Art. 46. Wzajemna pomoc prawna

1. Państwa Strony udzielą sobie wzajemnej pomocy prawnej w najszerszym zakresie odnośnie do przestępstw objętych zakresem niniejszej Konwencji w toku ich wykrywania, ścigania oraz postępowania przed sądem.

2. Wzajemna pomoc prawna będzie udzielona w najszerszym możliwym zakresie, na podstawie ustaw, umów, porozumień i uzgodnień obowiązujących w wezwanym Państwie Stronie dotyczących wykrywania, ścigania i w stosunku do postępowań przed sądem odnośnie do przestępstw, za które osoba prawna może zostać pociągnięta do odpowiedzialności we wzywającym Państwie Stronie zgodnie z artykułem 26 niniejszej Konwencji.

3. O wzajemną pomoc prawną, udzielaną zgodnie z treścią niniejszego artykułu, można wystąpić w następującym celu:

(a)  uzyskanie od osób zeznań lub oświadczeń;

(b)  doręczenie dokumentów sądowych;

(c)  dokonanie przeszukania, zajęcia lub zablokowania;

(d)  dokonanie oględzin przedmiotów lub miejsc;

(e)  dostarczenie informacji, przedmiotów stanowiących dowody oraz opinii biegłych;

(f)  dostarczenie oryginałów albo poświadczonych kopii stosownych dokumentów i akt, w tym dokumentów rządowych, bankowych, finansowych, firmowych lub handlowych;

(g)  identyfikacja lub wykrycie dochodów z przestępstwa, mienia, narzędzi lub innych przedmiotów dla celów dowodowych;

(h)  ułatwianie dobrowolnego stawiennictwa osób we wzywającym Państwie Stronie;

(i)   udzielenie każdej innej pomocy, która nie jest sprzeczna z prawem wewnętrznym wezwanego Państwa Strony;

(j)  identyfikacja, zakaz obrotu lub wykrycie dochodów z przestępstwa zgodnie z postanowieniami rozdziału V niniejszej Konwencji;

(k)  zwrot środków zgodnie z postanowieniami rozdziału V niniejszej Konwencji.

4. Bez uszczerbku dla prawa wewnętrznego, właściwe organy Państwa Strony mogą, bez wcześniejszego wniosku, przekazać informacje dotyczące spraw karnych właściwemu organowi w innym Państwie Stronie, jeżeli - w ich przekonaniu - takie informacje mogłyby pomóc temu organowi w podjęciu lub pomyślnym zakończeniu czynności sprawdzających lub postępowania karnego albo mogłyby spowodować złożenie przez drugie Państwo Stronę wniosku zgodnie z niniejszą Konwencją.

5. Przekazanie informacji zgodnie z ustępem 4 niniejszego artykułu nie będzie naruszało czynności sprawdzających i postępowań karnych prowadzonych w Państwie, którego właściwe organy przekazują informację. Właściwe organy w przypadku otrzymania informacji zastosują się do wymogu traktowania tej informacji jak poufnej, nawet tymczasowo, lub do zastrzeżenia co do zasad jej wykorzystania. Jednakże nie powstrzyma to otrzymującego Państwa Strony przed ujawnieniem, w prowadzonym przez nie postępowaniu, informacji świadczącej o niewinności oskarżonego. W takim przypadku otrzymujące Państwo Strona zawiadamia o tym przekazujące Państwo Stronę jeszcze przed ujawnieniem informacji oraz, jeśli o to wnioskowano, skonsultuje się z przekazującym Państwem Stroną. W wyjątkowym przypadku, jeżeli wcześniejsze zawiadomienie nie jest możliwe, otrzymujące Państwo Strona niezwłocznie poinformuje przekazujące Państwo Stronę o ujawnieniu informacji.

6. Postanowienia niniejszego artykułu nie naruszają zobowiązań wynikających z jakiejkolwiek innej dwustronnej lub wielostronnej umowy, która reguluje lub będzie regulowała, w całości lub części, wzajemną pomoc prawną.

7. Postanowienia ustępów od 9 do 29 niniejszego artykułu będą miały zastosowanie do wniosków złożonych na podstawie niniejszego artykułu, jeżeli dane Państwa Strony nie są związane umową o wzajemnej pomocy prawnej. Jeżeli Państwa Strony są związane taką umową, wówczas będą miały zastosowanie odpowiednie postanowienia tej umowy, chyba że Państwa Strony uzgodnią stosowanie w ich miejsce postanowień ustępów od 9 do 29 niniejszego artykułu. Zachęca się Państwa Strony do stosowania tych postanowień, jeżeli ułatwią one współpracę.

8. Państwa Strony nie mogą się uchylić od udzielenia wzajemnej pomocy prawnej na podstawie niniejszego artykułu, powołując się na tajemnicę bankową.

