Wyrok z dnia 2013-10-09 sygn. IV SA/Po 741/13
Numer BOS: 1174229
Data orzeczenia: 2013-10-09
Rodzaj organu orzekającego: Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sędziowie: Izabela Bąk-Marciniak , Maciej Busz (sprawozdawca, przewodniczący), Tomasz Grossmann
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maciej Busz (spr.) Sędziowie WSA Izabela Bąk-Marciniak WSA Tomasz Grossmann Protokolant st. sekr. sąd. Laura Szukała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 09 października 2013 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego w Środzie Wielkopolskiej na uchwałę Rady Gminy Dominowo z dnia 19 grudnia 2012 r. nr XIX/183/2012 w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Dominowo stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w części obejmującej przepisy: § 5 ust. 2 pkt 2 lit. a, c, e, g, § 8 ust. 1, § 13 ust. 1, 2, 3, § 13 ust. 16, § 15, § 18 ust. 2, § 18 ust. 3 pkt 2 lit. b, c, § 20 ust. 1 i 3
Uzasadnienie
Rada Gminy Dominowo działając na podstawie art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (j.t. Dz. U. z 2012 r. poz. 391 – dalej ustawa) oraz art. 18 ust. 2 pkt 15 i art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm. – dalej u.s.g.) w dniu 19 grudnia 2012 r. podjęła uchwałą nr XIX/183/2012 w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Dominowo.
Prokurator Rejonowy w Środzie Wielkopolskiej pismem z dnia 26 czerwca 2013r. nr Pa 9/13, działając na podstawie art. 3 § 2 pkt 5, art. 50 § 1 i art. 53 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz. U. z 2012r. Nr 270 ze zm. – dalej P.p.s.a.) oraz art. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 roku o prokuraturze (j.t. Dz. U. z 2011 r., Nr. 270, poz. 1599 ze zm), wniósł skargę na powyższą uchwałę w części obejmującej § 5 ust. 2 pkt 2 lit. a, c, e, g, § 8 ust. 1, § 13 ust. 1, 2, 3, § 13 ust, 16, § 15, § 18 ust. 2, § 18 ust. 3 pkt 2 lit. b, c, § 20 ust. 1, 3. Zaskarżonej uchwale zarzucono naruszenie przepisów § 137 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad Techniki Prawodawczej (Dz. U. z 2002 r. Nr 100, poz. 908 – dalej rozporządzenie) w zw. z art. 4 ust. 1 i 2 ustawy przez powtórzenie i modyfikację w § 5 ust. 2 pkt 2 lit. a, c, e, g uchwały treści art. 5 ust. 1 pkt 1-5 ustawy oraz nieuprawnioną modyfikację treści art. 431 Kodeksu cywilnego w §18 ust. 2 uchwały. Skarżący zarzucił również naruszenie przepisów § 135 rozporządzenia w zw. z art. 4 ust. 1 i 2 ustawy przez zamieszczenie w poniższych postanowieniach przepisów regulujących sprawy wykraczające poza upoważnienie ustawowe zawarte w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy:
- § 8 ust. 1 poprzez nałożenie na właścicieli nieruchomości szczegółowych obowiązków dotyczących warunków umiejscowienia pojemników do których zbierana są odpady
- § 13 ust. 1-3 i § 13 ust. 16 poprzez nałożenie na właścicieli nieruchomości zakazów gromadzenia w pojemnikach na odpady komunalne m.in. śniegu, lodu, gorącego popiołu i żużlu oraz innych wymienionych tam materiałów, zakazu spalania odpadów komunalnych na powierzchni ziemi, w pojemnikach oraz paleniskach domowych, gromadzenia odpadów z gospodarstw domowych w koszach na odpady usytuowanych przy drogach publicznych, przystankach komunikacyjnych oraz innych terenach użytku publicznego
- § 15 poprzez nałożenie na właścicieli nieruchomości obowiązków dotyczących pozbywania się z terenu nieruchomości zwłok padłych zwierząt,
- § 18 ust. 3 pkt 2 lit. b, c poprzez sformułowanie zakazu wprowadzania zwierząt domowych na określone tereny i do określonych miejsc,
- § 20 ust. 1, 3 poprzez wskazanie właścicieli nieruchomości jako podmiotów zobowiązanych do przeprowadzania deratyzacji oraz niewskazanie obszarów i terminów obowiązkowej deratyzacji, a także obciążenie kosztami deratyzacji właścicieli nieruchomości.
