rozstrzygnięcia których uzależnione jest rozpatrzenie sprawy administracyjnej. Skoro z mocy art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h. przesłanką nałożenia kary pieniężnej jest urządzanie gry na automatach poza kasynem gry, a wiążącej kwalifikacji dokonuje w drodze decyzji Minister Finansów, to nałożenie kary pieniężnej przez właściwy organ powinno być poprzedzone uzyskaniem rozstrzygnięcia Ministra Finansów, co do oceny danej gry w świetle przepisów ustawy o grach hazardowych. Tym samym ocena dokonana przez organy podatkowe musi być zgodna z oceną dokonaną przez Ministra Finansów.

Zdaniem WSA wbrew stanowisku Dyrektora Izby Celnej w rozpatrywanej sprawie podstawę do zawieszenia postępowania może stanowić prowadzone postępowanie karnoskarbowe. Sąd podzielił stanowisko skarżącej w kwestii uznania za zagadnienie wstępne (w postępowaniu w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h.) wcześniejszego rozstrzygnięcia postępowania karnoskarbowego.

Według Sądu I instancji postępowanie karnoskarbowe, jak również jego wynik, stanowią przesłankę do zastosowania art. 201 § 1 pkt 2 O.p. Istnieje bowiem zależność pomiędzy uprzednim rozstrzygnięciem postępowania karnego, a rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji.

Sąd I instancji wskazał, iż w uzasadnieniu skargi spółka podniosła, że wnioskowała o zawieszenie postępowania do czasu rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny pytania prawnego skierowanego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, sygn. akt III SA/Gl 1979/11. WSA zauważył, że wprawdzie we wnioskach o zawieszenie postępowania z dnia [...] lipca 2012 r. skarżąca wskazywała na inne podstawy zawieszenia postępowania, jednakże w toku postępowania przed organ II instancji spółka, powołując się na w/w orzeczenie domagała się zawieszenia postępowania. Powyższa okoliczność, w ocenie Sądu, nie ma jednak znaczenia w niniejszej sprawie, albowiem, na co trafnie wskazał organ odwoławczy w swoim postanowieniu oraz w odpowiedzi na skargę, pytanie prawne skierowane przez WSA w Gliwicach do Trybunału Konstytucyjnego dotyczy kwestii wielokrotnego karania tej samej osoby fizycznej, za ten sam czyn, stanowiący jedno naruszenie obowiązującego porządku prawnego. Tymczasem w analizowanej sprawie sytuacja taka nie będzie miała miejsca, gdyż, co nie budzi żadnej wątpliwości, stroną w postępowaniu administracyjnym prowadzonym przez organy obu instancji nie była osoba fizyczna, lecz spółka prawa handlowego.

Dyrektor Izby Celnej w [...] zaskarżył powyższy wyrok, wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania WSA w Poznaniu oraz zwrot kosztów postępowania kasacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

I. na podstawie art.174 pkt 2 p.p.s.a. naruszenie przepisów postępowania, tj.:

1) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w związku z art. 201 § 1 pkt 2 O.p., poprzez uznanie:

- że rozpoznanie sprawy i wydanie decyzji dotyczącej kary pieniężnej, uzależnione jest od orzeczenia przez Ministra Finansów o charakterze urządzanych gier i to mimo że wniosek strony w tej sprawie został pozostawiony bez rozpatrzenia,

- że postępowanie karnoskarbowe dotyczące osoby fizycznej stanowi zagadnienie wstępne i podstawę do zawieszenia postępowania dotyczącego kary pieniężnej nakładanej na spółkę z. o.o.;

2) art.145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w związku z art.141 § 4 p.p.s.a. poprzez pominięcie w uzasadnieniu orzeczenia, stanu sprawy przyjętego za podstawę wyroku, w części dotyczącej:

- charakteru prowadzonego przez Ministra Finansów postępowania oraz etapu na którym złożony został wniosek strony i jak został rozpatrzony,

- postępowania karnoskarbowego (przeciwko komu jest prowadzone, na jakim etapie się znajduje) na czym polega zależność pomiędzy uprzednim rozstrzygnięciem postępowania karnego a rozpatrzeniem sprawy administracyjnej.