9. (a) Wezwane Państwo Strona, odpowiadając na wniosek o udzielenie pomocy na podstawie niniejszego artykułu, w sytuacji braku podwójnej karalności, weźmie pod uwagę cele niniejszej Konwencji, które wskazano w artykule 1;

(b)  Państwa Strony mogą odmówić udzielenia pomocy na podstawie niniejszego artykułu, powołując się na brak podwójnej karalności. Jednakże wezwane Państwo Strona, jeżeli uzna to za zgodne z podstawowymi zasadami swego systemu prawnego, udzieli pomocy, która nie obejmuje środków przymusu. Można odmówić udzielenia takiej pomocy, jeżeli wnioski dotyczą spraw o charakterze de minimis lub spraw, co do których wnioskowana współpraca lub pomoc jest dostępna na mocy innych postanowień niniejszej Konwencji;

(c)  Każde Państwo Strona może rozważyć przyjęcie takich środków, jakie mogą być konieczne w celu umożliwienia świadczenia szerszego zakresu pomocy zgodnie z niniejszym artykułem w przypadku braku podwójnej karalności.

10. Osoba tymczasowo aresztowana albo odbywająca karę na terytorium jednego Państwa Strony, o której obecność w innym Państwie Stronie wnosi się dla celów identyfikacji, złożenia zeznań albo innego rodzaju pomocy w uzyskaniu dowodów zmierzających do wykrycia, ścigania lub przeprowadzenia postępowania sądowego o przestępstwa ustanowione zgodnie z niniejszą Konwencją, może zostać przekazana, jeżeli są spełnione następujące warunki:

(a)  osoba ta należycie poinformowana, dobrowolnie wyrazi zgodę;

(b)  właściwe organy obu Państw Stron wyrażą na to zgodę, na warunkach uznanych przez nie za właściwe.

11. Dla celów ustępu 10 niniejszego artykułu:

(a)  Państwo Strona, do którego dana osoba zostanie przekazana, będzie upoważnione oraz zobowiązane do umieszczenia przekazywanej osoby w areszcie, chyba że Państwo Strona, z którego osoba ta została przekazana, wnosiło lub zezwoliło inaczej;

(b)  Państwo Strona, do którego osoba została przekazana, niezwłocznie wypełni swoje zobowiązanie do oddania tej osoby pod opiekę Państwa Strony, z którego osoba została przekazana, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami, lub postąpi inaczej jeżeli zostało to uzgodnione przez właściwe organy obu Państw Stron;

(c)  Państwo Strona, do którego osoba jest przekazywana, nie będzie wymagało od Państwa Strony, z którego osoba została przekazana, wszczęcia postępowania ekstradycyjnego w celu jej powrotu;

(d)  osobie przekazanej zostanie zaliczony na poczet kary w Państwie Stronie, do którego została ona przekazana, okres pozbawienia wolności w Państwie, z którego została ona przekazana.

12. Jeżeli Państwo Strona, z którego osoba ma zostać przekazana na podstawie ustępów 10 i 11 niniejszego artykułu, nie wyraża na to zgody, osoba ta, niezależnie od jej obywatelstwa, nie będzie ścigana, zatrzymana, ukarana ani poddana jakiemukolwiek ograniczeniu wolności osobistej na terytorium Państwa, do którego została przekazana, w związku z działaniem, zaniechaniem lub skazaniem poprzedzającym jej wyjazd z terytorium Państwa, z którego została przekazana.

13. Każde Państwo Strona wyznaczy centralny organ, który będzie uprawniony i odpowiedzialny za przyjmowanie wniosków o udzielenie wzajemnej pomocy prawnej oraz za ich realizację lub przekazanie właściwym organom do wykonania. Jeżeli w Państwie Stronie istnieje specyficzny region lub terytorium z odrębnym systemem wzajemnej pomocy prawnej, może on wyznaczyć odrębny organ centralny, który będzie pełnił tę samą funkcję dla tego regionu lub terytorium. Organy centralne zapewnią szybkie i prawidłowe wykonanie lub przekazanie otrzymanych wniosków. W przypadku gdy organ centralny przekaże wniosek właściwym organom do wykonania, będzie on zachęcał je do szybkiego i prawidłowego wykonania wniosku. Państwo Strona, składając dokument ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia do niniejszej Konwencji, przedłoży Sekretarzowi Generalnemu Narodów Zjednoczonych informację o centralnym organie wyznaczonym w tym celu. Wnioski o udzielenie wzajemnej pomocy prawnej oraz wszelka związana z nimi korespondencja będzie przekazywana organom centralnym wyznaczonym przez Państwa Strony. Wymóg ten nie będzie naruszał prawa Państwa Strony do żądania, by powyższe wnioski i korespondencja były do niego kierowane kanałami dyplomatycznymi, a w nagłych wypadkach, jeżeli Państwa Strony wyrażą na to zgodę, za pośrednictwem Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnej, o ile jest to możliwe.