W oparciu o powyższe zarzuty na podstawie art. 147 § 1 P.p.s.a. skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności przepisów zaskarżonej uchwały w części obejmującej: § 5 ust. 2 pkt 2 lit. a, c, e, g, § 8 ust. 1, § 13 ust. 1, 2, 3, § 13 ust. 16, § 15, § 18 ust. 2, § 18 ust. 3 pkt 2 lit. b, c, § 20 ust. 1, 3.
Rada Gminy Dominowo reprezentowana przez Wójta Gminy w odpowiedzi na skargę wniosła o jej oddalenie wskazując na fakt, iż przedmiotowa uchwała została zweryfikowana rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewody W. nr [...] z dnia [...] stycznia 2013 roku. W wyniku przedmiotowego rozstrzygnięcia stwierdzono nieważność części zapisów Regulaminu ze względu na istotne naruszenie prawa. W pozostałym zakresie uchwała została opublikowana i weszła w życie. Organ gminy wskazał, że zgodnie z art 4 ustawy rada gminy ustala szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości. Zdaniem organu gminy ustawodawca w zakresie określonym w w/w przepisie pozostawił gminom swobodę stanowienia w tej materii. Ustawa nie zawiera żadnych dyspozycji dla gmin, tak więc muszą one same formułować wymagania w tym zakresie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269, ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości między innymi poprzez kontrolę legalności działalności administracji publicznej. Zgodnie z art. 3 § 1 w związku z § 2 pkt 5 i 6 P.p.s.a zakres kontroli administracji publicznej obejmuje także orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego oraz inne akty organów jednostek samorządu terytorialnego. Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 P.p.s.a., stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności (art. 147 § 1 P.p.s.a.).
Wprowadzając sankcję nieważności jako następstwo naruszenia przepisu prawa, ustawodawca nie określił rodzaju naruszenia prawa. Przyjmuje się jednak, że podstawę do stwierdzenia nieważności uchwały stanowią takie naruszenia prawa, które mieszczą się w kategorii rażących naruszeń. Powyższe wynika z treści art. 91 ust. 1 zd. pierwsze w zw. z ust. 4 u.s.g. zgodnie z którymi uchwała organu gminy sprzeczna z prawem jest nieważna, chyba że naruszenie prawa ma charakter nieistotny. Pojęcie "sprzeczności z prawem" w rozumieniu art. 91 ust. 1 u.s.g. obejmuje sprzeczność postanowień uchwały z jakimkolwiek aktem prawa powszechnie obowiązującego, w tym także z rozporządzeniem – co w konsekwencji oznacza, że również z "Zasadami techniki prawodawczej", które wszak stanowią załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. (Dz. U. Nr 100, poz. 908). Choć w większości przypadków sprzeczność z konkretnymi, szczegółowymi dyrektywami legislacyjnymi zawartymi w rozporządzeniu będzie miała zapewne charakter nieistotnego naruszenia prawa, to jednak nie można wykluczyć sytuacji, w których konkretne uchybienie zasadom techniki prawodawczej przyjdzie zakwalifikować jako naruszenie prawa istotne. Będzie to zwłaszcza dotyczyć reguł określanych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (dalej: "TK") mianem "rudymentarnych kanonów techniki prawodawczej" (zob. np. postanowienie TK z 27.04.2004 r., P 16/03; OTK-A 2004/4/36), nakaz przestrzegania których postrzegany jest jako jeden z elementów konstytucyjnej zasady prawidłowej legislacji (por. T. Zalasiński, Zasady prawidłowej legislacji w poglądach Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008, s. 51).
