Dziedziczenie ekspektatywy

Ekspektatywa jeżeli jest prawem majątkowym przynależnym spadkodawcy, to jest dziedziczne, wchodząc do masy spadkowej. Ekspektatywa jest prawem podmiotowym określanym jako tymczasowe, to znaczy takie, które stanowi wiązkę uprawnień określonego podmiotu wynikających z prawa, którego dotyczy, ale do pełnej realizacji tego prawa, już nie jako tymczasowego, w tym także jego formalnego uzyskania wymagane jest dodatkowe zachowanie, będące czynnością faktyczną lub prawną.

Nie można pozbawić statusu prawnego składnika majątku wchodzącego w skład spadku, ponieważ spadkobranie następuje z mocy prawa z chwilą śmierci spadkodawcy i co do zasady obejmuje całość należących do niego aktywów (art. 922 § 1 k.c.). Jeżeli więc w chwili śmierci matki powódki w jej majątku znajdowała się ekspektatywa prawa własności, a nie jest to kwestionowane w sprawie, to należy do masy spadkowej i przypada spadkobiercom. 

Wyrok SN z dnia 4 grudnia 2019 r., I CSK 506/18

Standard: 51066 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy

Ponieważ spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej znajdował się w chwili śmierci spadkodawca, w skład spadku wchodzą nie tylko prawa i obowiązki zmarłego istniejące w tej dacie, lecz także uzasadnione prawnie ekspektatywy praw i obowiązków. Dziedziczeniu podlegają zatem także sytuacje prawne, w których pozostawał spadkodawca w chwili śmierci, a więc pewne stany faktyczne, z których wynikały dla niego lub mogły wyniknąć określone w hipotezach norm prawnych skutki prawne.

Uchwała SN z dnia 16 listopada 2012 r., III CZP 61/12

Standard: 44452 (pełna treść orzeczenia)