Wyrok z dnia 1967-04-03 sygn. II CR 373/66

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CR 373/66

Wyrok z dnia 3 kwietnia 1967 r.

Wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego złożony telefonicznie nie wywołuje skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego (art. 760 § 1 k.p.c.).

Przewodniczący: sędzia F. Błahuta. Sędziowie: W. Bryl (sprawozdawca), Z. Masłowski.

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Alojzego N. przeciwko Skarbowi Państwa (Ministerstwo Sprawiedliwości-Prezes Sądu Wojewódzkiego w K.) i Magdalenie N., o zapłatę, na skutek rewizji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Katowicach z dnia 22 kwietnia 1966 r.,

1) uchylił zaskarżony wyrok w stosunku do pozwanej Magdaleny N. i sprawę w tym zakresie przekazał Sądowi Wojewódzkiemu w Katowicach do ponownego rozpoznania:

2) oddalił rewizję powoda w pozostałej części.

Uzasadnienie

Powód domagał się zasądzenia solidarnie od pozwanych na jego rzecz kwoty 7.300 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 1.VII.1965 r. Dla uzasadnienia swego żądania powód podał, że prawomocnym wyrokiem Sądu Powiatowego w Bytomiu z dnia 20.II. 1961 r. został zobowiązany do płacenia alimentów na rzecz dwojga swych dzieci. W toku tego sporu pozwana N. uzyskała postanowienie o zabezpieczeniu powództwa z dnia 30.IX.1960 r., na podstawie którego prowadziła egzekucję z upoważnienia powoda. Mimo że wykonalność wymienionego postanowienia została z mocy samego prawa uchylona prawomocnym wyrokiem z 20.II.1961 r., komornik sądowy nie przedsięwziął żadnych czynności przewidzianych w art. 568 § 1 ust. 3 d.k.p.c. w związku z art. 570 tego kodeksu.

Powód wystąpił z wnioskiem do sądu właściwego o umorzenie postępowania egzekucyjnego z mocą wsteczną od 1.V.1964 r. twierdząc, że jego obowiązek alimentacyjny wygasł z tymże dniem. Córka bowiem powoda, Oktawia, pozostaje od 1.VII.1964 r. na utrzymaniu powoda, a syn Czesław od tegoż dnia pracuje zarobkowo. Na skutek więc nieuzupełnienia przez pozwaną N. wniosków oraz zaniedbań komornika powód podniósł szkodę w kwocie 7.500 zł, gdyż komornik ściągnął od niego bezpodstawnie w okresie od 1.V.1964 r. do marca 1965 r. po 600 zł miesięcznie, a od marca 1965 r. do października 1965 r. po 300 zł miesięcznie.

Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa.

Sąd Wojewódzki wyrokiem z dnia 22.IV.1966 r. oddalił powództwo, kierując się następującymi przesłankami. Brak było podstaw do umorzenia postępowania prowadzonego na podstawie wymienionego wyżej postanowienia o zabezpieczeniu powództwa, gdyż brak dowodu, żeby komornik wiedział, iż sprawa alimentów została uregulowana prawomocnie w wyroku rozwodowym, a powód z wnioskiem pisemnym o umorzenie egzekucji wystąpił dopiero w dniach 18.I.1965 r. i 29.XI.1965 r. Okoliczność ta nie może jednak mieć wpływu na wynik sprawy, gdyż powód dochodzi odszkodowania za okres do października 1965 r. Wprawdzie przedtem powód zawiadomił telefonicznie komornika o uregulowaniu sprawy alimentów w wyroku rozwodowym, jednakże nie złożył formalnego w tym względzie wniosku, a komornik nie mógłby na podstawie tego rodzaju zawiadomienia umorzyć postępowania egzekucyjnego.

Ponadto kwestia, od jakiego czasu wygasł obowiązek alimentacyjny powoda, jest przedmiotem oddzielnego procesu, jaki się toczy w Sądzie Powiatowym w Chorzowie. Powód nie udowodnił również, aby pozwana N. działała na jego szkodę.

