Obowiązkowe ubezpieczenie OC pojazdu nieużywanego, niewycofanego z ruchu, zdolnego do jazdy

Pojazd, który nie został wycofany oficjalnie z ruchu i który jest zdolny do jazdy, powinien być objęty ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych, nawet jeśli jego właściciel, który nie ma już zamiaru go prowadzić, postanowił zaparkować go na terenie prywatnym

Dyrektywa Rady 72/166/EWG z dnia 24 kwietnia 1972 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności (Dz.U. 1972, L 103, s. 1), zmieniona dyrektywą 2005/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. (Dz.U. 2005, L 149, s. 14) (zwana dalej „pierwszą dyrektywą” stanowi, że odpowiedzialność cywilna odnosząca się do ruchu pojazdów normalnie przebywających na terytorium państw członkowskich powinna być objęta ubezpieczeniem.

Druga dyrektywa Rady 84/5/EWG z dnia 30 grudnia 1983 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów silnikowych (Dz.U. 1984, L 8, s. 17), zmieniona dyrektywą 2005/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. (Dz.U. 2005, L 149, s. 14). Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem przewiduje utworzenie instytucji mającej za zadanie wypłacanie odszkodowań za szkody majątkowe lub szkody na osobie spowodowane między innymi przez pojazd, w stosunku do którego nie spełniono obowiązku ubezpieczenia. Państwa członkowskie mogą ustanowić przepisy regulujące zaspokajanie roszczeń przysługujących tej instytucji wobec osoby odpowiedzialnej za spowodowanie wypadku i innych ubezpieczycieli lub organów zabezpieczenia społecznego zobowiązanych do wypłaty odszkodowania poszkodowanym.

Zgodnie z pierwszą dyrektywą zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych jest obowiązkowe, gdy dany pojazd jest w dalszym ciągu zarejestrowany w państwie członkowskim i jest zdolny do jazdy, lecz w związku z decyzją jego właściciela, który nie ma już zamiaru go prowadzić, pozostaje zaparkowany na terenie prywatnym.

Pojazd, który nie został wycofany z ruchu w sposób zgodny z prawem i który jest zdolny do jazdy, odpowiada pojęciu „pojazdu” w rozumieniu pierwszej dyrektywy, w związku z czym nie przestaje podlegać obowiązkowi ubezpieczenia określonemu w tej dyrektywie z tego tylko względu, że jego właściciel nie zamierza już go prowadzić i unieruchomił go na terenie prywatnym. Pojazd A.A. Juliany przebywał normalnie na terytorium jednego z państw członkowskich (Portugalii), w którym był nadal zarejestrowany. Ponadto ów pojazd był sprawny. Pojazd ten podlegał faktycznie obowiązkowi ubezpieczenia przewidzianemu w pierwszej dyrektywie. fakt, iż A.A. Juliana zaparkowała pojazd na terenie prywatnym, mianowicie na podwórzu swego domu, zanim jej syn wszedł w jego posiadanie, i że nie miała już zamiaru go prowadzić, nie ma w tym względzie żadnego znaczenia.

Druga dyrektywa nie stoi na przeszkodzie uregulowaniom, które przewidują, że instytucja odszkodowawcza ma prawo wystąpić z roszczeniem nie tylko przeciwko osobie odpowiedzialnej lub osobom odpowiedzialnym za spowodowanie wypadku, ale również przeciwko osobie, która podlegała obowiązkowi zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikającej z ruchu pojazdu, który spowodował szkody, lecz nie zawarła w tym celu umowy, nawet jeśli osoba ta nie ponosi odpowiedzialności cywilnej za wypadek, w ramach którego wystąpiły te szkody.

Prawo krajowe może przewidywać, że w sytuacji gdy właściciel pojazdu uczestniczącego w wypadku uchybił ciążącemu na nim obowiązkowi ubezpieczenia tego pojazdu, wspomniana instytucja odszkodowawcza może wystąpić z roszczeniem nie tylko przeciwko osobie odpowiedzialnej lub osobom odpowiedzialnym za spowodowanie wypadku, ale również przeciwko temu właścicielowi, niezależnie od tego, czy ponosi on odpowiedzialność cywilną za wypadek.

Wyrok TSUE z dnia 4 września 2018 r., C-80/17, Fundo de Garantia Automóvel / Alina Antónia Destapado Pão Mole Juliana i Cristiana Micaela Caetano Juliana, cvria, KP nr 125/18

Standard: 17913 (pełna treść orzeczenia)