Wyrok z dnia 2004-04-15 sygn. II SA 1561/03

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Eugeniusz Wasilewski (spr.), Sędziowie WSA Stanisław Marek Pietras, Bronisław Szydło, , Protokolant Anna Siwonia, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2004 r. sprawy ze skargi D.K. na orzeczenie Komendanta Stołecznego Policji z dnia [...]kwietnia 2003 r. nr [...] w przedmiocie wymierzenia kary dyscyplinarnej 1. Uchyla zaskarżone orzeczenie oraz utrzymane nim w mocy orzeczenie organu I instancji, 2. stwierdza, że zaskarżone orzeczenie nie podlega wykonaniu w całości.

Uzasadnienie

Orzeczeniem nr [...]z dnia [...]kwietnia 2003 r., Komendant Stołeczny Policji, działając na podstawie § 32 ust. 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 grudnia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania wyróżnień oraz przeprowadzania postępowania dyscyplinarnego w stosunku do policjantów (Dz. U. z 1998 r. Nr 4, poz. 14), utrzymał w mocy orzeczenie Komendanta Powiatowego Policji w M. nr [...]z dnia [...] marca 2003 r., którym asp. szt. D.K. został uznany winnym tego, że w dniu [...]lipca 2002 r. w M. , w związku z pełnieniem funkcji publicznej jako funkcjonariusz Policji, po wykonaniu obowiązków służbowych na miejscu przestępstwa kradzieży z włamaniem popełnionego na szkodę G. K., zażądał od wymienionej, a następnie przyjął od niej korzyść majątkową w postaci dwóch balsamów do ciała firmy N. o łącznej wartość [...] zł w zamian za obietnicę dołożenia starań w wykryciu sprawców przestępstwa kradzieży z włamaniem, tj. czynu z art. 228 § 1 kk i wymierzono karę dyscyplinarną wydalenia ze służby.

W uzasadnieniu orzeczenia podano m.in., iż zgodnie z art. 132 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, policjant ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną za popełnione przestępstwa niezależnie od odpowiedzialności karnej, dlatego nieukończenie postępowania karnego prowadzonego wobec funkcjonariusza nie stanowiło przeszkody do orzeczenia kary dyscyplinarnej.

Wprawdzie w postępowaniu odwoławczym stwierdzono uchybienie dyspozycji § 26 ust. 1 powołanego rozporządzenia, gdyż organ I instancji nie dokonał prawidłowej i pełnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, co skutkowało zaistnieniem wewnętrznej sprzeczności między przywołanymi w uzasadnieniu ustaleniami faktycznymi a wymiarem kary dyscyplinarnej, jednakże wadliwość ta nie uzasadniała uchylenia orzeczenia ponieważ organ II instancji miał możliwość jej usunięcia w ramach swojego działania w oparciu o materiał zgromadzony w postępowaniu.

Powyższe orzeczenie stało się przedmiotem skargi D. K. do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił on naruszenie wskazanego wyżej § 26 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 grudnia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania wyróżnień oraz przeprowadzania postępowania dyscyplinarnego w stosunku do policjantów (Dz. U. Nr 4, poz. 14), gdyż organ I instancji nie dokonał prawidłowej i pełniej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, zaś uzasadnienie decyzji organu II instancji opiera się wyłącznie na niespójnych zeznaniach świadków zdarzenia. Podniósł ponadto, iż decyzja organu II instancji nie wyczerpuje wymogów § 27 pkt 1 i 2 przedmiotowego rozporządzenia, została ona wydana również z naruszeniem § 22 ust. 8 i 13 ust. 3 tegoż rozporządzenia.

Powołując się na powyższe, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i utrzymanego nim w mocy orzeczenia Komendanta Powiatowego Policji w M..

W odpowiedzi na skargę Komendant Stołeczny Policji wniósł o jej oddalenie stwierdzając, że dysponował kompletem zgromadzonych w sprawie materiałów i dokonał prawidłowej i pełnej ich oceny. Nie zostały naruszone wskazane w skardze przepisy rozporządzenia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 97 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271 z późn. zm.) sprawy, w których skargi zostały wniesione do Naczelnego Sądu Administracyjnego przed dniem 1 stycznia 2004 r. i postępowanie nie zostało zakończone, podlegają rozpoznaniu przez właściwe wojewódzkie sądy administracyjne na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270). Stąd też właściwym do rozpoznania sprawy jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Rozpatrując sprawę co do meritum Sąd uznał skargę za uzasadnioną.

Podstawę prawną wydanych w sprawie orzeczeń Komendanta Powiatowego Policji w M. z dnia[...] marca 2003 r. stanowił przepis § 24 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 grudnia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania wyróżnień oraz przeprowadzania postępowania dyscyplinarnego w stosunku do policjantów (Dz. U. z 1998 r. Nr 4, poz. 14), zaś Komendanta Stołecznego Policji z dnia [...] kwietnia 2003 r. utrzymującego w mocy to orzeczenie – przepis § 32 ust. 4 pkt 1 wskazanego rozporządzenia. Rozporządzenie to zostało wydane na podstawie art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179 ze zm.), który upoważniał do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych zasad i trybu udzielania wyróżnień, przeprowadzania postępowań dyscyplinarnych, wymierzania w nich kar i ich wykonywania, odwoływania się od wymierzonych kar, a także właściwości przełożonych w tych sprawach.

