Art. 23.

1. Tworzy się państwowy monitoring środowiska.

2. Państwowy monitoring środowiska stanowi system pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o stanie środowiska.

3. Państwowy monitoring środowiska jest podstawowym źródłem danych i informacji o stanie środowiska w Polsce.

4. Państwowy monitoring środowiska obejmuje zadania wynikające z odrębnych ustaw, zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych potrzeb wynikających z polityki ekologicznej państwa.

5. W ramach państwowego monitoringu środowiska są gromadzone dane i informacje dotyczące stanu środowiska, do których przekazywania Rzeczpospolita Polska jest obowiązana na mocy zobowiązań międzynarodowych.

6. (uchylony)

7. (uchylony)

8. (uchylony)

9. (uchylony)

10. Państwowy monitoring środowiska wspomaga działania na rzecz ochrony środowiska poprzez systematyczne informowanie społeczeństwa i organów administracji publicznej o:

1) stanie elementów przyrodniczych, dotrzymywaniu standardów jakości środowiska określonych przepisami prawa i poziomów, o których mowa w art. 3 pkt 28 lit. b i c ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, oraz obszarach występowania przekroczeń tych standardów i poziomów;

2) występujących zmianach stanu elementów przyrodniczych i przyczynach tych zmian, w tym powiązaniach przyczynowo-skutkowych występujących pomiędzy emisjami i stanem elementów przyrodniczych.

11. W państwowym monitoringu środowiska są gromadzone, uzyskane na podstawie badań monitoringowych, dane i informacje o stanie elementów przyrodniczych w zakresie:

1) powietrza oraz wpływu zanieczyszczenia powietrza na ekosystemy;

2) wód podziemnych i wód powierzchniowych wraz z osadami dennymi, wód przejściowych, a także wód morza terytorialnego, wód wyłącznej strefy ekonomicznej Rzeczypospolitej Polskiej i wód przybrzeżnych, w tym dna i skały macierzystej znajdujących się na obszarze tych wód;

3) gleby i ziemi;

4) klimatu akustycznego;

5) promieniowania jonizującego i pól elektromagnetycznych;

6) elementów różnorodności biologicznej, w tym lasów, siedlisk przyrodniczych i gatunków.

12. Dane i informacje, o których mowa w ust. 11, pozyskuje się na podstawie:

1) badań monitoringowych prowadzonych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska;

2) pomiarów emisji lub innych warunków korzystania ze środowiska, a także ewidencji, do których prowadzenia z mocy przepisów prawa lub na mocy decyzji obowiązane są podmioty korzystające ze środowiska;

3) badań monitoringowych innych niż wymienione w pkt 1 oraz danych i informacji innych niż wymienione w pkt 2, uzyskanych odpłatnie lub nieodpłatnie od podmiotów niebędących organami administracji publicznej;

4) danych i informacji uzyskanych od organów administracji publicznej w związku z prowadzoną przez nie działalnością;

5) danych i informacji uzyskanych od innych podmiotów.

13. Badanie monitoringowe obejmuje czynności polegające na pobieraniu próbek, wykonywaniu pomiarów, w tym analiz i obserwacji, mające na celu ocenę i prognozę stanu poszczególnych elementów przyrodniczych, o których mowa w ust. 11.

14. Badania monitoringowe prowadzi się w sposób cykliczny, stosując ujednolicone metody zbierania, gromadzenia i przetwarzania danych.

15. Badania monitoringowe prowadzi się z równoczesnym wykorzystaniem i rejestracją danych przestrzennych.

16. Podmioty korzystające ze środowiska, obowiązane z mocy przepisów prawa lub na mocy decyzji do pomiaru poziomu substancji lub energii w środowisku oraz wielkości emisji, gromadzą i przetwarzają dane i informacje z zachowaniem zasad określonych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska i nieodpłatnie udostępniają dane i informacje na potrzeby państwowego monitoringu środowiska.

17. Organy administracji publicznej prowadzące rejestry i wykazy zawierające dane i informacje o stanie i ochronie elementów przyrodniczych, o których mowa w ust. 11, oraz wykonujące badania monitoringowe są obowiązane do nieodpłatnego udostępniania tych danych i informacji na wniosek Głównego Inspektora Ochrony Środowiska na potrzeby państwowego monitoringu środowiska.

18. Zakres zadań państwowego monitoringu środowiska jest określony w wieloletnich strategicznych programach państwowego monitoringu środowiska i wykonawczych programach państwowego monitoringu środowiska.

18a. Wieloletnie strategiczne programy państwowego monitoringu środowiska uwzględniają badanie negatywnego wpływu zanieczyszczenia powietrza na ekosystemy w oparciu o badania monitoringowe prowadzone w ramach państwowego monitoringu środowiska, w lokalizacjach reprezentatywnych dla siedlisk słodkowodnych, naturalnych i półnaturalnych oraz rodzajów ekosystemu leśnego, przyjmując podejście racjonalne pod względem kosztów i oparte na ocenie ryzyka.

19. Programy, o których mowa w ust. 18, opracowuje Główny Inspektor Ochrony Środowiska.

20. Wieloletnie strategiczne programy państwowego monitoringu środowiska podlegają zatwierdzeniu przez ministra właściwego do spraw klimatu.