Postanowienie z dnia 2005-03-04 sygn. III CZ 134/04

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania Pokaż dokument źródłowy

Sygn. akt III CZ 134/04

POSTANOWIENIE

Dnia 4 marca 2005 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jan Górowski (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Józef Frąckowiak

SSN Zbigniew Kwaśniewski

w sprawie ze skargi (…) Zakładu Ubezpieczeń S.A., Inspektoratu w J. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia 5 lipca 2002 r., sygn. akt II Ca (…) w sprawie z powództwa L. C. przeciwko (…) Zakładowi Ubezpieczeń S.A., Inspektoratowi w J. i M. S.

o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 4 marca 2005 r., zażalenia (…) Zakładu Ubezpieczeń S.A., Inspektoratu w J. na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 14 października 2004 r., sygn. akt II Ca (…),

oddala zażalenie.

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 14 października 2004 r. Sąd Okręgowy w K. odrzucił skargę (…) Zakładu Ubezpieczeń S.A. Inspektoratu w J. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia 5 lipca 2002 r. oddalającego apelację tego pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w C. z dnia 24 lipca 2001 r. Wyrokiem tym zasądzono od pozwanego (…) Zakładu Ubezpieczeń S.A. w W. Inspektorat w J. i pozwanego M. S. na rzecz powódki L. C. kwotę 15 000 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia wydania wyroku.

We wniosku z dnia 27 lipca 2002 r. o wstrzymanie wykonalności orzeczenia pozwany (…) Zakład Ubezpieczeń podniósł, że już po wydaniu wyroku przez Sąd drugiej instancji wyłoniła się okoliczność, że sprawca wypadku M. S., w którym zginęła matka powódki, miał ubezpieczony samochód nie u pozwanego lecz w Towarzystwie Ubezpieczeniowym "W.(…)" S.A. w K.

Kasacja pozwanego (…) Zakładu Ubezpieczeń S.A., w której także podniósł, że wcześniej nieznany był mu fakt, iż sprawca wypadku nie był u niego ubezpieczony, została odrzucona postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2003 r., ze względu na brak przedstawienia w skardze okoliczności uzasadniających jej rozpoznanie.

Odpis tego postanowienia został doręczony skarżącemu w dniu 5 maja 2003 r. W skardze o wznowienie, która wpłynęła do Sądu Okręgowego w dniu 16 maja 2003 r. (…) Zakład Ubezpieczeń S.A., powołując się na podstawę wznowienia określoną wart. 403 § 2 k.p.c. podniósł, że dopiero po zapadnięciu wyroku w Sądzie drugiej instancji wykrył fakt, że sprawca wypadku był ubezpieczony u innego ubezpieczyciela.

Według oceny Sądu Okręgowego skargę należało odrzucić, gdyż nie został zachowany trzymiesięczny termin do jej wniesienia (art. 407 k.p.c.). Podniósł, że wyrok tego Sądu z dnia 5 lipca 2002 r. uprawomocnił się w dniu 9 września 2002 r., skoro jego odpis z uzasadnieniem został doręczony skarżącemu w dniu 8 sierpnia 2002 r. Z powołaniem się na judykaturę wskazał, że wniesienie środka odwoławczego lub innego środka zaskarżenia po upływie terminu lub niedopuszczalnego z innych przyczyn nie ma wpływu na datę uprawomocnienia się orzeczenia. Nie jest nią dzień wydania, czy też data prawomocności postanowienia odrzucającego ten środek, lecz pierwszy dzień po upływie terminu do jego wniesienia (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1993 r. I CRN 19/93, OSNCP 1993, nr 11, poz. 250, z dnia 8 sierpnia 1995, II CRN 83/95, OSNC 1995, nr 11, poz. 167 i z dnia 26 września 1995, III CKN 3/96, OSNC 1997, nr 2, poz. 22).

W zażaleniu (…) Zakład Ubezpieczeń S.A. wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Trzeba zgodzić się ze skarżącym, że dopóty dopóki wyrok się nie uprawomocnił brak było podstawy do wystąpienia ze skargą o wznowienie postępowania, co wynika wprost z treści art. 399 § 1 k.p.c.

Sąd Najwyższy wyraził rzeczywiście też pogląd, że dopiero od dnia w którym strona (a nie jej pełnomocnik) dowiedziała się o podstawie wznowienia, należy liczyć trzymiesięczny termin przewidziany wart. 407 k.p.c. Termin do złożenia skargi o wznowienie postępowania rozpoczyna swój bieg od dnia, w którym stało się możliwe jej złożenie (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZ 99/01 niepubl. i z dnia 25 stycznia 1967 r., OSPiKA 1968, nr 9, poz. 198).

W rozpoznawanej sprawie występował jednak inny problem, a mianowicie, czy skarga została oparta na ustawowej podstawie wznowienia. Nowe okoliczności faktyczne lub środki dowodowe, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy to takie fakty, z których strona nie mogła skorzystać w postępowaniu prawomocnie zakończonym. Wykrycie okoliczności faktycznych lub dowodów w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c. dotyczy faktów i środków dowodowych, które poza przesłanką ich nieujawnienia w postępowaniu prawomocnie zakończonym powinny być dla strony skarżącej "nieujawnialne". Przepis ten obejmuje fakty nieujawnialne albo stronie nieznane i dla niej niedostępne. Fakty natomiast ujawnialne czyli, te, które strona powinna znać, tj. miała możliwość dostępu do nich nie są objęte hipotezą tego przepisu.

W omawianym wypadku skarżący powinien oczywiście sprawdzić, czy sprawca figuruje w wykazie ubezpieczonych. Należało więc przyjąć, że podniesione okoliczności faktyczne nie stanowiły nowości objętych hipotezą art. 403 § 2 k.p.c.

Skarga zatem jako nie oparta na ustawowej podstawie wznowienia musiała ulec odrzuceniu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1968 r., I Gl 122/67, OSNGP 1968, nr 8-9, poz. 154).

Z tych względów zażalenie uległo oddaleniu (art. 398¹⁴ k.p.c. w zw. art. 398²¹ k.p.c. i art. 394¹ § 3 k.p.c. oraz art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - prawo o ustroju sądów powszechnych, Dz.U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98).