Obowiązki pracowników samorządowych

Obowiązki pracowników samorządowych wynikają równocześnie z powszechnego, jak i szczególnego prawa pracy. Znajduje to odzwierciedlenie w ogólnej zasadzie wyrażonej w art. 5 k.p., powtórzonej w art. 43 ust. 1 u.p.s., zgodnie z którą w zakresie nieuregulowanym ustawą szczegółową znajdują zastosowanie unormowania zawarte w powszechnym prawie pracy (odpowiednio przepisy Kodeksu pracy).

Dodatkowo praca w danej jednostce jest zhierarchizowana, a jej kierownik nie dysponuje tak szerokim – jak w powszechnym prawie pracy – zakresem swobody i luzem decyzyjnym w zakresie tworzenia stanowisk pracy, z racji daleko idącego sformalizowania, w tym określenia ustawowych warunków, po spełnieniu których możliwe jest zatrudnienie na danym stanowisku. Jest to determinowane celem regulacji, zgodnie z którym, aby zapewnić zawodowe, rzetelne i bezstronne wykonywanie zadań publicznych przez samorząd terytorialny prawodawca ustanowił przepisy prawa pracy określające status prawny pracowników samorządowych.

Zakres obowiązków pracowniczych pracowników samorządowych jest wyznaczany parametrem szerszym niż rodzaj pracy, o którym mowa w art. 22 § 1 k.p. 

Do podstawowych obowiązków wskazanych wyżej podmiotów, wynikających z treści stosunku pracy, należy dołączyć obowiązki dotyczące dbałości o wykonywanie zadań publicznych oraz o środki publiczne, z uwzględnieniem interesu publicznego oraz indywidualnych interesów obywateli. Jest to ogólna wskazówka dotycząca sposobu świadczenia pracy przez pracowników samorządowych, którzy powinni uwzględniać kontekst funkcjonowania jednostek samorządowych oraz charakter pracodawcy, stąd dbałość o wykonywanie zadań publicznych i środków publicznych. W zakresie, w jakim obciążają one bowiem pracowników samorządowych, stają się powinnościami pracowniczymi i wyznaczają tym samym sposób wykonania pracy. Jednocześnie, ta grupa podmiotów we wszelkich swoich działaniach muszą brać pod uwagę i dążyć do realizacji zadań jednostki, w której są zatrudnieni. 

Zadaniami publicznymi są zarówno zadania własne samorządu terytorialnego (czyli zgodnie z art. 166 Konstytucji zadania służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej), jak i inne zadania zlecone do wykonywania przez ustawę. 

Ustawodawca nie ograniczył analizowanego obowiązku jedynie do tych zadań, przy realizacji których jest zatrudniony pracownik. W rezultacie pracownik samorządowy powinien mieć na uwadze całokształt zadań jednostki.

Wyrok SN z dnia 7 października 2020 r., II PK 58/19

Standard: 59836 (pełna treść orzeczenia)