Jednym ze wspomnianych "rudymentarnych kanonów" tworzenia prawa jest niewątpliwie reguła wynikająca z § 115 w zw. z § 143 rozporządzenia, w myśl której w akcie prawa miejscowego zamieszcza się tylko przepisy regulujące sprawy przekazane do unormowania w przepisie upoważniającym (upoważnieniu ustawowym). Podobnie zakotwiczona w art. 94 Konstytucji jest dyrektywa wynikająca z art. 118 w zw. z § 143 rozporządzenia, w świetle której w akcie prawa miejscowego nie powtarza się przepisów ustawy upoważniającej oraz przepisów innych aktów normatywnych (por. G. Wierczyński, Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2010, s. 633). Takie powtórzenie jest, co do zasady, zabiegiem niedopuszczalnym, traktowanym w dominującym nurcie orzecznictwa sądów administracyjnych i TK jako rażące naruszenie prawa (zob. wyrok WSA w Poznaniu z 30.06.2011 r., IV SA/Po 431/11, CBOSA). Jedynie w drodze wyjątku, uzasadnionego zwłaszcza względami zapewnienia komunikatywności tekstu prawnego, za dopuszczalne można uznać powtarzanie w aktach praw miejscowego, takich zwłaszcza jak statuty czy regulaminy, innych regulacji normatywnych. W każdym jednak przypadku tego rodzaju powtórzenia powinny być powtórzeniami dosłownymi, aby uniknąć wątpliwości, który fragment tekstu prawnego (rozporządzenia, ustawy upoważniającej czy innego aktu normatywnego) ma być podstawą odtworzenia normy postępowania (zob. S. Wronkowska [w:] S. Wronkowska, M. Zieliński, Komentarz do zasad techniki prawodawczej, Warszawa 2012, s. 35 i 241).
Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że postanowienia przedmiotowego Regulaminu, jako aktu prawa miejscowego (co wynika wprost z treści art. 4 ust. 1 ustawy), nie mogą w szczególności wykraczać poza zakres ustawowego upoważnienia unormowany w art. 4 ust. 2 ustawy, być niezgodne z innymi powszechnie obowiązującymi przepisami prawa oraz powtarzać regulacji w tych przepisach zawartych, ani też formułować ustanawianych w nim nakazów lub zakazów w sposób niejasny lub niejednoznaczny. Naruszenie któregokolwiek z tych wymogów będzie, co do zasady, skutkować nieważnością wadliwego postanowienia Uchwały. Tego rodzaju wady legislacyjne są bowiem traktowane w utrwalonym orzecznictwie sądów administracyjnych jako przypadki istotnego naruszenia prawa (por. np. wyrok NSA z 30.09.2009 r., II OSK 1077/09; CBOSA).
Zgodnie art. 4 ust. 2 ustawy regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące:
1. wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujących: (a) prowadzenie we wskazanym zakresie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, w tym powstających w gospodarstwach domowych przeterminowanych leków i chemikaliów, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, odpadów budowlanych i rozbiórkowych oraz zużytych opon, a także odpadów zielonych, (b) uprzątanie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego, (c) mycie i naprawy pojazdów samochodowych poza myjniami i warsztatami naprawczymi;
2. rodzaju i minimalnej pojemności pojemników przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości oraz na drogach publicznych, warunków rozmieszczania tych pojemników i ich utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym, przy uwzględnieniu: (a) średniej ilości odpadów komunalnych wytwarzanych w gospodarstwach domowych bądź w innych źródłach, (b) liczby osób korzystających z tych pojemników;
3. częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego;
4. innych wymagań wynikających z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami;
5. obowiązków osób utrzymujących zwierzęta domowe, mających na celu ochronę przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi oraz przed zanieczyszczeniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku;
6. wymagań utrzymywania zwierząt gospodarskich na terenach wyłączonych z produkcji rolniczej, w tym także zakazu ich utrzymywania na określonych obszarach lub w poszczególnych nieruchomościach;
7. wyznaczania obszarów podlegających obowiązkowej deratyzacji i terminów jej przeprowadzania.
Należy podkreślić, że powyższe wyliczenie ma charakter wyczerpujący (zamknięty) i, jako że stanowi element normy kompetencyjnej, powinno być interpretowane ściśle. Art. 4 ust. 2 ustawy nie daje prawa radzie gminy ani do stanowienia aktów prawa miejscowego regulujących zagadnienia inne niż wymienione w tym przepisie, ani do podejmowania regulacji w inny sposób niż wskazany przez ustawodawcę, gdyż w każdym przypadku oznaczałoby to wykroczenie poza zakres delegacji ustawowej (por. np. wyroki WSA: z 22.01.2009 r., III SA/Kr 756/08 oraz z 30.12.2009 r., II SA/Wr 470/09 – CBOSA).
