Przeniesienie pracownika samorządowego w razie reorganizacji jednostki

Pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym można w razie reorganizacji jednostki przenieść na inne stanowisko odpowiadające jego kwalifikacjom także wówczas, gdy ze względu na członkostwo w zarządzie zakładowej organizacji związkowej podlega szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy (art. 23 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, jednolity tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 902 w związku z art. 5 ust. 5 pkt 3 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jednolity tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 1474 oraz art. 32 ust. 1 ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 1881).

Przeniesienie uregulowane w art. 23 ustawy o pracownikach samorządowych jest szczególnym, odrębnym od wypowiedzenia warunków pracy lub płacy, sposobem zmiany treści stosunku pracy, wyczerpująco uregulowanym w tej ustawie. W rezultacie nie ma podstaw do uzupełniającego, odpowiedniego stosowania w tym zakresie Kodeksu pracy, w tym art. 38 i 42 (por. wyroki SN z: 7 października 2014 r., I PK 36/14, cyt. wyżej, i z 28 października 2014 r., I PK 52/14).

Pracodawca samorządowy ma prawo rozwiązania stosunku pracy w drodze wypowiedzenia w razie wystąpienia przyczyn wskazanych w ustawie o zwolnieniach grupowych. Art. 23 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych nie wyklucza tego. Stanowi on bowiem jedynie, że w sytuacji określonej w jego hipotezie, pracownika „można przenieść na inne stanowisko”, z czego nie wynika ani prawo pracownika do takiego przeniesienia, ani obowiązek pracodawcy do dokonania przeniesienia. Likwidacja stanowiska pracy w związku z reorganizacją jednostki samorządowej stanowi zatem przyczynę zwolnienia w rozumieniu ustawy o zwolnieniach grupowych.

Pracownik samorządowy będący, jak powód, członkiem zarządu zakładowej organizacji związkowej, imiennie wskazanym uchwałą zarządu, podlega jednak, jak wyżej wskazano, ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy oraz przed jednostronną zmianą warunków pracy lub płacy na jego niekorzyść. Jednakże, jak już również wskazano, ustawa o zwolnieniach grupowych dopuszcza w takiej sytuacji wypowiedzenie warunków pracy i płacy. Skoro jednak przeniesienie na inne stanowisko odpowiadające kwalifikacjom pracownika mieści się w zakresie wypowiedzenia zmieniającego, to dopuszczenie przez ustawę takiego wypowiedzenia w rozważanej sytuacji, oznacza również dopuszczenie dokonania przez pracodawcę przedmiotowego przeniesienia.

W razie reorganizacji jednostki, pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym można przenieść na inne stanowisko odpowiadające jego kwalifikacjom także wówczas, gdy ze względu na członkostwo w zarządzie zakładowej organizacji związkowej podlega ochronie szczególnej trwałości stosunku pracy (art. 23 ustawy o pracownikach samorządowych w związku z art. 5 ust. 5 pkt 3 i art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych i w związku z art. 32 ust. 1 in fine ustawy o związkach zawodowych).

Wyrok SN z dnia 16 kwietnia 2015 r., I PK 217/14

Standard: 64991 (pełna treść orzeczenia)

Jeśli przeniesienie pracownika pełniącego funkcję społecznego inspektora pracy następuje na podstawie art. 23 ustawy o pracownikach samorządowych, a więc na skutek reorganizacji pracodawcy samorządowego prowadzącej do likwidacji zajmowanego przez niego stanowiska, to analogicznie do unormowań ustawy o zwolnieniach grupowych przyjąć należy, że w takiej sytuacji nie obowiązuje zakaz z art. 13 ust. 3 ustawy o społecznej inspekcji pracy.

Wyrok SN z dnia 28 października 2014 r., I PK 52/14

Standard: 64996 (pełna treść orzeczenia)

Dopuszczalne jest dokonanie przeniesienia urzędnika samorządowego w trybie art. 23 ustawy o pracownikach samorządowych, który jest objęty szczególną ochroną ze względu na pełnienie funkcji społecznego inspektora pracy.

Przepis art. 23 ust. 1 ustawy stanowi powielenie treści przepisu art. 10 ust. 1a ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (tj. Dz.U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953 ze zm.). Przepis art. 10 ust. 1a dotyczy wprawdzie państwowych urzędników mianowanych jednak możliwe jest odniesienie dorobku orzecznictwa do umownych urzędników samorządowych. Możliwość ta wynika przede wszystkim z tego, że art. 23 ustawy nie może odnosić się do urzędników mianowanych, gdyż z dniem 1 stycznia 2012 r. mianowanie nie występuje już w ustawie o pracownikach samorządowych.

Przeniesienie należy kwalifikować jako specyficzną instytucję prawa urzędniczego, które zawiera odmienne od kodeksowych regulacje zwiększające dyspozycyjność szczególnej kategorii pracowników. Możliwość jednostronnej zmiany istotnych elementów treści stosunku pracy jest z pewnością jedną z ważniejszych cech prawa urzędniczego. Jak widać na omawianym przypadku większa dyspozycyjność urzędnika nie musi być uzależniona od zatrudnienia na podstawie mianowania. Tak więc uzasadnione jest analogiczne stosowanie dorobku orzecznictwa i doktryny prawa pracy z zakresu prawa urzędniczego, choć regulacje mogą być zawarte w różnych aktach prawnych i odnosić się do różnych kategorii urzędników.

Sąd Najwyższy wypowiadał się już w kwestii charakteru przeniesienia urzędnika państwowego. W wyroku z dnia 4 listopada 2008 r., II PK 81/08 jednoznacznie przyjęto, że przeniesienie na inne stanowisko służbowe na podstawie art. 10 ust. 1a ustawy o pracownikach urzędów państwowych jest samodzielną konstrukcją prawną, odmienną od wypowiedzenia warunków pracy lub płacy z art. 42 k.p. Także we wcześniejszym wyroku (z dnia 6 września 2005, I PK 52/05) Sąd Najwyższy uznał, że przeniesienie to nie jest wypowiedzeniem zmieniającym.

Podzielając powyższe rozstrzygnięcia należy więc przyjąć, że przepis art. 23 ust. 1 ustawy stanowi samodzielną instytucję prawa urzędniczego umożliwiającą pracodawcy samorządowemu przeniesienie urzędnika na inne stanowisko w drodze jednostronnej czynności, nie wymagającej zastosowania wypowiedzenia zmieniającego z art. 42 k.p. Pogląd ten potwierdzają także wypowiedzi doktryny o jednostronnym akcie tego typu przeniesienia

Do przeniesienia z art. 23 ust. 1 ustawy nie mają zastosowania przepisy dotyczące trybu wypowiadania umowy o pracę. 

Wyrok SN z dnia 7 października 2014 r., I PK 36/14 

Standard: 64993 (pełna treść orzeczenia)