14. Wnioski będą składane na piśmie lub tam, gdzie to możliwe, za pośrednictwem jakichkolwiek środków pozwalających na uzyskanie zapisu w formie pisemnej, w języku akceptowanym przez wezwane Państwo Stronę, na warunkach umożliwiających temu Państwu Stronie ustalenie autentyczności. Państwo Strona, składając dokument ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia do niniejszej Konwencji, poinformuje Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych o języku lub językach akceptowanych przez każde Państwo Stronę. W nagłych przypadkach, jeżeli Państwa Strony tak uzgodniły, wnioski mogą być składane ustnie, jednak zostaną one niezwłocznie potwierdzone na piśmie.

15. Wniosek o udzielenie wzajemnej pomocy prawnej powinien zawierać następujące dane:

(a)  określenie organu składającego wniosek;

(b)  przedmiot sprawy i rodzaj postępowania, do którego wniosek się odnosi oraz nazwę i funkcję organu prowadzącego to postępowanie;

(c)  krótki opis stosownych faktów, z wyłączeniem wniosków o doręczenie dokumentów sądowych;

(d)  opis wnioskowanej pomocy oraz szczegółowe informacje dotyczące procedury szczególnej, której zastosowania wzywające Państwo Strona sobie życzy;

(e)  jeżeli jest to możliwe, tożsamość, miejsce pobytu i obywatelstwo osoby, której dotyczy wniosek; oraz

(f)  cel, dla którego wnosi się o przeprowadzenie dowodu, uzyskanie informacji lub dokonanie czynności.

16. Wezwane Państwo Strona może żądać dodatkowych informacji, gdy wydają się one konieczne dla wykonania wniosku zgodnie z jego prawem wewnętrznym lub gdy mogą ułatwić wykonanie wniosku.

17. Wniosek zostanie wykonany zgodnie z prawem wewnętrznym wezwanego Państwa Strony i w zakresie niepozostającym w sprzeczności z jego prawem wewnętrznym, i tam gdzie to jest możliwe, z zachowaniem procedur wskazanych we wniosku.

18. O ile jest to możliwe i zgodne z fundamentalnymi zasadami prawa wewnętrznego, jeżeli osoba fizyczna znajduje się na terytorium Państwa Strony i musi zostać przesłuchana w charakterze świadka albo biegłego przez organy sądowe innego Państwa Strony, jeżeli nie jest możliwe albo pożądane osobiste stawiennictwo tej osoby na terytorium wzywającego Państwa Strony, wówczas to pierwsze Państwo Strona może, na wniosek drugiego, zezwolić na przeprowadzenie przesłuchania w formie wideokonferencji. Państwa Strony mogą uzgodnić, że przesłuchanie przeprowadzi organ sądowy wzywającego Państwa Strony z udziałem organu sądowego wezwanego Państwa Strony.

19. Wzywające Państwo Strona nie przekaże ani nie wykorzysta informacji lub dowodu dostarczonego przez wezwane Państwo Stronę dla celów wykrywania, ścigania lub postępowania sądowego do celów innych, aniżeli wymienione w treści wniosku, bez uprzedniej zgody wezwanego Państwa Strony. Żadne z postanowień niniejszego ustępu nie stoi na przeszkodzie ujawnieniu przez wzywające Państwo Stronę, w prowadzonym w nim postępowaniu, informacji lub dowodu świadczącego o niewinności oskarżonego. W tym ostatnim przypadku, wzywające Państwo Strona zawiadomi wezwane Państwo Stronę przed takim ujawnieniem oraz, na wniosek, skonsultuje się z wezwanym Państwem Stroną. Jeżeli, w wyjątkowych wypadkach, zawiadomienie z góry nie jest możliwe, wzywające Państwo Strona poinformuje bezzwłocznie wezwane Państwo Stronę o ujawnieniu informacji.

20. Wzywające Państwo Strona może wymagać, by wezwane Państwo Strona zachowało w tajemnicy sam fakt złożenia wniosku i jego treść, z wyjątkiem zakresu niezbędnego do realizacji wniosku. Jeżeli wezwane Państwo Strona nie może zastosować się do wymogu poufności, niezwłocznie poinformuje o tym wzywające Państwo Stronę.

21. Wzajemnej pomocy prawnej można odmówić:

(a)  jeżeli wniosek nie został sporządzony zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu;

(b)  jeżeli wezwane Państwo Strona uzna, że wykonanie wniosku mogłoby naruszyć jego suwerenność, bezpieczeństwo, porządek publiczny lub inne podstawowe interesy;

(c)  jeżeli prawo wewnętrzne ograniczałoby organom wezwanego Państwa Strony możliwość podjęcia działania w stosunku do jakiegokolwiek przestępstwa podobnego, gdyby przestępstwo to było przedmiotem dochodzenia, śledztwa lub postępowania sądowego w ramach własnej jurysdykcji danego Państwa;

(d)  jeżeli przychylenie się do wniosku byłoby sprzeczne z systemem prawnym wezwanego Państwa Strony w zakresie udzielania wzajemnej pomocy prawnej.