W świetle regulacji art. 4 ust. 2 ustawy należy podzielić zarzut Prokuratora, że przepisy Regulaminu §8 ust. 1, §13 ust. 1 – 3 i §13 ust. 16, §15, §18 ust. 3 pkt 2 lit. b i c oraz §20 ust. 1 i 3 uchwały wykraczają poza zakres upoważnienia ustawowego.
Dostatecznej podstawy w ustawie nie znajduje bowiem § 20 ust. 1 i 3 Regulaminu, w myśl którego właściciele nieruchomości obowiązani są do przeprowadzania w miarę potrzeb deratyzacji na terenie nieruchomości, w szczególności do tępienia szczurów i innych gryzoni np. nornic, myszy itp, której koszty obciążają właścicieli nieruchomości Przepis art. 4 ust. 2 pkt 8 ustawy upoważnia bowiem radę gminy jedynie do wyznaczenia obszarów podlegających obowiązkowej deratyzacji i terminów jej przeprowadzania. Z powyższej regulacji nie wynika upoważnienie dla Rady do uregulowania kwestii nałożenia na podmioty prywatne takiego obowiązku oraz obciążenia ich kosztami przeprowadzenia deratyzacji.
W ocenie Sądu również regulacja § 18 ust. 3 pkt 2 lit. b i c Regulaminu nakładająca na właścicieli utrzymujących zwierzęta domowe zakaz wprowadzania zwierząt do sklepów, zakładów produkcji spożywczej, zakładów usługowych, lokali gastronomicznych, aptek, obiektów użyteczności publicznej oraz innych obiektów, których administracje wprowadziły taki zakaz, z wyłączeniem obiektów przeznaczonych dla zwierząt takich jak lecznice, wystawy itp. z wyłączeniem psów przewodników osób niewidomych oraz wprowadzenie ogólne zasady niewprowadzania zwierząt domowych do piaskownic i na place zabaw dla dzieci, oraz inne tereny objęte zakazem wykracza poza upoważnienie ustawowe, albowiem ustawodawca nie upoważnia rady miasta do sformułowania zakazu wprowadzania psów na określone tereny, lecz do ustalenia sposobu postępowania ze zwierzętami domowymi w taki sposób, by ich pobyt na terenie przeznaczonym do wspólnego użytku nie był uciążliwy oraz nie zagrażał przebywającym tam osobom.
Ponadto analizowany § 18. ust. 3 pkt 2 lit. b i c Regulaminu nie jest dostatecznie jednoznaczny, gdyż nie daje jasnej odpowiedzi, czy chodzi w nim o zakaz wprowadzania psów na teren wszystkich obiektów użytku publicznego (placów zabaw dla dzieci, placówek handlowych lub gastronomicznych itd.), nawet nie oznakowanych przez właścicieli stosownym zakazem, czy tylko tych spośród nich, które oznakowane zostały. W przypadku pierwszej interpretacji, analizowany przepis stanowiłby nieuprawnioną ingerencję zwłaszcza w prawa prywatnych właścicieli obiektów użytku publicznego (kupców, restauratorów itp.), którzy w ramach swoich konstytucyjnie chronionych praw właścicielskich oraz wolności działalności gospodarczej (art. 21 ust. 1, art. 20 Konstytucji RP), mogliby chcieć dopuścić wstęp klientów do swojego sklepu, restauracji itp. wraz z czworonogiem, czyniąc np. z tego dodatkowy atut prowadzonej przez siebie działalności. Natomiast druga interpretacja, zawężająca zakres zastosowania § 18. ust. 3 pkt 2 lit. b i c Regulaminu tylko do obiektów oznakowanych przez właściciela stosownym zakazem, czyniłaby tę regulację zbędną, jako dublującą zakaz ustanowiony wcześniej skutecznie przez właściciela obiektu, w ramach przysługujących jemu praw wyłącznych. Ubocznie wypada nadmienić, że w odniesieniu do gminnych obiektów użytku publicznego właściwej drogi do ustanawiania tego rodzaju zakazów należałoby raczej upatrywać w aktach wydawanych na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 u.s.g., w myśl którego na podstawie ustawy o samorządzie gminnym organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie m.in. zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Zgodzić należy się również z wnoszącym skargę, iż §18 ust. 2 uchwały przewidujący pełną odpowiedzialność właścicieli zwierząt domowych za zachowanie tych zwierząt stanowi nieuprawnioną modyfikację art. 431 kodeksu cywilnego.
