Świadczenie okresowe a świadczenie jednorazowe rozłożone na raty
Świadczenia okresowe i ich przedawnienie
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
W analizie charakterystyki świadczenia jednorazowego kryterium wyróżniającym stanowi ocena, czy treść i rozmiar świadczenia mogą być oznaczone bez odwoływania się do czynnika czasu. Nie oznacza to, że świadczenie jednorazowe zawsze musi się zamknąć w jednym momencie i że zawsze musi się sprowadzać do jednego działania. Ta formuła jest na tyle pojemna i elastyczna, że nie wyłącza powiązania wymagalności z kwestią płatności poszczególnych rat.
Dla powstania obowiązku zapłaty odsetek za opóźnienie decydujące znaczenie ma to, czy spełnienie świadczenia lub jego części nastąpiło w terminie wynikającym z treści zobowiązania, a nie to, jaki charakter - jednorazowy lub inny - ma świadczenie (uchwała SN z 15 grudnia 2006 r., III CZP 126/06).
Uchwała SN z dnia 27 lipca 2021 r., III CZP 17/21
Standard: 56375 (pełna treść orzeczenia)
Obowiązek spełniania świadczeń powtarzających się jest rozłożony w czasie i istnieje przez czas trwania stosunku zobowiązaniowego. Tym różni się świadczenie okresowe od jednorazowego, spełnianego sukcesywnie lub ratalnie, że wpłacane okresowo kwoty nie są zaliczane na poczet jednego świadczenia. Występuje więc wielość świadczeń okresowych, z których każde jest wymagalne w innym terminie i w innym terminie ulega przedawnieniu. W rezultacie, każde z tych świadczeń stanowi odrębny dług, jakkolwiek jest to dług tego samego rodzaju (zob. wyrok SN z dnia 7 stycznia 2009 r., II CSK 409/08).
Uchwała SN z dnia 12 lipca 2018 r., III CZP 3/18
Standard: 46238 (pełna treść orzeczenia)
Kluczowe dla dalszych rozważań będzie rozróżnienie dwóch pojęć - świadczenie okresowe oraz świadczenie jednorazowe rozłożone na raty (tzw. również świadczenie sukcesywne). Z samej istoty świadczenia okresowego wynika, że dłużnik zobowiązany jest spełniać je periodycznie – regularnie, w określonych z góry odstępach czasu. Wielkość tego świadczenia nie jest z góry określona, przy czym niekiedy pojęcie świadczeń okresowych dotyczy także sytuacji, gdy możliwym jest określenie ogólnej ich sumy (np. przy umowie najmu zawartej na czas określony strony umowy są w stanie z góry określić całkowitą wielkość świadczeń z tego tytułu). Wysokość świadczeń okresowych ściśle uzależniona jest więc od czasu trwania stosunku prawnego. Świadczenia okresowe nie są więc częścią składową jednego większego świadczenia i należy je, każde z osobna, traktować jako świadczenie samoistne.
W odróżnieniu od świadczeń okresowych, świadczenie rozłożone na raty pozostaje wciąż świadczeniem jednorazowym o z góry ustalonej wielkości np. cena w umowie sprzedaży pozostaje określoną z góry wartością nawet pomimo uzgodnienia jej płatności w ratach. Strona umowy zobowiązana jest co do zasady spełnić je w całości i jedynie od woli wierzyciela zależy czy zostanie ono rozłożone na raty.
Wyrok SO w Krakowie z dnia 7 listopada 2014 r., II Ca 1553/14
Standard: 38340 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 27585 (pełna treść orzeczenia)