22. Państwa Strony nie mogą odmówić realizacji wniosku o udzielenie wzajemnej pomocy prawnej wyłącznie na tej podstawie, że uważa się, iż przestępstwo dotyczy również spraw skarbowych.

23. Odmowa udzielenia wzajemnej pomocy prawnej wymaga uzasadnienia.

24. Wezwane Państwo Strona wykona wniosek o udzielenie wzajemnej pomocy prawnej tak szybko, jak to możliwe oraz w możliwie najpełniejszym zakresie uwzględni wszelkie terminy sugerowane przez wzywające Państwo Stronę, dla zakreślenia których przyczyny zostaną - co jest preferowane - podane we wniosku. Wzywające Państwo Strona może wystąpić z uzasadnionym pytaniem o udzielenie informacji na temat stanu i postępu środków podjętych przez wezwane Państwo Stronę w celu realizacji wniosku. Wezwane Państwo Strona udzieli odpowiedzi na zasadne pytania wzywającego Państwa Strony, dotyczące stanu i postępów w realizacji wniosku. Wzywające Państwo Strona niezwłocznie poinformuje wezwane Państwo Stronę, gdy wnioskowana pomoc nie będzie już wymagana.

25. Udzielenie wzajemnej pomocy prawnej może zostać odroczone przez wezwane Państwo Stronę na podstawie tego, że naruszyłoby przebieg toczącego się postępowania przygotowawczego lub sądowego.

26. Przed odmową wykonania wniosku na podstawie ustępu 21 niniejszego artykułu lub odroczeniem jego wykonania na podstawie ustępu 25 niniejszego artykułu, wezwane Państwo Strona skonsultuje się z wzywającym Państwem Stroną w celu rozważenia, czy pomoc może zostać udzielona na podstawie warunków i zasad, jakie uzna ono za konieczne. Jeżeli wzywające Państwo Strona akceptuje pomoc na takich warunkach, wówczas zastosuje się do tych warunków.

27. Bez uszczerbku dla zastosowania ustępu 12 niniejszego artykułu świadek, biegły lub inna osoba, która na wniosek wzywającego Państwa Strony wyrazi zgodę na złożenie zeznań lub udzielenie pomocy w toku śledztwa lub postępowania sądowego na terytorium wzywającego Państwa Strony, nie będzie ścigana, zatrzymana, ukarana ani poddana jakiemukolwiek innemu ograniczeniu wolności osobistej na tym terytorium, w odniesieniu do działania, zaniechania albo skazania w okresie poprzedzającym wyjazd tej osoby z terytorium wezwanego Państwa Strony. Powyższa gwarancja ustaje, gdy świadek, biegły lub inna osoba, w okresie kolejnych piętnastu dni - albo w innym okresie czasu uzgodnionym przez Państwa Strony - począwszy od daty oficjalnego poinformowania tej osoby, że jej obecność nie jest już wymagana przez organy sądowe - mając możliwość wyjazdu, pomimo tego dobrowolnie pozostaje na terytorium wzywającego Państwa Strony lub po opuszczeniu tego terytorium dobrowolnie tam powraca.

28. Zwykłe koszty wykonania wniosku będą ponoszone przez wezwane Państwo Stronę, chyba że zainteresowane Państwa Strony uzgodnią inaczej. Jeżeli wykonanie wniosku będzie wymagało poniesienia znacznych lub nadzwyczajnych kosztów, Państwa Strony skonsultują się ze sobą w celu określenia zasad i warunków na jakich wniosek zostanie wykonany, jak również co do sposobu pokrycia kosztów.

29. Wezwane Państwo Strona:

(a)  dostarczy wzywającemu Państwu Stronie kopie akt rządowych, dokumentów lub informacji znajdujących się w jego posiadaniu, które zgodnie z jego prawem wewnętrznym są ogólnie dostępne;

(b)  może, według własnego uznania, dostarczyć wzywającemu Państwu Stronie, w całości, w części lub na takich warunkach, jakie uzna za stosowne, kopie wszelkich akt rządowych, dokumentów lub informacji, które zgodnie z jego prawem wewnętrznym nie są ogólnie dostępne.

30. Państwa Strony rozważą, w miarę potrzeby, możliwość zawarcia dwustronnych lub wielostronnych umów lub porozumień, które służyłyby celom postanowień niniejszego artykułu albo realizowałyby je w praktyce lub wzmacniały ich oddziaływanie.