Powyższe nieprawidłowe ustalenia i postępowanie Sądu, zadecydowały o uchyleniu postanowienia organów podatkowych o odmowie zawieszenia postępowania, wpływając w sposób istotny na wynik sprawy.

II. naruszenie przepisów prawa materialnego w rozumieniu art. 174 pkt 1 p.p.s.a., poprzez błędną wykładnię art. 2 ust. 6 u.g.h. w związku z art. 2 ust.7 tejże ustawy i uznanie, że Minister Finansów jest właściwy w sprawach dotyczących oceny charakteru gry na automacie w toku postępowania prowadzonego z urzędu w sprawie nałożenia kary pieniężnej na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h.

Argumentację na poparcie zarzutów Dyrektor Celnej w [...] przedstawił w uzasadnieniu skargi kasacyjnej.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, bowiem stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a, rozpoznając sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania, która zachodzi w przypadkach przewidzianych w § 2 tego artykułu. W niniejszej sprawie nie występują jednak żadne z wad wymienionych we wspomnianym przepisie, które powodowałyby nieważność postępowania prowadzonego przez Sąd I instancji.

Wniesiona skarga kasacyjna powołuje obydwie podstawy kasacyjne przewidziane w art. 174 p.p.s.a. Zarzuca się w niej Sądowi I instancji zarówno naruszenie prawa materialnego (pkt 1), jak i naruszenie przepisów prawa procesowego, które - w ocenie strony - miało istotny wpływ na wynik sprawy (pkt 2).

Istotę sporu w niniejszej sprawie stanowi ocena zaistnienia przesłanek do uwzględnienia wniosku o zawieszenia postępowania administracyjnego.

Skarżąca spółka domagała się zawieszenia prowadzonego przez Naczelnika Urzędu Celnego w [...] postępowania w sprawie kary pieniężnej za urządzanie gier na automacie do gier o nazwie [...] - poza kasynem gry, wskazując na toczące się postępowanie przed Ministrem Finansów oraz postępowanie karne skarbowe, jako powody wyczerpujące - w jej ocenie - przesłankę obligatoryjnego zawieszenia postępowania, o której mowa w art. 201 § 1 pkt 2 O.p.

Sąd I instancji nie podzielił stanowiska organów, które odmówiły zawieszenia postępowania, uznając, iż przedstawione kwestie nie mają charakteru zagadnienia wstępnego.

Odnosząc się do poszczególnych zarzutów skargi kasacyjnej na wstępie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 201 § 1 pkt 2 O.p., organ podatkowy zawiesza postępowanie, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.

Zagadnienie wstępne (prejudycjalne) dotyczy z reguły sytuacji, gdy rozstrzygnięcie merytoryczne sprawy będącej przedmiotem postępowania uzależnione jest od rozstrzygnięcia zagadnienia materialnoprawnego, które należy do kompetencji innego organu administracyjnego lub sądu i nie było wcześniej prawomocnie przesądzone. Innymi słowy, z zagadnieniem wstępnym mamy do czynienia jedynie wówczas, gdy rozstrzygnięcie sprawy uwarunkowane jest uprzednim rozstrzygnięciem kwestii prawnej. Nie powstaje zatem w przypadku, gdy na rozpatrzenie i wydanie decyzji podatkowej mogą mieć wpływ ustalenia faktyczne dokonane przez inny organ lub sąd. Jeżeli "zagadnienie wstępne" wykazuje jedynie pośredni związek z rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji, nie ma ono charakteru

zagadnienia wstępnego. Mogą wiązać się z nim określone skutki procesowe, ale powstanie takiego "zagadnienia" nie rodzi obowiązku zawieszenia postępowania podatkowego (por. wyrok NSA z dnia 25 listopada 2003 r., I SA/Łd 970/03, ).

