Powstanie obowiązku podatkowego przy nabyciu w drodze dziedziczenia (art. 6 ust. 1 pkt 1; art. 6 ust. 4 u.p.s.d.)

W przypadku dziedziczenia u.p.s.d. w art. 6 określa dwa momenty, w których powstaje obowiązek podatkowy - jest to moment przyjęcia spadku lub data uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Podkreślenia także wymaga, że spadkobiercy jako podatnicy podatku od spadków i darowizn, obowiązani są na podstawie art. 17a u.p.s.d. złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, a więc w terminie miesiąca od daty przyjęcia spadku lub daty uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych SD-3. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania, wskazane w § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 listopada 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 2068) w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn.

Natomiast, jak stanowi przepis art. 6 ust. 4 u.p.s.d., jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku, gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia. W przypadku nabycia spadku, choć przedmiotem opodatkowania jest nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem dziedziczenia (art. 1 ust. 1 pkt 1 u.p.s.d.), a samo nabycie spadku następuje z mocy prawa przez fakt otwarcia spadku, a więc z chwilą śmierci spadkodawcy, to ustawodawca jako moment powstania obowiązku podatkowego "po raz pierwszy" określił chwilę przyjęcia spadku (czyli późniejszą niż samo nabycie spadku) - art. 6 ust. 1 pkt 1 u.p.s.d. (zob. wyrok WSA w Opolu z dnia 28 marca 2018r., I SA/Op 12/18). Zgodnie bowiem z art. 1015 Kodeksu cywilnego, chwilą przyjęcia spadku jest bądź złożenie oświadczenia o jego przyjęciu, bądź upływ 6 - miesięcznego terminu do złożenia tego oświadczenia.

Wyrok NSA z dnia 10 grudnia 2024 r., III FSK 420/23

Standard: 87471 (pełna treść orzeczenia)

Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 u.p.s.d. obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku. W myśl art. 17a ust. 1 u.p.s.d. podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2 złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Z kolei, jak stanowi art. 6 ust. 4 u.p.s.d., jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.

Wyrok NSA z dnia 29 sierpnia 2024 r., III FSK 1607/23

Standard: 87339 (pełna treść orzeczenia)