Wzruszenie prawomocnego postanowienia prokuratora o warunkowym umorzeniu postępowania karnego

Wzruszenie prawomocnego postanowienia prokuratora o warunkowym umorzeniu postępowania karnego na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego z 1969 r. następuje w trybie określonym przepisami rozdziału 56 Kodeksu postępowania karnego z 1997 r., a organem właściwym do rozpoznania wniosku o wznowienie tak zakończonego postępowania jest sąd.

Wybierając właściwy tryb postępowania, należy opowiedzieć się za trybem określonym w rozdziale 56 Kodeksu postępowania karnego. Wszak właśnie zamieszczone w nim przepisy przewidują możliwość wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem warunkowo umarzającym postępowanie karne. Odmienne stanowisko, zaprezentowane w zaskarżonym postanowieniu Wojskowego Sądu Okręgowego w W., nie może być uwzględnione, ponieważ:

– po pierwsze postanowienie prokuratora o warunkowym umorzeniu postępowania karnego nie może być zrównane z postanowieniem o umorzeniu postępowania przygotowawczego, gdyż to pierwsze w istocie rozstrzyga w przedmiocie odpowiedzialności karnej sprawcy czynu zabronionego. Umorzenie zaś bezwarunkowe, najogólniej mówiąc, ma miejsce wtedy, gdy nie zaistniały warunki do sporządzenia aktu oskarżenia bądź wniosku o warunkowe umorzenie postępowania karnego;

– po drugie wznowienie tak umorzonego postępowania w trybie art. 327 § 2 k.p.k. prowadzić musi do działań niekorzystnych dla podejrzanego, gdyż zaistnienie warunków w tym przepisie wskazanych ma spowodować – w zamierzeniu ustawodawcy – podjęcie działań zmierzających do realizacji zasadniczego celu postępowania karnego, jakim jest pociągnięcie sprawcy do odpowiedzialności karnej. O tym kierunku wznowienia jednoznacznie świadczy treść zdania drugiego przepisu art. 327 § 2 k.p.k. To zaś wyklucza możliwość stosowania analogii;

– po trzecie uznanie właściwości prokuratora do rozpoznania wniosku o wznowienie postępowania karnego zakończonego prawomocnym postanowieniem o warunkowym umorzeniu postępowania karnego doprowadziłoby do złamania konstytucyjnej zasady, wyrażonej w art. 175 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a stanowiącej, iż wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne i sądy wojskowe. 

Postanowienie SN z dnia 23 marca 2004 r., WZ 24/04

Standard: 35474 (pełna treść orzeczenia)