Trybunał Konstytucyjny, wyrokiem z dnia 8 października 2002 r. K 36/00 OTKA 2002/5/63, uznał art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58 ze zm.) za niezgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP.

W uzasadnieniu wyroku Trybunał Konstytucyjny stwierdził m.in., iż upoważnienie ustawowe zamieszczone w art. 139 ust. 2 ustawy nie spełnia warunków przewidzianych w art. 92 ust. 1 Konstytucji. W związku z powyższym, badanie powołanego rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 grudnia 1997 r. nie jest celowe. Z chwilą utraty mocy obowiązującej przepisu upoważniającego art. 139 ust. 2 ustawy o Policji, utraciło ono moc obowiązującą. Trybunał Konstytucyjny ustalił, że utrata mocy obowiązującej art. 139 ust. 2 ustawy o Policji w części dotyczącej postępowania dyscyplinarnego, nastąpiła z dniem 30 września 2003 r.

W związku z powyższym, Sąd rozważał legalność wydanych w sprawie orzeczeń w świetle przepisów ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji oraz przepisów kodeksu postępowania administracyjnego.

Oceniając sposób przeprowadzenia wobec skarżącego postępowania dyscyplinarnego należało uznać, iż naruszało ono przepisy art. 7, 75 § 1, 77 § 1 i art. 107 § 3 kpa.

Zgodnie z tymi przepisami obowiązkiem organu było podjęcie niezbędnych kroków do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, a więc przeprowadzenie dowodów koniecznych do ustalenia, czy zarzuty stawiane skarżącemu znajdują potwierdzenie, a następnie w sposób wyczerpujący uzasadnienie swojego stanowiska.

Organ odstąpił od powyższych reguł, albowiem samodzielnie nie przeprowadził żadnego dowodu. Opierając się wyłącznie na materiałach zgromadzonych przez prokuraturę organ dyscyplinarny stwierdził, że całość zebranych materiałów potwierdza słuszność stawianego obwinionemu zarzutu. Tego rodzaju twierdzenie nie tylko nie znajduje uzasadnienia w ustaleniach poczynionych przez organ, ustaleń tych bowiem brak, ale pozostaje w sprzeczności z zawartym w uzasadnieniu orzeczenia stwierdzeniem, iż nie został potwierdzony fakt aby funkcjonariusz żądał jakichkolwiek artykułów znajdujących się w sklepie w zamian za wykrycie sprawców.

Pomimo, iż ten fakt nie został potwierdzony obwiniony został uznany winnym popełnienia czynu polegającego na tym, że w dniu [...] lipca 2002r. w M. w związku z pełnieniem funkcji publicznej jako funkcjonariusz Policji zażądał a następnie przyjął korzyść majątkową w postaci dwóch balsamów do ciała o wartości [...] zł w zamian za obietnicę dołożenia starań w wykryciu sprawców przestępstwa z włamaniem.

Należy zgodzić się z Komendantem Stołecznym Policji, iż postępowanie dyscyplinarne jest postępowaniem samodzielnym i niezależnym od postępowania karnego, a funkcjonariusz Policji podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej niezależnie od odpowiedzialności karnej, należy jednak wyraźnie podkreślić, że ta dwutorowość obu postępowań oznacza, iż w toku każdego z nich konieczne jest czynienie własnych ustaleń oraz ich własnej oceny. Niedopuszczalne jest ograniczenie postępowania dowodowego prowadzonego przez organ administracji publicznej do dowodów zgromadzonych w innym, odrębnym postępowaniu.

Postępowanie dyscyplinarne służy ustaleniu odpowiedzialności innego rodzaju, niż odpowiedzialność karna i chociaż niejednokrotnie te same zachowania będą powodowały odpowiedzialność dyscyplinarną i karną, każda z nich musi zostać wykazana przez inny organ, w innym trybie za pomocą środków dowodowych, które z punktu widzenia organu prowadzącego postępowanie są konieczne do uzyskania realizowanego przez organ celu.

W postępowaniu odwoławczym organ II instancji usiłował naprawić błędy popełnione w postępowaniu dyscyplinarnym i przytoczył w uzasadnieniu orzeczenia fakty, które uznał za udowodnione i dowody, na których się oparł, jednakże nie było to możliwe.

Postępowanie odwoławcze nie jest przedłużeniem postępowania dyscyplinarnego prowadzonego przez organ I instancji. W myśl art. 135 lit. "l" ustawy o Policji w postępowaniu odwoławczym rozpoznanie sprawy następuje na podstawie stanu faktycznego ustalonego w postępowaniu dyscyplinarnym, a zatem przez organ I instancji. Oznacza to, iż organ odwoławczy kontroluje prawidłowość czynności przypisanych organowi prowadzącemu postępowanie dyscyplinarne i w zakresie oceny dowodów organu tego zastępować nie może.

Z tych względów uznając, iż w sprawie doszło do naruszenia prawa procesowego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. "c" ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) oraz art. 97 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271), należało orzec jak w sentencji.