Podatkowa hipoteka przymusowa

Na tle hipoteki jako ograniczonego prawa rzeczowego, obciążającego nieruchomość w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności, podatkowa hipoteka przymusowa - jako odmiana hipoteki przymusowej - pełni również funkcje szczególnego rodzaju środka egzekucyjnego w szerokim znaczeniu. Jego celem jest nie tylko zabezpieczenie realizacji wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym, a także - w wypadkach przewidzianych w odrębnych przepisach - określonych należności publicznoprawnych, przez obciążenie wszystkich nieruchomości stanowiących własność dłużnika.

Podstawą uzyskania podatkowej hipoteki przymusowej są przepisy zamieszczone w rozdziale 3 działu III o.p. zatytułowanym "Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych", wśród których znajduje się zaskarżony w ramach niniejszego postępowania art. 36 § 1. Przepisy te modyfikują krąg podmiotów, którym przysługuje hipoteka przymusowa, jej przedmiot, zabezpieczone należności oraz kwestię pierwszeństwa zaspokajania wierzycieli.

Hipoteka przymusowa - ogólnie rzecz ujmując - przysługuje tylko i wyłącznie Skarbowi Państwa oraz jednostce samorządu terytorialnego na wszystkich nieruchomościach podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego lub osób trzecich z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania, a także z tytułu zaległości podatkowych w podatkach stanowiących ich dochód oraz odsetek za zwłokę od tych zaległości. Z mocy przepisów szczególnych zamieszczona w ordynacji podatkowej regulacja prawna hipoteki przymusowej stosuje się również - wprost lub odpowiednio - do innych należności publicznoprawnych.

Wyrok TK z dnia 26 listopada 2007 r., P 24/06

Standard: 3536 (pełna treść orzeczenia)