Wyrok Sądu Wojewódzkiego zaskarżył powód rewizją, którą oparł na art. 368 pkt 1, 3 i 4 i 5 k.p.c., domagając się uchylenia tego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zarzuty skarżącego skierowane przeciwko Skarbowi Państwa, że na skutek zaniedbań komornika powód poniósł szkodę w wysokości dochodzonej w pozwie, nie są uzasadnione. W myśl art. 528 § 1 k.p.c. z 1932 r. komornik obowiązany jest do wynagrodzenia szkód spowodowanych swym niedbalstwem lub złą wolą, jeżeli poszkodowany nie mógł zapobiec szkodzie w toku postępowania za pomocą środków przewidzianych w k.p.c. Za szkodę jest wówczas odpowiedzialny Skarb Państwa solidarnie z komornikiem (§ 2 art. 328 k.p.c. z 1932 r.). Powód powinien więc w razie wydania wyroku rozwodowego przez Sąd Powiatowy w Bytomiu złożyć odpowiedni wniosek o umorzenie egzekucji prowadzonej na mocy postanowienia o zabezpieczeniu powództwa.

Powód w czasie, za który domaga się odszkodowania, nie złożył wniosku o umorzenie egzekucji w formie prawem przewidzianej, tj. w formie pisemnej lub ustnie do protokołu (art. 516 § 1 k.p.c. z 1932 r.). Nie można bowiem uznać za zgodny z prawem wniosku telefonicznego o umorzenie postępowania, skoro składanie wniosków egzekucyjnych w tej formie nie było przewidziane w przepisach II Części k.p.c. z 1932 r., jak również formy tej nie przewiduje obecnie obowiązujący k.p.c. (art. 760 § 1 k.p.c.). Powód zatem nie dopełnił podstawowego obowiązku, jaki na nim ciążył, aby zapobiec mogącej powstać szkodzie. Ponadto zwrócić należy uwagę na to, że powód został zobowiązany prawomocnym wyrokiem rozwodowym Sądu Powiatowego z 10.IX.1960 r. do płacenia na rzecz swych dzieci alimentów w wysokości 700 zł miesięcznie, a więc w kwocie wyższej aniżeli w postanowieniu o zabezpieczeniu powództwa; jeżeli zachodziły przesłanki zwalniające go od płacenia alimentów, to powinien był wystąpić z odpowiednim wnioskiem o umorzenie egzekucji. Powód z wnioskiem takim wystąpił dopiero, jak to trafnie przyjął Sąd Wojewódzki, w dniu 18.I. i 29.II.1965 r., a więc w czasie, za który nie dochodzi odszkodowania. Z tych względów Sąd Najwyższy rewizję powoda w stosunku do Skarbu Państwa na mocy art. 387 k.p.c. oddalił.

Zaskarżony wyrok musiał jednak ulec uchyleniu w stosunku do pozwanej N. Powód twierdził w pozwie, że pozwana ściągała w imieniu dzieci powoda alimenty za okres, kiedy córka była na utrzymaniu powoda, a syn rozpoczął pracę zarobkową. Pogląd Sądu Wojewódzkiego, że powód nie poniósł żadnej szkody, gdyż pieniądze od niego egzekwowane były obracane na utrzymanie dzieci powoda, jest nie do przyjęcia. Gdyby się bowiem okazało, że w czasie, w którym pozwana N. ściągała w drodze egzekucyjnej od powoda alimenty, córka powoda była na jego utrzymaniu, a syn osiągał zarobki na swe utrzymanie, to powód poniósłby szkodę, za którą pozwana N. w razie zatrzymania pieniędzy powoda powinna ponieść odpowiedzialność na zasadach ogólnych. Jeżeli Sąd Wojewódzki był zdania, że sprawy niniejszej nie można załatwić bez uprzedniego rozstrzygnięcia sporu o umorzenie egzekucji z powództwa powoda przeciwko pozwanej, to powinien był zawiesić niniejsze postępowanie w stosunku do tej pozwanej do czasu prawomocnego zakończenia sprawy, natomiast nie mógł oddalić powództwa.

Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy na mocy art. 387 § 1 k.p.c. orzekł jak wyżej.

OSNC 1967 r., Nr 10, poz. 186