W Regulaminie nie powinny być uregulowane ponadto zagadnienia dotyczące sposobu postępowania ze zwierzętami pozostawionymi bez opieki czy też bezdomnymi (§ 29) oraz sposobu postępowania z padłymi zwierzętami (§ 27 i § 31 ust. 8). Powyższe kwestie reguluje bowiem ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (art. 11 ust. 3) oraz ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (art. 22 ust. 1 i ust. 3).
Zdaniem Sądu niezgodny z zakresem kompetencji udzielonej radzie gminy jest zapis §8 ust. 1 uchwały zgodnie z którym pojemniki na odpady komunalne powinny być usytuowane na utwardzonej powierzchni, w miejscu umożliwiającym bezpośredni dostęp pojazdów przeznaczonych do odbioru odpadów, w miejscu ogólnodostępnym i wyodrębnionym na granicy posesji lub przed posesją przy krawędzi jezdni najwcześniej na dzień przed terminem odbioru. Powyższy przepis nakładający na właścicieli nieruchomości szczególne obowiązki dotyczące warunków umiejscowienia pojemników do zbierania odpadów nie ma żadnego umocowania w ustawie, a wkracza w kwestie regulowane w przepisach innych ustaw, np. w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruch drogowym (j.t. Dz.U. z 2012, poz. 1137) oraz treści §23 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 ze zm.). Wkracza on również w prawo własności, gdyż to od właściciela zależy, w którym miejscu nieruchomości będzie przechowywał w/w urządzenia. Kwestie związane opróżnianiem pojemników przez właściwą jednostkę w tym związane z wystawieniem pojemników w konkretnym dniu w sposób umożliwiający dostęp do niego, winno być ewentualnie uregulowane w umowie dotyczącej wywozu odpadów komunalnych.
Ponadto Rada Gminy Dominowo w zaskarżonej uchwale zawarła w § 13 ust. 1-3 i § 13 ust. 16 zapis nie posiadający delegacji ustawowej poprzez nałożenie na właścicieli nieruchomości zakazów gromadzenia w pojemnikach na odpady komunalne m.in. śniegu, lodu, gorącego popiołu i żużlu oraz innych wymienionych tam materiałów, zakazu spalania odpadów komunalnych na powierzchni ziemi, w pojemnikach oraz paleniskach domowych, gromadzenia odpadów z gospodarstw domowych w koszach na odpady usytuowanych przy drogach publicznych, przystankach komunikacyjnych oraz innych terenach użytku publicznego. Powyższe regulacje nie wynikają z przywoływanej normy kompetencyjnej zawartej w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy. Ponadto regulacja dotycząca zakazu spalania odpadów komunalnych na powierzchni ziemi, w pojemnikach oraz paleniskach domowych wkracza w materię ustawową, gdyż kwestia zasad i warunków spalania odpadów została wyczerpująco unormowana w ustawie o odpadach – vide: art. 13 oraz art. 44 i nast. ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243 ze zm.) obowiązującej w dacie podjęcia zaskarżonej Uchwały. W szczególności w ustawie tej sformułowano generalny zakaz odzysku lub unieszkodliwiania odpadów (w tym ich "termicznego przekształcania", czyli spalania) poza instalacjami lub urządzeniami spełniającymi określone wymagania (art. 13 ust. 1), dopuszczając zarazem spalanie zgromadzonych pozostałości roślinnych poza instalacjami i urządzeniami, jeżeli na terenie gminy nie jest prowadzone selektywne zbieranie lub odbieranie odpadów ulegających biodegradacji, a ich spalanie nie narusza odrębnych przepisów (art. 13 ust. 1).