Zagadnienie wstępne wiąże się zatem z wystąpieniem przeszkody uniemożliwiającej rozstrzygnięcie sprawy, przy czym zależności rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego i rozpatrzenia sprawy podatkowej nie można utożsamiać z wymogiem ukierunkowania tej ostatniej na określoną treść decyzji. Od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego "zależeć" powinno rozpatrzenie sprawy w ogóle, nie zaś wydanie decyzji o określonej treści. Ocena tego zagadnienia należy, ze względu na jego przedmiot, do kompetencji sądu lub innego organu, niż ten, przed którym toczy się postępowanie w głównej sprawie. Tym samym, aby można było zakwalifikować dane zagadnienie jako "wstępne", prejudycjalne, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji, a rozstrzygnięciem zagadnienia, nie wystarczy jedynie pośredni związek. Jak wskazuje W. Jakimowicz (w:)"O kwestii prejudycjalnej w jurysdykcyjnym postępowaniu administracyjnym" (Samorząd Terytorialny 2003/10/29), samo stwierdzenie, że wynik innego postępowania może mieć, a nawet niewątpliwie będzie miał wpływ na losy sprawy administracyjnej, nie daje jeszcze podstaw do zawieszenia postępowania, jeżeli w chwili orzekania możliwe jest rozpatrzenie sprawy przez organ administracyjny i wydanie decyzji.

Naczelny Sąd Administracyjny oceniając zarzuty naruszenia przepisów postępowania, stwierdza, że skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie, ponieważ Sąd I instancji wydał zaskarżony wyrok z naruszeniem art.145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w związku z art.141 § 4 p.p.s.a. oraz art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w związku z art. 201 § 1 pkt 2 O.p.

Zgodnie z dyspozycją art.141 § 4 p.p.s.a. uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisko pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Uzasadnienie wyroku powinno być tak sporządzone, aby wynikało z niego, dlaczego Sąd uznał zaskarżony akt za zgodny lub niezgodny z prawem (por. wyrok NSA z dnia 10 września 2013 r., sygn. akt II OSK1260/13).

W niniejszej sprawie Sąd I instancji nie wyjaśnił w należyty sposób na czym miałaby polegać zależność pomiędzy uprzednim rozstrzygnięciem postępowania karnoskarbowego, a rozpatrzeniem sprawy administracyjnej. Mając natomiast na uwadze treść uzasadnienia zaskarżonego do WSA rozstrzygnięcia, w którym organ celny przedstawił argumentację na poparcie swojego stanowiska w tym zakresie - za lakoniczne i nie poparte żadną argumentacją należy uznać stwierdzenie Sądu I instancji według którego "postępowanie karnoskarbowe, jak również jego wynik, stanowią przesłankę do zastosowania art. 201 § 1 pkt 2 O.p. Istnieje bowiem zależność pomiędzy uprzednim rozstrzygnięciem postępowania karnego, a rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji" (str. 7 uzasadnienia). W tym miejscu wymaga podkreślenia, że treść uzasadnienia powinna umożliwić zarówno stronom postępowania, jak i, w razie ewentualnej kontroli instancyjnej, Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu prześledzenie toku rozumowania sądu i poznanie racji, które stały za podjętym przez sąd rozstrzygnięciem.

Niezależnie od braku bliższego wyjaśnienia przez Sąd I instancji na czym miałaby polegać zależność pomiędzy uprzednim rozstrzygnięciem postępowania karnoskarbowego, a rozpatrzeniem sprawy administracyjnej, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego - nie może stanowić zagadnienia wstępnego w toczącym się postępowaniu w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu urządzania gier na automacie poza kasynem, wynik postępowania karnego skarbowego o czyn z art. 107 k.k.s. - tj. ustalenie czy został popełniony czyn zabroniony (przestępstwo, wykroczenie) polegający na urządzaniu gier na automatach o niskich wygranych wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia i kto jest jego sprawcą. Wprawdzie znamiona czynu określonego w tym przepisie są zbieżne z przesłankami podlegania karze pieniężnej (art. 89 ust. 1 pkt 1-3 u.g.h.) – niemniej jednak te dwa postępowania toczą się niezależnie, w oparciu o inne przepisy, a zastosowanie sankcji administracyjnej w postaci kary pieniężnej nie jest uzależnione od zastosowania sankcji karnej. Zatem, pomimo tego, że przedmiotem postępowania karnego jest ustalenie m.in. czy popełniony został czyn zabroniony, to ustalenia te nie wpłyną bezpośrednio na rozstrzygnięcie w przedmiocie podlegania karze pieniężnej. Ustalenie stanu faktycznego w innym postępowaniu nie stanowi zagadnienia wstępnego, będącego przesłanką zawieszenia postępowania na podstawie art. 201 § 1 pkt 2 O.p. (por. wyroki NSA: z dnia 4 czerwca 2013 r., sygn. akt II GSK 995/11, z dnia 8 marca 2012 r., sygn. akt II FSK 1539/10).

