Charakterystyka umowy dzierżawy; dzierżawa a najem

Uregulowana w art. 693-709 k.c. umowa dzierżawy ma charakter konsensualny, dwustronnie zobowiązujący i odpłatny. Przez jej zawarcie wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu czynsz (art. 693 § 1 k.c.).

Odpłatność dzierżawy jest istotną właściwością konstrukcyjną tego stosunku obligacyjnego, odróżniającą go od użyczenia, ale i od użytkowania, które może być mieć charakter nieodpłatny. Dla osiągnięcia skutku w postaci odpłatności umowy dzierżawy jej strony muszą zatem określić czynsz, jaki dzierżawca będzie świadczył wydzierżawiającemu.

Z art. 693 § 2 k.c. wynika, że czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju, w tym w ułamkowej części pożytków. W nauce wskazuje się, że czynsz może przybrać także postać usług na rzecz wydzierżawiającego. Nie ma przeszkód, żeby ustalony został metodą kombinowaną, łączącą w jakiejś proporcji formy czynszu przykładowo wymienione wyżej.

Wysokość czynszu strony mogą ustalić swobodnie, w sposób, który najlepiej realizuje ich interesy. Istotne jest, żeby one same widziały w nim świadczenie, które przynosi im określone korzyści majątkowe, wiąże się z przysporzeniem, które uzyskują dlatego, że same dokonują przysporzenia na rzecz kontrahenta.

Wyrok SN z dnia 22 czerwca 2018 r., II CSK 496/17

Standard: 22137 (pełna treść orzeczenia)