Powołanie dyrektora zakładu poprawczego i schroniska dla nieletnich

Zgodnie z art. 95 § 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178 ze zm.) Minister Sprawiedliwości sprawuje zwierzchni nadzór nad schroniskami dla nieletnich i zakładami poprawczymi. Kwestię powierzenia stanowiska dyrektora zakładu poprawczego i schroniska dla nieletnich oraz odwołania z tego stanowiska regulują przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2001 r. w sprawie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich (Dz.U. Nr 124, poz. 1359 ze zm.), wydanego na podstawie art. 95 § 3 cyt. ustawy.

Z przepisu § 18 powołanego rozporządzenia wynika, że stanowisko dyrektora zakładu możne być powierzone nauczycielowi mianowanemu lub dyplomowanemu, który spełnia przesłanki określone w pkt 1 -7. Kandydat na dyrektora zakładu wyłaniany jest w drodze konkursu ogłaszanego i przeprowadzanego przez Ministra Sprawiedliwości (§ 19 ust. 1 cyt. rozporządzenia), którego przeprowadzenie może on też zlecić prezesowi sądu okręgowego (§ 19 ust. 2). Regulamin konkursu stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia (§ 19 ust. 3). Stosownie do treści § 20 ust. 1 cyt. rozporządzenia, Minister Sprawiedliwości powierza osobie wyłonionej w drodze konkursu stanowisko dyrektora zakładu na wniosek przewodniczącego komisji konkursowej. Stanowisko dyrektora zakładu powierza się na okres 5 lat (§ 20 ust. 3). W świetle § 201 omawianego rozporządzenia, Minister Sprawiedliwości może w każdym czasie odwołać dyrektora zakładu przed upływem okresu, o którym mowa w § 20 ust. 3, w razie stwierdzenia zaniedbań w zakresie realizacji zadań zakładu lub uchybień w wykonywaniu powierzonego stanowiska. Z kolei przepis § 21 cyt. rozporządzenia określa uprawnienia i obowiązki dyrektora zakładu.

Analiza powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że stanowisko dyrektora zakładu może być powierzone nauczycielowi mianowanemu lub dyplomowanemu, który spełnia warunki określone w § 18 pkt 1 – 7 cyt. rozporządzenia. Powinien nie tylko legitymować się określonym stopniem awansu zawodowego (nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego), lecz w ogóle musi być nauczycielem. Przy czym fakt bycia "nauczycielem" nie oznacza żadnego osobistego przymiotu kandydata, lecz jest równoznaczne z zatrudnieniem na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, która w art. 10 określa dwie możliwe podstawy zatrudniania nauczycieli w stosunku pracy: umowę o pracę bądź mianowanie.

Z art. 1 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela wynika, że ustawie podlegają nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich oraz rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych działających na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.

Stosownie do treści art. 10 ust. 5 Karty Nauczyciela, stosunek pracy z nauczycielem mianowanym i z nauczycielem dyplomowanym nawiązuje się na podstawie mianowania, jeżeli spełnione są wymienione enumeratywnie w tym przepisie przesłanki, w tym istnieją warunki do zatrudnienia nauczyciela w szkole w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony. Powierzenie przez Ministra Sprawiedliwości w drodze decyzji administracyjnej stanowiska dyrektora zakładu w sferze zatrudnienia powoduje nałożenie na nauczyciela za jego zgodą dodatkowych obowiązków i przyznanie mu dodatkowych uprawnień, a więc wpływa na treść jego stosunku pracy wynikającego z mianowania albo umowy o pracę. Jest to akt wyłącznie o charakterze organizacyjnym, który bezpośrednio nie skutkuje nawiązaniem stosunku pracy stosunku pracy z powołania. W niniejszej sprawie w przypadku B.R., nauczyciela dyplomowanego, doszło jedynie do powierzenia mu określonego stanowiska i związanych z nim uprawnień i obowiązków, nie zaś do nawiązania stosunku pracy z powołania.

Wyrok NSA z dnia 3 lutego 2015 r., I OSK 1342/13

Standard: 18106 (pełna treść orzeczenia)