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie orzekającym w rozpoznawanej sprawie w pełni podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 sierpnia 2013 r., sygn. akt VKK 15/13, w którym skład orzekający zajął stanowisko dotyczące związku regulacji zawartej w art. 2 ust. 6 u.g.h. z art. 107 § 1 k.k.s. W postanowieniu tym stwierdzono, że brak decyzji ministra właściwego do spraw finansów publicznych, o której mowa w art. 2 ust. 6 ustawy o grach hazardowych rozstrzygającej, iż konkretna gra jest grą na automacie w rozumieniu art. 2 ust. 3-5 tej ustawy, nie stanowi przeszkody do dokonania takiego ustalenia w postępowaniu karnym skarbowym jako warunkującego wypełnienie przedmiotowego znamienia przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s. Analizowany w tym postanowieniu przepis art. 107 § 1 k.k.s. penalizuje m.in. urządzanie gry na automacie wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia.

Poza tym w okolicznościach rozpoznawanej sprawy Minister Finansów postanowieniem z dnia [...] lipca 2012 r., nr [...] utrzymał w mocy swoje postanowienie z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] w przedmiocie pozostawienia bez rozpatrzenia wniosku [...] o wydanie na podstawie art. 2 ust. 5 u.g.h decyzji rozstrzygającej, czy urządzane gry m.in. na symulatorze do gier zręcznościowych [...], są grami na automatach w rozumieniu art. 2 ust. 3 lub art. 2 ust. 5 cyt. wyżej ustawy. Zatem Minister Finansów postanowieniem z dnia [...] lipca 2012 r. ostatecznie rozstrzygnął o pozostawieniu wniosku skarżącej spółki bez rozpatrzenia. Ostateczność postanowienia oznacza, że nie przysługuje od niego środek zaskarżenia w administracyjnym toku instancji. Wobec tego w dacie wydania przez organ I instancji postanowienia o odmowie zawieszenia postępowania ([...] sierpnia 2012 r.) - nie toczyło się już wyżej wskazane postępowanie przed Ministrem Finansów. W związku z tym nie było podstaw do zawieszenia postępowania z tego tytułu.

Z powyższych powodów również zagadnienia wstępnego nie stanowiło rozstrzygnięcie Ministra Finansów, czy symulatory do gier zręcznościowych są grami na automatach w rozumieniu art. 2 ust. 5 u.g.h.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przepisów prawa materialnego należy wskazać, że zaprezentowana w skardze kasacyjnej wykładnia art. 2 ust. 6 i 7 u.g.h. nie ma znaczenia dla tej sprawy, w której Sąd I instancji przyjął, a organ tego nie zakwestionował, że Minister Finansów prowadził postępowanie z wniosku spółki obejmujące rozstrzygnięcie, czy gra na przedmiotowym symulatorze do gier zręcznościowych jest (była) grą na automacie w rozumieniu przepisów ustawy o grach hazardowych. Jednakże w rozpoznawanej sprawie, co raz jeszcze należy podkreślić ww. postępowanie zostało ostatecznie zakończone przed wydaniem przez organ I instancji postanowienia o odmowie zawieszenia postępowania.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji weźmie pod uwagę powyższe wywody poczynione przez Naczelny Sąd Administracyjny orzekający w rozpoznawanej sprawie.

Z przedstawionych powodów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 p.p.s.a. oraz art. 203 pkt 2 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji

Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).

Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu akceptujesz politykę prywatności i cookies.