Zgodzić należy się ze skarżącym, iż przepisy §5 ust. 2 pkt 2 lit. a, c, e, g uchwały stanowi powtórzenie i nieuprawnioną modyfikację przepisu art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy. We wskazanych przepisach organ uchwałodawczy gminy nałożył na właścicieli nieruchomości obowiązek niezwłocznego oczyszczania ze śniegu, lodu i usunięcia śliskości nawierzchni chodnika oraz usuwania błota i innych zanieczyszczeń z chodnika położonego wzdłuż nieruchomości, przy czym za chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną przy granicy nieruchomości. Obowiązek oczyszczania ze śniegu i lodu winien być realizowany przez odgarnięcie w miejsce nie powodujące zakłóceń w ruchu pieszych lub pojazdów i podjecie działań w celu usunięcia lub co najmniej ograniczenia śliskości chodnika, piasek użyty do tych celów należy usunąć niezwłocznie po ustaniu przyczyny zastosowana. Właścicielom nieruchomości zakazano zgarniania śniegu, lodu, błota lub innych zanieczyszczeń z chodnika na jezdnię. Określono również, że właściciel nieruchomości nie jest obowiązany do uprzątnięcia chodnika, na którym dopuszczony jest płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodach. Powyższy przepis uchwały stanowi powtórzenie normy art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy w zakresie dotyczącym uprzątania chodnika, na którym dopuszczony jest płatny postój lub parkowanie pojazdów. Niezgodne z prawem jest także rozwiązanie przyjęte w § 5 regulaminu, według którego właściciele nieruchomości powinni uprzątnąć błoto, śnieg, lód z chodników położonych wzdłuż nieruchomości niezwłocznie, ponieważ określenie częstotliwości wykonywania tych obowiązków nie została przewidziana w obowiązkach uregulowanych w art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b ustawy, który ogranicza się jedynie do określenia obowiązku uprzątnięcia błota, śniegu lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego. Zatem regulamin może jedynie określać obowiązek uprzątnięcia wskazanych zanieczyszczeń, brak jest natomiast upoważnienia do określania czasookresu jego wykonania. Gdyby bowiem ustawodawca uznał za niezbędne przekazanie uprawnienia także w tym zakresie radzie gminy to wprost zapisano by takie uprawnienie w upoważnieniu ustawowych, jak ma to miejsce w pkt 3 tego ustępu w odniesieniu do obowiązku określenia częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego. Ponadto wskazać należy, że unormowania § 5 ust. 2 pkt 2 lit. a, c, e, g uchwały, formułujące wobec właścicieli nieruchomości obowiązek niezwłocznego usunięcia piasku zużytego do ograniczenia śliskości chodnika, wkracza w materię uregulowaną już w art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy, który zobowiązuje właścicieli nieruchomości do uprzątnięcia właśnie z chodników położonych wzdłuż nieruchomości błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń (a więc także np. zużytego piasku). W odróżnieniu od cytowanego przepisu, delegacja zawarta w art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b uchwały dotyczy jedynie nieruchomości danego właściciela (w części służącej do użytku publicznego), a już nie położonego wzdłuż takiej nieruchomości chodnika.
Odnosząc się do argumentacji organu administracji, iż zasada wynikająca z zakwestionowanego przepisu §2 uchwały była już badana w ramach nadzoru, stwierdzić należy, że Uchwała Rady Miasta jest aktem prawa miejscowego, co oznacza, że orzekanie o jej nieważności dopuszczalne jest w każdym czasie (art. 94 ust. 1 in fine usg; wyrok NSA z 16.02.2006 r., I OSK 1336/05, akceptowany przez P. Chmielnickiego w: K. Bandarzewski, P. Chmielnicki, P. Dobosz, W. Kisiel, P. Kryczko, M. Mączyński, S. Płażek "Komentarz do ustawy o samorządzie gminnym" LexisNexis 2007 s. 687 uw. 4). Dokonanie kontroli legalności w ramach nadzoru nie wyklucza więc możliwości wniesienia przedmiotowej skargi i kontroli legalności przepisów uchwały Rady Miasta Luboń z dnia 25.09.2003r. nr XIII/66/2003.
Mając powyższe na względzie Sąd uznał, że zaskarżona Uchwała w części obejmującej przepisy §5 ust. 2 lit. a, c, e, g, §8 ust.1, §13 ust. 1, 2 ,3, §13 ust. 16, §15, §18 ust. 2, §18 ust. 3 pkt 2 lit. b, c, §20 ust. 1 i 3 Uchwały narusza prawo w stopniu istotnym. To zaś uzasadnia stwierdzenie jej nieważności w tej części, na zasadzie art. 147 § 1 P.p.s.a. w zw. z art. 91 ust. 1 u.s.g.
Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).